Η πρεσβεία των ΗΠΑ στην Πρίστινα εξαπέλυσε πυρά αυτή την εβδομάδα εναντίον της κυβέρνησης του Κοσσυφοπεδίου, δηλώνοντας πως δεν υποστηρίζει την επιλογή της να επιμείνει στην ορκωμοσία τεσσάρων δημάρχων αλβανικής καταγωγής σε ισάριθμες περιφέρειες που κατοικούνται κυρίως από Σέρβους.
Ο πρέσβης Τζέφρι Χόβενιερ δήλωσε σε συνέντευξη Τύπου πως οι ΗΠΑ είχαν συμβουλέψει τον Κοσοβάρο πρωθυπουργό Αλμπιν Κούρτι να μην προωθήσει τους διορισμούς, όμως εκείνος «έδρασε αυτοβούλως». Δήλωσε επιπλέον πως ακυρώνονται όλες οι επισκέψεις Κοσοβάρων επισήμων στις ΗΠΑ και ότι το Κοσσυφοπέδιο αποκλείεται από τη διακλαδική στρατιωτική άσκηση «Defender Europe 2023», ενώ στο εξής οι ΗΠΑ «δεν θα προωθούν με ενθουσιασμό» τα αιτήματα του Κοσόβου για ανεξαρτησία.
Οι ταραχές, που ξεκίνησαν με αφορμή την ορκωμοσία των τεσσάρων δημάρχων, έχουν εξελιχθεί τις τελευταίες ημέρες σε σφοδρές συγκρούσεις, με αποτέλεσμα να αναπτυχθούν οι ειρηνευτικές δυνάμεις του ΝΑΤΟ που βρίσκονται προληπτικά στην περιοχή εδώ και πάνω από δύο δεκαετίες (KFOR). Οι στρατιώτες, εξοπλισμένοι με ασπίδες και δακρυγόνα, δημιούργησαν «κλοιούς» γύρω από τα δημαρχεία τριών από τις τέσσερις πόλεις προστατεύοντάς τα από διαδηλωτές που επιχειρούσαν να τα καταλάβουν. Κίνα και Ρωσία υπερασπίστηκαν την Πέμπτη τους Σέρβους διαδηλωτές κάνοντας λόγο για προκλητική παρέμβαση του ΝΑΤΟ.
«Είμαστε ενάντια στις μονομερείς δράσεις εκ μέρους του Κοσσυφοπεδίου», δήλωσε ο εκπρόσωπος του κινεζικού υπουργείου Εξωτερικών, Μάο Νινγκ. «Στηρίζουμε τη Σερβία στην προσπάθειά της να υπερασπιστεί την ανεξαρτησία και την εδαφική της ακεραιότητα», πρόσθεσε.
Η Κίνα ανήκει στις χώρες που δεν έχουν αναγνωρίσει την ανεξαρτησία του Κοσόβου, ενώ έχει υπάρξει δριμύς επικριτής της ανάμειξης του ΝΑΤΟ στην περιοχή, ιδίως μετά τον βομβαρδισμό της κινεζικής πρεσβείας στο Βελιγράδι το 1999 κατά τη διάρκεια των εναέριων επιχειρήσεων της Συμμαχίας στη χώρα. «Καλούμε επειγόντως το ΝΑΤΟ να δείξει σεβασμό στην ανεξαρτησία των εμπλεκομένων χωρών και να κάνει αυτό που πραγματικά χρειάζεται για να επέλθει η ειρήνη στην περιοχή», σχολίασε επικριτικά ο Κινέζος εκπρόσωπος.
Από την πλευρά της η Ρωσία κατηγόρησε τη Δύση πως στοχοποιεί τη Σερβία και κάλεσε την κυβέρνηση του Κοσόβου, το οποίο επίσης δεν αναγνωρίζει ως ανεξάρτητο κράτος, να ακυρώσει τα αποτελέσματα των εκλογών. «Καλούμε τη Δύση να παύσει επιτέλους την προπαγάνδα και να σταματήσει να κατηγορεί τους απεγνωσμένους Σέρβους για τα γεγονότα στο Κόσοβο. Οι άνθρωποι αυτοί προσπαθούν να υπερασπιστούν τα νόμιμα δικαιώματά τους και την ελευθερία τους ειρηνικά και χωρίς όπλα», δήλωσε εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών.
«Εάν η Δύση ενδιαφέρεται πραγματικά για την ειρήνη στην περιοχή, προλαβαίνει έστω και τώρα να αντιστρέψει τα αποτελέσματα των εκλογών. Χρειαζόμαστε αποφασιστικά βήματα προς την αποκλιμάκωση και όχι ημίμετρα σαν αυτά που προτείνουν οι ΗΠΑ. Ο νούμερο ένα στόχος είναι να δημιουργηθεί μια αυτόνομη κοινότητα σερβικών δήμων», πρόσθεσε. Το βράδυ της Δευτέρας 30 νατοϊκοί στρατιώτες και πάνω από 50 Σέρβοι διαδηλωτές τραυματίστηκαν, μερικοί με σοβαρά εγκαύματα από βόμβες μολότοφ.
Παράλληλα o πρόεδρος της Σερβίας, Αλεξάνταρ Βούτσιτς, ζήτησε από τον στρατό να βρίσκεται σε αυξημένη ετοιμότητα. Επιπλέον, χθες το απόγευμα ο Βούτσιτς είχε συνάντηση με διπλωμάτες της λεγόμενης Quint, μιας ομάδας πέντε κρατών-μελών του ΝΑΤΟ (ΗΠΑ, Ιταλία, Γαλλία, Γερμανία και Μεγάλη Βρετανία), τα οποία επικεντρώνουν το ενδιαφέρον τους στα δυτικά Βαλκάνια και τους ζήτησε να μεσολαβήσουν για την απομάκρυνση των τεσσάρων δημάρχων, ενώ αργότερα συναντήθηκε ξεχωριστά με διπλωμάτες από την Κίνα και τη Ρωσία.
Λίγο αργότερα ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ δήλωσε πως οι συγκρούσεις πρέπει να σταματήσουν άμεσα και κάλεσε τις δύο εμπλεκόμενες κυβερνήσεις να έρθουν το συντομότερο δυνατό σε συμφωνία. Ενημέρωσε επίσης πως θα σταλούν στο Κόσοβο 700 ακόμη στρατιώτες της Συμμαχίας.
Δηλώσεις Τζόκοβιτς
Ο Σέρβος σούπερ σταρ και νούμερο 3 του παγκόσμιου τένις, Νόβακ Τζόκοβιτς, πήρε θέση για το ζήτημα από το Παρίσι, όπου βρίσκεται για το τουρνουά του Ρολάν Γκαρός, προχωρώντας σε δηλώσεις που αρκετοί χαρακτήρισαν αμφιλεγόμενες. Ύστερα από τη νίκη του ενάντια στον Αλεξάνταρ Κοβάσεβιτς πλησίασε την κάμερα που τον ακολουθούσε και έγραψε στον φακό της το μήνυμα «το Κόσοβο είναι Σερβία, σταματήστε τη βία», ενώ δίπλα ζωγράφισε μια καρδιά.
Ερωτώμενος σχετικά με την κίνησή του αυτή στη συνέντευξη Τύπου που ακολούθησε, ο Τζόκοβιτς δήλωσε: «Ηταν το λιγότερο που μπορούσα να κάνω. Ως δημόσιο πρόσωπο –δεν έχει σημασία σε ποιον τομέα– νιώθω την ανάγκη να εκφράσω τη στήριξή μου. Ως γιος ενός ανθρώπου που μεγάλωσε στο Κόσοβο θέλω να εκφράσω τη στήριξή μου στον λαό μας και σε ολόκληρη τη Σερβία», είπε αναφερόμενος στον πατέρα του που γεννήθηκε στο Ζβέτσαν, μία από τις τέσσερις πόλεις που βρίσκονται στο επίκεντρο των συγκρούσεων αυτών των ημερών.
Οι Σέρβοι του βορείου Κοσόβου δεν έχουν αποδεχθεί ποτέ την απόσχιση της χώρας και θεωρούν ακόμη το Βελιγράδι ως πρωτεύουσά τους. Στις δημοτικές εκλογές της 23ης Απριλίου στις πόλεις βόρεια Μιτρόβιτσα, Ζβέτσαν, Λεποσάβιτς και Ζούμπιν Πότοκ μποϊκοτάρισαν τη διαδικασία απέχοντας μαζικά. Βασική τους απαίτηση είναι να δημιουργηθεί στη χώρα μια Ενωση Σερβικών Δήμων, όπως προβλέπει η Συμφωνία των Βρυξελλών του 2013, την οποία η Πρίστινα έχει αθετήσει.
Πηγή: AFP, REUTERS, A.P.
