ΚΥΠΕ
Η Κύπρος έχει φτάσει σε συνθήκες σχεδόν πλήρους απασχόλησης, αλλά έχει ανάγκες σε προσωπικό σε ορισμένους τομείς και υστερεί όσον αφορά την επαγγελματική κατάρτιση ενηλίκων για να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις της αγοράς εργασίας, δήλωσαν αξιωματούχοι κατά την παρουσίαση της Ετήσιας επισκόπησης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την απασχόληση και τις κοινωνικές εξελίξεις στην Ευρώπη για το 2024, που πραγματοποιήθηκε στο Σπίτι της ΕΕ στη Λευκωσία.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε η Μπάρμπαρα Κάουφμαν, Διευθύντρια της Γενικής Διεύθυνσης Απασχόλησης, Κοινωνικών Υποθέσεων και Ένταξης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η ΕΕ είχε ποσοστό ρεκόρ απασχόλησης πέρυσι, 75,3%, ενώ η Κύπρος «τα πήγαινε καλύτερα», με σχεδόν 79%. Αναφέρθηκε στον στόχο της ΕΕ για ποσοστό απασχόλησης 78% έως το 2030, σημειώνοντας ότι βλέπουν ότι τα κράτη μέλη σημειώνουν καλή πρόοδο, αλλά ότι αυτό δεν ισχύει για όλους τους άλλους στόχους.
Πέρυσι, πρόσθεσε, ήταν η πρώτη φορά που υπήρχε κατά μέσο όρο πάνω από το 70% των γυναικών σε απασχόληση στην ΕΕ, σημειώνοντας ότι στην Κύπρο «είναι συχνά ψηλότερο (το ποσοστό), οπότε συγχαρητήρια για αυτό».
«Ταυτόχρονα, φυσικά, βιώνουμε στην ΕΕ ελλείψεις εργατικού δυναμικού και ελλείψεις δεξιοτήτων, κάτι που ξέρω ότι βιώνετε και εδώ», είπε.
Σύμφωνα με την κ. Κάουφμαν, τα τελευταία 10 χρόνια υπάρχει μια ανοδική τάση, σημειώνοντας ότι τα ποσοστά κενών θέσεων εργασίας έχουν διπλασιαστεί πρόσφατα με τον μέσο όρο της ΕΕ να είναι στο 2,5% ενώ στην Κύπρο είναι στο 2,8% αυτή τη στιγμή, ενώ τα νούμερα μπορεί να είναι πολύ υψηλότερα σε συγκεκριμένους κλάδους, όπως οι κατασκευές που στην Κύπρο είναι 16%, όπως είπε. Σημείωσε ότι ίσως «δεν ήταν τυχαίο» ότι πρόκειται για έναν τομέα όπου η χώρα είχε κάποια προβλήματα πρόσφατα, «ακριβώς επειδή νομίζω ότι αυτό αυξάνει επίσης την πίεση όταν έχεις αυτήν την έλλειψη εργατικού δυναμικού».
Αναφερόμενη στη δημογραφική αλλαγή, είπε ότι μέχρι το 2050, η ΕΕ θα χάσει 36 εκατομμύρια άτομα που είναι σε ηλικία εργασίας.
Αναφέρθηκε επίσης στον στόχο της ΕΕ για μείωση του αριθμού των ατόμων που κινδυνεύουν από φτώχεια και κοινωνικό αποκλεισμό κατά 50 εκατομμύρια έως το 2030, σημειώνοντας ότι τώρα είναι στα 1,6 εκατομμύρια και ότι πρέπει να γίνουν τα περισσότερα.
Η κ. Κάουφμαν είπε επίσης ότι τους έκανε «αρκετή εντύπωση» που στην Κύπρο ο αριθμός των ανθρώπων που κινδυνεύουν από τη φτώχεια ήταν πολύ χαμηλότερος. «Νομίζω ότι είναι 16,7% τόσο για τα άτομα γενικά όσο και για τα παιδιά», πρόσθεσε, σημειώνοντας ότι τα μέτρα που λαμβάνονται από τη χώρα δείχνουν αποτελέσματα.
Είπε, ωστόσο, ότι η Κύπρος βρίσκεται πίσω από τον στόχο της για εκπαίδευση ενηλίκων, που είναι να φτάσει το 61% έως το 2030, σημειώνοντας ότι αυτή τη στιγμή βρίσκεται στο 28%. Ο στόχος της ΕΕ είναι 60% έως το 2030, είπε η κ. Κάουφμαν, προσθέτοντας ότι υπάρχουν «τεράστιες διαφορές ως προς τους στόχους» μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ, λέγοντας ότι «τα πράγματα δεν πάνε τόσο καλά».
Η κ. Κάουφμαν αναφέρθηκε επίσης στις «θλιβερές επιδόσεις της ΕΕ» στα αποτελέσματα της έρευνας PISA.
Στην εναρκτήρια ομιλία του, ο γενικός διευθυντής του Υπουργείου Εργασίας, Κώστας Χατζηπαναγιώτου, είπε ότι η Κύπρος τις τελευταίες δεκαετίες έχει σημειώσει σημαντική πρόοδο σε σχετικούς τομείς και αναφέρθηκε στις ενέργειες του Υπουργείου.
Σημειώνοντας ότι η ανεργία των νέων μειώθηκε σημαντικά τα τελευταία χρόνια, είπε ότι η Κύπρος, με την υποστήριξη της ΕΕ, έχει εφαρμόσει ορισμένα «επιτυχημένα προγράμματα» παρέχοντας στους νέους τις δεξιότητες που χρειάζονται για τις αναδυόμενες βιομηχανίες. Είπε ωστόσο ότι «ξέρουμε ότι πρέπει να γίνουν περισσότερα για να διασφαλιστούν βιώσιμες ευκαιρίες».
Σχετικά με τη συμμετοχή των γυναικών στο εργατικό δυναμικό, είπε ότι η χώρα έχει εισαγάγει μέτρα όπως η επιδοτούμενη παιδική μέριμνα και οι στοχευμένες επιδοτήσεις μισθών για να ενδυναμώσουν τις γυναίκες να ενταχθούν και να παραμείνουν στο εργατικό δυναμικό. Πρόσθεσε ότι το πλαίσιο πολιτικής της Κύπρου για τη δημογραφική ανάκαμψη της χώρας στοχεύει στην αντιμετώπιση των αρνητικών δημογραφικών τάσεων μέσω της συμφιλίωσης οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής, μεταξύ άλλων μέτρων.
Σε ό,τι αφορά την ανάπτυξη δεξιοτήτων, ο κ. Χατζηπαναγιώτου είπε ότι, μέσω συνεργασιών με τον ιδιωτικό τομέα και τα προγράμματα επαγγελματικής κατάρτισης της ΕΕ, «δίνουμε προτεραιότητα στην ενίσχυση των εργαζομένων με τις δεξιότητες που απαιτούνται σε τομείς όπως οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, η φιλοξενία και ο τουρισμός και οι ΤΠΕ (τεχνολογίες πληροφορίας και επικοινωνίας)». Επαναβεβαίωσε επίσης τη δέσμευση της Κύπρου για μια κοινωνικά και οικονομικά συνεκτική Ευρώπη, σημειώνοντας ότι, για την Κύπρο, αυτό σημαίνει οικοδόμηση μιας αγοράς εργασίας «που δεν είναι μόνο ανθεκτική, αλλά χωρίς αποκλεισμούς, δυναμική και δίκαιη για όλους».
Ο γενικός διευθυντής του Υφυπουργείου Κοινωνικής Πρόνοιας, Γιάννης Νικολαΐδης, στην εναρκτήρια ομιλία του αναφέρθηκε στον ρόλο των κοινωνικών επενδύσεων, σημειώνοντας ότι είναι καθοριστικός. Είπε επίσης ότι οι πολιτικές, τα μέτρα και οι δράσεις που υποστηρίζονται από τα χρηματοδοτικά μέσα της ΕΕ δημιουργούν άμεσα βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα βιώσιμα και αποτελεσματικά οικονομικά αποτελέσματα σε όλους τους τομείς.
Όσον αφορά την έκθεση, είπε ότι η Κύπρος καλείται «παρά τις προκλήσεις» να αξιοποιήσει πλήρως τα ευρήματα, να μετατρέψει τις προκλήσεις σε ευκαιρίες και να συμβάλει στην κοινή προσπάθεια της ΕΕ. Αναφέρθηκε επίσης στην ανάγκη συνεισφοράς όλων για την επίτευξη «μιας δίκαιης πράσινης και ψηφιακής μετάβασης», η οποία περιλαμβάνει όλους τους τομείς, πρόσθεσε, όπως κοινωνική πρόνοια, εργασία, μεταφορές, εκπαίδευση, υγεία, περιβάλλον, στέγαση, καινοτομία αλλά και τα Υπουργεία Οικονομικών της κάθε χώρας.
Ο κ. Νικολαΐδης παρουσίασε επίσης τις δράσεις του Υφυπουργείου για τα παιδιά, τις οικογένειες και τα άτομα με αναπηρία.
Ο Γιάννης Μουρουζίδης, Γενικός Διευθυντής της Αρχής Ανάπτυξης Ανθρώπινου Δυναμικού Κύπρου (ΑνΑΔ), είπε στην παρουσίασή του ότι η Κύπρος έχει φτάσει σχεδόν σε συνθήκες πλήρους απασχόλησης αλλά ότι έχει έλλειψη ειδικευμένου εργατικού δυναμικού όπως στον τουρισμό, την υγεία, τη γεωργία, τις κατασκευές, τη μεταποίηση και την τεχνολογία πληροφοριών.
Αναφέρθηκε στην ανάγκη η εκπαίδευση να παρέχει τις δεξιότητες που να ανταποκρίνονται στις ανάγκες της αγοράς, σημειώνοντας ότι υπάρχει «σημαντική έλλειψη» στα επαγγέλματα STEM (Επιστήμη, Τεχνολογία, Μηχανική και Μαθηματικά).
Σύμφωνα με τον κ. Μουρουζίδη, η Κύπρος έχει ένα από τα υψηλότερα ποσοστά σε πτυχιούχους πανεπιστημίων, αλλά δεν διαθέτει τον απαραίτητο αριθμό ατόμων για να καλύψει θέσεις STEM, ενώ σημείωσε ότι το επίπεδο των ψηφιακών δεξιοτήτων είναι χαμηλό.
Είπε ότι σημειώνονται σημαντικές αλλαγές στις αγορές εργασίας και στα επαγγέλματα λόγω των πολέμων και συγκρούσεων στην περιοχή, της πράσινης και ψηφιακής μετάβασης, της παγκοσμιοποίησης, των δημογραφικών αλλαγών και ότι αυτό σημαίνει ότι θα απαιτηθούν διαφορετικές γνώσεις και δεξιότητες.
Αναφέρθηκε επίσης στη σημασία των δραστηριοτήτων δια βίου κατάρτισης, σημειώνοντας ότι το 50% του συνόλου των εργαζομένων θα χρειαστεί επανειδίκευση μέχρι το 2025, καθώς αυξάνεται η υιοθέτηση της τεχνολογίας. Έως το 2027, είπε, αναμένεται ότι το 42% των επιχειρηματικών καθηκόντων θα είναι αυτοματοποιημένα και ότι η ανανέωση των δεξιοτήτων των υπαλλήλων είναι σημαντική για να μπορούν να παραμείνουν στην αγορά εργασίας.
Σημείωσε επίσης ότι οι επιχειρήσεις χρειάζονται άτομα με εγκάρσιες δεξιότητες όπως αναλυτική σκέψη, δημιουργική σκέψη, διαχείριση ταλέντων, και χρειάζεται επανακατάρτιση και αναβάθμιση των δεξιοτήτων του εργατικού δυναμικού, προσθέτοντας ότι είναι απαραίτητη η δια βίου επαγγελματική καθοδήγηση σε όλα τα άτομα.
