Μία σαρωτική επιδημία που πλήττει τις τάξεις του ζωικού βασιλείου τα τελευταία δύο χρόνια, με αποκαρδιωτικά ποσοστά θνησιμότητας, απειλεί πλέον και το ανθρώπινο είδος.
Ο Η5Ν1, η φονική γρίπη των πτηνών που ξεκίνησε από τα πουλερικά και τις πάπιες λαμβάνοντας «πανδημικές διαστάσεις», και εξαπλώθηκε και σε θηλαστικά, όπως οι αγελάδες, εξελίσσεται ανησυχητικά έχοντας μολύνει εκατοντάδες ανθρώπους.
Τον έντονο προβληματισμό του για το ενδεχόμενο «μεταπήδησης» της γρίπης των πτηνών στο ανθρώπινο είδος εξέφρασε σήμερα ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας τονίζοντας ότι η νόσος έχει «εξαιρετικά υψηλό» ποσοστό θνησιμότητας στους ανθρώπους που μολύνει.
Η επιδημία που ξεκίνησε το 2020 έχει οδηγήσει στον θάνατο ή στη θανάτωση δεκάδων εκατομμυρίων πουλερικών. Πρόσφατα, η εξάπλωση του ιού σε διάφορα είδη θηλαστικών, συμπεριλαμβανομένων των οικόσιτων βοοειδών στις ΗΠΑ, αύξησε τον κίνδυνο μετάδοσης στον άνθρωπο, σημείωσε ο ΠΟΥ.
«Αυτό [η εξάπλωση στον άνθρωπο] παραμένει, νομίζω, μια τεράστια ανησυχία», σχολίασε ο επικεφαλής επιστήμονας του οργανισμού υγείας, Τζέρεμι Φαράρ, μιλώντας σε δημοσιογράφους στη Γενεύη.
Από τις αγελάδες στον άνθρωπο
Οι αμερικανικές αρχές ανέφεραν πρόσφατα ότι ένα άτομο στο Τέξας αναρρώνει από τη γρίπη των πτηνών μετά την έκθεσή του σε βοοειδή που παράγουν γάλα. Μέχρι στιγμής, ωστόσο, δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι ο H5N1 εξαπλώνεται μεταξύ των ανθρώπων. Πάντως, στις εκατοντάδες περιπτώσεις όπου οι άνθρωποι έχουν μολυνθεί μέσω της επαφής με ζώα τα τελευταία 20 χρόνια, «το ποσοστό θνησιμότητας είναι εξαιρετικά υψηλό», δήλωσε ο Φαράρ, επειδή οι άνθρωποι «δεν έχουν φυσική ανοσία στον ιό».
Από το 2003 έως το 2024 έχουν αναφερθεί παγκοσμίως 889 κρούσματα και 463 θάνατοι που προκλήθηκαν από τον H5N1 σε 23 χώρες, σύμφωνα με τον ΠΟΥ. Με βάση αυτά τα στοιχεία το ποσοστό θνησιμότητας των κρουσμάτων ανέρχεται στο 52%.
Σύμφωνα με τους ειδικούς, η πρόσφατη περίπτωση μόλυνσης ανθρώπου στις Ηνωμένες Πολιτείες κατόπιν επαφής με μολυσμένο θηλαστικό αναδεικνύει τον αυξημένο κίνδυνο μετάδοσης. «Οταν η νόσος μπαίνει στον πληθυσμό των θηλαστικών, τότε έρχεται πιο κοντά στον άνθρωπο», δήλωσε ο Φαράρ. Στο πλαίσιο αυτό, ο αξιωματούχος του ΠΟΥ ζήτησε αυξημένη παρακολούθηση της κατάστασης , λέγοντας ότι είναι «πολύ σημαντικό να κατανοήσουμε πόσες ανθρώπινες μολύνσεις συμβαίνουν… γιατί εκεί θα γίνει η προσαρμογή [του ιού]».
«Είναι τραγικό να το λέμε, αλλά αν μολυνθώ από τον H5N1 και πεθάνω, αυτό είναι το τέλος», είπε. «Αν κυκλοφορήσω στην κοινότητα και τον μεταδώσω σε κάποιον άλλον, τότε ξεκινάει ο κύκλος», καταλήγει ο Φαράρ.
Στο «μικροσκόπιο» οι γαλακτοπαραγωγικές μονάδες και τα δίκτυα μεταφοράς
Σχολιάζοντας την παρατεταμένη έξαρση του ιού μεταξύ γαλακτοπαραγωγών αγελάδων στις Ηνωμένες Πολιτείες, ανώτερος αξιωματούχος του ΠΟΥ ζήτησε περαιτέρω στενή παρακολούθηση και διερεύνηση από τις αρχές δημόσιας υγείας, «επειδή μπορεί να εξελιχθεί και να μεταδοθεί με διαφορετικούς τρόπους».
«Αραγε οι γαλακτοπαραγωγικές μονάδες δημιουργούν αερολύματα; Ευθύνεται το περιβάλλον στο οποίο ζουν οι αγελάδες; Είναι το σύστημα μεταφοράς που το διαδίδει σε όλη τη χώρα;», αναρωτήθηκε ο Φαράρ, υπογραμμίζοντας την ανάγκη κατάλληλης προετοιμασίας, έτσι ώστε αν διαπιστωθεί μετάδοση του ιού από άνθρωπο σε άνθρωπο, να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά με εμβόλια, θεραπείες και διαγνωστικά τεστ.
Οδηγίες προστασίας των CDC
Τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών προειδοποιούν ότι οι μολύνσεις ανθρώπων από ιούς της γρίπης των πτηνών είναι μεν σπάνιες, αλλά όχι απίθανες.
Τα μέτρα προστασίας που προτείνουν:
- Αποφύγετε την άμεση επαφή με άγρια πτηνά
- Μην έρχεστε σε επαφή με νεκρά πτηνά και αναφέρετε περιστατικά άρρωστων ή νεκρών ζώων
- Λάβετε μέτρα προστασίας γύρω από άλλα ζώα αν έχετε λόγους να πιστεύετε ότι έχουν μολυνθεί.
- Το φαγητό είναι ασφαλές για κατανάλωση εφόσον έχει γίνει σωστός χειρισμός και είναι καλά μαγειρεμένο.
Πηγές: UN και Guardian
