ΚΥΠΕ
Καμία πολιτική χροιά δεν έχει η θέση των ΗΠΑ για τον αγωγό EastMed, δήλωσε στο ΚΥΠΕ η Αμερικανίδα Βοηθός Υφυπουργός Εξωτερικών για Ευρωπαϊκές και Ευρασιατικές Υποθέσεις, Έρικα Όλσον, εκφράζοντας την υποστήριξη της χώρας της προς έργα που θα καταστήσουν δυνατή τη μετάβαση στην καθαρή ενέργεια και θα διασυνδέσουν τις ενεργειακές αγορές στην Ανατολική Μεσόγειο.
Σε σχέση με το Κυπριακό, η κα. Όλσον υπογράμμισε, σε συνέντευξή της στο ΚΥΠΕ, πως "οι ΗΠΑ παροτρύνουν όλα τα μέρη να επιδείξουν την αναγκαία ανοικτή θεώρηση, ευελιξία και βούληση για συμβιβασμό, οικοδόμηση εμπιστοσύνης και επανέναρξη των συνομιλιών", και τόνισε τη σημασία της προώθησης Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, που μπορούν να καταστούν, όπως είπε, ένα πολύ σημαντικό εργαλείο για βελτίωση των δικοινοτικών σχέσεων και να θέσουν τις βάσεις για επιστροφή στις διαπραγματεύσεις.
«Θα θέλαμε να κάνουμε οτιδήποτε μπορούμε για να βοηθήσουμε στη στήριξη της συζήτησης και μέτρων που οικοδομούν εμπιστοσύνη, για να καταστεί δυνατή η επιστροφή στις συνομιλίες για λύση», ανέφερε, σημειώνοντας πως αυτό ήταν ένα από τα θέματα που συζήτησε με τον Υπουργό Εξωτερικών, Ιωάννη Κασουλίδη, κατά τη διάρκεια της επίσκεψής της στην Κύπρο.
Αναφερόμενη στο Ουκρανικό, η κα. Όλσον είπε πως αν η Ρωσία επιλέξει την οδό της κλιμάκωσης «είμαστε έτοιμοι να επιβάλουμε ένα σοβαρό κόστος, περιλαμβανομένων οικονομικών κυρώσεων και ελέγχων στις εξαγωγές που στοχεύουν καίριες βιομηχανίες».
Ανέφερε, παράλληλα, πως "το διακύβευμα είναι πολύ μεγάλο, ώστε να μην δώσουμε στη Ρωσία κάθε ευκαιρία για αποτροπή μιας πράξης που πιστεύουμε ότι θα είναι καταστροφική. Ό,τι και να γίνει η Δύση είναι περισσότερο ενωμένη παρά από ότι ήταν εδώ και χρόνια, και το ΝΑΤΟ έχει ενδυναμωθεί. Η Συμμαχία έχει περισσότερη συνοχή, είναι πιο στοχοθετημένη και πιο δυναμική από οποτεδήποτε στην πρόσφατη ιστορία της", τόνισε.
Πρόσθεσε πως «παραμένουμε έτοιμοι να εμπλακούμε σε μια διπλωματία προσανατολισμένη σε αποτελέσματα, σε πλήρη συντονισμό με τους συμμάχους και τους εταίρους μας, αλλά βλέπουμε ξεκάθαρα ποιες είναι οι προοπτικές για αυτό, με δεδομένα τα βήματα που κάνει η Ρωσία επί του εδάφους, φανερά μπροστά στα μάτια μας».
EastMed
Ερωτηθείσα για τη θέση των ΗΠΑ σε σχέση με τον αγωγό EastMed, η κα. Όλσον είπε πως «οι ΗΠΑ παραμένουν πολύ δεσμευμένες και υποστηρικτικές ως προς την ενεργειακή διασύνδεση εντός της Ανατολικής Μεσογείου. Πιστεύουμε ότι η διασύνδεση των ενεργειακών υποδομών είναι σημαντική για τη σταθερότητα και το μέλλον όχι μόνο του διαμοιρασμού της ενέργειας, αλλά επίσης και της ασφάλειας στην περιοχή», ανέφερε.
"Πιστεύουμε ότι οι εξαγωγές ηλεκτρισμού μεταξύ των χωρών της Ανατολικής Μεσογείου και προς την Ευρώπη αποτελούν πραγματικά τον δρόμο του μέλλοντος. Και υποστηρίζουμε έργα όπως η ηλεκτρική διασύνδεση Ευρώπης - Αφρικής (EuroAfrica Interconnector), που ενώνει την Αίγυπτο με την Κύπρο και την Ελλάδα, και η προτεινόμενη ηλεκτρική διασύνδεση Ευρώπης - Ασίας (EuroAsia Interconnector) που θα ενώνει Ισραήλ, Κύπρο και ευρωπαϊκά ηλεκτρικά δίκτυα", πρόσθεσε.
Ανέφερε πως "σε μια εποχή κατά την οποία η ενεργειακή ασφάλεια είναι περισσότερο από ποτέ υπόθεση εθνικής ασφάλειας, είμαστε δεσμευμένοι να εμβαθύνουμε τις σχέσεις μας, προωθώντας αυτές τις τεχνολογίες καθαρής ενέργειας. Έτσι αυτό που βλέπετε από εμάς είναι, με δεδομένη την πραγματικότητα του μέλλοντος ως προς την ενέργεια διεθνώς, μια κίνηση προς έργα που θα καταστήσουν δυνατή τη μετάβαση στην καθαρή ενέργεια και θα διασυνδέσουν τις ενεργειακές αγορές στην περιοχή".
Ερωτηθείσα αν ως εκ τούτου οι ΗΠΑ θεωρούν ότι το έργο EastMed πρέπει να εγκαταλειφθεί, η Αμερικανίδα αξιωματούχος ανέφερε πως "οι ΗΠΑ πάντοτε έλεγαν ότι στηρίζουν έργα στην Ανατολική Μεσόγειο που είναι εμπορικά και τεχνικά βιώσιμα".
Κληθείσα να πει αν δηλαδή είναι θέμα βιωσιμότητας απάντησε: "Απολύτως. Και να βλέπουμε το μέλλον των ενεργειακών αγορών", πρόσθεσε. Ανέφερε πως δεν θέλουν να δουν εγκαταλελειμμένα έργα που να μην ανταποκρίνονται στις ανάγκες των ενεργειακών αγορών του μέλλοντος, σημειώνοντας τη σημασία των ηλεκτρικών διασυνδέσεων παρά φιλόδοξων έργων που αφορούν αγωγούς φυσικού αερίου.
«Έτσι πιστεύουμε ότι οι πόροι και οι τεχνικές εργασίες βιωσιμότητας πρέπει να εστιάσουν στις ηλεκτρικές διασυνδέσεις», ανέφερε.
Ερωτηθείσα αν η θέση των ΗΠΑ για τον EastMed έχει πολιτική χροιά, η κα. Όλσον είπε πως δεν υπάρχει μια τέτοια χροιά και πως η θέση αυτή «βασίζεται στην αφοσίωση της Κυβέρνησης Μπάιντεν να προχωρήσει προς την καθαρή ενέργεια, καταπολεμώντας την κλιματική αλλαγή», λαμβάνοντας υπόψη τις οικονομικές πραγματικότητες για το πώς θα είναι μια ενεργειακή αγορά σε 20 ή 30 χρόνια από τώρα, «που όλοι ελπίζουμε ότι θα εστιάζει περισσότερο στην καθαρή ενέργεια και στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας».
Ουκρανικό
Σε ερώτηση για την κατάσταση στην Ουκρανία και τη στάση των ΗΠΑ για την έκρυθμη κατάσταση στην περιοχή, η κα. Όλσον είπε πως «οι Ηνωμένες Πολιτείες συνεχίζουν να επιβεβαιώνουν την αμέριστη υποστήριξή τους στην Ουκρανία και στην κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας, εντός των διεθνώς αναγνωρισμένων συνόρων της που εκτείνονται στα χωρικά της ύδατα».
«Η κατάσταση είναι αρκετά δύσκολη και έχουμε μιλήσει επανειλημμένα για τους δυο δρόμους που μπορεί να επιλέξει η Ρωσία: διάλογο και διπλωματία ή κλιμάκωση και τεράστιες επιπτώσεις. Είμαστε δεσμευμένοι στην πρώτη οδό. Καταστήσαμε σαφές ότι αυτή η οδός προσφέρει τη μόνη βιώσιμη λύση για τις ανησυχίες για την ασφάλεια που έχουν οι ΗΠΑ, οι σύμμαχοι και οι εταίροι μας, και η Ρωσία», είπε.
Παρόλα αυτά, πρόσθεσε, "εάν η Ρωσία επιλέξει τη δεύτερη οδό, είμαστε έτοιμοι να επιβάλουμε ένα σοβαρό κόστος, περιλαμβανομένων οικονομικών κυρώσεων και ελέγχων στις εξαγωγές που στοχεύουν καίριες βιομηχανίες. Παραμένουμε σταθεροί στη θέση μας `τίποτα για την Ευρώπη χωρίς την Ευρώπη` και `τίποτα για την Ουκρανία χωρίς την Ουκρανία`", σημείωσε.
Υπογράμμισε πως "έχουμε αναλάβει μια συνεπή και ουσιαστική δέσμευση με τους συμμάχους και τους εταίρους μας για να διασφαλίσουμε ότι όλοι μιλούμε με μια φωνή. Έχουμε διαβουλευθεί με τους Ουκρανούς εταίρους μας, την ΕΕ, το ΝΑΤΟ, την Ομάδα των 7 (G7) και με πολλούς άλλους".
Δυστυχώς, ανέφερε η κα. Όλσον, "συνεχίζουμε να βλέπουμε σημάδια μιας ρωσικής κλιμάκωσης, περιλαμβανομένων νέων δυνάμεων που φτάνουν στα ουκρανικά σύνορα". Είπε πως ανά πάσα στιγμή μπορεί να αρχίσει μια εισβολή "εάν ο Βλαντιμίρ Πούτιν αποφασίσει να τη διατάξει. Δεν θα σχολιάσουμε τις λεπτομέρειες των πληροφοριών των μυστικών μας υπηρεσιών, εκτός από το να πούμε ότι μπορεί να ξεκινήσει ανά πάσα στιγμή", πρόσθεσε.
Επεσήμανε ότι "ο Πρόεδρος Μπάιντεν μίλησε με τον Πρόεδρο Πούτιν για να ξεκαθαρίσει ότι εάν η Ρωσία αναλάβει μια περαιτέρω εισβολή στην Ουκρανία, οι ΗΠΑ, μαζί με τους συμμάχους και τους εταίρους τους, θα απαντήσουν αποφασιστικά, και θα επιβάλουν γρήγορα ένα σοβαρό κόστος στη Ρωσία. Ο Πρόεδρος Μπάιντεν επανέλαβε πως μια περαιτέρω ρωσική επέμβαση της Ρωσίας στην Ουκρανία θα προκαλέσει εκτεταμένα δεινά για τον κόσμο και θα υποβαθμίσει τη θέση της Ρωσίας. Επίσης δήλωσε πως υπάρχει μια διπλωματική οδός προς τα εμπρός, αλλά μόνο εάν η Ρωσία επιθυμεί να εμπλακεί σοβαρά σε κάτι τέτοιο", σημείωσε.
Κυπριακό - ΜΟΕ
Σε ερώτηση για κατάσταση σε ό,τι αφορά τις προσπάθειες για λύση του Κυπριακού και σε σχέση με την τουρκική θέση υπέρ της λύσης δυο κρατών, η κα. Όλσον ανέφερε πως "οι ΗΠΑ υποστηρίζουν σθεναρά τις κυπριακής καθοδήγησης και υπό την αιγίδα των ΗΕ προσπάθειες για επανένωση του νησιού σε μια διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία, με πολιτική ισότητα για όλους τους Κύπριους".
"Συνεχίζουμε να ενθαρρύνουμε τους ηγέτες Ε/κ και Τ/κ να εμπλακούν σε έναν εποικοδομητικό διάλογο μεταξύ τους, να αποφύγουν τις ενέργειες που αυξάνουν τις εντάσεις και να εργαστούν με τους διαμεσολαβητές των ΗΕ για να βρουν μια λύση σε αυτή την απαράδεκτη κατάσταση", σημείωσε.
Είπε πως "αμοιβαία συμφωνηθέντα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης σε αυτό το σημείο μπορούν να καταστούν ένα πολύ σημαντικό εργαλείο για βελτίωση των δικοινοτικών σχέσεων και να θέσουν τις βάσεις για επιστροφή στις διαπραγματεύσεις. Έχουμε δει πως αυτές οι προσπάθειες μπορούν να ωφελήσουν και τις δυο πλευρές με το να μοιράζονται ηλεκτρικό ρεύμα δια μέσου της νεκρής ζώνης. Και επίσης συνεχίζουμε να προάγουμε τις δικοινοτικές δραστηριότητες, ειδικά μεταξύ των νεαρών Κυπρίων, ώστε να μπορούν να βρουν κοινό έδαφος και να κτίσουν πιο στενούς δεσμούς", επεσήμανε.
Είπε πως κατά τη διάρκεια της επίσκεψής της στο νησί επισκέφθηκε το ανθρωπολογικό εργαστήρι της Διερευνητικής Επιτροπής για τους Αγνοούμενους (ΔΕΑ) και είδε την εξαιρετική δουλειά που γίνεται, εκφράζοντας εκτίμηση για το επίπεδο της συνεργασίας που η Επιτροπή έχει πετύχει μεταξύ των δυο κοινοτήτων.
Όπως ανέφερε, οι ΗΠΑ βοήθησαν στην πραγματοποίηση μιας επίσκεψης τεχνικών εμπειρογνωμόνων νωρίτερα αυτό τον χρόνο στην Κύπρο, για να εργαστούν με τη ΔΕΑ. «Προσπαθούμε να βρούμε και άλλους τρόπους για να το κάνουμε αυτό. Καλούμε όλες τις πλευρές να έχουν μια ανοικτή θεώρηση και να είναι ευέλικτες στην εξεύρεση Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης που θα βοηθήσουν την επιστροφή στον δρόμο του διαλόγου», τόνισε.
Ερωτηθείσα αν υπάρχουν συγκεκριμένοι τρόποι με τους οποίους οι ΗΠΑ μπορούν να βοηθήσουν στην προώθηση Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, η κα. Όλσον είπε πως αυτό είναι ένα από τα πράγματα που διερεύνησε κατά τις επαφές της στο νησί.
Ανέφερε πως η συνεργασία με τη ΔΕΑ είναι ένας τρόπος. «Θα θέλαμε να κάνουμε οτιδήποτε μπορούμε για να βοηθήσουμε στη στήριξη της συζήτησης και μέτρων που οικοδομούν εμπιστοσύνη, για να καταστεί δυνατή η επιστροφή στις συνομιλίες για λύση. Αυτό είναι ένα από τα πράγματα για τα οποία μίλησα με τον ΥΠΕΞ Κασουλίδη επίσης, γιατί θεωρώ ότι τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης σε αυτό το σημείο, σε όλα τα επίπεδα, από τα μικρά μέχρι τα πιο φιλόδοξα, είναι πραγματικά σημαντικά».
Σε παρατήρηση πως την ίδια ώρα, ωστόσο, η Τουρκία προβαίνει σε προκλήσεις έναντι της Κύπρου, τόσο επί του εδάφους, όπως στην Αμμόχωστο, όσο και στη θάλασσα, η Αμερικανίδα αξιωματούχος είπε πως "καλούμε όλες τις πλευρές όπως έχω πει να εμπλακούν σε μια εποικοδομητική συζήτηση που να είναι επικεντρωμένη στην εξεύρεση μιας λύσης, που να επιτρέπει στο νησί να καταστεί επανενωμένο. Πιστεύουμε ότι τα Ηνωμένα Έθνη παίζουν ένα απόλυτα ζωτικής σημασίας ρόλο σε αυτή τη διαδικασία, και καλούμε όλες τις πλευρές να εργαστούν εντός του πλαισίου των ψηφισμάτων των ΗΕ για επίλυση του προβλήματος", πρόσθεσε.
Θεωρώ, ανέφερε, "ότι η σημασία της μείωσης των εντάσεων, του διαλόγου και της συζήτησης είναι απόλυτα ζωτική για τη σταθερότητα στην Ανατολική Μεσόγειο. Ένας από τους λόγους που είμαι εδώ είναι γιατί πιστεύουμε ότι οι ισχυρές διμερείς σχέσεις μεταξύ όλων των χωρών της Ανατολικής Μεσογείου βοηθούν στη δημιουργία σταθερότητας στην περιοχή. Και θα συνεχίσουμε να το πράττουμε αυτό και να εμβαθύνουμε αυτές τις σχέσεις".
Ερωτηθείσα αν θεωρεί ότι χώρες όπως οι ΗΠΑ έχουν ρόλο να παίξουν στην άσκηση πίεσης στην Τουρκία για να αποφύγει κινήσεις που μπορούν να προκαλέσουν ένταση, η κα. Όλσον είπε πως οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοι και οι εταίροι τους όπως και η ΕΕ έχουν ρόλο να παίξουν στο να βοηθήσουν τις χώρες της Ανατολικής Μεσογείου να μπορέσουν να συνομιλούν μεταξύ τους και να μειώσουν τις εντάσεις. "Και αυτός είναι ο ρόλος που από τη θέση μου σκοπεύω να παίξω με όλες τις χώρες της Ανατολικής Μεσογείου", επεσήμανε.
Σχήμα 3+1
Σε ερώτηση για τις προοπτικές που υπάρχουν για περαιτέρω ανάπτυξη της συνεργασίας στο πλαίσιο του σχήματος 3+1 (Κύπρος, Ελλάδα, Ισραήλ + ΗΠΑ), ανέφερε πως οι ΗΠΑ υποστηρίζουν σθεναρά αυτό το σχήμα και πως όταν ο ΥΠΕΞ, Ιωάννης Κασουλίδης, συνάντησε τον Αμερικανό ομόλογό του, Άντονι Μπλίνκεν, στην Ουάσινγκτον, ο κ. Μπλίνκεν επαναβεβαίωσε τη στήριξη των ΗΠΑ σε αυτό.
Σημείωσε πως αυτά είναι ένα από τα θέματα που συζήτησε κατά τη διάρκεια της επίσκεψής της στην Κύπρο και που θα συζητήσει και κατά την επίσκεψή της στην Ελλάδα ακολούθως, «το πως μπορούμε να κάνουμε περισσότερα μέσα σε αυτό το πλαίσιο σε ανώτερο, αλλά και σε τεχνικό επίπεδο».
Ανέφερε πως στο πλαίσιο του σχήματος αυτού υπάρχουν πολλές ομάδες εργασίες, περιλαμβανομένης μιας για τις ενεργειακές υποδομές, «που αποτελεί έναν εξαιρετικό χώρο για εμάς για να συζητήσουμε για το ενεργειακό μέλλον στην Ανατολική Μεσόγειο».
Διμερής συνεργασία
Κληθείσα να πει σε ποιους άλλους τομείς μπορεί να αναπτυχθεί περαιτέρω η διμερής συνεργασία ΗΠΑ – Κύπρου, είπε πως θεωρεί πως δεν υπάρχουν όρια σε αυτό.
Ανέφερε πως υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί τομείς «στους οποίους μπορούμε να εμβαθύνουμε τη σχέση μας. Θεωρώ ότι βρισκόμαστε σε ένα σημείο όπου η σχέση μας είναι πιο δυνατή ίσως από ποτέ άλλοτε. Και έτσι θέλουμε να συνεχίσουμε να οικοδομούμε πάνω σε αυτό και να ενδυναμώνουμε τη σχέση μας, είτε αυτή είναι πολιτιστική, είτε οικονομική», ανέφερε.
Εξέφρασε ικανοποίηση για τον αριθμό των Κυπρίων φοιτητών στα αμερικανικά πανεπιστήμια, σημειώνοντας πως έχουν δοθεί πέραν των 3 εκατομμυρίων δολαρίων ως υποτροφίες για τις σπουδές Κυπρίων στις ΗΠΑ.
Σημείωσε πως η οικονομία είναι ένας ακόμα σημαντικός τομέας στη διμερή συνεργασία, «και είμαστε πολύ περήφανοι που δυο από τις πρωτοπόρες ενεργειακές μας εταιρείες εμπλέκονται στην ενεργειακή βιομηχανία στην Κύπρο. Και θεωρώ ότι βλέπουμε ακόμα περισσότερες ευκαιρίες, ώστε αμερικανικές εταιρείες να συνεργαστούν με κυπριακές για επενδύσεις και ανάπτυξη», ανέφερε.
Είπε πως αυτό «συνδέεται και με την εργασία στην επιστήμη και στην τεχνολογία την οποία στηρίζουμε», επισημαίνοντας πως η Συμφωνία Συνεργασίας σε Επιστήμη και Τεχνολογία που υπέγραψαν Κύπρος και ΗΠΑ, κατά τη διάρκεια της επίσκεψής της στην Κύπρο, «αποτελεί μια συναρπαστική πρόοδο στη διμερή μας συνεργασία».
Ανέφερε, περαιτέρω, πως και στον τομέα της ασφάλειας «συνεχίζουμε να αναζητούμε ευκαιρίες για κοινές ασκήσεις και ενδυνάμωση της διαλειτουργικότητάς μας».
Ερωτηθείσα αν η Κύπρος αποτελεί σημαντικό εταίρο των ΗΠΑ στην περιοχή απάντησε καταφατικά. «Και θεωρώ ότι εργαζόμαστε από κοινού όχι μόνο στην περιοχή, αλλά και παγκόσμια, και η επίσκεψή μου στο νησί έχει ενδυναμώσει την πεποίθησή μου σε αυτό», ανέφερε.
