Kathimerini.gr
Παντελής Τσομπάνης
Το πάρτι δεν ξεκίνησε καλά. Τα οργανωτικά προβλήματα των Ιταλών δεν φάνηκαν μόνο τις πρώτες μέρες του διαγωνισμού, με περιστατικά όπως η μη-περιστροφή του σκηνικού που είχε το σχήμα ήλιου, αναγκάζοντας πολλές χώρες να αλλάξουν γραφικά και χορογραφίες. Λίγες ώρες πριν ολοκληρωθεί η Eurovision, οι φανς βίωσαν ένα οργανωτικό πρόβλημα έξω από το Eurovision Village, όπου είχαν στηθεί τεράστιες LED οθόνες που μετέδιδαν τον μεγάλο τελικό.
Οι δημοτικές αρχές θέσπισαν ένα όριο εισόδου στα 17.000 άτομα για λόγους ασφαλείας και αποφυγής συνωστισμός, το οποίο λέγεται πως καλύφθηκε ήδη δυόμιση ώρες πριν τον τελικό, νευριάζοντας τους φανς που περίμεναν για ώρες να εισέλθουν μέσα στο «χωριό» που στήθηκε στο Parco del Valentino, στις όχθες του ποταμού Πάδου. Οι Τορινέζοι γιούχαραν δυνατά και τραγουδούσαν το Bella Ciao, οι ξένοι χειροκροτούσαν και οι αστυνομικοί έκαναν παράκληση στον κόσμο να βρει εναλλακτικές μεθόδους να παρακολουθήσει τον τελικό, καθώς «είναι αδύνατο να μπείτε, άδικα περιμένετε». Η απογοήτευση, όπως και ο κόσμος που ήθελε να εισέλθει μέσα και να ζήσει την εμπειρία της θέασης μαζί με άλλους χιλιάδες φίλους του διαγωνισμού από όλη την Ευρώπη, φούντωνε.
Ένας κανόνας στο «χωριό» της Eurovision είναι πως ακόμη και να βρίσκεται κανείς μόνος και να μην γνωρίζει κανέναν, δεν υπάρχει περίπτωση να μην αποκτήσει παρέες αυτοστιγμεί. Έλληνες, Ουκρανοί, Ελβετοί, Ισπανοί, Πολωνοί, Πορτογάλοι μοιραζόμαστε το ίδιο σεντόνι στο ξαφνικό πικ-νικ και πολλά παραπάνω απ’ όσα φανερώνουν οι διαφορετικές καταγωγές και καταβολές μας. Η σημαία που έχουμε περασμένη στους ώμους μας προδίδει και αποτελεί την αφορμή για να ξεκινήσουν συζητήσεις για τα τραγούδια, τις αγαπημένες συμμετοχές και την εμπειρία του Τορίνο. Όσοι έχουν έρθει από νωρίς, έχουν απλώσει σεντόνια στο χορτάρι, παίζουν επιτραπέζια παιχνίδια, τελειώνουν την μπαταρία του κινητού τους, ξαπλώνουν και περιμένουν το ρολόι να δείξει εννιά. Αυτή είναι η εμπειρία της Eurovision.
Το ξεκίνημα
Το πάρτι του μεγάλου τελικού ξεκινάει στις εννιά ακριβώς. Οι Ιταλοί σηκώνονται όρθιοι και χειροκροτούν. Ακολουθεί και το υπόλοιπο πλήθος στους ήχους των Rockin’ 1000 και του ”Give Peace a Chance”, δίνοντας τη σκυτάλη στην Λάουρα Παουζίνι που ερμηνεύει τις μεγάλες της επιτυχίες από τα 29 χρόνια της καριέρας της στην ιταλική δισκογραφία. Η Τσεχία ανοίγει τον διαγωνισμό και όλοι σηκώνονται από τα γρασίδια να χορέψουν. Στις μπαλάντες, πολλοί επιλέγουν την ξεκούραση, μέχρι να ανέβει στην σκηνή η Ισπανία, η Ιταλία και το μεγάλο φαβορί, η Ουκρανία. Υπάρχουν φορές που νομίζουνε πως οι Ισπανοί είναι πολλοί περισσότεροι από τους Ιταλούς, αλλά ακούγοντας περίπου 10 χιλιάδες κόσμο να τραγουδούν τους στίχους του Brividi, βεβαιώνεται ποιοι είναι οι φιλοξενούμενοι και ποιοι παίζουν εντός έδρας.
Οι μπαλάντες κερδίζουν ένα χλιαρό χειροκρότημα. Λίγο πριν την ολοκλήρωση του διαγωνιστικού μέρους, τραγούδια όπως το μικρό τρενάκι «Κισινάου – Βουκουρεστι» της Μολδαβίας και το αντίστοιχο με το πλύσιμο των χεριών της Σερβίας ωθούν τους πάντες να χορέψουν και να μιμηθούν την χορογραφία, αντίστοιχα. Ειδικά με τη Σερβία, οι λέξεις που έχουν γίνει «σύνθημα» των φανς αυτές τις ημέρες στο Τορίνο είναι δύο: «biti zdrava (το να είσαι υγιής)». Ένα απαρέμφατο του ρήματος είμαι και ένα επίθετο στα σερβικά γίνονται το ανεπίσημο σλόγκαν της φετινής διοργάνωσης.
Βέβαια, «ο ήχος της ευτυχίας» δεν αντικατοπτρίζεται πλήρως στην εμφάνιση των Maneskin και του Mika. Οι Maneskin επιλέγουν να μην ερμηνεύσουν το τραγούδι που έφερε τη νίκη στην Ιταλία μετά από 31 χρόνια, αλλά να προωθήσουν τον καινούργιο τους δίσκο που κυκλοφόρησε πριν από λίγες ημέρες, απογοητεύοντας όσους περίμεναν να ακούσουν το «Zitti e buoni». Δεν μένει απαρατήρητο πως στα μουσικά διαλείμματα οι παρουσιαστές ερμηνεύουν τα τραγούδια της νέας δισκογραφικής δουλειάς τους και όχι τις μεγάλες επιτυχίες που το κοινό περίμενε να τις ακούσει. Ευτυχώς, όλοι συντονίζονται και πιάνονται από τους ώμους τραγουδώντας τους στίχους του Volare και δημιουργώντας την πιο γλυκιά και ανέμελη στιγμή της βραδιάς.
Η μεγάλη νίκη
Στη διάρκεια της μετάδοσης, ρωτάω την Αουρέλια από την Ελβετία να μου εξηγήσει τι λένε οι σχολιαστές της ιταλικής RAI. Δίνει ένα γενικό νόημα, αναφέροντας πως μοιράζονται λίγες πληροφορίες για τους καλλιτέχνες, κάνουν μερικά αστεία για τις συμμετοχές που της φαίνονται άνοστα και παρατηρεί πως κανένας δεν ενδιαφέρεται τι έχουν να πουν. Κάτι που δεν συμβαίνει με την ελληνική μετάδοση, όπου οι δύο σχολιαστές, η Μαρία Κοζάκου και ο Γιώργος Καπουτζίδης είναι από τους κυριότερους λόγους που κάνουν ενδιαφέρουσα την Eurovision, ενώ λέγονται πράγματα που επιτέλους αντιμετωπίζονται δημόσια. Αναφέρομαι στην απάντηση που έδωσε ο Γιώργος Καπουτζίδης στον αέρα του τελικού σε κάθε επικριτή που στάζει ομοφοβική χολή.
Η Ιταλίδα αστροναύτης Σαμάνθα Χριστοφορέτι, με την οποία το «Κ» είχε συνομιλήσει πριν από ένα χρονο, δίνει το έναυσμα για την βαθμολογία των επιτροπών από τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Μετά από τις βαθμολογίες των σαράντα επιτροπών, το Ηνωμένο Βασίλειο πήρε την εκδίκηση του από τους περσινούς μηδέν βαθμούς και πέταξε στο διάστημα χάρη στον «Διαστημάνθρωπο (Space Man)» του Σαμ Ράιντερ, ενός χαρισματικού καλλιτέχνη που έγινε δημοφιλής στο TikTok τραγουδώντας Μπρίτνεϊ Σπίαρς στην κουζίνα της μαμάς του.
Όσον αφορά τις επιτροπές, στις μεγαλύτερες εκπλήξεις ανήκουν οι υψηλές βαθμολογίες της Ελλάδας από χώρες που παραδοσιακά δεν μας ψηφίζουν, όπως η Ελβετία, η Λετονία, η Ιταλία, η Φινλανδία, η Ολλανδία και η Δανία, και η πρωτόγνωρη μη-ανταλλαγή βαθμών μεταξύ Μολδαβίας και Ρουμανίας.
Οι βαθμολογίες του κοινού όμως ανατρέπουν τα πάντα. Κάθε φορά που η Μολδαβία έχει ένα κεφάτο τραγούδι που κάνεις δεν υπολογίζει, καταποντίζεται στις επιτροπές και το κοινό την εκτοξεύει στη δεκάδα (η Μολδαβία βγήκε 2η στο κοινό). Στις τρεις τελευταίες θέσεις βρίσκονται τρεις μπαλάντες με καλή βαθμολογία στις επιτροπές. Η Ουκρανία έλαβε 12αρια από είκοσι οκτώ χώρες, αριθμός-ρεκόρ στην ιστορία του θεσμού, ενώ η Ισπανία, μόνο ένα, από την Ελλάδα. Για άλλη μια φορά, η απόκλιση κοινού και επιτροπών ήταν τεράστια.
Μόλις ανακοινώνονται οι 439 βαθμοί της Ουκρανίας, οι Ουκρανοί που στέκονται πίσω μας πανηγυρίζουν και δακρύζουν. Ξέρουν ότι η πρωτιά δεν μπορεί να ανατραπεί. Γινόμαστε ένα κουβάρι μαζί τους. Μια Ουκρανή δημοσιογράφος δακρύζει στην κάμερα και αφήνει το μικρόφωνο για μερικά λεπτά, ώστε να ζήσει τη στιγμή. «Μέσα σ’ αυτόν τον πόλεμο, μακριά από τους δικούς μας, χρειαζόμασταν κάτι για να μας δώσει μεγάλη χαρά», μου λέει ο Σάσα που σπουδάζει στο Πολυτεχνείο του Τορίνο.
Η Stefania των Kalush Orchestra ακούγεται για άλλη μια φορά. Οι κάμερες είναι στραμμένες στους λίγους Ουκρανούς που κατάφεραν να βρίσκονται εκεί. Μαζί με τους Ουκρανούς, έρχονται να πανηγυρίσουν και οι Ισπανοί. Και οι Ιταλοί, και οι Πορτογάλοι. Αυθόρμητα, αυτοσχεδιαστικά, ανθρώπινα. Όπως ακριβώς συμβαίνει σε ένα πανηγύρι.
Στην έξοδο του Eurovision Village, οι Ιταλοί μας αποχαιρετούν με το ”Brividi”, το τραγούδι που τους εκπροσώπησε. Το πάρτι δεν φαίνεται να τελειώνει. Το Τορίνο δεν θα κοιμηθεί νωρίς απόψε.
