Πέτρος Παπακωνσταντίνου
Στη δεύτερη μετά την έναρξη του πολέμου στη Γάζα μεγάλη περιοδεία του στη Μέση Ανατολή, το περασμένο Σαββατοκύριακο, ο Αμερικανός ΥΠΕΞ Αντονι Μπλίνκεν άνοιξε τη συζήτηση για την επόμενη ημέρα στην παλαιστινιακή Λωρίδα. Το κεντρικό του μήνυμα ήταν ότι μπορεί να συζητηθούν διάφορες εναλλακτικές λύσεις, εξαιρώντας τις δύο ακραίες: την παραμονή της Χαμάς στην εξουσία και την ανακατάληψη της Λωρίδας από το Ισραήλ. Η δεύτερη λύση θα ήταν «μεγάλο λάθος», προειδοποίησε ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν, ενώ ο Μπλίνκεν διαβεβαίωνε ότι η κυβέρνηση του Μπέντζαμιν Νετανιάχου «δεν ενδιαφέρεται» να διοικήσει τη Γάζα αφού τσακίσει τη Χαμάς.
Να όμως που ο Ισραηλινός πρωθυπουργός φαίνεται να έχει άλλη γνώμη. Σε συνέντευξή του στο αμερικανικό τηλεοπτικό δίκτυο ABC προανήγγειλε ότι «το Ισραήλ θα έχει τη συνολική ευθύνη για την ασφάλεια (στη Γάζα) επ’ αόριστον», προαναγγέλλοντας μακρά στρατιωτική εμπλοκή στη Λωρίδα. Η διατύπωση ήταν σκόπιμα ασαφής, αφήνοντας το πεδίο ανοιχτό σε διάφορα σενάρια. Στο πιο ακραίο από αυτά, το Ισραήλ ανακαταλαμβάνει τη Γάζα, από την οποία αποχώρησε το 2005, και την προσαρτά, όπως συνιστούν οι ακροδεξιοί κυβερνητικοί συνεταίροι του Νετανιάχου. Η υλοποίηση ενός τέτοιου σχεδίου προϋποθέτει τη βίαιη εκτόπιση μεγάλου μέρους ή και όλων των Παλαιστινίων από τη Γάζα, πράγμα που θα διακινδύνευε τη ρήξη ακόμη και με φιλικά προς το Ισραήλ αραβικά κράτη, πρωτίστως με την Αίγυπτο και την Ιορδανία.
Κατά μία πιο ρεαλιστική εκδοχή, το Ισραήλ θα συνεργαζόταν με μια πολυεθνική ειρηνευτική δύναμη που θα ερχόταν στη Γάζα μετά τη λήξη του πολέμου με απόφαση του ΟΗΕ και σημαντικό ρόλο κρίσιμων αραβικών κρατών, όπως η Αίγυπτος, η Ιορδανία, το Κατάρ, τα Εμιράτα και η Σαουδική Αραβία. Ωστόσο, οι Αραβες ηγέτες με τους οποίους συναντήθηκε στο Αμμάν ο Μπλίνκεν το Σαββατοκύριακο του ξεκαθάρισαν ότι δεν εννοούν να αναλάβουν τέτοιο βάρος και να εμφανιστούν ως συνεργάτες της ισραηλινής κατοχής, επιμένοντας ότι το άμεσο ζητούμενο είναι η κατάπαυση του πυρός για να σταματήσει η αιματοχυσία.
Το τρίτο σενάριο που συζητείται είναι η παράδοση της διοίκησης της Λωρίδας στην Παλαιστινιακή Αρχή, η οποία θα συνεργάζεται στο πεδίο της ασφάλειας με το Ισραήλ, όπως συμβαίνει στη Δυτική Οχθη. Ο Παλαιστίνιος πρωθυπουργός Μοχάμεντ Στάγεχ είχε απορρίψει κατηγορηματικά αυτή την εκδοχή λέγοντας χαρακτηριστικά ότι «δεν σκοπεύουμε να μπούμε στη Γάζα πάνω σε ένα ισραηλινό άρμα μάχης». Ωστόσο, κατά παράδοξο τρόπο, ο Παλαιστίνιος πρόεδρος Μαχμούντ Αμπάς είπε στον Μπλίνκεν ότι θα ήταν διατεθειμένος να αναλάβει τη Γάζα εάν κινείτο η πολιτική διαδικασία για τη δημιουργία ανεξάρτητου κράτους. Η συζήτηση για την επόμενη ημέρα προϋποθέτει ότι η Χαμάς θα εκμηδενιστεί από τον ισραηλινό στρατό, ότι ο Αμπάς θα εξακολουθεί να ηγείται μιας παντελώς απαξιωμένης Παλαιστινιακής Αρχής και ότι ο Νετανιάχου θα επιβιώσει πολιτικά αυτού του πολέμου – τρία τεράστια ερωτήματα, κατά σειρά αύξοντος μεγέθους.
Ολα δείχνουν ότι η εν λόγω σεναριολογία εξυπηρετεί την προσπάθεια του Ισραήλ να κερδίσει χρόνο για να «τελειώσει τη δουλειά», τη στιγμή που εντείνεται η διεθνής πίεση για τον τερματισμό της τρομερής αιματοχυσίας και ο ισραηλινός στρατός ετοιμάζεται για την πιο επίφοβη φάση της επιχείρησης, μέσα στην Πόλη της Γάζας. Γιατί πώς να πιστέψει κανείς ότι οι Αμερικανοί, που δεν μπορούν να πείσουν το Ισραήλ ούτε καν για μια ανθρωπιστική εκεχειρία 24 ωρών, θα το πείσουν να διώξει εκατοντάδες χιλιάδες Εβραίους εποίκους από τη Δυτική Οχθη, να επιστρέψει την ανατολική Ιερουσαλήμ στους Παλαιστινίους και να αποδεχθεί βιώσιμο παλαιστινιακό κράτος;
Η πιο σκληρή φάση του πολέμου
REUTERS
Νέα προθεσμία, από τις 10 το πρωί έως τις 2 το απόγευμα χθες, έδωσε το Ισραήλ στους αμάχους που παραμένουν εγκλωβισμένοι στο βόρειο τμήμα της Λωρίδας της Γάζας να την εγκαταλείψουν, προειδοποιώντας ότι όσοι μείνουν εκεί θα θεωρούνται συνεργάτες της Χαμάς. Υπολογίζεται ότι περίπου 900.000 Παλαιστίνιοι εξακολουθούσαν να βρίσκονται στο βόρειο τμήμα της Λωρίδας, που περιλαμβάνει και την πόλη της Γάζας. Αυτόπτες μάρτυρες ανέφεραν ότι ισραηλινά τεθωρακισμένα είχαν περικυκλώσει την πόλη από διάφορες κατευθύνσεις, δίνοντας την εντύπωση ότι ετοιμάζονταν να κινηθούν προς το κέντρο της. Σύμφωνα με το υπουργείο Υγείας της Γάζας, τουλάχιστον 10.328 Παλαιστίνιοι, συμπεριλαμβανομένων 4.237 παιδιών, είχαν σκοτωθεί μέχρι χθες. Στη Μόσχα, η εκπρόσωπος του ΥΠΕΞ Μαρία Ζαχάροβα εξέφρασε την ανησυχία της για τη δήλωση του Ισραηλινού υπουργού Πολιτιστικής Κληρονομιάς, Αμιχάι Ελιάχου, ο οποίος ομολόγησε ότι η χώρα του κατέχει πυρηνικά όπλα. Η Ρωσίδα αξιωματούχος αναρωτήθηκε γιατί δεν έχουν αναλάβει ακόμη δράση η Διεθνής Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας και οι επιθεωρητές της.
