Του Γιάννου Σταυρινίδη
Σύμφωνα με τη λογική Τραμπ, η Ουκρανία θα πρέπει να πάψει να είναι βάρος του ομοσπονδιακού προϋπολογισμού και θα πρέπει να αναζητηθούν ανταποδοτικά οφέλη. Και αυτά έχουν μάλλον εξευρεθεί και ακούνε στο όνομα κοιτάσματα πολύτιμων ορυκτών. Όπως προκύπτει από τις συζητήσεις των τελευταίων ημερών, η Ουκρανία διαθέτει πλούσιους αποταμιευτήρες πολύτιμων ορυκτών που είναι απαραίτητα στην παραγωγή προϊόντων υψηλής τεχνολογίας. Αναφερόμαστε στο τιτάνιο, το λίθιο, το ουράνιο και το ζιρκόνιο. Την ίδια στιγμή, ο πρόεδρος Τραμπ γνωρίζει πως χωρίς τη στρατιωτική βοήθεια των ΗΠΑ η Ουκρανία δεν θα έχει καμία πιθανότητα να επιβιώσει από τη ρωσική επιθετικότητα.
Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Την προηγούμενη Τετάρτη ο πρόεδρος Τραμπ μετά από τηλεφωνική συνομιλία 90 λεπτών, κυρίως με τον Πούτιν και λιγότερο με τον Ζελένσκι, διαπίστωσε την ετοιμότητα των δύο ηγετών για ειρήνευση και παρέπεμψε τη συνέχεια σε μελλοντική συνάντηση που θα λάβει χώρα στη Σαουδική Αραβία. Παράλληλα, μέσω του υπουργού Άμυνας έστειλε το μήνυμα ότι η επαναφορά των ουκρανικών συνόρων στα προ ρωσικής εισβολής επίπεδα και η ένταξη της χώρας στο ΝΑΤΟ είναι δυο μη ρεαλιστικά σενάρια. Κατάφερε έτσι να καθησυχάσει τον πρόεδρο Πούτιν ότι δεν πρόκειται να τον βάλει σε κρίσιμα διλήμματα, ενώ εξήγησε στον ουκρανικό λαό ποιο θα είναι το αποτέλεσμα του τριετούς πολέμου. Οι κινήσεις Τραμπ, ως ήταν αναμενόμενο, προκάλεσαν αμηχανία στην Ευρώπη αφού ξαφνικά όλοι διαπίστωσαν ότι για έναν πόλεμο που εξελίσσεται στην καρδιά της ηπείρου, οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα κρατηθούν αμέτοχοι των εξελίξεων για ειρήνευση. Η κριτική που ασκείται σε σχέση με τους χειρισμούς Τραμπ αφορά στους φόβους που εκφράζονται ότι θα αμφισβητηθεί η ουκρανική κυριαρχία, ενώ θα δικαιωθεί η ρωσική επιθετικότητα.
Οι αντιδράσεις, όμως, των Ευρωπαίων ηγετών ίσως αποδειχθούν υπερβολικές, αφού οι κινήσεις Τραμπ καθιστούν την Ουκρανία στρατηγικό σύμμαχο των ΗΠΑ και σκοπός είναι να μειωθεί η εξάρτηση από την Κίνα στην προμήθεια πρώτων υλών, απαραίτητων για την κατασκευή τεχνολογικού εξοπλισμού. Η πρόταση του προέδρου Τραμπ αφορά στην απόκτηση ορυκτών αξίας 500 δισ. δολαρίων, η οποία θα συμψηφιστεί για τη συνέχιση παροχής στρατιωτικής βοήθειας προς την Ουκρανία. Από την πλευρά του, ο πρόεδρος Ζελένσκι ζήτησε απτές εγγυήσεις για τη μακροχρόνια ασφάλεια της Ουκρανίας, ενώ σημείωσε πως αρκετά αποθέματα ορυκτών βρίσκονται σε περιοχές που είτε κατέχει η Ρωσία είτε γίνονται στρατιωτικές επιχειρήσεις.
Η εκμετάλλευση των πολύτιμων ορυκτών από τις ΗΠΑ είναι ουσιαστικά η πρόταση της κυβέρνησης Τραμπ για να αντισταθμιστεί η βοήθεια που έχει δοθεί μέχρι σήμερα, αλλά και για να δημιουργηθούν προϋποθέσεις συνέχισης αυτής. Μπαίνουμε λοιπόν και επίσημα στην εποχή της συναλλακτικής διπλωματίας, της εποχής που για να πάρεις πρέπει να έχεις να δώσεις. Αν και τα πράγματα κινούνται προς μια νέα εντελώς ανησυχητική κατεύθυνση, τα καλά νέα για την Ουκρανία είναι ότι ξαφνικά αποκτά διαπραγματευτική ισχύ.
Πολλά χρόνια πριν από τη ρωσική εισβολή, η Ουκρανία είχε πρόθεση να αναπτύξει τον ορυκτό της πλούτο. Συνεπώς, αν η συμφωνία του προέδρου Τραμπ περιοριστεί σε καθαρά εμπορικούς όρους, τότε αυτό θα ωφελήσει και τις δύο πλευρές. Και κυρίως θα μετατρέψει την Ουκρανία από βάρος σε πολύτιμο σύμμαχο, μια εξέλιξη που καθόλου δεν θα ευχαριστήσει τον πρόεδρο Πούτιν.
