Kathimerini.gr
Μανώλης Κωστίδης
Μελαγχολική ήταν η ατμόσφαιρα στη συνεδρίαση του τελευταίου υπουργικού συμβουλίου της Τουρκίας, το οποίο συγκλήθηκε την περασμένη Τετάρτη υπό την προεδρία του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Οι υπουργοί ενημερώθηκαν πως οι περισσότεροι δεν θα συνεχίσουν στο ίδιο πόστο ούτε θα αναλάβουν κάποιο άλλο χαρτοφυλάκιο.
Ο κ. Ερντογάν φαίνεται πως θέλει να κάνει ένα νέο ξεκίνημα και να «φρεσκάρει» την κυβέρνησή του, επωφελούμενος και από τον νόμο που απαγορεύει στους βουλευτές να έχουν και υπουργικό αξίωμα. Αναλυτές εκτιμούν πως ο Τούρκος πρόεδρος με αυτή την επιλογή του θα επιχειρήσει να στείλει μήνυμα και στο εσωτερικό της χώρας, αλλά και στο εξωτερικό, πως παρά τις προεκλογικές δηλώσεις και εντάσεις, ο ίδιος είναι πλέον έτοιμος να δείξει ευελιξία στις πολιτικές του και να αναπροσαρμόσει τις στρατηγικές του.
Ο πασάς της οικονομίας
Μέσα σε αυτά τα πλαίσια αναμένεται να γίνουν και οι επιλογές των υπουργών. Η πιθανή επιλογή του Μεχμέτ Σιμσέκ, να αναλάβει τα ηνία της οικονομίας από τη θέση του αντιπροέδρου της τουρκικής κυβέρνησης, θεωρείται πως θα είναι ένα ξεκάθαρο μήνυμα προς τις αγορές πως θα τερματιστεί η ανορθόδοξη οικονομική πολιτική, όπως την αποκαλούν οι οικονομικοί αναλυτές, και η Τουρκία θα επιχειρήσει να επιστρέψει στην κανονικότητα.
Ο κ. Σιμσέκ ήταν πρώην υπουργός Οικονομικών και αντιπρόεδρος των κυβερνήσεων του κ. Ερντογάν, έχει διεθνή καριέρα σε μεγάλους οικονομικούς οίκους του εξωτερικού και είχε φύγει από την κυβέρνηση όταν είχε διαπιστώσει πως δεν υιοθετούνται οι θέσεις του. Από τότε που ο Σιμσέκ αποχώρησε, ο κ. Ερντογάν άσκησε μεγαλύτερη επιρροή στη διοίκηση της οικονομίας με αποτέλεσμα τον υψηλό πληθωρισμό, με χαμηλά επιτόκια δανεισμού.
Το υπουργείο Εξωτερικών είναι από τις βασικές επιλογές που θα δείξουν τις προθέσεις του κ. Ερντογάν. Στους κύκλους της Αγκυρας ακούγεται έντονα πως το συγκεκριµένο υπουργείο θα αναλάβει ο εκπρόσωπος της τουρκικής προεδρίας Ιµπραήµ Καλίν, για να δοθεί και το µήνυµα της αλλαγής. Ο κ. Καλίν, τα τελευταία χρόνια ασκούσε τα καθήκοντα του «άτυπου υπουργού Εξωτερικών», καθώς ταξίδευε σε Ουάσιγκτον και ευρωπαϊκές πρωτεύουσες για να έχει συνοµιλίες, οι οποίες καθόρισαν πολλές εξελίξεις. Πάντως στον τουρκικό Τύπο υπάρχουν και τα σενάρια που προβλέπουν
πως ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου θα συνεχίσει να ασκεί τα καθήκοντα μτου υπουργού Εξωτερικών.
Ο αρχικατάσκοπος
Πολλές διαβουλεύσεις έγιναν για το υπουργείο Εσωτερικών, καθώς ο κ. Ερντογάν φέρεται να ζητάει την απομάκρυνση του Σουλεϊμάν Σοϊλού για να τον μετακινήσει σε θέση αντιπροέδρου της κυβέρνησης. Το βράδυ της Τετάρτης ο πρόεδρος της Τουρκίας συναντήθηκε για το συγκεκριμένο ζήτημα με τον πρόεδρο του Κόμματος Εθνικιστικής Δράσης Ντεβλέτ Μπαχτσελί.
Ο κ. Σοϊλού έχει κατηγορήσει ευθέως τις ΗΠΑ και τον κ. Μπάιντεν πως το 2016 με στρατιωτικό πραξικόπημα επιχείρησαν να ανατρέψουν τον κ. Ερντογάν και πως ενόψει των προεδρικών εκλογών επιχείρησαν πολιτικό πραξικόπημα εναντίον του προέδρου της Τουρκίας.
Η τουρκική εφημερίδα Sozcu υποστηρίζει πως το υπουργείο Εσωτερικών θα αναλάβει ο διοικητής των τουρκικών μυστικών υπηρεσιών Χακάν Φιντάν, ο οποίος θεωρείται έμπιστος, αξιόπιστος και ικανός συνεργάτης του κ. Ερντογάν και χαίρει εκτίμησης στο εξωτερικό, κυρίως το τελευταίο διάστημα. Ο ίδιος έχει αναλάβει αποστολές σε πολλές συνομιλίες που αφορούν το Ουκρανικό, την εξομάλυνση των σχέσεων της Τουρκίας με την Αίγυπτο, τη Συρία κ.λπ. Για το υπουργείο Αμυνας συζητείται το όνομα του Χουλουσί Ακάρ, αλλά και το όνομα του αρχηγού των Ενόπλων Δυνάμεων Γιασάρ Γκιουλέρ.
Κρίσιμος μήνας
Ο Ιούνιος θεωρείται κρίσιμος μήνας για το μέλλον της Τουρκίας και την κατεύθυνσή της. Πολιτικοί αναλυτές με τους οποίους συνομιλήσαμε, μας αναφέρουν πως ο κ. Ερντογάν θα επιχειρήσει να κάνει άνοιγμα και στη Δύση και θα σταθμίσει τα οφέλη τα οποία θα έχει από αυτή την κίνηση. Στην τηλεφωνική συνομιλία που είχε με τον Τζο Μπάιντεν, ο κ. Ερντογάν αμέσως έθεσε το θέμα των F-16. Σε περίπτωση που διαπιστώσει πως η Ουάσιγκτον ανάψει το πράσινο φως για τον εκσυγχρονισμό των συγκεκριμένων μαχητικών, ο πρόεδρος της Τουρκίας θα άρει τα εμπόδια για την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, αλλά θα διαπραγματευτεί σκληρά το συγκεκριμένο θέμα.
Οι τηλεφωνικές συνομιλίες με τον πρόεδρο της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν, με τον καγκελάριο της Γερμανίας Ολαφ Σολτς αλλά και με τον Κυριάκο Μητσοτάκη και το περιεχόμενό τους δείχνουν προσπάθεια για μια νέα αρχή, με πιθανό αντάλλαγμα τις ξένες επενδύσεις και τη στήριξη της τουρκικής οικονομίας.
Οικονομικοί αναλυτές ξεκαθαρίζουν πως η Αγκυρα προεκλογικά μπορεί να άντεξε με τις οικονομικές «ενέσεις» των χωρών του Κόλπου, όπως αποκάλυψε ο ίδιος ο κ. Ερντογάν, ωστόσο τονίζουν πως η τουρκική οικονομία χρειάζεται ξένες παραγωγικές επενδύσεις και καλές αξιολογήσεις από τους διεθνείς οίκους, έτσι ώστε να αποφύγει οποιαδήποτε περιπέτεια και μεγάλη οικονομική κρίση.
Εμπειρος δημοσιογράφος της γειτονικής χώρας παρατήρησε πως ο πρόεδρος της Τουρκίας αμέσως μετά την επανεκλογή του σχεδίαζε να επισκεφθεί την Αγία Σοφία, καθώς ήταν και η επέτειος της Αλωσης της Κωνσταντινούπολης, ωστόσο προτίμησε να παραμείνει στην τουρκική πρωτεύουσα, δεν τήρησε την υπόσχεσή του και ασχολήθηκε με την επόμενη μέρα.
Με τη Ρωσία
Πολιτικοί αναλυτές τονίζουν πως η Τουρκία θα προσπαθήσει να έχει στενούς πολιτικούς, οικονομικούς και ενεργειακούς δεσμούς με τη Ρωσία, όπως συμβαίνει τα τελευταία χρόνια και εξηγούν πως η προσέγγιση με τις χώρες της Δύσης θα επηρεάζεται και από τη στάση που θα τηρεί η Μόσχα.
Στα ελληνοτουρκικά, λίγες ημέρες πριν από τον πρώτο γύρο των εκλογών στην Τουρκία, ο κ. Ερντογάν σε συνομιλία μας είχε δώσει το στίγμα της πολιτικής που προτίθεται να ασκήσει τονίζοντας: «Με την Ελλάδα μπορούμε να αφήσουμε στην άκρη τις εχθρότητες και τους ανταγωνισμούς, αυτό έφθειρε πολύ και τις δύο χώρες και δεν πρέπει να συνεχιστεί. Εύχομαι οι εκλογές και της Ελλάδας και της Τουρκίας να γίνουν η αρχή μιας νέας εποχής. Εμείς από την Τουρκία στέλνουμε στην Ελλάδα τους εγκάρδιους φιλικούς χαιρετισμούς μας».
Στην Αγκυρα έχουν καταγράψει με θετικό τρόπο να μηνύματα και της Αθήνας, αλλά και την αποφυγή εντάσεων στο Αιγαίο με την αποκλιμάκωση της στρατιωτικής δράσης και περιμένουν το αποτέλεσμα των ελληνικών εκλογών για τα επόμενα βήματα. Κανένας Τούρκος αξιωματούχος δεν αποκλείει το ενδεχόμενο της συνάντησης, ή έστω ενός χαιρετισμού, του κ. Ερντογάν με τον πρωθυπουργό της Ελλάδας στη Σύνοδο του ΝΑΤΟ, που θα διεξαχθεί στις 11-12 Ιουλίου στη Λιθουανία.
