*Του Γιάννη Μισιρλή
Οι διεθνείς εξελίξεις των τελευταίων δύο ετών και ειδικότερα ο πόλεμος στην Ουκρανία έχουν φέρει, παγκοσμίως, τον τομέα των ακινήτων ενώπιον νέων σημαντικών προκλήσεων. Το κυπριακό real estate δεν αποτελεί εξαίρεση. Μπορεί ο κλάδος στην Κύπρο να άντεξε τους κραδασμούς που προκάλεσε η πανδημία, ωστόσο οι εξελίξεις των τελευταίων μηνών αλλάζουν τα δεδομένα, καλώντας τις επιχειρήσεις του τομέα να επιδείξουν για άλλη μια φορά γρήγορα αντανακλαστικά.
Εν πρώτοις, η έλευση στην Κύπρο μεγάλου αριθμού Ουκρανών και Ρώσων που θέλουν να ξεφύγουν από την εμπόλεμη ζώνη, έχει αυξήσει περαιτέρω τη ζήτηση για ακίνητα, εντείνοντας το πρόβλημα της ανισορροπίας μεταξύ προσφοράς – ζήτησης.
Στη Λεμεσό, η έλευση αρκετών ξένων, σε συνδυασμό με τη βελτιωμένη πλέον αγοραστική δύναμη των ντόπιων και τα ελκυστικά προγράμματα χρηματοδότησης που προσφέρουν τα τραπεζικά ιδρύματα, έχουν αυξήσει ακόμα περισσότερο τη ζήτηση για οικιστικά και όχι μόνο ακίνητα, διευρύνοντας περαιτέρω το χάσμα της ήδη μειωμένης προσφοράς των συγκεκριμένων ακινήτων σε συνάρτηση με τη ζήτηση.
Την ίδια ώρα, οι παρούσες συνθήκες υψηλής ζήτησης και χαμηλής προσφοράς στην Κύπρο, επιφέρουν αλυσιδωτά αύξηση των τιμών, και ειδικά στα ενοίκια. Καθώς αρκετοί εν δυνάμει αγοραστές δεν καταφέρνουν να βρουν το κατάλληλο γι’ αυτούς ακίνητο για αγορά, καταφεύγουν στο ενοίκιο. Τα διαθέσιμα προς ενοικίαση ακίνητα είναι όμως, επίσης, περιορισμένα. Αποτέλεσμα της κατάστασης αυτής είναι η εκτόξευση των τιμών των ενοικίων στα ύψη. Μοναδική λύση αποτελεί και πάλι η αύξηση της προσφοράς των ακινήτων, για τα οποία υπάρχει ζήτηση, όπως για παράδειγμα τα διαμερίσματα.
Στον αντίποδα, ο πληθωρισμός και η αύξηση του κόστους των πρώτων υλών, παρακινούν μεγάλο αριθμό ντόπιων επενδυτών να επενδύσουν σε ακίνητα, με σκοπό να αναχαιτίσουν τυχόν πλήγμα σε άλλα χαρτοφυλάκιά τους. Αρκετοί είναι, επίσης, και εκείνοι που ενώ σχεδίαζαν να αποκτήσουν μόνιμη κατοικία σε ένα με δύο χρόνια, πλέον επιλέγουν να επισπεύσουν τα σχέδιά τους, πριν το αυξημένο κατασκευαστικό κόστος ενσωματωθεί πλήρως στις τιμές. Τονίζεται, πάντως, ότι στο παρόν, τουλάχιστον, στάδιο η αύξηση του κόστους των πρώτων υλών δεν έχει μετακυλιστεί στους αγοραστές, αλλά απορροφάται από τους developers. Αυτό όμως δεν αναμένεται να συνεχιστεί για πολύ ακόμα.
Η πολυαναμενόμενη αναθεώρηση των τοπικών σχεδίων ενδέχεται να συμβάλει στην εξισορρόπηση της προσφοράς και της ζήτησης, καθώς αναμένεται να ανοίξει το δρόμο για περισσότερες αναπτύξεις σε νέες περιοχές της πόλης. Ωστόσο, αυτό δεν είναι κάτι που θα επιτευχθεί άμεσα, καθώς η εν λόγω αναθεώρηση αναμένεται να ξεκινήσει το 2023 με ορίζοντα ολοκλήρωσης τα δύο με τρία χρόνια.
Αξίζει, επίσης, να αναφερθούμε και στη μικρή διόρθωση που παρατηρείται το τελευταίο διάστημα στις τιμές του χάλυβα. Η εξέλιξη αυτή πηγαίνει τον τομέα κάποια βήματα μπροστά.
Τέλος, διαχρονική παραμένει για ολόκληρο τον τομέα των ακινήτων στην Κύπρο, η πρόκληση της βιωσιμότητας. Η υιοθέτηση και ενσωμάτωση στοιχείων αειφορίας στα μελλοντικά κτήρια αποτελεί κλειδί όχι μόνο για την ανταγωνιστικότητα και την κερδοφορία των επιχειρήσεων του κλάδου αλλά και για την ίδια την επιβίωσή τους στο μέλλον. Το γεγονός ότι στην κυπριακή αγορά ακινήτων έχουν αρχίσει να υιοθετούνται σταδιακά πράσινα χαρακτηριστικά, μας ικανοποιεί ιδιαίτερα. Είναι απαραίτητο, όμως, να προχωρήσουμε με γρηγορότερους ρυθμούς στην υιοθέτηση πράσινων πολιτικών, κάτι που αποτελεί, μάλιστα, ζητούμενο από ολοένα και περισσότερους αγοραστές. Με ιδιαίτερη ικανοποίηση ακούσαμε προσφάτως για την πράσινη χρηματοδότηση που προσφέρει η Ελληνική Τράπεζα σε άτομα που επιλέγουν πράσινα κτήρια για ιδιοκατοίκηση. Βεβαίως, για να μπορέσει να αποδώσει το μέτρο της πράσινης χρηματοδότησης, θα πρέπει να υιοθετηθεί και θεσμικά από την Κεντρική Τράπεζα Κύπρου, ως ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες για το κυπριακό real-estate.
Εν κατακλείδι, το real estate στην Κύπρο έχει σήμερα ενώπιον του μια σειρά από προκλήσεις. Εναπόκειται στην κάθε εταιρεία το πως θα διαχειριστεί τη νέα τάξη πραγμάτων. Θα πρέπει όμως να έχουμε υπόψη ότι πολλές φορές οι προκλήσεις δημιουργούν ευκαιρίες και σε ωθούν να εξελιχθείς.
*Διευθυντής της Imperio Group και Αναπληρωτής Πρόεδρος του Παγκύπριου Συνδέσμου Επιχειρηματιών Ανάπτυξης Γης
