Αλις Κάλαχαν / The New York Times
Στο TikTok, ένας άνδρας βάζει μια κουταλιά της σούπας μηλόξιδο σε ένα φλιτζάνι νερό, το πίνει και τρώει δύο κομμάτια πίτσα. Επειτα ελέγχει το σάκχαρο στο αίμα του. «Είναι η καλύτερη μέτρησή μου», λέει, δείχνοντας την πολύ μικρότερη αιχμή στο γράφημα του σακχάρου του, από ό,τι όταν έτρωγε πίτσα χωρίς το ξίδι. Σε άλλες αναρτήσεις, χρήστες του TikTok παραληρούν για την εντυπωσιακά αποτελέσματα του μηλόξιδου στην απώλεια βάρους, στις στομαχικές διαταραχές και –όταν εφαρμόζεται στο δέρμα– στην αντιμετώπιση της ακμής και του εκζέματος. Το μηλόξιδο χρησιμοποιείται ως σπιτικό γιατρικό για την επούλωση πληγών, την αντιμετώπιση του βήχα και την ανακούφιση του πόνου στο στομάχι εδώ και χιλιάδες χρόνια, λέει η Κάρολ Τζόνστον, καθηγήτρια Επιστημών Διατροφής στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο της Αριζόνας. Ωστόσο, ενώ ορισμένοι ισχυρισμοί για τα οφέλη του στην υγεία έχουν επιστημονική βάση, εξηγεί η Τζόνστον, αυτό δεν ισχύει για όλα.
Οι υπέρμαχοί του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης συνιστούν συχνά τη χρήση μη παστεριωμένου αφιλτράριστου μηλόξιδου, λέει ο δρ Κρις Ντέιμαν, αναπληρωτής καθηγητής Γαστρεντερολογίας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Ουάσιγκτον. Ωστόσο, δεν υπάρχουν στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι τα ακατέργαστα μηλόξιδα είναι πιο υγιεινά από τα συνηθισμένα, τονίζει. Το ξίδι που παρασκευάζεται από μήλο ή άλλα φρούτα περιέχει ενώσεις που ονομάζονται πολυφαινόλες, οι οποίες έχουν αντιοξειδωτικές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες.
Στις αρχές της δεκαετίας του 2000, η Τζόνστον, η οποία μελετούσε πώς ορισμένες δίαιτες θα μπορούσαν να βοηθήσουν στη ρύθμιση του διαβήτη τύπου 2, έπεσε πάνω σε μια μελέτη του 1988 που έδειχνε ότι το οξικό οξύ μπορούσε να μειώσει τις αιχμές του σακχάρου στο αίμα των αρουραίων, αφού τους είχε χορηγηθεί διάλυμα αμύλου. Αποφάσισε να δοκιμάσει την ιδέα σε άτομα με διαβήτη τύπου 2 και αντίσταση στην ινσουλίνη. Εκτοτε, η Τζόνστον και άλλοι ερευνητές διαπίστωσαν, σε μικρές περιορισμένες μελέτες, ότι η κατανάλωση μιας έως δύο κουταλιών της σούπας μηλίτη ή άλλων τύπων ξιδιού αναμεμειγμένου με νερό, λίγο πριν από γεύματα με υψηλή περιεκτικότητα σε υδατάνθρακες, είχε ως αποτέλεσμα λιγότερο δραστικές αιχμές του σακχάρου στο αίμα από ό,τι τα γεύματα χωρίς ξίδι.
Ορισμένες μελέτες υποστηρίζουν ότι το ξίδι μπορεί να επιβραδύνει την κίνηση της τροφής μέσω του πεπτικού σωλήνα και να παρεμβαίνει σε ένζυμα που διασπούν τους υδατάνθρακες σε απλά σάκχαρα, με αποτέλεσμα χαμηλότερες αιχμές σακχάρου στο αίμα. Χρειάζονται όμως περισσότερες έρευνες για να αποδειχθεί ότι το μηλόξιδο είναι ασφαλές και ωφέλιμο για μακροχρόνια χρήση, υπογραμμίζει ο Πολ Γκιλ, ερευνητής στο Πανεπιστήμιο Μόνας στην Αυστραλία.
Διάφορες μικρές, βραχυπρόθεσμες μελέτες σε υπέρβαρους ή παχύσαρκους ενηλίκους έχουν εντοπίσει συσχετισμούς μεταξύ του μηλόξιδου και της απώλειας βάρους. Σε μια μελέτη του 2009, σε 155 ενηλίκους στην Ιαπωνία, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι όσοι έπιναν δύο κουταλιές της σούπας μηλόξιδο σε νερό κάθε μέρα για τρεις μήνες έχασαν περίπου 4 κιλά. Επίσης, σε μια μελέτη του 2024 σε 120 άτομα ηλικίας 12 έως 25 ετών στον Λίβανο, οι ερευνητές ανέφεραν ότι όσοι έπαιρναν μία κουταλιά της σούπας μηλόξιδο με νερό κάθε πρωί για τρεις μήνες έχασαν κατά μέσον όρο 15 κιλά. Ωστόσο, σε μία από αυτές τις μελέτες, όπου παρακολουθήθηκαν συμμετέχοντες αφού σταμάτησαν να παίρνουν μηλόξιδο, έδειξε ότι, κατά μέσον όρο, επανέκτησαν το μεγαλύτερο μέρος του βάρους μέσα σε ένα μήνα. Και εξίσου πολλές μελέτες σε παρόμοιες ομάδες ανθρώπων δεν βρήκαν καμία συσχέτιση του ξιδιού με την απώλεια βάρους.
Λόγω της έλλειψης αξιόπιστων δεδομένων και των σύντομων χρονικών πλαισίων των μελετών, η Μπεθ Τσέρβονι, διαιτολόγος στην Κλινική Κλίβελαντ, λέει ότι δεν συνιστά στους ασθενείς της τη χρήση μηλόξιδου για την απώλεια βάρους.
Η Ταμάρα Ντάκερ Φρόιμαν, διαιτολόγος στη Νέα Υόρκη, που ειδικεύεται στις παθήσεις του πεπτικού συστήματος, σημειώνει ότι πολλοί ασθενείς παρατηρούν ότι η κατανάλωση μηλόξιδου πριν ή μετά τα γεύματα μειώνει τα συμπτώματα της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης. «Τους πιστεύω», προσθέτει, αλλά «εκατοντάδες άλλοι ασθενείς με σοβαρή παλινδρόμηση» είπαν ότι το ξίδι επιδείνωσε τα συμπτώματα. Δυστυχώς, δεν υπάρχουν επαρκείς έρευνες για τη σχέση ξιδιού και υγείας του πεπτικού συστήματος, επισημαίνει ο δρ Νίτιν Κ. Αχούγια, γαστρεντερολόγος στο Penn Medicine. Μελέτες που πραγματοποιήθηκαν σε τρυβλία καλλιέργειας Πέτρι δείχνουν ότι το μηλόξιδο μπορεί να σκοτώσει ορισμένα μικρόβια, κάτι που θα μπορούσε ενδεχομένως να δημιουργήσει αλλαγές στο μικροβίωμα του εντέρου και ίσως να μειώσει το φούσκωμα, λέει ο Αχούγια.
Παλιό γιατροσόφι
Η εφαρμογή αραιωμένου μηλόξιδου στο δέρμα είναι παλιό γιατροσόφι για το έκζεμα, λέει η δρ Λίντια Λούου, δερματολόγος στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Βιρτζίνια. Και καθώς αρκετοί ασθενείς ρωτούσαν για μια τέτοια θεραπεία, η ίδια και οι συνάδελφοί της αποφάσισαν να τη δοκιμάσουν. Στη μελέτη τους του 2019, οι ερευνητές ζήτησαν από 22 συμμετέχοντες, οι μισοί από τους οποίους είχαν έκζεμα, να βυθίζουν το ένα τους χέρι σε νερό βρύσης και το άλλο σε αραιωμένο μηλόξιδο για 10 λεπτά την ημέρα επί δύο εβδομάδες. Κατόπιν, διαπίστωσαν ότι δεν υπήρξαν διαφορές στο δέρμα των συμμετεχόντων όσον αφορά το pH, τα μικρόβια ή την ικανότητά του να συγκρατεί την υγρασία.
Δεκαέξι συμμετέχοντες ανέφεραν συμπτώματα όπως ήπιο κάψιμο ή κνησμός, κυρίως στο χέρι που αντιμετωπίστηκε με το ξίδι, ένας εμφάνισε έντονο κνησμό, μέτριο κάψιμο και μικρή πληγή, και ένας άλλος εμφάνισε εξογκωμένο εξάνθημα. Το μηλόξιδο «δεν είναι πολύ χρήσιμο για το έκζεμα, δυστυχώς», εξηγεί η Λούου, και θα μπορούσε να επιδεινώσει τα συμπτώματά του. Οπως τονίζει, μπορεί να προκαλέσει χημικά εγκαύματα και ουλές στο δέρμα.
Η κατανάλωση μηλόξιδου, ακόμη και αραιωμένου, μπορεί να αλληλεπιδράσει με φάρμακα, όπως για τον διαβήτη και την καρδιά, καθώς και τα διουρητικά. Μπορεί επίσης να μειώσει το κάλιο στο αίμα, κάτι που μπορεί να είναι επιζήμιο για όσους έχουν ήδη χαμηλά επίπεδα, υπογραμμίζει η Τσέρβονι.
Αν θέλετε να ελέγξετε το σάκχαρο στο αίμα σας, η Τζόνστον προτείνει να αραιώσετε μία ή δύο κουταλιές της σούπας οποιουδήποτε τύπου ξίδι σε νερό και να το πιείτε, αλλά μην ξεπερνάτε τις δύο έως τέσσερις κουταλιές της σούπας την ημέρα. Ακόμη και όταν αραιώνεται, το ξίδι μπορεί να διαβρώσει το σμάλτο των δοντιών, γι’ αυτό συνιστά να το πίνετε με καλαμάκι. Αν το πίνετε αδιάλυτο, κινδυνεύετε να διαβρώσετε τα τοιχώματα του οισοφάγου σας, λέει ο Αχούγια. «Μην το καταναλώνετε σκέτο», προσθέτει η Τζόνστον. Μια ασφαλέστερη προσέγγιση, σημειώνει ο Ντέιμαν, είναι να το χρησιμοποιείτε στη μαγειρική σας, καθώς αν υπάρχουν οφέλη για την υγεία πιθανότατα θα τα αποκομίσετε.
