Kathimerini.gr
Άκης Τριανταφύλλου
Κάθε Ιούλιο, οι μνήμες από την Τουρκική εισβολή στην Κύπρο το 1974 γίνονται βόλια για τον ελληνισμό, θυμίζουν και γεννούν νέα βασανιστικά ερωτήματα, που εξακολουθούν να μένουν αναπάντητα. Μισό αιώνα μετά ωστόσο, ο «Αττίλας» βασανίζει και μια οικογένεια στην Αργεντινή που δεν φαίνεται να έχει πειστεί για τα ακριβή αίτια του χαμού του δικού της ανθρώπου. Είναι μια ιστορία όχι ιδιαιτέρως γνωστή στο ελληνικό ποδόσφαιρο, μια ιστορία που είχε την ατυχία να συμπέσει με την μαύρη εκείνη μέρα.
Κάποιοι την εντάσσουν απλά στην «κατάρα» που κατατρέχει ανθρώπους που φόρεσαν και άλλους που αγάπησαν την βυσσινί φανέλα της ΑΕΛ. Της μοναδικής επαρχιακής ελληνικής ομάδας που έχει καταφέρει να κατακτήσει πρωτάθλημα, αναδεικνύοντας το ντόπιο και ιδιαίτερα ταλαντούχο ποδοσφαιρικό της στοιχείο.
Ολα ξεκίνησαν το καλοκαίρι του 1972. Η ΑΕΛ που αγωνιζόταν στην Β΄εθνική και είχε σαν στόχο την άνοδο στην Α΄εθνική, επηρεασμένη από την επιτυχία που είχαν οι μεταγραφές του ΠΑΣ Γιάννινα από την Αργεντινή (Κοντογιωργάκης, Γκλασμάνης, Παστερνάκης, Λίσα, Μοντέζ, Αλβάρεζ), έφερε στον κάμπο με το «κόλπο» των ελληνοποιήσεων, μια πεντάδα Αργεντίνων ποδοσφαιριστών προκειμένου να την βοηθήσουν να ανέβει για πρώτη φορά στην ιστορία της στην μεγάλη κατηγορία.
Ο λόγος για τους Ενρίκο Καβόλι, Ντάνιελ Χιλ, Χόρχε Βαγιέχο που μετονομάστηκε σε… Γιώργος Βαγιέχος, Οράσιο Μοράλες (βοηθός του Γιάτσεκ Γκμοχ το 1988 που πήρε τον τίτλο η ομάδα) και Οσκαρ Γκιγιέρμο Ντάους. Και οι πέντε ήταν βασικοί συντελεστές της ανόδου. Η ΑΕΛ κατέκτησε το πρώτο πρωτάθλημα της ιστορίας της -έστω και της δεύτερης κατηγορίας- με εννέα βαθμούς διαφορά από την Αναγέννηση Καρδίτσας, κάνοντας το όνειρο πραγματικότητα.
Πρωταγωνιστής της ιστορίας ήταν ο τελευταίος, ο οποίος πριν έρθει στην Λάρισα, είχε αγωνιστεί στην Αρχεντίνος Τζούνιορς, την Ολντ Μπόις και την Εξκουρσιονίστας δίπλα στον Ρενέ Χάουσμαν, τον μεγάλο μπαλαδόρο, που αγωνίστηκε σε δύο Μουντιάλ (1974, 1978) κατακτώντας το δεύτερο.
Με δικό του γκολ που ήταν και το μοναδικό στην καριέρα του στην Ελλάδα, η ΑΕΛ είχε πετύχει μια κομβικής σημασίας νίκη (0-1) στην πορεία της για την άνοδο, με αντίπαλο τον Ασπρόπυργο εκτός έδρας.
Ο Ντάους έμεινε στην ομάδα και την επόμενη σεζόν (1973-74), που ήταν η πρώτη της στην Α΄εθνική, αγωνιζόμενος μόνο σε τρία ματς. Ενα 90λεπτο στο Αλκαζάρ (1-0 τον Εθνικό) και δύο φορές ως αλλαγή σε δύο εκτός έδρας ματς (1-1 με την Καλαμαριά και στη νίκη επί του Απόλλωνα στη Ριζούπολη με 1-0).
Το καλοκαίρι του 1974, ο Ντάους μη έχοντας αποφασίσει αν θα συνεχίσει την καριέρα του στην ΑΕΛ έκανε επαφές και με άλλες ομάδες. Ανήμερα της 20ης Ιουλίου, που έγινε η απόβαση των Τούρκων ο 25χρονος Αργεντινός είχε βρεθεί με ποδοσφαιρική παρέα στον Αγιόκαμπο της Λάρισας για μπάνιο.
Εκεί αποδέχθηκε την πρόταση ενός παράγοντα της ΑΕΛ του Μίλτου Παπαγιάννη, να μπει στη βάρκα του για μία βόλτα μαζί με τα δύο παιδιά του, το 15χρονο Νίκο που αγωνιζόταν στην εφηβική ομάδα της ΑΕΛ, την κόρη του και έναν ακόμη συνομήλικο φίλο του γιου του.
Η εφημερίδα «Θεσσαλονίκη», στο φύλλο της 21ης Ιουλίου ήταν η μοναδική που σε ένα μονόστηλο, περιέγραφε το γεγονός που εξελίχθηκε. «Οταν η βάρκα ξανοίχτηκε, άρχισαν να φυσούν άνεμοι που εμπόδιζαν την επιστροφή στην ξηρά. Τότε ο Μιλτιάδης Παπαγιάννης, η κόρη του και ο 15ετής ερρίφθησαν στην θάλασσα και κολυμβώντας μετά οκτάωρο περίπου, έφθασαν στην στεριά. Κατήγγειλαν το συμβάν, οπότε άρχισαν οι έρευνες για την ανεύρεση της βάρκας στην οποία επέβαιναν ο Αργεντινός ποδοσφαιριστής της Λαρίσης Γκιγιέρμο Ντάους και ο παίκτης της εφηβικής ομάδας Νίκος Παπαγιάννης. Παρά τις έρευνες που έγιναν χθες, η βάρκα με τους δυο επιβάτες δεν βρέθηκε ποτέ. Οι έρευνες συνεχίζονται και σήμερα».
Οι έρευνες από τις τοπικές αρχές συνεχίστηκαν για μέρες, χωρίς αποτέλεσμα, τις ώρες που τα γεγονότα στην Κύπρο επισκίαζαν τα πάντα. Οι τρεις που διασώθηκαν υποστήριζαν πως με το που αναποδογύρισε η βάρκα είδαν για λίγο τους δύο αγνοούμενους ποδοσφαιριστές να παρασέρνονται από τα θαλάσσια ρεύματα και κατόπιν να χάνονται από μπροστά τους.
Μάλιστα σενάρια που ακούστηκαν μήνες αργότερα αλλά δεν επιβεβαιώθηκαν ποτέ, ανέφεραν πως ο Ντάους βρέθηκε πνιγμένος στον Πηνειό.
Η οικογένεια του παίκτη στην Αργεντινή μάταια προσπαθούσε να μάθει κάτι περισσότερο για τον αγνοούμενο γιο τους. Ωστόσο μια ασπρόμαυρη φωτογραφία που δημοσιεύτηκε στον Τύπο της Αργεντινής, μερικές μέρες μετά την τουρκική εισβολή στην Κύπρο, τους αναστάτωσε. Κι αυτό γιατί γνώριζαν πως ο Ντάους σκόπευε να συνεχίσει την καριέρα του σε ομάδα της Κύπρου, μαζί με τον φίλο του και συμπατριώτη του Γκιγιέρμο Κιρόγα, που την σεζόν 1972-1973 αγωνίστηκε στον Εθνικό Πειραιώς.
Ηταν μια από τις εκατοντάδες φωτογραφίες συνώνυμες της τραγωδίας, που έδειχνε Κύπριους αιχμαλώτους να μεταφέρονται σε μια καρότσα. Ένας από αυτούς είχε εκπληκτική ομοιότητα με τον γιο τους, με αποτέλεσμα να θεωρούν πως ο άνθρωπος τους είχε πάει στην Κύπρο για να διαπραγματευτεί την μεταγραφη του και εκεί τον συνέλαβαν οι Τούρκοι.
Παρά τις διαβεβαιώσεις από την Ελλάδα πως ο γιος τους εκείνη την ημέρα ήταν στον Αγιόκαμπο για μπάνιο, τις μαρτυρίες και τα πορίσματα των αστυνομικών και λιμενικών αρχών που έκαναν λόγο για πνιγμό από ατύχημα, η φωτογραφία αυτή στοίχειωνε την οικογένεια του παίκτη.
Η εκδοχή τους περί σύλληψης από τους Τούρκους ενισχύθηκε τρια χρόνια αργότερα όταν ένας τηλεοπτικός ρεπόρτερ, ο Λέο Γκλέιζερ, ξεκίνησε έρευνα στο δελτίο ειδήσεων του Channel 13 της Αργεντινής, για τον «εξαφανισμένο» Ντάους, ο οποίος με βάση το ρεπορτάζ του ήταν αγνοούμενος της Τουρκικής εισβολής.
«Έπεσε θύμα της επιχείρησης Αττίλας 1» ανέφερε στο ρεπορτάζ του ο Γκλέιζερ που πραγματοποίησε μια σειρά συνεντεύξεων με διπλωματικές αρχές της Αργεντινής και Έλληνες αξιωματούχους, χωρίς κανείς πάντως να μπορεί να ρίξει φως στην κατάσταση.
Ακόμη και μετά από τόσα χρόνια, στην Αργεντινή δεν πιστεύουν το σενάριο του πνιγμού του Γκιγιέρμο Ντάους, εξακολουθώντας να τον θεωρούν θύμα της Τουρκικής εισβολής. Μάλιστα οι απελπισμένοι συγγενείς του ποδοσφαιριστή τόνισαν ότι ορισμένες τηλεοπτικές εικόνες που ανέβασε στον αέρα το δελτίο ειδήσεων Teleonce, όπως ονομαζόταν τότε το σημερινό Telefé ένα από τα τα έξι εθνικά τηλεοπτικά δίκτυα της χώρας, θα μπορούσαν να περιέχουν κάποια ένδειξη του Ντάους.
Αυτό που έδειχνε η ταινία, μια από τις ελάχιστα σωμένες της εποχής, ήταν το σκάφος αποβίβασης από το οποίο κατέβηκαν σε μια παραλία πολλές δεκάδες Ελληνοκύπριοι αιχμάλωτοι που είχαν συλληφθεί.
Ο τρίτος κρίκος της «κατάρας»
Στην Λάρισα πάντως θεωρούν τον χαμό του Ντάους έναν κρίκο, τον τρίτο, από τους 19 συνολικά που έσπασαν και θυσιάστηκαν στον βωμό της αγάπης τους για την ΑΕΛ. Μια «κατάρα» που ξεκίνησε το 1964, το έτος της ίδρυσής της δηλαδή και φτάνει μέχρι το 2010.
Η αρχή έγινε στις 7/7/1964 όταν έφυγε από την ζωή σε ατύχημα με την μηχανή του, ο Γιάννης Βαλανιάδης πρώην παίκτης του Ηρακλή Χάλκης που επρόκειτο να αποτελέσει μέλος της ΑΕΛ.
Ακολούθησε ο 18χρονος ταλαντούχος τερματοφύλακας Θόδωρος Πασσιάς στις 5/4/1965. Έπαιζε στον Άρη Λάρισας και είχε επιλεγεί από τους «βυσσινί» για να στελεχώσει την πρωτοεμφανιζόμενη ΑΕΛ. Στη διάρκεια προπόνησης της ΑΕΛ στις 25/2/1965 τραυματίστηκε. Η διάγνωση που έγινε ήταν λανθασμένη και ενώ είχε αιμορραγία στα νεφρά, νοσηλεύτηκε σε ορθοπεδική κλινική. Χάθηκε πολύτιμος χρόνος και όταν έγινε η σωστή διάγνωση ήταν αργά. Ο άτυχος νέος αργόσβηνε για ενάμιση μήνα…
Στις 6/9/1979, ο 19χρονος Δημήτρης Κουκουλίτσιος και ο 20χρονος Δημήτρης Μουσιάρης, μαζί με τον 21χρονο τότε Γιάννη Βαλαώρα ταξίδευαν από την Λάρισα στην Αθήνα. Οι δυο πρώτοι είχαν κληθεί στη Εθνική ελπίδων όπου σε μια εβδομάδα θα αντιμετώπιζε την Σοβιετική Ένωση ενώ ο σμηνίτης Βαλαώρας θα επέστρεφε στην μονάδα που υπηρετούσε. Το Citroen που οδηγούσε ο Μουσιάρης, στο 111ο χιλιόμετρο της Εθνικής οδού Αθηνών-Λαμίας στην περιοχή της Θήβας, εξαιτίας του γλυστερού οδοστρώματος λόγω της βροχής, βρέθηκε στο αντίθετο ρεύμα και συγκρούστηκε με υπεραστικό λεωφορείο. Ο οδηγός που μόλις πριν λίγες μέρες είχε πάρει το δίπλωμα οδήγησης και ο Κουκουλίτσιος σκοτώθηκαν ακαριαία ενώ ο συνοδηγός και μετέπειτα αρχηγός της ΑΕΛ Γιάννης Βαλαώρας τραυματίστηκε σοβαρά και διακομίστηκε στο νοσοκομείο της Αεροπορίας.
Στις 9/11/1980, κατά την αναχώρηση της εκδρομής των οπαδών της ΑΕΛ για την Αθήνα, ένας 19χρονος φίλος της ομάδας, ο Θανάσης Μαντζώνης βρίσκει τραγικό θάνατο επί της οδού Ρούζβελτ. Επιβαίνοντας σε κινούμενο λεωφορείο, το εκτεθειμένο του κεφάλι συνθλίβεται από κολώνα της ΔΕΗ.
Στις 26/10/1986, μια φωτοβολίδα που πέταξαν οι οπαδοί του ΠΑΟΚ, κατά τη διάρκεια του ποδοσφαιρικού αγώνα ΑΕΛ-ΠΑΟΚ στο Αλκαζάρ, βρήκε στο λαιμό, τον Χαράλαμπο Μπλιώνα από το Λουτρό Ελασσόνας. Ο Μπλιώνας ήταν το πρώτο θύμα του χουλιγκανισμού στα ελληνικά γήπεδα.
Στις 1/2/1987, τέσσερις φίλαθλοι της ΑΕΛ ο Νίκος Κολιόπουλος, ο Δημήτρης Μπέλλος, ο Φώτης Χατζηβασιλείου και ο Νικός Βεντόκης επιστρέφοντας από τον αγώνα Εθνικού-ΑΕΛ, βρήκαν τραγικό θάνατο στο ύψος του Αλμυρού, όταν το ΙΧ στο οποίο επέβαιναν συγκρούστηκαν με φορτηγό.
Στις 11/11/1991 δύο παλαίμαχοι παίκτες της ομάδας έφυγαν από την ζωή. Την ίδια μέρα, από διαφορετικά αίτια. Ο Μάκης Λυγούρας μόλις 34 ετών, έσβησε από καρδιακή προσβολή ενώ ο Σταύρος Κάσσας σε ηλικία 56 ετών, από επιπλοκές στην υγεία του που του προκάλεσε μια μόλυνση στο πόδι, για την οποία υποχρεώθηκε σε ακρωτηριασμό.
Στις 6/10/1996, ο Ανδρέας Ζέρμας, που αγωνίστηκε για τρία χρόνια στην ΑΕΛ, σκοτώθηκε σε τροχαίο στην Εθνική οδό Ελασσόνας – Τυρνάβου σε ηλικία μόλις 25 ετών.
Στις 8/3/1997 στον βωμό της ασφάλτου, λίγο έξω από την Λάρισα, θυσιάστηκε και ο Βορειοηπειρώτης μέσος Λευτέρης Μήλος στα 31 του χρόνια. Ο Μήλος που ήταν από τους αγαπημένους των οπαδών της ΑΕΛ. φόρεσε τα βυσσινί ως το 1996, συνέχισε την καριέρα του στον Ηρακλή, ενώ υπήρχαν φήμες ότι από το επόμενο κιόλας καλοκαίρι επρόκειτο να επιστρέψει. Είχε αναπτύξει υπερβολική ταχυτητα με το Rover που οδηγούσε επιστρέφοντας από νυχτερινό κέντρο διασκέδασης, με αποτέλεσμα να συγκρουστεί με ταξί που οδηγούσε ο 26χρονος πρώην μπασκετμπολίστας της Λάρισας Γιώργος Σαματζής, ο οποίος επιβίωσε από θαύμα.
Στις 13/9/1997 έφυγε η «σημαία» της ΑΕΛ ο αειμνηστος Γιώργος Μητσιμπόνας. Ο παίκτης που την Πρωτομαγιά του 1988 με ένα εκπληκτικό εναέριο βολέ, έστειλε την μπάλα στα δίχτυα του Ηρακλή, στο 87ο λεπτό χαρίζοντας και τυπικά τον τίτλο του πρωταθλητή Ελλάδας στην ΑΕΛ. Βρισκόταν στον Τύρναβο και παρέα με τον δημοσιογράφο Νίκο Μίχο κατευθυνόταν με το αυτοκίνητό του στην Κοζάνη για φιλικό παιχνίδι. Λίγο έξω από το χωριό Γιάννουλη συγκρούστηκε με άλλο όχημα. Ο συνοδηγός του σώθηκε ενώ ο ίδιος λίγο πριν ξεκινήσει το χειρουργείο ξεψύχησε από πολλαπλά κατάγματα και εσωτερική αιμορραγία.
Στις 11/10/2003 ο αρχηγός των οργανωμένων οπαδών της ΑΕΛ Γιάννης Παπαϊωάννου, βρέθηκε νεκρός μέσα στο αυτοκίνητό του έξω από το νυχτερινό κέντρο «Φάληρο».
Στις 16/11/2009 έφυγε πρόωρα από καρδιακό πρόβλημα, σε ηλικία 31 ετών, ο Μεξικανός άσος των «βυσσινί» Αντόνιο Ντε Νίγκρις ενώ κοιμόταν στο σπίτι του στη Λάρισα. Ο παίκτης αισθάνθηκε δυσφορία στον ύπνο του, η σύζυγός του κάλεσε ασθενοφόρο, όμως εξέπνευσε κατά τη μεταφορά του στο νοσοκομείο.
Στις 13/8/2010 ο Καλαματιανός μέσος ποδοσφαιριστής Παναγιώτης Μπαχράμης, που με την ΑΕΛ είχε κατακτήσει το Κύπελλο Ελλάδας το 2007, ενώ την επόμενη σεζόν συμμετείχε και στο Κύπελλο UEFA, έφυγε από την ζωή, μόλις στα 34 του. Παρασύρθηκε από ταχύπλοο σκάφος, ενώ έκανε υποβρύχιο ψάρεμα στην παραλία της Γιαννίτσαινας στην Κυπαρισσία.
Ο Μπαχράμης ήταν το τελευταίο θύμα της «κατάρας» που χτύπησε αυτή την ομάδα στο πέρασμα των δεκαετιών.
