Ξεκίνησε σήμερα η συζήτηση επί του νομοσχεδίου για την ίδρυση Υφυπουργείου Μετανάστευσης στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Εσωτερικών. Κατά τη συζήτηση αναπτύχθηκε προβληματισμός από πλευράς και των Βουλευτών, αλλά και συνδικαλιστικών οργανώσεων, σχετικά με την επαρκή και κατάλληλη στελέχωση του Υφυπουργείου, καθώς και αναφορικά με τη θεσμοθέτηση της συνεργασίας μεταξύ της Αστυνομίας και του Υφυπουργείου.
Όσοι τοποθετήθηκαν ενώπιον της Επιτροπής, μεταξύ των οποίων η Αστυνομία, η Νομική Υπηρεσία, το Υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης, το Υφυπουργείο Πρόνοιας, το Υπουργείο Εξωτερικών, το Υπουργείο Οικονομικών και το Τμήμα Δημόσιας Διοίκησης, καθώς και η Ύπατη Αρμοστεία για τους Πρόσφυγες, εξέφρασαν την ικανοποίησή τους για την προώθηση της σύστασης του Υφυπουργείου, όπως έκανε και το σύνολο των Βουλευτών.
Παρουσιάζοντας τις βασικές παραμέτρους του νομοσχεδίου, ο Υπουργός Εσωτερικών, Κωνσταντίνος Ιωάννου, ανέφερε κατά τη συνεδρίαση ότι η ψήφιση του νομοσχεδίου είναι πολύ σημαντική για την αποτελεσματικότερη διαχείριση του μεταναστευτικού και υπογράμμισε την ανάγκη ίδρυσής του, παρά τη συγκρατημένη αισιοδοξία που εμπνέει το γεγονός ότι τους τελευταίους μήνες υπάρχει θετικό ισοζύγιο αφίξεων και αναχωρήσεων παράτυπων μεταναστών, με μείωση κατά 50% στις αφίξεις παράτυπων μεταναστών.
Στόχος, όπως είπε ο κ. Ιωάννου, είναι η αποτελεσματικότερη διαχείριση παραμέτρων που αφορούν στη μεταναστευτική και το άσυλο και ταυτόχρονα η προστασία των νόμιμων δικαιούχων. Μεταξύ των θεμάτων που θα χειρίζεται το Υφυπουργείο, όπως είπε ο Υπουργός, είναι η αποκοπή παράτυπων ροών, η επίσπευση διαδικασιών εξέτασης αιτήσεων ασύλου, η πάταξη της αδήλωτης εργασίας, η βελτίωση των συνθηκών στα κέντρα υποδοχής, η ένταξη των μόνιμα διαμενόντων από τρίτες χώρες και η εφαρμογή πολιτικών επιστροφής υπηκόων τρίτων χωρών, οι οποίοι δεν διατηρούν δικαίωμα παραμονής στην Κυπριακή Δημοκρατία.
Ο κ. Ιωάννου σημείωσε ότι στο νομοσχέδιο για τη σύσταση του Υφυπουργείου, προβλέπεται διαχωρισμός των αρμοδιοτήτων του Τμήματος Πληθυσμού και Μετανάστευσης. Αναφέρθηκε, ακόμα, ότι η Υπηρεσία Ασύλου και το Τμήμα Μετανάστευσης, μεταφέρονται στο νέο Υφυπουργείο, ενώ στο Υφυπουργείο Πρόνοιας παραμένουν θέματα παραχώρησης ειδικών συνθηκών διαμονής, η διαχείριση κέντρων υποδοχής για αιτητές ασύλου και η διαχείριση υποδομών φιλοξενίας.
Εξάλλου, σε δηλώσεις του μετά τη συνεδρίαση, ο κ. Ιωάννου σημείωσε ότι υλοποιείται στην πράξη μία προεκλογική δέσμευση του Προέδρου Χριστοδουλίδη με την κατάθεση του νομοσχεδίου αυτού. Πρόσθεσε ότι «θα έχει ουσιαστικά και πρακτικά οφέλη στη διαχείριση του μεγάλου προβλήματος μεταναστευτικού» και ότι «η συστέγαση υπηρεσιών σε ένα Υφυπουργείο θα έχει πολλαπλά οφέλη όσον αφορά τον προγραμματισμό, τον συντονισμό, την εποπτεία των Τμημάτων, άρα θα υπάρχουν πολύ καλύτερα αποτελέσματα στα ήδη πολύ καλά αποτελέσματα που υπάρχουν τους τελευταίους έξι μήνες».
Σε ερώτηση για το πως θα προσδιοριστεί η σχέση της Αστυνομίας με το Υφυπουργείο, ο Υπουργός απάντησε ότι η αρχική εισήγηση ήταν να αποσπαστεί η Υπηρεσία Αλλοδαπών και Μετανάστευσης (ΥΑΜ) στο υφυπουργείο και ότι η Νομική Υπηρεσία, κατόπιν εισήγησης της Αστυνομίας, που ήταν αντίθετη σε αυτό, υιοθέτησε την άποψη της Αστυνομίας. «Το δεύτερο σενάριο ήταν να πάμε σε ένα μνημόνιο συνεργασίας με την Αστυνομία και ταυτόχρονα όμως θα προχωρήσουμε συν τω χρόνω να γίνει ένας επιχειρησιακό βραχίονας του Υφυπουργείου που θα αναλάβει τα καθήκοντα της ΥΑΜ», κάτι το οποίο θα μπορέσει να γίνει σε 1-2 χρόνια, όπως εξήγησε ο Υπουργός.
Σε ερώτηση κατά πόσο θα μπορέσει να διασφαλιστεί η συμμετοχή της Αστυνομίας στα ζητήματα που χειρίζεται το Υφυπουργείο μέσω μνημονίου, είπε ότι αυτή είναι μόνη υπηρεσία που δεν θα αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι του Υφυπουργείου, σημειώνοντας ότι «αυτή είναι η νομική άποψη που υπάρχει από το Σύνταγμα».
«Στην παρούσα φάση υπάρχει μία αγαστή συνεργασία με την ΥΑΜ και θέλω να δώσω τα εύσημα μου στη δουλειά που επιτελείται», είπε ο Υπουργός, προσθέτοντας ότι «για να έχουμε τις επιστροφές που έχουμε, σημαντικό ρόλο έχει και η Αστυνομία μέσω της ΥΑΜ». Κατέληξε ότι μέσω του μνημονίου θα υπάρχει το πλαίσιο της συνεργασίας, «ώστε να μην εναπόκειται μόνο στην καλή θέληση του Υπουργού ή του αρχηγού της ΥΑΜ για να υπάρχει μία συνεργασία, αλλά να καθορίζονται στο μνημόνιο οι αρμοδιότητες της ΥΑΜ».
Αναφορικά με ερώτηση που δέχθηκε από Βουλευτές σχετικά με την εκπροσώπηση της Κύπρου στην ΕΕ για θέματα μετανάστευσης, σημείωσε ότι αυτή θα είναι αρμοδιότητα του Υφυπουργού Μετανάστευσης.
Επιφυλάξεις ως προς τη νομιμότητα των αρμοδιοτήτων των Υφυπουργών εξέφρασε κατά τη συνεδρίαση ο Πρόεδρος της Επιτροπής και Βουλευτής του ΑΚΕΛ, Άριστος Δαμιανού, ο οποίος είπε ότι θα ζητηθούν γνωματεύσεις από τη Νομική Υπηρεσία σχετικά με το κατά πόσο συμβαδίζει με το Σύνταγμα η λειτουργία των Υφυπουργείων και ο ρόλος των Υφυπουργών γενικότερα.
Παρατηρήσεις που αφορούν σε θέματα ένταξης και ικανοποιητικής στελέχωσης του Υφυπουργείου, διατύπωσε στη συνεδρίαση η εκπρόσωπος της Ύπατης Αρμοστείας για του Πρόσφυγες. Είπε ότι θα πρέπει να διασφαλιστεί η επάρκεια προσωπικού και να είναι ξεκάθαρα τα θέματα της αρμοδιότητας του Υφυπουργείου. Αναφέρθηκε ιδιαίτερα σε θέματα συναρμοδιότητας με το Υπουργείο Παιδείας για προγράμματα ένταξης παιδιών αιτητών ασύλου και προσφύγων και έθεσε το ζήτημα για το πως θα τύχουν διαχείρισης. Κατόπιν και ερώτησης από τον Πρόεδρο της Επιτροπής, ο Υπουργός διευκρίνισε ότι τα θέματα αυτά θα καλύπτονται με μνημόνιο συνεργασίας με το Υπουργείο Παιδείας.
Παρατηρήσεις σχετικά με τις πρόνοιες για στελέχωση του Υφυπουργείου διατυπώθηκαν από πλευράς συνδικαλιστικών οργανώσεων. Συγκεκριμένα, η εκπρόσωπος της ΠΑΣΥΔΥ υπογράμμισε την ανάγκη να στελεχωθεί το νέο Υφυπουργείο με μόνιμο και εξειδικευμένο προσωπικό, σημειώνοντας ότι σήμερα στην Υπηρεσία Ασύλου, η οποία θα μεταφερθεί στο Υφυπουργείο, εργάζονται κατά πλειοψηφία άτομα με συμβάσεις ορισμένου χρόνου. Ο εκπρόσωπος του κλάδου, πρόσθεσε ότι δε θεωρούν σωστό να αποδυναμωθεί μία υπηρεσία για να δημιουργηθεί το Υφυπουργείο.
Από πλευράς της συντεχνίας ΙΣΟΤΗΤΑ, ο Νίκος Λοϊζίδης, έκανε λόγο για ασάφειες και κενά στο νομοσχέδιο, όσον αφορά τα θέματα στελέχωσης. Σε δηλώσεις του μετά τη συνεδρίαση, πάντως, ο κ. Λοϊζίδης εξέφρασε την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι αναγνωρίστηκε από τους Βουλευτές η αξία της μόνιμης παρουσίας της αστυνομίας στο Υφυπουργείο, όπως είπε. Σε ερώτηση κατά πόσο η συντεχνία αντιτίθεται στην πρόταση αυτή, ο ίδιος πρότεινε να διπλασιαστεί ο αριθμός των προσλήψεων, για να μπορεί να υπάρχει μόνιμο προσωπικό της Αστυνομίας στο Υφυπουργείο.
Εκ μέρους της Κίνησης Ισότητας Στήριξης Αντιρατσισμού (ΚΙΣΑ), ο Δώρος Πολυκάρπου ανέφερε ότι είναι καλοδεχούμενη η προσπάθεια δημιουργίας μηχανισμού για την καλύτερη διαχείριση του μεταναστευτικού. Μεταξύ των παρατηρήσεων που διατύπωσε στη συνεδρίαση, ανέφερε ότι δεν έγινε καμία μελέτη, οικονομική ή ακαδημαϊκή, για το κατά πόσο θα μπορέσει να λειτουργήσει το Υφυπουργείο Μετανάστευσης, όπως επίσης και ότι δεν δόθηκε επαρκής χρόνος για ανταλλαγή απόψεων και μελέτη του νομοσχεδίου.
Δηλώσεις Βουλευτών
Ο Πρόεδρος της Επιτροπής και Βουλευτής του ΑΚΕΛ, Άριστος Δαμιανού, σημείωσε στις δηλώσεις του μετά τη συνεδρίαση ότι είχε από καιρό διαπιστωθεί η απουσία συνολικής πολιτικής που να ασχολείται με τη «διαδικασία πρώτης υποδοχής, ταχείας εξέτασης αιτήσεων, τη διαδικασία νόμιμης επιστροφής όλων όσοι δεν δικαιούνται να παραμείνουν στη Δημοκρατία και την πολύ σημαντική διαδικασία ομαλής ένταξης στην κυπριακή κοινωνία εκείνων, που είναι και η μειοψηφία με βάση τα στατιστικά στοιχεία που δικαιούνται να παραμείνουν στην Κυπριακή Δημοκρατία». Στο πλαίσιο αυτό, είπε ότι η Επιτροπή έχει προτεραιοποιήσει τη δημιουργία του Υφυπουργείου Μετανάστευσης και ανέφερε «το νομοσχέδιο θα πάρει την πορεία του με την αίσθηση του επείγοντος».
Αναφερόμενος σε επιμέρους σοβαρές πτυχές που θα πρέπει να εξεταστούν, είπε ότι από το κυβερνητικό νομοσχέδιο απουσιάζει συνολικά η πτυχή της ένταξης. Είπε ακόμα ότι υπάρχουν «γκρίζες ζώνες» σε ό,τι αφορά τον ρόλο της Αστυνομίας αλλά και τον ρόλο των Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας. «Εν γένει υπάρχει μία ασάφεια ως προς τις οριζόντιες πολιτικές που πρέπει να εφαρμόζονται», σημείωσε ο κ. Δαμιανού.
Αναφέρθηκε, ακολούθως, σε επιφυλάξεις για τη νομιμότητα της σύστασης Υφυπουργείων, οι οποίες εκφράζονται εδώ και χρόνια, όπως είπε, σχεδόν από το σύνολο των μελών του Κοινοβουλίου. «Επειδή κατά διαστήματα έχει γίνει επίκληση γνωματεύσεων της Νομικής Υπηρεσίας εμείς ζητήσαμε σήμερα να κατατεθούν αυτές οι γνωματεύσεις, διότι η αμιγώς νομική μας άποψη είναι ότι με τον τρόπο που εφαρμόζονται οι ξεχωριστές νομοθεσίες για τα Υφυπουργεία, με τον τρόπο που δρουν οι αρμόδιοι και συναρμόδιοι Υφυπουργοί, δεν τηρείται ούτε το γράμμα ούτε το πνεύμα του νόμου, αλλά πόσω μάλλον το ίδιο το γράμμα του Συντάγματος της Κυπριακής Δημοκρατίας», είπε.
«Τουλάχιστον ως κοινοβουλευτική ομάδα του ΑΚΕΛ δεν μπορούμε να αποδεχθούμε ρυθμίσεις που να βρίσκονται έξω από το γράμμα και το πνεύμα του Συντάγματος», κατέληξε ο κ. Δαμιανού.
«Ως ΔΗΣΥ συμφωνούμε με την υλοποίηση της διαχρονικής προσπάθειας που έχει γίνει για τη δημιουργία του Υφυπουργείου Μετανάστευσης», ανέφερε σε δηλώσεις του μετά τη συνεδρίαση ο Βουλευτής Νίκος Σύκας. Πρόσθεσε ότι «υπάρχουν αρκετά θέματα που πρέπει συζητηθούν και να διευκρινιστούν έχοντας κατά νου ότι το Υφυπουργείο Μετανάστευσης διαφέρει κατά πολύ με τις αρμοδιότητες άλλων Υφυπουργείων, λόγω της ζεύξης των διαφόρων τμημάτων, είτε λόγω της ευαισθησίας, είτε λόγω της αξιολόγησης της αποτελεσματικότητας των δράσεων μας».
«Αντιλαμβάνεστε ότι θα πρέπει να είμαστε και λελογισμένοι και σοβαροί, ώστε αυτό που λέμε αποτελεσματικότητα, ταχύτητα και γρήγορα αντανακλαστικά, να μπορούν να είναι εφαρμόσιμα στον ουσιώδη χρόνο που χρειάζεται για να λύσουμε το μεταναστευτικό», πρόσθεσε.
Ο κ. Σύκας είπε ότι ο ΔΗΣΥ στην κατ’ άρθρο συζήτηση θα τοποθετηθεί σε θέματα δομής, ένταξης υπηρεσιών κάτω από το Υφυπουργείο και τα μνημόνια συναντίληψης. Διευκρίνισε ότι «το μνημόνιο συναντίληψης θα πρέπει να δημιουργεί συνθήκες άμεσης και αποτελεσματικής δράσης και σε σχέση με την Αστυνομία και σε σχέση με τα συναφή Υπουργεία», κατέληξε.
Ο Βουλευτής του ΕΛΑΜ Σωτήρης Ιωάννου, ανέφερε στις δηλώσεις του μετά τη συνεδρίαση ότι υπάρχει αναγκαιότητα όλα τα αρμόδια Υπουργεία και υπηρεσίες να έχουν μεταξύ τους συνεννόηση και συναντίληψη, ως προς την αντιμετώπιση του μεταναστευτικού και εξέφρασε την ικανοποίησή του για την παρουσίαση του νομοσχεδίου, λέγοντας ότι το ΕΛΑΜ είναι θετικό στην ψήφισή του.
«Η πολιτική μας θέση είναι ότι, όχι μόνο θα πρέπει να συνεχιστεί, αλλά να ενταθεί η πολιτική της αποτροπής νέων ροών, αλλά και η συνέχιση και ένταση της απέλασης όσων βρίσκονται παράνομα στην πατρίδα μας», πρόσθεσε.
Σε ερώτηση δημοσιογράφου για το αν πρόκειται να αναλάβει το Υφυπουργείο το ΕΛΑΜ, απάντησε ότι δεν έχουν γίνει συζητήσεις, αλλά εξέφρασε την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι πολλά από όσα εφαρμόστηκαν για τη διαχείριση του μεταναστευτικού, ήταν θέσεις του ΕΛΑΜ.
Ο Πρόεδρος και Βουλευτής της ΕΔΕΚ, Μαρίνος Σιζόπουλος, χαιρέτισε την κατάθεση του νομοσχεδίου στις δηλώσεις του, λέγοντας ότι η σύσταση του Υφυπουργείου «θα αποτελέσει σημαντικό παράγοντα στην όσο το δυνατόν καλύτερη και γρηγορότερη διαχείριση ενός σημαντικού προβλήματος που αντιμετωπίζει όχι μόνο η δική μας πατρίδα, αλλά και άλλες μεσογειακές χώρες, που είναι το μεταναστευτικό».
«Εκτιμούμε ότι είναι πάρα πολύ σημαντικό το περιεχόμενο του νομοσχεδίου στη βάση της σύνθεσης να είναι σωστό, να είναι πλήρες για να μπορεί να έχει και την μεγαλύτερη δυνατή απόδοση», πρόσθεσε. Ως πιο κρίσιμο και κομβικό σημείο ανέδειξε τα θέματα που έχουν σχέση με τη διοίκηση και την επιχειρησιακή ικανότητα των μονάδων οι οποίες θα ενταχθούν στο Υφυπουργείο, για να μπορέσουν να συμβάλλουν στην αποτελεσματική εκτέλεση και ολοκλήρωση του έργου του.
Την ικανοποίησή του για την παρουσίαση του νομοσχεδίου εξέφρασε στις δηλώσεις του ο Βουλευτής της ΔΗΠΑ, Μαρίνος Μουσιούττας, σημειώνοντας ότι είναι προς τη σωστή κατεύθυνση για αντιμετώπιση του μεταναστευτικού.
«Ως παράταξη έχουμε κάποιες ενστάσεις και ενδοιασμούς όσον αφορά το θέμα της Αστυνομίας», είπε. «Είμαστε ανοιχτοί να ακούσουμε και αυτό θα γίνει στην κατ’ άρθρο συζήτηση, την αιτιολόγηση από πλευράς Νομικής Υπηρεσίας», πρόσθεσε, λέγοντας ότι είναι υπό διαμόρφωση η θέση της ΔΗΠΑ. «Όμως πιστεύω ότι από πλευράς της παραγωγικότητας θα ήταν ορθότερο να ήταν και η Αστυνομία υπαγόμενη στο Υφυπουργείο», σημείωσε.
«Κατά τα άλλα θεωρούμε ότι η αντιμετώπιση του θέματος του μεταναστευτικού από την κυβέρνηση είναι προς τη σωστή κατεύθυνση, ήδη έχουμε έχουν αυξηθεί οι έλεγχοι των αιτήσεων σε μεγάλο βαθμό, καθώς επίσης έχει ανατραπεί τον ισοζύγιο εισερχόμενων εξερχόμενων», εκφράζοντας την ευχή αυτό να συνεχιστεί «για να φτάσουμε στα επίπεδα άλλων χωρών», και να υπάρχει και ανάλογή συμπαράσταση.
Η Βουλευτής του Κινήματος Οικολόγων, Αλεξάνδρα Ατταλίδου, υπογράμμισε κατά τη συνεδρίαση το ζήτημα της στελέχωσης της υπηρεσία ασύλου κυρίως με προσωπικό αορίστου και ορισμένου χρόνου, ενώ το ζήτημα της επαρκούς στελέχωσης του Υφυπουργείου έθεσε στη συνεδρίαση και ο Πρόεδρος του Κινήματος Οικολόγων, Χαράλαμπος Θεοπέμπτου.
