Kathimerini.gr
Όταν η αστυνομία έκανε έφοδο την περασμένη εβδομάδα στην κατασκήνωση που είχαν στήσει οι φοιτητές που διαδηλώνουν υπέρ της Παλαιστίνης στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια, οι φοιτητές στο Πανεπιστήμιο Γέιλ παρακολουθούσαν λεπτό προς λεπτό τις εξελίξεις.
Μέχρι το επόμενο πρωί, οι διαδηλωτές του Γέιλ είχαν στήσει τις δικές τους σκηνές. Σε μια βιντεοκλήση που πραγματοποιήθηκε μέσω Zoom εκείνη την ημέρα, περισσότεροι από 200 φοιτητές από δεκάδες άλλα πανεπιστήμια των ΗΠΑ εξέτασαν πώς θα μπορούσαν να κάνουν και εκείνοι ό,τι είχαν κάνει νωρίτερα οι φοιτητές του Κολούμπια.
Αυτό που ακολούθησε ήταν η αρχή αυτού που οι ιστορικοί προσεγγίζουν πια ως μία από τις μεγαλύτερες και περισσότερο εκτεταμένες φοιτητικές εξεγέρσεις που έχουν ζήσει οι ΗΠΑ τις τελευταίες δεκαετίες.
Οι Αρχές ελπίζουν, από την πλευρά τους, ότι η ένταση σταδιακά θα εκτονωθεί καθώς οδεύουμε προς το τέλος των μαθημάτων πριν από τις καλοκαιρινές διακοπές.
Οι διαμαρτυρίες έχουν ωστόσο, εν τω μεταξύ, οδηγήσει ενώπιον προκλήσεων τις διοικήσεις των αμερικανικών πανεπιστημίων που προσπαθούν τώρα να ισορροπήσουν μεταξύ ανταγωνιστικών ή ακόμη και αντικρουόμενων τάσεων, δείχνοντας ότι παίρνουν μέτρα ενάντια στην αντισημιτική ρητορική τα οποία όμως δεν παραβιάζουν την ελευθερία του λόγου των φοιτητών.
Οι συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας των Αμερικανών φοιτητών έγιναν πρωτοσέλιδο σε ολόκληρο τον κόσμο τις τελευταίες ημέρες, ωστόσο αυτές αποτελούν το αποκορύφωμα σειράς κλιμακούμενων διαμαρτυριών που είχαν προηγηθεί στις αμερικανικές πανεπιστημιουπόλεις τους περασμένους μήνες. Οι διαμαρτυρίες ξεκίνησαν λίγες μέρες έπειτα από την επίθεση που είχε πραγματοποιήσει η Χαμάς κατά του Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου. Οι φοιτητές άρχισαν να οργανώνονται ζητώντας, αρχικά, από τις διοικήσεις των πανεπιστημίων τους να αποσύρουν τις επενδύσεις τους από εταιρείες που κατασκευάζουν οπλικά συστήματα.
Στην πορεία ωστόσο, βλέποντας τις διοικήσεις των πανεπιστημίων να αδιαφορούν για τα αιτήματά τους, οι φοιτητές άρχισαν να υιοθετούν ολοένα πιο επιθετικές τακτικές, όπως αναφέρει σε μακροσκελές άρθρο της η Washington Post.
Οι δυνατότητες που προσφέρουν πια, εν έτει 2024, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τα smartphones επέτρεψαν στους φοιτητές να επικοινωνούν γρήγορα μεταξύ τους και να αναπαράγουν τακτικές με τρόπους που θα θεωρούνταν αδιανόητοι στο παρελθόν.
Εν έτει 2024, μέσα κοινωνικής δικτύωσης όπως το Instagram, το TikTok και το X, επιτρέπουν στους φοιτητές να διακινούν άμεσα οπτικοακουστικά ντοκουμέντα με τις δράσεις τους.
Πολλοί συγκρίνουν, πια, αυτό το νέο κύμα των φοιτητικών διαμαρτυριών με κινήματα των περασμένων δεκαετιών που έχουν αφήσει ιστορία όπως ήταν το «Occupy Wall Street» και οι διαδηλώσεις για το τέλος του απαρτχάιντ στη Νότια Αφρική.
Ωστόσο, σε αντίθεση με τις διαμαρτυρίες των περασμένων δεκαετιών, οι διοικητές των κολεγίων έχουν πια λιγότερα εργαλεία στη διάθεσή τους προκειμένου να κατευνάσουν τις διαμαρτυρίες των διαδηλωτών.
Η μέχρι τώρα ζωή των φοιτητών στις ΗΠΑ έχει πλαισιωθεί από αλλεπάλληλες ανατροπές.
«Νομίζω ότι η διαφορά με τις παλαιότερες γενιές είναι ότι για εκείνες το κολέγιο είχε συνδεθεί με την ενηλικίωση, ενώ εμείς ξεκινήσαμε το δημοτικό σχολείο στην οικονομική κρίση, το γυμνάσιο στην προεδρία Τραμπ και το κολέγιο στην πανδημία. Δεν έχουμε ζήσει ποτέ σε κανονικές εποχές», δηλώνει η πρόεδρος του φοιτητικού συλλόγου του Πανεπιστημίου Κολούμπια, Teji Vijayakumar.
(AP Photo/Jose Luis Magana)
Όταν ξέσπασε ο πόλεμος στη Γάζα, τα πανεπιστήμια των ΗΠΑ έγιναν η νέα γραμμή του μετώπου.
Στο Πανεπιστήμιο Μπράουν, οι διαμαρτυρίες για όσα έκανε το Ισραήλ στη Γάζα ξεκίνησαν τον περασμένο Οκτώβριο. Η αστυνομία συνέλαβε 61 άτομα στο πλαίσιο δύο διαδηλώσεων το περασμένο φθινόπωρο, μεταξύ αυτών και τη φοιτήτρια Ariela Rosenzweig. Παρόμοιες διαδηλώσεις πραγματοποιήθηκαν, παράλληλα, και σε άλλα κολέγια. Σύμφωνα με την Rosenzweig, πολλοί φοιτητές άρχισαν να συντονίζονται μέσω της οργάνωσης «Students for Justice in Palestine – SJP» που ιδρύθηκε πριν από δεκαετίες στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια – Μπέρκλεϊ.
Εν τω μεταξύ, φοιτητές του Πανεπιστημίου Κολούμπια προχώρησαν στη σύσταση της φοιτητικής ένωσης «CU Apartheid Divest», με σημείο αναφοράς το επιτυχημένο κίνημα διαμαρτυρίας των φοιτητών που είχε όντως αναγκάσει το Πανεπιστήμιο Κολούμπια να αποσύρει τις επενδύσεις του από τη Νότια Αφρική τη δεκαετία του 1980 λόγω απαρτχάιντ.
Παράλληλα, αντλώντας έμπνευση από τις αμερικανικές φοιτητικές διαμαρτυρίες ενάντια στο απαρτχάιντ της δεκαετίας του 1980, φοιτητές του Πανεπιστημίου Μπράουν πραγματοποίησαν οχταήμερη απεργία πείνας τον περασμένο Φεβρουάριο.
Παλαιές φοιτητικές διαμαρτυρίες που έχουν αφήσει εποχή (του 1968 ενάντια στον Πόλεμο του Βιετνάμ, του 1985 ενάντια στο απαρτχάιντ) αλλά και η δράση ομάδων του παρελθόντος όπως ήταν οι Μαύροι Πάνθηρες, αποτέλεσαν πηγή έμπνευσης για τους φοιτητές στις αμερικανικές πανεπιστημιουπόλεις εν έτει 2024.
Υπενθυμίζεται ότι το 1968, φοιτητές του Κολούμπια είχαν καταλάβει πέντε κτίρια διαμαρτυρόμενοι για τον πόλεμο του Βιετνάμ.
Προκειμένου να κρατήσουν τους σχεδιασμούς τους κρυφούς, οι φοιτητές θα συνεδρίαζαν τους περασμένους μήνες, αφήνοντας όμως τα κινητά τους τηλέφωνα και τους φορητούς υπολογιστές τους σε άλλα δωμάτια προκειμένου να αποφευχθούν «διαρροές».
Στις 14 Απριλίου, οι φοιτητές του Πανεπιστημίου Κολούμπια συμφώνησαν ότι θα έστηναν μια δική τους κατασκήνωση διαμαρτυρίας τρεις ημέρες αργότερα, όταν ο πρόεδρος του Κολούμπια θα ήταν εκτός πόλης για να καταθέσει ενώπιον του Κογκρέσου. Οι διαδηλωτές θεώρησαν ότι η διοίκηση θα δυσκολευόταν να συντονιστεί απουσία του προέδρου. Ηλπιζαν, επίσης, να διαταράξουν τις προετοιμασίες του πανεπιστημίου για την τελετή αποφοίτησης.
Το βασικό αίτημα των διαμαρτυρόμενων ήταν και είναι να αποεπενδύσουν τα πανεπιστήμια από βιομηχανίες όπλων και εταιρείες που έχουν συναλλαγές με το Ισραήλ.
Οι φοιτητές του Πανεπιστημίου Μπράουν υπενθύμισαν στους συμφοιτητές τους αλλά και στη διοίκηση ότι το εν λόγω πανεπιστήμιο είχε όντως στο παρελθόν αποσύρει επενδύσεις από τις βιομηχανίες καπνού (το 2003) και ορυκτών καυσίμων (το 2020) αλλά και από εταιρείες που είχαν συναλλαγές με το Σουδάν (το 2006) λόγω της κρίσης στο Νταρφούρ.
Ωστόσο, όπως αναφέρει η Washington Post, ο τρόπος με τον οποίο τα πανεπιστήμια επενδύουν πια τα χρήματά τους, καθιστά την αποεπένδυση εξαιρετικά περίπλοκη ως διαδικασία.
Καταρχάς, υπάρχει μεγάλη μυστικοπάθεια αναφορικά με το πώς και το πού επενδύονται τα κονδύλια των αμερικανικών πανεπιστημίων.
Η αποεπένδυση ως διαδικασία θεωρείται, ωστόσο, δύσκολη έως αδύνατη και για έναν ακόμη λόγο: επειδή τα αμερικανικά πανεπιστήμια δεν έχουν άμεσους δεσμούς με εταιρείες που κατασκευάζουν όπλα ή σχετίζονται με το Ισραήλ και αν έχουν, αυτοί οι άμεσοι δεσμοί είναι πάρα πολύ λίγοι. Αντιθέτως, τα αμερικανικά πανεπιστήμια έχουν σχέσεις με τα λεγόμενα Index Funds τα οποία όμως λειτουργούν με βάση χρηματιστηριακούς δείκτες και όχι μεμονωμένες εταιρείες.
Πηγές: Κathimerini.gr, Washington Post
