Στον αφρό της επικαιρότητας μετά και τις συζητήσεις στην πρόσφατη σύσκεψη της Επιτροπής Εσωτερικών της Βουλής βρίσκονται οι υποθέσεις των 11 ανήλικων ασυνόδευτων παιδιών από τρίτες χώρες που αγνοούνται και αφορούν υποθέσεις από το 2019 μέχρι και σήμερα.
Πρόκειται λοιπόν για 11 παιδιά που έφτασαν στην Κύπρο τα τελευταία 3 χρόνια και στο μεσοδιάστημα δηλώθηκαν ως ελλείποντα πρόσωπα και μέχρι σήμερα η τύχη τους αγνοείται. Εξ’αυτών το 2019 χάθηκαν 4 παιδιά, το 2021 ακόμα 3 ενώ διανύοντας μόλις τον τέταρτο μήνα του 2022 έχουμε ήδη 4 ασυνόδευτους ανήλικους που αγνοούνται.
Πώς φτάνουν στην Κύπρο, ποιος έχει την ευθύνη τους και ποιοι μηχανισμοί ενεργοποιούνται όταν χαθούν
Όπως ενημερωθήκαμε οι συγκεκριμένες περιπτώσεις έχουν υψηλότερο βαθμό δυσκολίας και λόγω της ιδιομορφίας και πολλές φορές της έλλειψης στοιχείων ο εντοπισμός τους καθίσταται δυσεπίλυτος γρίφος για τις Αρχές. Κατά την άφιξη των ασυνόδευτων ανήλικων -η καθ’ισχυρισμόν ανήλικων- παιδιών τρίτων χωρών στην Κύπρο και σύμφωνα με τον Περί των Προσφύγων Νόμο ένας λειτουργός ορίζεται ως κηδεμόνας. Ο λειτουργός αυτός είναι ουσιαστικά υπεύθυνος για όλες τις λειτουργικές εξόδους και διαδικασίες που πρέπει να ακολουθηθούν, διευκολύνοντας τους με ζητήματα που αφορούν ιατρικές εξετάσεις, συνεντεύξεις και ούτω καθ’εξής.
Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ» και κυρίως λόγω του τεράστιου όγκου μεταναστευτικών ροών, υπάρχουν περιπτώσεις που κηδεμόνας καθίσταται υπεύθυνος για 30 και 40 παιδιά ταυτόχρονα. Αξίζει να σημειώσουμε σε αυτό το σημείο πως μέχρι την εξακρίβωση της ηλικίας των ατόμων που καταφθάνουν (με τη διαδικασία age assessment) σε όλες τις περιπτώσεις που κάποιος δηλώσει πως είναι ανήλικος, οι αρμόδιοι οφείλουν να του συμπεριφέρονται σαν τέτοιο. Εν συνεχεία έχουμε τους ιδρυματικούς λειτουργούς, που βρίσκονται στις εγκαταστάσεις των δομών και είναι υπεύθυνοι επί εικοσιτετραώρου βάσεως.
Οι ιδρυματικοί λειτουργοί κατά τη διάρκεια της παράδοσης των γευμάτων (πρωινό, μεσημεριανό, βραδινό) εκτελούν παράλληλα και χρέη… απουσιολόγων αφού στην περίπτωση που κάποιο παιδί δεν παρουσιαστεί για να λάβει το φαγητό του αυτόματα ενεργοποιείται το πρωτόκολλο για τον εντοπισμό του. Οι πρώτες ενέργειες αφορούν ουσιαστικά την προσπάθεια εντοπισμού του παιδιού εντός των δομών του Πουρνάρα (χρησιμοποιείται ως παράδειγμα) και στην περίπτωση που οι προσπάθειες αυτές δεν καρποφορήσουν, ενημερώνεται ο κοινωνικός λειτουργός-κηδεμόνας που υποχρεούται να δηλώσει την εξαφάνιση στην Αστυνομία.
Να προσθέσουμε πως η συντριπτική πλειοψηφία των παιδιών αυτών αφορά μονήρης εφήβους ηλικίας 15-17 ετών αφού γίνεται ο κατάλληλος διαχωρισμός. Δηλαδή τα παιδιά κάτω των 10 ετών απομακρύνονται άμεσα από το Κέντρο Φιλοξενίας (και είτε γίνονται προσπάθειες επανασύνδεσης με συγγενείς του στην Κύπρο -κατά κύριο λόγο για πρόσωπα Συριακής καταγωγής- είτε μεταφέρονται σε κυβερνητικές παιδικές στέγες), ενώ εντοπίζονται οι πρόδηλα ανήλικοι, κορίτσια ή παιδιά που έχουν προβλήματα υγείας.
Έρευνες, αδιέξοδο και αλλαγές πρωτοκόλλων μετά τον… Μεταξά
Η «Καθημερινή» επικοινώνησε με την Βοηθό Διευθύντρια του Τμήματος Καταπολέμησης Εγκλήματος και Διευθύντρια της Υποδιεύθυνσης Διαχείρισης Υποθέσεων Ευάλωτων Προσώπων κυρία Κυριακή Λαμπριανίδου με σκοπό να ενημερωθεί για την πορεία των ερευνών αλλά και τις διαδικασίες που ακολουθούνται σε παρόμοιες περιπτώσεις.
Η ίδια μας επιβεβαίωσε αρχικά πως όχι μόνο οι έρευνες συνεχίζονται αλλά τόνισε πως οι φάκελοι περιπτώσεων ελλειπόντων προσώπων δεν κλείνουν ποτέ. Σε τακτά χρονικά διαστήματα συνεχίζουν να δημοσιοποιούνται σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης στοιχεία και φωτογραφίες ενώ την ίδια ώρα υπογράμμισε πως ακολουθούνται τα ίδια πρωτόκολλα και ενέργειες ανεξαρτήτως χώρας προέλευσης του ατόμου που αγνοείται. Οι αναζητήσεις συνεχίζονται ακόμη και μέσω τηλεφώνων -εάν υπάρχει δυνατότητα- ενώ στις περιπτώσεις ευάλωτων ομάδων (πχ ανήλικοι, άτομα άνω των 65, ή πρόσωπα με προβλήματα υγείας).
Πάρα πολλές διαδικασίες και πρωτόκολλα διαφοροποιήθηκαν με αφορμή την φρικιαστική υπόθεση Μεταξά, αφού όπως μας επιβεβαίωσε η κυρία Λαμπριανίδου η συγκεκριμένη περίπτωση στάθηκε η αφορμή από το 2019 και ένθεν για εμβάθυνση ερευνών και στροφή σε διαφορετικούς μηχανισμούς, όπως για παράδειγμα κλάδου διαχείρισης ελλείποντων προσώπων. Με την άφιξη τους στην Κύπρο λαμβάνονται φωτογραφίες αλλά και δακτυλικά αποτυπώματα και τοποθετούνται σε βάση δεδομένων. Μάλιστα υπάρχει συνεργασία με την αντίστοιχη της Europol αλλά και της Interpol με την Β. Διευθύντρια του Τμήματος Καταπολέμησης Εγκλημάτων να μας παραθέτει παράδειγμα προσώπου που ενώ θεωρούνταν ελλείπον διέφυγε μέσω κατεχομένων και εντοπίστηκε μέσω της Europol στη Γαλλία.
Όπως μας αναφέρθηκε δεν υπάρχουν στο παρόν στάδιο ενδείξεις ή νεότερες πληροφορίες που ν’αφορούν τις έρευνες για τον εντοπισμό των 11 ανήλικων ασυνόδευτων παιδιών όμως η αναζήτηση τους συνεχίζεται και οι φάκελοι των υποθέσεων θα παραμείνουν ανοιχτοί μέχρι τον εντοπισμό τους.
