ΚΥΠΕ
Η Τουρκία συνεχίζει να απομακρύνεται από τις ευρωπαϊκές αξίες και δεν συντρέχουν λόγοι για αποσυρθεί η εισήγηση για άρση της ενταξιακής της πορείας ειδικά μετά την απόφαση στην υπόθεση Καβάλα, διαπιστώνει το προσχέδιο της έκθεσης για την Τουρκία, που εγκρίθηκε την Πέμπτη από την Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων (AFET) του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και το οποίο παραπέμπεται στην Ολομέλεια για έγκριση.
Στο προσχέδιο καταδικάζεται επίσης η στάση της Τουρκίας έναντι της Κύπρου, η προώθηση της λύσης δύο κρατών στο νησί και το μονομερές άνοιγμα των Βαρωσίων, ενώ οι ευρωβουλευτές καλούν την Τουρκία να επιτρέψει στην τουρκοκυπριακή κοινότητα να δράσει ελεύθερα, και την Επιτροπή να αυξήσει τις επαφές της με την κοινότητα.
Όπως σημειώνεται στην ανακοίνωση, δεν υπήρξε καμία βελτίωση σε σχέση με τις θεμελιώδεις ελευθερίες, τη δημοκρατία και το κράτος δικαίου, όπως φάνηκε και μέσα από την τελική απόφαση στην υπόθεση Καβάλα.
Ειδικότερα, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εκφράζει τη λύπη του για την διαρκή νομική και διοικητική πίεση που ασκεί η τουρκική κυβέρνηση στην κοινωνία των πολιτών και τους υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τους δικηγόρους και τους δημοσιογράφους, καλώντας την Επιτροπή να παράσχει, μέσω των προβλεπόμενων χρηματοδοτικών προγραμμάτων, επαρκή στήριξη προς τις προσπάθειες υπέρ της δημοκρατίας στην Τουρκία.
Ταυτόχρονα το Κοινοβούλιο καλεί για διασύνδεση τυχόν έναρξης συζήτησης για αναθεώρηση της Τελωνειακής Ένωσης με την κατάσταση της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου στη χώρα.
Την ίδια στιγμή, καταγράφεται μικρή βελτίωση στις σχέσεις ΕΕ - Τουρκίας συνολικά και υπογραμμίζεται πως η συνεργασία των δύο πλευρών στην εξωτερική πολιτική και την ασφάλεια παραμένουν ζωτικής σημασίας.
Οι ευρωβουλευτές χαιρετίζουν τη διάθεση της Τουρκίας να ενεργήσει ως μεσολαβητής κατά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και τονίζουν την ανάγκη μιας συνεργασίας με τη ΕΕ στην εξωτερική πολιτική και την άμυνα.
Εκφράζουν ικανοποίηση για την επανέναρξη των διαλόγων υψηλού επιπέδου και ζητούν να συνεχιστεί ο πολιτικός διάλογος υψηλού επιπέδου που έχει ανασταλεί, όμως σημειώνουν πως δυστυχώς οι σχέσεις της Τουρκίας με γειτονικά κράτη μέλη της ΕΕ παραμένουν δύσκολες.
Το προσχέδιο εγκρίθηκε από τα μέλη της AFET με 54 ψήφους υπέρ, 7 κατά και 13 αποχές.
Κυπριακό και ελληνοτουρκικά
Όσον αφορά το Κυπριακό, το προσχέδιο της έκθεσης εκφράζει λύπη για το ότι το πρόβλημα παραμένει ανεπίλυτο και επαναλαμβάνει τη στήριξη του Κοινοβουλίου προς μια λύση σύμφωνη με τις σχετικές αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών εντός του διεθνούς νομικού πλαισίου, η οποία προστίθεται είναι η μόνη βιώσιμη.
Το προσχέδιο ζητά επίσης από την Τουρκία να εγκαταλείψει την πρόταση για λύση δύο κρατών και να απέχει από μονομερείς ενέργειες που παγιώνουν τη διαίρεση ή αλλοιώνουν τη δημογραφική ισορροπία, και καταδικάζει τη συνεχιζόμενη παραβίαση των ψηφισμάτων του ΣΑ του ΟΗΕ που αφορούν τη μεταβίβαση των Βαρωσίων στους νόμιμους κατοίκους τους.
Οι ευρωβουλευτές καλούν τέλος την Τουρκία να δώσει στην τουρκοκυπριακή κοινότητα τον απαραίτητο χώρο για να δράσει σύμφωνα με το ρόλο της ως νόμιμη κοινότητα στη νήσο και καλούν την Επιτροπή να αυξήσει τις προσπάθειές της για την επαφή με την κοινότητα αυτή, υπενθυμίζοντας ότι η θέση της είναι στην ΕΕ.
ΑΟΖ και κάλεσμα για ενεργειακή συνεργασία
Στα ελληνοτουρκικά, εκφράζεται λύπη για δηλώσεις που έγιναν από τις τουρκικές αρχές που αμφισβητούν την κυριαρχία της Ελλάδας σε ορισμένα νησιά, κάνοντας λόγο για αντιπαραγωγικές δηλώσεις, αντίθετες προς τις προσπάθειες αποκλιμάκωσης. Οι ευρωβουλευτές επαναλαμβάνουν επίσης την έκκληση τους σε όλα τα μέρη για ειλικρινή προσπάθεια διαπραγμάτευσης για όρια ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδων.
Καταδικάζουν επίσης την παρενόχληση ερευνητικών σκαφών εντός της Κυπριακής ΑΟΖ, καθώς και τις παραβιάσεις του ελληνικού εθνικού εναέριου χώρου, συμπεριλαμβανομένων των υπερπτήσεων.
Ταυτόχρονα, οι ευρωβουλευτές χαιρετίζουν τη συνεισφορά της Τουρκίας στη διασφάλιση επάρκειας εφοδιασμού φυσικού αερίου μέσω της διασύνδεσης των αγωγών Trans-Anatolian Pipeline (TANAP) και Trans Adriatic Pipeline (TAP) και επαναλαμβάνουν τη στήριξή τους για την πρόταση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για μια πολυμερή διάσκεψη για την Ανατολική Μεσόγειο, τονίζοντας ότι η Πράσινη Συμφωνία παρέχει σημαντικές ευκαιρίες για την επίτευξη συνεργατικών, βιώσιμων και χωρίς αποκλεισμούς ενεργειακών λύσεων.
Συνεργασία σε εξωτερική πολιτική και ασφάλεια
Στο προσχέδιο χαιρετίζεται η διάθεση της χώρας να αναλάβει ρόλο διαμεσολαβητή σε σχέση με τον πόλεμο στην Ουκρανία και εκφράζουν ικανοποίηση για την σταθερή ευθυγράμμιση της Τουρκίας με το ΝΑΤΟ και την ΕΕ, ενώ χαιρετίζονται και οι προσπάθειες της χώρας για τη φιλοξενία του μεγαλύτερου αριθμού προσφύγων στον κόσμο, τη παροχή ευρωπαϊκής χρηματοδότησης για τους πρόσφυγες και τις δομές υποδοχής στην χώρα.
Τελωνειακή ένωση και προϋποθέσεις
Το προσχέδιο στηρίζει επίσης την πρόταση της Κομισιόν για έναρξη διαπραγμάτευσης για αναβάθμιση της Τελωνειακής Ένωσης, αλλά ξεκαθαρίζει πως το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα στηρίξει την τελική συμφωνία μόνο εφόσον η Τουρκία τηρήσει τις απαραίτητες προϋποθέσεις όσον αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις θεμελιώδεις ελευθερίες, τον σεβασμό του διεθνούς δικαίου και τις σχέσεις καλής γειτονίας.
Αυτή τη στιγμή, καταλήγει το προσχέδιο της έκθεσης, το Κοινοβούλιο δεν θεωρεί πως μπορεί να αλλάξει τη θέση του πως οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την Τουρκία θα πρέπει να ανασταλούν καθώς βρίσκονται σε τέλμα από το 2018.
