Του Απόστολου Τομαρά
Μια εβδομάδα μετά την παρεμπόδιση του γεωτρύπανου της ιταλικής ΕΝΙ να προσεγγίσει τον γεωτρητικό στόχο «Σουπιά», στο τεμάχιο 3 της ΑΟΖ η εικόνα που επικρατεί στην περιοχή παραμένει αμετάβλητη με τον χρόνο να πιέζει τον ενεργειακό κολοσσό, την ώρα που Λευκωσία και Ρώμη συνεχίζουν τις διπλωματικές προσπάθειες από τις οποίες δεν φαίνεται να βγαίνει φως.
Σε πολιτικό επίπεδο οι επαφές που γίνονται επικεντρώνονται, κυρίως μεταξύ Υπουργείων Εξωτερικών Ιταλίας και Τουρκίας. Το όλο θέμα χειρίζονται όπως πληροφορείται η «Κ» οι γενικοί γραμματείς των δυο Υπουργείων, με τις πληροφορίες που υπάρχουν να μην δίνουν και πολλές ελπίδες σε μια αποκλιμάκωση της κατάστασης που έχει δημιουργηθεί στην κυπριακή ΑΟΖ. Κάθε μέρα που περνά, όπως παρατηρούσε αρμόδια πηγή στην «Κ», εντείνει τα αδιέξοδα που έχουν προκληθεί και που οδηγούν σε ναυάγιο των ερευνητικών δραστηριοτήτων, πρώτα και κύρια στο τεμάχιο 3.
Μια εξέλιξη που εάν και εφόσον πάρει σάρκα και οστά, όπως μας επισημάνθηκε, θα δημιουργήσει νέα δεδομένα στην περιοχή με την Τουρκία να πραγματοποιεί ένα καθοριστικό βήμα για να κάνει πράξη τις παράνομες επιδιώξεις της. Το σκηνικό που έχει στηθεί στην περιοχή, όπως εκτιμάται θα ξεκαθαρίσει μετά το πέρας των ασκήσεων των Τούρκων στην περιοχή, στο όνομα των οποίων όπως υποστηρίζεται ανεπίσημα από ιταλικής πλευράς, «ανακόπηκε» η πορεία του γεωτρύπανου. Στη Λευκωσία αρμόδια πηγή μας έλεγε πως οι Τούρκοι «ανέκοψαν» το πλωτό γεωτρύπανο τόσο για τις ασκήσεις που πραγματοποιούσαν τα πολεμικά της πλοία, όσο και για το λόγο ότι θα εισέρχονταν σε ύδατα του παράνομου κρατικού μορφώματος των κατεχομένων.
Τι θα κάνει η ΕΝΙ; Με την τροπή που έχουν λάβει τα γεγονότα η προσοχή όλων στρέφεται προς την εταιρεία, το γεωτρύπανο της οποίας είναι «εγκλωβισμένο» 38 ναυτικά μίλια ανοιχτά της Λάρνακας και σε σημείο εντός του τεμαχίου 2 που γειτνιάζει με το τεμάχιο 3, αναμένοντας οδηγίες.
Με βάση το πρόγραμμα των ερευνητικών εργασιών της ΕΝΙ το γεωτρύπανο, αρχές Μαρτίου είναι προγραμματισμένο να μετακινηθεί από την κυπριακή ΑΟΖ. Προγραμματισμός που οδήγησε τον Εκτελεστικό Διευθυντή της ΕΝΙ, να δηλώσει την Τρίτη το βράδυ στην κρατική ιταλική τηλεόραση, πως η εταιρεία του δεν θα περιμένει για πάντα μέσα στην κυπριακή ΑΟΖ. Την ίδια ώρα οι πληροφορίες που υπάρχουν από τη συνάντηση στελεχών της ΕΝΙ με τον Υπουργό Ενέργειας Γιώργο Λακκοτρύπη είναι λιγοστές και αόριστες.
Πηγές περιγράφουν την εικόνα της συνάντησης ως εξής. «Όλα καλά με την εταιρεία». Ωστόσο οι ίδιες πηγές δεν ήταν σε θέση να απαντήσουν στο ερώτημα για το χρόνο που μπορεί να αναμένει η εταιρεία, με το πλωτό της γεωτρύπανο σε απραξία εντός της ΑΟΖ. Η μετά γεωτρύπανου εποχή Τα βασανιστικά ερωτήματα που αρχίζουν να διατυπώνονται αφορούν κυρίως το καθεστώς που θα αφήσει πίσω του το γεωτρύπανο όταν αυτό αποχωρήσει.
Το ορατό ενδεχόμενο να μη βρεθεί λύση με τις τουρκικές προκλήσεις, ενισχύει τις ανησυχίες εκείνες για «γκριζάρισμα» της περιοχής από πλευράς Τούρκων, τα πλοία των οποίων θα επιστρέφουν με κάθε ευκαιρία δοθείσης. Σε μια τέτοια περίπτωση δεν είναι λίγες οι απόψεις εκείνες που θέλουν τους Τούρκους να διευρύνουν το πεδίο των προκλήσεων και σε γειτονικά τεμάχια εφόσον πετύχουν τις επιδιώξεις τους στο τεμάχιο 3. Πέρα από τις τουρκικές επιδιώξεις υπάρχει και το ευρύτερο θέμα των ενεργειακών σχεδιασμών και το κατά πόσο επηρεάζονται.
Για την ώρα, στη Λευκωσία δεν φαίνεται να υπάρχει ανησυχία για το υπόλοιπο ερευνητικό πρόγραμμα για το 2018. Οι δυο ερευνητικές γεωτρήσεις στο τεμάχιο 10 από την Exxon είναι προγραμματισμένες για τον ερχόμενο Οκτώβριο. Αυτό το οποίο παραμένει αδιευκρίνιστο και δεν σχετίζεται με τις τουρκικές προκλήσεις, είναι ο χρόνος που θα πραγματοποιηθεί η επιβεβαιωτική γεώτρηση στο τεμάχιο 6.
