ΚΥΠΕ
Στον ρόλο που μπορούν να παίξουν ηγέτες θεσμών και κρατών με τους οποίους είχε επαφές στην προώθηση της πρότασης του για εμπλοκή της ΕΕ αρχικά στην προσπάθεια επανέναρξης των συνομιλιών και στη συνέχεια για διασύνδεση της προόδου με τις ευρωτουρκικές σχέσεις, αναφέρθηκε ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης σε συνέντευξη Τύπου μετά την ολοκλήρωση της παρουσίας του στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Πέμπτης και της Παρασκευής και των επαφών που προηγήθηκαν στις Βρυξέλλες. Κληθείς να σχολιάσει τα διαδικαστικά του πώς μπορεί να λειτουργήσει ο διορισμός μια προσωπικότητας από την ΕΕ ως απεσταλμένου, ο κ. Χριστοδουλίδης σημείωσε πως «είμαστε στο στάδιο της προετοιμασίας - το πώς, αφού καταλήξουμε, θα μετουσιωθεί σε συγκεκριμένη απόφαση είτε με συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου». Επίσης επιβεβαίωσε πως είχε μαζί του non-paper, το οποίο δεν έδωσε στους συνομιλητές του, αλλά χρησιμοποίησε ως βάση για να αναπτύξει τα επιχειρήματά του, ενώ εκτίμησε πως θα υπάρξει επίσκεψη στην Κύπρο αξιωματούχου των ΗΕ πριν τις εκλογές στην Τουρκία
Ο κ. Χριστοδουλίδης ανέφερε πως μετά τις συζητήσεις που είχε με τους Προέδρους των θεσμών (Κομισιόν, Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, Κοινοβούλιο), τη συζήτηση με τον ΓΓ του ΟΗΕ και την παρουσία του στο ΕΛΚ, την Παρασκευή παρουσίασε την πρότασή του και στους άλλους ηγέτες των κρατών μελών αλλά και διμερώς «με αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων που θεωρώ ότι μπορούν να έχουν ένα σημαντικό ρόλο στο να προωθηθεί η συγκεκριμένη πρόταση».
«Δεν είναι χαμένο το διάστημα μέχρι τις εκλογές στην Τουρκία, είναι καθοριστικής σημασίας για να προετοιμαστεί το έδαφος», είπε ο πρόεδρος
Πρόκειται όπως είπε για τον Γερμανό Καγκελάριο Όλαφ Σολτς, που συναντήθηκαν το βράδυ της Πέμπτης, αλλά και τον Γάλλο Πρόεδρο Εμμανουέλ Μακρόν και τον Ολλανδό Πρωθυπουργό Μαρκ Ρούτε του οποίου η χώρα έχει καλές σχέσεις με την Τουρκία. Επίσης, συνέχισε, είχε συζήτηση με τον Σουηδό Πρωθυπουργό Ουλφ Κρίστερσον του οποίου η χώρα ασκεί την Προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ, και πρόσθσε πως σύντομα στην Κύπρο θα βρεθεί ο Πέντρο Σάντσεθ, ο Πρωθυπουργός της Ισπανίας, η οποία αναλαμβάνει την επόμενη Προεδρία.
«Όλοι γνωρίζουμε ότι υπάρχουν κάποια κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης που διαχρονικά δείχνουν μια ιδιαίτερη ευαισθησία στην Τουρκία, διαχρονικά έχουν εξαιρετικές σχέσεις, καλύτερες σχέσεις από ό,τι έχουν κάποια άλλα κράτη μέλη. Και από τη στιγμή που βλέπουν θετικά την προσέγγισή μας, θεωρώ ότι θα πρέπει να αξιοποιηθούν προς αυτή την κατεύθυνση» σημείωσε σχετικά ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας.
Σε σχέση με την συνάντηση με τον ΓΓ του ΟΗΕ, ο κ. Χριστοδουλίδης ανέφερε πως ο κ. Γκουτέρες είχε πριν το γεύμα με τους 27 ηγέτες συνάντηση και με τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ κατά την οποία, όπως είπε, συζητήθηκε και το Κυπριακό.
Κατά τη συζήτηση αυτή - πρόσθεσε ο κ. Χριστοδουλίδης απαντώντας σε σχετική ερώτηση - η ενεργότερη εμπλοκή συζητήθηκε «ως ένα θετικό δεδομένο στην προσπάθεια για να σπάσει το αδιέξοδο αλλά και να προχωρήσουμε να πετύχουμε το στόχο της επίλυσης του Κυπριακού».
Απαντώντας σε διευκρινιστική ερώτηση, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας εκτίμησε πως θα υπάρξει επίσκεψη στην Κύπρο αξιωματούχου των ΗΕ πριν τις εκλογές στην Τουρκία και πως στο επόμενο διάστημα θα προχωρήσει σε πιο συγκεκριμένες συζητήσεις με τους συνομιλητές του «για το πώς μετουσιώνεται σε πράξη η πρόταση μας για να μπορεί να εκδηλωθεί αμέσως μετά τις εκλογές».
«Δεν είναι χαμένο το διάστημα μέχρι τις εκλογές στην Τουρκία, είναι καθοριστικής σημασίας για να προετοιμαστεί το έδαφος» πρόσθεσε.
«Αυτό που συμφωνήσαμε, ειδικά με τους προέδρους της Επιτροπής και του Συμβουλίου, αλλά και με κάποιους αρχηγούς κρατών που έχουν μια ιδιαίτερη σχέση με την Τουρκία ή ενδιαφέρονται αν θέλετε περισσότερο για το Κυπριακό, είναι όπως το επόμενο διάστημα είμαστε σε επαφή για να δούμε συγκεκριμένα πώς προωθείται αυτή η πρόταση» τόνισε.
Πάντως, όπως είπε σε σχέση με τον στόχο διορισμού απεσταλμένου της ΕΕ, «εάν και εφόσον αυτός ο στόχος επιτευχθεί, θα είναι μετά τις εκλογές» στην Τουρκία.
Ο κ. Χριστοδουλίδης επιβεβαίωσε πως είχε μαζί του non-paper με τις ιδέες για το Κυπριακό το οποίο δεν έδωσε στους συνομιλητές του, αλλά χρησιμοποίησε ως βάση για να αναπτύξει τα επιχειρήματά του.
Θέλησε παράλληλα να υπογραμμίσει εκ νέου πως δεν επιδιώκει την αντικατάσταση των Ηνωμένων Εθνών από την ΕΕ και πως αυτό το μετέφερε στους συνομιλητές του. «Εκείνο που επιδιώκουμε είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση να λειτουργήσει υποστηρικτικά στις προσπάθειες των Ηνωμένων Εθνών» τόνισε, υπογραμμίζοντας πως το πλαίσιο των ΗΕ είναι «ασφαλιστική μας δικλείδα» απέναντι στις προσπάθειες της άλλης πλευράς να αλλοιώσει τον επιδιωκόμενο στόχο.
Η ΕΕ, συνέχισε, «έχει όλα εκείνα τα κίνητρα, έχει την εργαλειοθήκη η οποία μπορεί να οδηγήσει σε αυτό που επιδιώκουμε», δηλαδή άρση του αδιεξόδου, που όπως είπε «είναι η πολιτική διάσταση της εμπλοκής που επιδιώκουμε» από την ΕΕ, και μετά τεχνοκρατική στήριξη όταν εάν και εφόσον ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις όπως έγινε και κατά την τελευταία διαπραγματευτική διαδικασία.
Κληθείς να σχολιάσει τα διαδικαστικά του πώς μπορεί να λειτουργήσει ο διορισμός μια προσωπικότητας από την ΕΕ ως απεσταλμένου, ο κ. Χριστοδουλίδης σημείωσε πως «είμαστε στο στάδιο της προετοιμασίας - το πώς, αφού καταλήξουμε, θα μετουσιωθεί σε συγκεκριμένη απόφαση είτε με συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου».
Σε σχέση με το προφίλ που θεωρεί πως πρέπει να έχει ο απεσταλμένος της ΕΕ, ο κ. Χριστοδουλίδης εξήγησε πως ζητά «πολιτική προσωπικότητα, η οποία να προέρχεται από κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και να μην είναι η πρώτη της επαφή με το Κυπριακό ή με τα ευρωτουρκικά».
Απαντώντας σε ερώτηση του ΚΥΠΕ για το πώς μπορεί να διασυνδεθεί μια διαδικασία διαπραγματεύσεων με την πορεία των ευρωτουρκικών, και πού εντάσσεται σε αυτό το πλαίσιο η κατάσταση στα Βαρώσια, ο κ. Χριστοδουλίδης είπε πως πρόκειται για μια διαδικασία «η οποία συνδέεται και με την επανέναρξη των συνομιλιών για το Κυπριακό, αλλά και πρόοδο στις διαπραγματεύσεις γιατί κανείς δεν επιθυμεί διαπραγμάτευση για χάριν των διαπραγματεύσεων».
Η πρόοδος στις διαπραγματεύσεις, συνέχισε, «συνδέεται με την ανάπτυξη άλλων θετικών εξελίξεων» σε θέματα στα οποία η Ευρωπαϊκή Ένωση «μπορεί να συμβάλει και με τη σύμφωνη γνώμη της Κυπριακής Δημοκρατίας».
«Σίγουρα το θέμα της Αμμοχώστου είναι σε αυτό εδώ το πλαίσιο. Έδωσα κάποια παραδείγματα γιατί ρωτήθηκα από τους συνομιλητές μου αν μπορώ να μιλήσουμε συγκεκριμένα και όντως μέσα στο πλαίσιο του εγγράφου που έχουμε ετοιμάσει υπάρχουν και συγκεκριμένα παραδείγματα τα οποία δημιουργούν αυτή την αμοιβαία επωφελή κατάσταση πραγμάτων» πρόσθεσε.
Παράλληλα απαντώντας σε παρατήρηση πως η πρόταση πρέπει να είναι αποδεκτή και από την Τουρκία αλλά και το Ηνωμένο Βασίλειο ως εγγυήτρια δύναμη, ο κ. Χριστοδουλίδης τόνισε πως «σίγουρα ο στόχος μας δεν είναι απλά να εξασφαλίσουμε μια απόφαση η οποία δεν θα μπορεί να υλοποιηθεί», και πως «είναι αυτό που θα επιχειρήσουμε όλο αυτό το διάστημα μέχρι τις τις εκλογές».
Μετανάστευση και άλλα θέματα
Σε σχέση με τα ζητήματα που απασχόλησαν τη διήμερη σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης έκανε ειδική αναφορά στη διαχείριση της μετανάστευσης, και στο ότι ενώπιον των ομολόγων του ανέδειξε τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Κύπρος, μεταξύ άλλων και μέσω της εργαλειοποίησης της μετανάστευσης έναντι κρατών μελών της ΕΕ.
Αναφερόμενος στην απόφαση που υπάρχει να παρουσιαστεί από πλευράς Κομισιόν ένα σχέδιο δράσης της ΕΕ για την Ανατολική Μεσόγειο, σημείωσε πως «εκφράσαμε την προσδοκία και ζητήσαμε να είμαστε σε επαφή με την Επιτροπή πριν δημοσιοποιηθεί το συγκεκριμένο σχέδιο», προσθέτοντας πως υπήρξε κοινή προσέγγιση για το θέμα με άλλες χώρες όπως την Ιταλία, την Ελλάδα, και τη Μάλτα.
Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης τόνισε μεταξύ άλλων τη σημασία η Κύπρος να παρεμβαίνει σε όλα τα θέματα της ημερήσιας διάταξης της ΕΕ, και να έχει ενεργό ρόλο και ουσιαστική συμμετοχή. Όπως είπε, έχει δώσει το μήνυμα στους υπουργούς καθώς και στην Μόνιμη Αντιπροσωπεία πως θέλει να ενημερώνεται για την παρουσία των μελών της κυβέρνησης στα Συμβούλια της ΕΕ.
Αναφέρθηκε ακόμα στην προετοιμασία που πρέπει να ξεκινήσει για τη Κυπριακή Προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ κατά το πρώτο εξάμηνο του 2026, η οποία όπως είπε θέλει να είναι εξίσου πετυχημένη ή περισσότερο από την πρώτη προεδρία το δεύτερο εξάμηνο του 2012.
Όσον αφορά τη συζήτηση για την Ουκρανία, ανέφερε πως επιβεβαίωσε τη θέση της Κύπρου κατά της παραβίασης της κυριαρχίας και της εδαφικής της ακεραιότητας κάθε χώρας, καθώς και ότι εστίασε στο γεγονός ότι πρέπει να εφαρμόζονται κυρώσεις από όλες τις τρίτες χώρες, κάτι που ανέφερε και ο Πρόεδρος της Ουκρανίας.
Ακόμα, συνέχισε, συζητήθηκε η κατάσταση της ενιαίας αγοράς το οποίο έχει σημασία για την Κύπρο όσον αφορά τις υπηρεσίες και την υιοθέτηση μιας πιο μακροπρόθεσμης στρατηγική σε αυτόν τον τομέα. Όσον αφορά τη συζήτηση που έγινε για θέματα εμπορίου, ο κ. Χριστοδουλίδης είπε πως η παρέμβασή του στάθηκε στην ανάγκη συνέχισης και προώθησης του δικτύου των συμφωνιών ελεύθερων συναλλαγών της ΕΕ με τρίτες χώρες.
Στο πλαίσιο της συζήτησης για την ενέργεια, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης δήλωσε πως εστίασε στη σημασία της ανάπτυξης και ολοκλήρωσης των διασυνδέσεων, και πως ζητούμενο είναι η ενεργειακή ασφάλεια και ενεργειακή απεξάρτηση της Ευρώπης, μέσα από τη διαφοροποίηση των πηγών μεταξύ άλλων και μέσω της ανάπτυξης και των κοιτασμάτων της Ανατολικής Μεσογείου, αλλά και συνεργιών των κρατών σε μεγάλα έργα ή για παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές.
Τέλος, σημείωσε, κατά τη συζήτηση της Παρασκευής με τους επικεφαλής του Eurogroup και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, ξεχώρισε τη συζήτηση για την ανάγκη προόδου για την Τραπεζική Ένωση, καθώς και την ανταλλαγή απόψεων για τις εξελίξεις στο παγκόσμιο τραπεζικό σύστημα.
Ερωτηθείς για το θέμα της Τραπεζικής Ένωσης ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ανέφερε πως κατά τη σύνοδο εκφράστηκε ως στόχος να υπάρξει κατάληξη πριν το τέλος του 2023.
