Kathimerini.gr
0Ανεξάρτητα από το πώς θα εξελιχθούν τα επόμενα βήματα μέχρι την τελική εφαρμογή της και το αν όλες οι πλευρές θα τηρήσουν τους όρους, η ίδια η συμφωνία σηματοδοτεί καμπή στον πόλεμο, πριν από την ενδεχόμενη μετάβαση στην επόμενη φάση του.
Για αυτή τη νέα φάση του ο ισραηλινός στρατός δήλωσε ήδη έτοιμος χθες Τρίτη, τις ώρες που «κλείδωναν» οι τελευταίες λεπτομέρειες της συμφωνίας.
Ισραήλ
Επειτα από 47 ημέρες μαχών, με την υπομονή των συγγενών των ομήρων στο εσωτερικό να εξαντλείται και με τη διεθνή κοινότητα να αυξάνει την πίεση για εκεχειρία, το Ισραήλ αποδέχτηκε τους όρους της Χαμάς, έπειτα από μαραθώνιες διαπραγματεύσεις με τη διαμεσολάβηση του Κατάρ.
Εν τω μεταξύ, η πλειονότητα των πολιτών -ποσοστό 67%- στις Ηνωμένες Πολιτείες, στενότερου συμμάχου του Ισραήλ, είχαν ξεκάθαρα ταχθεί υπέρ της εκεχειρίας, σύμφωνα με έρευνα που διενεργήθηκε έπειτα από την «ειδική επιχείρηση» του Ισραήλ στο νοσοκομείο Αλ Σίφα, το μεγαλύτερο στη Γάζα την περασμένη εβδομάδα.
Ενδεικτικά της μεταστροφής του κλίματος διεθνώς, ήταν τα σχόλια της υπουργού Εξωτερικών της Γαλλίας Κατρίν Κολονά την Τετάρτη, η οποία έκανε λόγο για «πάρα πολλούς θανάτους αμάχων», τονίζοντας ότι αυτό είναι «ανάξιο μιας δημοκρατίας».
Η εξάντληση του ορίου «ανοχής» έναντι των ενεργειών της ισραηλινής κυβέρνησης με τις οποίες επέλεξε να απαντήσει στην επίθεση της Χαμάς, ενδεχομένως συνέβαλε στην αποδοχή από το Ισραήλ των όρων της Χαμάς.
Ωστόσο, η συμφωνία ήρθε επίσης σε μία συγκυρία που ο ισραηλινός στρατός διακηρύσσει ότι έχει επιτύχει μέρος των στόχων της εκστρατείας του στη Γάζα.
Εχει αποκτήσει τον έλεγχο στη φερόμενη «καρδιά» της Χαμάς, όπως έχει χαρακτηρίσει τη βόρεια Γάζα και την πόλη της και πιο συγκεκριμένα, το νοσοκομείο Αλ Σίφα, το οποίο έχει αποκαλέσει «στρατηγείο» και «κέντρο συντονισμού των επιχειρήσεων» των «τρομοκρατών».
Σημειώνεται ότι στο εν λόγω νοσοκομείο είχαν αναζητήσει καταφύγιο πολλοί Παλαιστίνιοι, στην προσπάθεια να προστατευθούν από τις ισραηλινές επιθέσεις.
Ως προς τους άλλους διακηρυγμένους στόχους του, πέραν του να πλήξει τις «υποδομές των τρομοκρατών» στη βόρεια Γάζα, που είναι η απελευθέρωση όλων των ομήρων και η εξόντωση της ηγεσίας της Χαμάς, δεν είχε σημειώσει ιδιαίτερη πρόοδο πριν από την συμφωνία.
Στη διάρκεια της αιματηρής χερσαίας του επιχείρησης, το Ισραήλ κατάφερε να απελευθερώσει έναν μόνο όμηρο.
Δεν προξενεί επομένως εντύπωση το ότι τόσο ο Ισραηλινός πρωθυπουργός, Μπέντζαμιν Νετανιάχου, όσο και ο ισραηλινός στρατός ανακοίνωσαν ότι ο πόλεμος συνεχίζεται και δεν πρόκειται να τερματιστεί μετά την προσωρινή εκεχειρία.
Ομηροι
Αν και αρχικά επιτρέπεται η απελευθέρωση από τη Χαμάς 50 γυναικών και παιδιών ομήρων σε φάσεις με αντάλλαγμα τετραήμερη παύση των μαχών, η συμφωνία έχει δομηθεί με τέτοιο τρόπο ώστε να ενθαρρύνει περισσότερες απελευθερώσεις στο προσεχές μέλλον.
«Η απελευθέρωση κάθε δέκα επιπλέον ομήρων θα έχει ως αποτέλεσμα μία επιπλέον ημέρα παύσης», αναφέρει η ανακοίνωση της ισραηλινής κυβέρνησης.
Αυτή η ρήτρα είναι σημαντική για τις οικογένειες των ομήρων, κάποιες από τις οποίες αρχικά αντιδρούσαν στην προοπτική μερικής συμφωνίας.
Αναμένεται επίσης ότι οι 50 όμηροι που θα απελευθερωθούν θα είναι όσοι έχουν ισραηλινή ή διπλή υπηκοότητα.
Χαμάς
Η Χαμάς ανακοίνωσε ότι πρόκειται να τηρήσει τους όρους της συμφωνίας. Επειτα από την πολύνεκρη επίθεση της 7ης Οκτωβρίου πέτυχε να τραβήξει και πάλι τα διεθνή βλέμματα στη Μέση Ανατολή και στο άλυτο επί δεκαετίες Παλαιστινιακό ζήτημα.
Ο βάρβαρος τρόπος με τον οποίο επέλεξε να το κάνει, είχε ως άμεση τραγική συνέπεια τον θάνατο 1.200 Ισραηλινών και την ομηρία άλλων περίπου 240.
Οι επιθέσεις της είχαν επίσης ως αποτέλεσμα την «απάντηση» του Ισραήλ και τις επιδρομές στη Γάζα. Κάτι που έχει βαρύ κόστος στον πληθυσμό της.
Περισσότεροι από 14.000 νεκροί, εκ των οποίων μεγάλο ποσοστό παιδιά και γυναίκες, αποκλεισμός του παλαιστινιακού θυλάκου και μία ανθρωπιστική κρίση την οποία πολλές οργανώσεις περιγράφουν ως «κόλαση».
Η συμφωνία για προσωρινή εκεχειρία ήρθε τη στιγμή που η βόρεια Γάζα μοιάζει με πόλη – φάντασμα, με τα νοσοκομεία της στην πλειονότητά τους να μην είναι σε θέση να λειτουργήσουν και με τους κατοίκους να την εγκαταλείπουν, αναζητώντας καταφύγιο προς τον Νότο.
Η διεθνής συμπάθεια προς τον παλαιστινιακό λαό, λόγω των, κατά πολλούς, υπέρμετρων και δυσανάλογων αντιποίνων του Ισραήλ, αποτελεί «παράθυρο».
Θα επιτρέψει όχι μόνο την απελευθέρωση κρατουμένων από τις ισραηλινές φυλακές αλλά και την είσοδο βοήθειας, που θα προσφέρει ανακούφιση στους αμάχους. Σύμφωνα με αναφορές, προβλέπεται η είσοδος εκατοντάδων φορτηγών με βοήθεια.
Κυρίως, προβλέπεται διακοπή της ισραηλινής επιτήρησης, όχι μόνο για το νότιο, αλλά και για το βόρειο τμήμα της Γάζας.
Πρόκειται για τη μεγαλύτερη «ευκαιρία» για τη Χαμάς, έπειτα από εβδομάδες αδυσώπητων μαχών στη Γάζα, στις οποίες οι άμαχοι σηκώνουν το μεγαλύτερο βάρος της σύγκρουσής της με το Ισραήλ.
Και αυτό είναι κάτι που επισημαίνει η Χαμάς στην ανακοίνωσή της.
Παλαιστινιακή Αρχή
Η συμφωνία εκεχειρίας βρίσκει την Παλαιστινιακή Αρχή του Μαχμούντ Αμπάς πιο αδύναμη συγκριτικά με την περίοδο πριν από την έναρξη του πολέμου.
Εκτός από τις οργισμένες διαδηλώσεις Παλαιστινίων, όπου αμφισβητήθηκε η ικανότητα της επίσημης παλαιστινιακής ηγεσίας για συντονισμένη αντίδραση στις ισραηλινές επιδρομές, αντιμετώπισε κριτική και για την αδυναμία να προστατεύσει τους κατοίκους της Δυτικής Οχθης από τη βία των εποίκων, καθώς και από τις ισραηλινές επιδρομές και τις συλλήψεις.
Παρά τις αναφορές στην Ουάσιγκτον για αναβαθμισμένο ρόλο της την επόμενη ημέρα της σύγκρουσης στη Γάζα, προς το παρόν, δεν φαίνεται να έχει τη δυναμική να καλύψει το κενό εξουσίας στη μεταπολεμική Γάζα.
Η δε συμφωνία προσωρινής εκεχειρίας δεν συνέβαλε στην ανάδειξη του ρόλου της ούτε σε διπλωματικό επίπεδο, καθώς η Χαμάς αποτέλεσε τον κύριο αντίπαλο του Ισραήλ και στις διαπραγματεύσεις.
Οι άμαχοι
Η παλαιστινιακή πλευρά υποστηρίζει ότι στόχος των επιχειρήσεων του Ισραήλ είναι η διάχυση της αίσθησης ότι οι Παλαιστίνιοι δεν θα είναι πουθενά ασφαλείς και ότι δεν θα υπάρξει καταφύγιο για εκείνους μέχρι τον οριστικό εκτοπισμό από τα εδάφη τους.
Κάνουν λόγο δε για νέα «Νάκμπα» (καταστροφή), όρο που χρησιμοποιούν για να αναφερθούν στα γεγονότα που οδήγησαν στην ίδρυση του Ισραηλινού κράτους το 1948 και στον εκτοπισμό Παλαιστινίων Αράβων.
Ηδη, περισσότεροι από 1 εκατομμύριο Παλαιστίνιοι έχουν μετακινηθεί από τη βόρεια στη νότια Γάζα, όπου, ωστόσο, αυξάνονται οι επιδρομές του ισραηλινού στρατού, με την πόλη Χαν Γιουνίς να δέχεται τις περισσότερες επιθέσεις.
Στο μεταξύ, η αίσθηση ανασφάλειας εντείνεται και στη Δυτική Οχθη, περιοχή που δεν ελέγχεται από τη Χαμάς, αλλά από την Παλαιστινιακή Αρχή με έξαρση της βίας των εποίκων, η οποία έχει οδηγήσει στον θάνατο περισσότερων από 200 Παλαιστινίων.
Για τους κατοίκους της Γάζας, η συμφωνία, εκτός από το ότι προσφέρει πρόσκαιρη ανακούφιση, δεν σηματοδοτεί περαιτέρω πρόοδο συνολικά στην υπόθεσή τους.
Η οριστική επίλυση του Παλαιστινιακού, το τέλος της σύγκρουσης και ο τερματισμός των δεινών τους δεν έρχονται πιο κοντά.
Ως προς την επόμενη φάση του πολέμου, το Ισραήλ, αλλά και η Χαμάς, εάν εφαρμοστούν οι όροι της συμφωνίας, θα έχουν κερδίσει λίγο χρόνο ακόμα, πριν από πιθανή νέα κλιμάκωση, στον βαθμό που κάτι τέτοιο θα εξακολουθεί ή όχι να γίνεται αποδεκτό από τη διεθνή κοινότητα.
Χαρακτηριστική ήταν η αναφορά του Πάπα Φραγκίσκου κατά την εβδομαδιαία ομιλία του, στην πλατεία του Αγίου Πέτρου, ότι η σύγκρουση Ισραήλ – Χαμάς έχει ξεπεράσει τον πόλεμο και έχει μετατραπεί σε «τρομοκρατία», τονίζοντας ότι «και οι δύο πλευρές υποφέρουν».
Λύση δύο κρατών
Οι υπουργοί Εξωτερικών της Σαουδικής Αραβίας, της Αιγύπτου και της Ιορδανίας χαιρέτισαν τη συμφωνία εκεχειρίας, αλλά τόνισαν ότι θα πρέπει να παραταθεί σε σχέση με τη συμφωνηθείσα τετραήμερη παύση.
Οι ΥΠΕΞ δήλωσαν σε συνέντευξη Τύπου στο Λονδίνο ότι η συμφωνία θα πρέπει τελικά να οδηγήσει στην επανέναρξη των συζητήσεων γύρω από μία λύση δύο κρατών.
Ο Σαουδάραβας ΥΠΕΞ, πρίγκιπας Φαϊσάλ μπιν Φαρχάν Αλ Σαούντ, ανέφερε ότι η ανθρωπιστική βοήθεια θα πρέπει να συνεχιστεί και να μην εξαρτηθεί από περαιτέρω απελευθερώσεις ομήρων.
«Οποια ανθρωπιστική πρόσβαση αυξάνεται τώρα ως αποτέλεσμα αυτής της συμφωνίας για τους ομήρους πρέπει να παραμείνει σε ισχύ και πρέπει να αξιοποιηθεί», τόνισσε.
«Δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να υπάρξει μείωση αυτής της πρόσβασης με βάση την πρόοδο για την απελευθέρωση των ομήρων … Η τιμωρία του άμαχου πληθυσμού της Γάζας για την κράτηση των ομήρων είναι απολύτως απαράδεκτη», τόνισε ο επικεφαλής της σαουδαραβικής διπλωματίας.
Με πληροφορίες από Reuters, AP, AFP
