Του Γιάννου Σταυρινίδη
Μετά από δύο και πλέον δεκαετίες στασιμότητας η φορολογική μεταρρύθμιση είναι γεγονός. Η κυβέρνηση Χριστοδουλίδη παραμένοντας πιστή στο μεταρρυθμιστικό της έργο προχώρησε με ευρεία φορολογική μεταρρύθμιση η οποία προβλέπεται να τεθεί σε εφαρμογή για το οικονομικός έτος 2026. Βασικό χαρακτηριστικό της νέας φορολογικής πολιτικής είναι ότι περιλαμβάνει κάτι για όλους. Από την αύξηση του αφορολόγητου για φυσικά πρόσωπα μέχρι την μείωση του φόρου παρακράτησης στα μερίσματα. Στόχος της μεταρρύθμισης η αύξηση του διαθέσιμου εισοδήματος για τα νοικοκυριά επιτρέποντας μεγαλύτερη κατανάλωση και περισσότερες επενδύσεις. Κοιτάζοντας την φιλοσοφία των προτάσεων η κυβέρνηση φαίνεται να προσπάθησε την πρόκληση του μεγαλύτερου δυνατού αντίκτυπου προσέχοντας όμως να μην ξεφύγει η δημοσιονομική επίπτωση και να προκληθούν αντιπαραθέσεις πλήττοντας το αφήγημα ότι με την οικονομία δεν παίζουμε όπως αρέσκεται να λέει συχνά ο πρόεδρος της δημοκρατίας.
Η ερώτηση που εύλογα τίθεται είναι κατά πόσο η φορολογική μεταρρύθμιση που καταφέρνει κάποιο μεγάλο αντίκτυπο και μάλλον από τις πρώτες αντιδράσεις η απάντηση είναι όχι, αφού στην προσπάθεια να έχει κάτι για όλους δεν είναι καθόλου ξεκάθαρο αν εξυπηρετείτε κάποιος συγκεκριμένος στόχος σε μεγάλο βαθμό. Αν πάρουμε για παράδειγμα τις προτεινόμενες αλλαγές στην φορολογία φυσικών προσώπων έχουμε αύξηση στο αφορολόγητο κατά 1500 ευρώ στα 20500 από 19000 σήμερα. Η επίπτωση σε όσους ήταν φορολογικά υπόχρεοι λόγο της προηγούμενης κατηγοριοποίησης είναι 300 ευρώ τον χρόνο, μια ρύθμιση που επηρεάζει κυρίως υπαλλήλους του ιδιωτικού τομέα. Την ίδια στιγμή έχουμε μετακίνηση του ανώτατου φορολογικού συντελεστή 35% από τις 60000 ευρώ που είναι σήμερα στις 80000 ευρώ σύμφωνα με την εισήγηση με αποτέλεσμα να προκύπτει μια εξοικονόμηση ύψους 1000 ευρώ τον χρόνο, και αυτό μάλλον επηρεάζει κατά βάση τους υπαλλήλους του ευρύτερου δημόσιου τομέα και λιγότερο τους ιδιωτικούς.
Το πιο πάνω παράδειγμα και μόνο θέτει ένα ζήτημα ισορροπίας όσον αφορά στην στόχευση γνωρίζοντας βέβαια ότι είναι πρώιμο για να εξαχθούν ασφαλή συμπεράσματα μιας και δεν έχουν γίνει γνωστά κάποια περισσότερα στοιχεία. Σύμφωνα με το κέντρο οικονομικών μελετών του πανεπιστημίου Κύπρου, οι δύο πιο πάνω προτάσεις που συζητήσαμε έχουν μια δημοσιονομική επίπτωση ύψους 65εκ. ευρώ. το ενδιαφέρον όμως βρίσκεται πως κατανέμονται τα ποσά ως όφελος στις πάνω και στις κάτω φορολογικές κλίμακες.
Σημαντική επίσης συζήτηση που θα έπρεπε να προηγηθεί των ανακοινώσεων είναι το μακροοικονομικό σενάριο βάση του οποίου γίνονται οι εισηγήσεις. Δηλαδή, αν δεν επιβεβαιωθεί το σενάριο της ανάπτυξης και άρα της αύξησης των εισοδημάτων πως θα προκύψει το όφελος αφού όλα στηρίζονται σε αυτή την παραδοχή. Επίσης σε περίπτωση που προκύψει η αντίθετη πορεία και έχουμε συρρίκνωση των εισοδημάτων πως οι προτάσεις προσφέρουν ασπίδα προστασίας στους ευάλωτους. Με άλλα λόγια η προσπάθεια της κυβέρνησης αν και φιλόδοξη ως προς τον αντίκτυπο που θα ήθελε να πετύχει, η πραγματική επίδραση είναι κάτι που θα φανεί στην κατά την διαδικασία εφαρμογής των μέτρων το 2026. Αξίζει βέβαια να σημειωθεί και μια μεγάλη επιφύλαξη όσον αφορά την κοινοβουλευτική διαδικασία, αφού ως γνωστόν όταν ψηφίζει η βουλή για οικονομικά θέματα όσοι έχουν ενδιαφέρον παρακολουθούν με κομμένη την ανάσα.
