Ήταν τέλη Μαΐου όταν Ιρανοί στρατιώτες πραγματοποίησαν ρεσάλτο στα ελληνόκτητα δεξαμενόπλοια «Prudent Warrior» και «Delta Poseidon» στον Περσικό Κόλπο ως αντίποινα στη δέσμευση του ιρανικών συμφερόντων πλοίου «Lana» στο αγκυροβόλιο της Καρύστου, κατόπιν αιτήματος των ΗΠΑ. Πέντε και πλέον μήνες μετά, τα δύο τάνκερ παραμένουν υπό ομηρία από τους «Φρουρούς της Επανάστασης» στο λιμάνι Μπαντάρ Αμπάς του Ιράν, με την Τεχεράνη να εγείρει μια σειρά από αξιώσεις προκειμένου να επιτρέψει τον απόπλου τους. Όσα έχουν μεσολαβήσει τους τελευταίους μήνες και φέρνει στο φως της δημοσιότητας η «Κ» συνθέτουν ένα θρίλερ δίχως προηγούμενο. Με τους άμεσα εμπλεκομένους να ασκούν σφοδρή κριτική για τους κυβερνητικούς χειρισμούς. Μεταξύ άλλων επικαλούνται πληροφορίες σύμφωνα με τις οποίες αξιωματούχοι της πρεσβείας του Ιράν στην Αθήνα είχαν εγκαίρως προειδοποιήσει για το ενδεχόμενο ομηρίας ελληνικών πλοίων από ένοπλους Ιρανούς στρατιώτες ως απάντηση για τους ελληνικούς χειρισμούς στην υπόθεση του «Lana».
Στα μέσα Οκτωβρίου, και χάρη σε πρωτοβουλίες της πλοιοκτήτριας εταιρείας, Έλληνες και Φιλιππινέζοι ναυτικοί, το πλήρωμα του «Prudent Warrior» που παρέμενε από τις 27 Μαΐου εγκλωβισμένο στο δεξαμενόπλοιο, αντικαταστάθηκαν από συναδέλφους τους. Η Τεχεράνη δεν επέτρεψε τον απόπλου των δεξαμενοπλοίων, άναψε ωστόσο το πράσινο φως για μια ιδιότυπη αντικατάσταση ομήρων. Στο πλοίο παρέμεινε μόνον ο Κύπριος κυβερνήτης, με τον οποίο οι πληροφορίες της «Κ» αναφέρουν ότι τα υπόλοιπα μέλη του πληρώματος είχαν έρθει κυριολεκτικά στα χέρια. Στις 4 Οκτωβρίου είχε αντικατασταθεί το πλήρωμα και του δεύτερου υπό ομηρία δεξαμενοπλοίου, «Delta Poseidon».
Την ευθύνη της διαπραγμάτευσης για την αποδέσμευση των δύο δεξαμενοπλοίων έχει τυπικά το υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας. Την 27η Οκτωβρίου επέστρεψε από μυστική αποστολή στο Ιράν, τη δεύτερη σε διάστημα δύο μηνών, ο αντιπλοίαρχος του Λιμενικού Αντώνης Δουμάνης, προϊστάμενος της αρμόδιας Διεύθυνσης Ναυτικής Εργασίας. Στα τέλη Σεπτεμβρίου, οι υπουργοί Επικρατείας και Ναυτιλίας Γιώργος Γεραπετρίτης και Γιάννης Πλακιωτάκης συναντήθηκαν στο Μέγαρο Μαξίμου με τους ιδιοκτήτες των δύο δεξαμενοπλοίων, με τις πληροφορίες να αναφέρουν ότι οι συνομιλίες δεν οδήγησαν σε απτά αποτελέσματα. Το υπουργείο Εξωτερικών δεν μετέχει στις διαπραγματεύσεις, παρότι, όπως αναφέρουν πηγές με άριστη γνώση του θέματος, αρχικά είχε ενεργοποιηθεί για την αντιμετώπιση της κρίσης ο πρώην γενικός γραμματέας και νυν διοικητής της ΕΥΠ, Θεμιστοκλής Δεμίρης. Σε τοπικό επίπεδο, πρωτοβουλίες λαμβάνουν σήμερα ο Έλληνας πρέσβης και η πρόξενος στην Τεχεράνη.
Ορισμένες πληροφορίες μιλούν και για μυστικές συναντήσεις με εκπροσώπους της ιρανικής πλευράς σε κρατίδιο των Εμιράτων. Κυβερνητικοί αξιωματούχοι που ρωτήθηκαν σχετικά μετέφεραν στην «Κ» κλίμα αισιοδοξίας για οριστική επίλυση του ζητήματος, παρατηρώντας ωστόσο ότι η τρέχουσα συγκυρία στην Τεχεράνη είναι δύσκολη καθώς και ότι ουδείς μπορεί να γνωρίζει με απόλυτη βεβαιότητα εάν ο Ιρανός συνομιλητής τους εκφράζει σε απόλυτο βαθμό τη βούληση της Τεχεράνης ή όχι.
Ανάμεσα σε όσα το Ιράν θέτει ως προαπαιτούμενα για την απελευθέρωση των δύο δεξαμενοπλοίων είναι τα πληρώματα και κυρίως οι ιδιοκτήτες τους να παραιτηθούν από τυχόν αξιώσεις για αστικές αποζημιώσεις, παρά το γεγονός ότι οι δύο εφοπλιστικές εταιρείες έχουν υποστεί ζημιές εκατομμυρίων από την πολύμηνη δέσμευση των τάνκερ τους. Απόλυτα διασταυρωμένες πληροφορίες αναφέρουν ακόμα ότι η Τεχεράνη έχει ζητήσει την εξόφληση οφειλής ύψους 1,66 δισ. ευρώ των Ελληνικών Πετρελαίων προς το Ιράν για παλαιότερες αγορές πετρελαιοειδών, με τις ίδιες πηγές ενημέρωσης πάντως να εξηγούν ότι εξαιτίας των κυρώσεων εις βάρος του Ιράν (τέθηκαν σε ισχύ το 2018) τα ΕΛΠΕ ουσιαστικά απαγορεύεται να προχωρήσουν στην αποπληρωμή του ποσού.
Κάποιες πληροφορίες, οι οποίες πάντως διαψεύδονται από εκπροσώπους της ιρανικής πλευράς, αναφέρουν ακόμα ότι η Τεχεράνη ζήτησε την παρέμβαση της ελληνικής κυβέρνησης προκειμένου να επιστραφούν στην κρατική εταιρεία εξαγωγών πετρελαίου του Ιράν τέσσερα νεότευκτα πλοία που μετά την ενεργοποίηση των κυρώσεων εκπλειστηριάστηκαν και κατέληξαν στα χέρια Έλληνα εφοπλιστή.
Το χρονικό
Τον Μάιο, η Ελλάδα είχε κατασχέσει το ιρανικής προέλευσης πετρέλαιο από τις δεξαμενές του «Lana» δυνάμει διμερούς συμφωνίας δικαστικής συνεργασίας Ελλάδας – ΗΠΑ. Είχε μάλιστα ξεκινήσει τη μετάγγιση του φορτίου του σε μισθωμένο από τις ΗΠΑ δεξαμενόπλοιο. Μετά το ρεσάλτο των «Φρουρών της Επανάστασης» στα δύο τάνκερ ωστόσο, και προκειμένου να υπάρξει εκτόνωση της κρίσης, η πρωτόδικη απόφαση κατάσχεσης ανετράπη σε χρόνο-ρεκόρ από Εφετείο, που διέταξε να επιστραφεί το πετρέλαιο στις δεξαμενές του «Lana». Κατεγράφη μάλιστα το παράδοξο το Εφετείο Χαλκίδας να διαψεύδει όσα με λεπτομέρεια παραθέτει σε κατάθεσή της πράκτορας του αμερικανικού FBI περί της προέλευσης του πετρελαίου. «Το πετρέλαιο στο “Lana” δεν προέρχεται από το Ομάν, όπως αναφέρεται στο δηλωτικό φορτίου που προσκομίστηκε στο Συμβούλιο Εφετών Εύβοιας. Πιστεύω ότι τα έγγραφα που υποβλήθηκαν είναι παραποιημένα», καταθέτει η πράκτορας του FBI.
Το «Lana» θα αποπλεύσει από το αγκυροβόλιο του Πειραιά ταυτόχρονα με την απελευθέρωση των δύο ελληνόκτητων τάνκερ από το Μπαντάρ Αμπάς. Ενα από τα ζητήματα που προβληματίζουν την Τεχεράνη είναι το ενδεχόμενο ενός αμερικανικού ρεσάλτο αμέσως μόλις το «Lana» βρεθεί να πλέει σε διεθνή ύδατα.
