ΚΥΠΕ
Ικανοποίηση εκφράζει το Γραφείο της Υπάτης Αρμοστείας για τους Πρόσφυγες (UNHCR) στην Κύπρο για τα μέτρα που λήφθηκαν προς βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης στο κέντρο έκτακτης ανάγκης στην Κοκκινοτριμιθιά. Την ίδια ώρα, όμως, τονίζει ότι παραμένουν σε εκκρεμότητα πολλά ζητήματα και προσβλέπει σε επίλυσή τους το συντομότερο.
Το ΚΥΠΕ ζήτησε την παρέμβαση της επικεφαλής του Γραφείου Κάτια Σάχα η οποία επισκέφθηκε το κέντρο στην Κοκκινοτριμιθιά στις 14 Απριλίου, συνομίλησε με τους φιλοξενούμενους και κατέγραψε ανησυχίες και προβληματισμούς. Να υπενθυμίσουμε ότι το Κέντρο επισκέφθηκε και η Επίτροπος Διοικήσεως, η οποία και συνέταξε έκθεση για μέτρα που επιβάλλεται να ληφθούν για μείωση της εξάπλωσης της COVID-19, την οποία έδωσε στη δημοσιότητα στις 23 Απριλίου.
Η κ. Σάχα είπε ότι σύμφωνα με πληροφορίες που συνέλεξε το γραφείο της, ένας μικρός αριθμός αιτούντων άσυλο που διαμένουν στην Κοκκινοτριμιθιά και στην Κοφίνου παρουσίασε συμπτώματα COVID-19 και διενεργήθηκαν διαγνωστικοί έλεγχοι με αρνητικά αποτελέσματα. «Δεν έχουν όμως πραγματοποιηθεί μαζικοί έλεγχοι μέχρι τώρα και απ’ ό,τι γνωρίζουμε δεν υπάρχουν σχέδια για μαζικούς ελέγχους στα κέντρα», ανέφερε η κ. Σάχα.
Σε ό,τι αφορά όσους βρίσκονται εκτός κέντρων, η κ. Σάχα εξήγησε ότι για τους πρόσφυγες και τους δικαιούχους συμπληρωματικής προστασίας που αναπτύσσουν συμπτώματα, ισχύουν τα ίδια πρωτόκολλα που εφαρμόζονται για τους Κύπριους.
«Ωστόσο, αυτό δεν ισχύει για τους αιτούντες άσυλο, οι οποίοι δεν καλύπτονται από το ΓεΣΥ και ως εκ τούτου δεν έχουν προσωπικό γιατρό να συμβουλευτούν εάν παρουσιάσουν συμπτώματα όπως προβλέπουν τα πρωτόκολλα. Σύμφωνα με τις πληροφορίες μας, υπήρξαν περιπτώσεις όπου οι αιτούντες άσυλο με συμπτώματα παραπέμφθηκαν στις Πρώτες Βοήθειες από το τηλεφωνικό κέντρο και όχι από γιατρό, όπως απαιτείται από τα πρωτόκολλα», ανέφερε.
Η κ. Σάχα ανέφερε ότι τα εθνικά συστήματα υγείας και τα προγράμματα ανταπόκρισης θα πρέπει να περιλαμβάνουν πρόσφυγες, αιτούντες άσυλο και να εστιάζουν στις ιδιαίτερες συνθήκες και κινδύνους που επηρεάζουν τις ομάδες αυτές.
Είπε πως πρόκειται για μια παγκόσμια κατάσταση έκτακτης ανάγκης που αφορά τη δημόσια υγεία και για την αποτελεσματική καταπολέμησή της κανείς δεν μπορεί ν’ αποκλειστεί.
Η κ. Σάχα ανέφερε στο ΚΥΠΕ πως η Υπάτη Αρμοστεία παραμένει σε καθημερινή επαφή με τις αρμόδιες αρχές και ΜΚΟ που λειτουργούν στα κέντρα, καθώς και με τους αιτητές ασύλου που διαμένουν εκεί και επίσης παρακολουθεί στενά την κατάσταση καθώς εξελίσσεται εκτός χώρων υποδοχής.
«Στις 14 Απριλίου επισκέφθηκα το κέντρο υποδοχής έκτακτης ανάγκης στην Κοκκινοτριμιθιά και διαπίστωσα με ικανοποίηση ότι ελήφθησαν μέτρα για τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης των αιτούντων άσυλο, όπως η τοποθέτηση πρόσθετων εγκαταστάσεων υγιεινής, περιλαμβανομένων περισσότερων κινητών ντους και νεροχυτών με τρεχούμενο νερό, και ενισχυμένος φωτισμός στον καταυλισμό», ανέφερε η κ. Σάχα στο ΚΥΠΕ.
Ενημερώθηκε επιπλέον ότι τα σημεία διανομής τροφίμων θα αυξηθούν, σε μια προσπάθεια να μειωθούν οι μεγάλες ουρές και να βελτιωθεί η κοινωνική απόσταση σε κοινόχρηστους χώρους στο κέντρο. Σημείωσε επίσης με ικανοποίηση τη διαβεβαίωση του Υπουργείου Εσωτερικών ότι δεν θα συνεχιστεί η μεταφορά των περίπου 800 υπολοίπων αιτούντων άσυλο από ξενώνες στο συνωστισμένο κέντρο.
«Ωστόσο, η Ύπατη Αρμοστεία ανησυχεί για την πολύ δύσκολη κατάσταση που αντιμετωπίζουν οι κάτοικοι. Μετά την απόφαση να μετατραπεί η Κοκκινοτριμιθιά σε κλειστό κέντρο, περίπου 600 αιτούντες άσυλο διαμένουν σε αντίσκηνα, πολλοί για περισσότερο από δύο μήνες. Κατά τη διάρκεια της επίσκεψης στο κέντρο οι διαμένοντες μοιράστηκαν πολλές ανησυχίες σχετικά με την υγεία και ζήτησαν βελτιωμένη υγειονομική περίθαλψη, καθώς και ανησυχίες σχετικά με την παρουσία ανηλίκων στο στρατόπεδο, μεταξύ των ενηλίκων», ανέφερε η επικεφαλής του UNHCR.
Όπως εξήγησε, το ίδιο διάταγμα της 8ης Απριλίου έχει ερμηνευθεί όπως ισχύει και σε άλλα κέντρα υποδοχής και ως εκ τούτου οι αιτούντες άσυλο στην Κοφίνου, καθώς και τα ασυνόδευτα παιδιά στα αντίστοιχα κέντρα υποδοχής για ασυνόδευτους ανήλικους, δεν επιτρέπεται να μετακινηθούν εκτός των χώρων διαμονής τους.
Η κ. Σάχα ανέφερε ότι η Υπάτη Αρμοστεία έχει απευθύνει έκκληση στα κράτη να διαχειρίζονται τα περιοριστικά μέτρα με τρόπο που σέβεται παράλληλα τα διεθνή ανθρώπινα δικαιώματα και τα πρότυπα προστασίας των προσφύγων, μεταξύ άλλων, μέσα από την επιβολή καραντίνας και τη διενέργεια υγειονομικών ελέγχων.
«Οι ανησυχίες για την υγεία δεν δικαιολογούν τη συστηματική ή αυθαίρετη χρήση της διοικητικής κράτησης. Τα μέτρα καραντίνας μπορεί, για παράδειγμα, να αποτελούν θεμιτό περιορισμό στο δικαίωμα της ελευθερίας μετακίνησης, εφόσον λαμβάνονται για προληπτικούς λόγους, έχουν χρονικό περιορισμό, συνήθως 14 ημέρες, κι εφαρμόζονται χωρίς διακρίσεις και κατ’ αναλογία, ως μέτρο παρακολούθησης πιθανών συμπτωμάτων και διασφάλισης έγκαιρης ανίχνευσης του ιού», ανέφερε.
Η κ. Σάχα ανέφερε πως κάθε περιοριστικό μέτρο που λαμβάνεται σε σχέση με τα άτομα που στερούνται της ελευθερίας τους για την πρόληψη της εξάπλωσης του COVID-19, θα πρέπει να έχει νομική βάση και να είναι απαραίτητο, αναλογικό, με σεβασμό της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και για περιορισμένο χρονικό διάστημα. Πρόσθεσε πως τα άτομα που στερούνται της ελευθερίας τους, πρέπει να λαμβάνουν ολοκληρωμένες πληροφορίες, σε μια γλώσσα που κατανοούν, σχετικά με τέτοια μέτρα.
«Επίσης να πω ότι συνεχίζουμε να λαμβάνουμε αναφορές για τους αιτούντες άσυλο, που δεν μπορούν να υποβάλουν τις αιτήσεις τους. Δεκάδες άτομα εξακολουθούν να παραμένουν χωρίς πρόσβαση στις διαδικασίες ασύλου για περισσότερο από ένα μήνα και κατά συνέπεια παραμένουν χωρίς πρόσβαση σε άλλα δικαιώματα που σχετίζονται με την αξιοπρεπή διαβίωση τους», ανέφερε.
Ανέφερε ότι οι αιτήσεις ασύλου μπορούν να εξετάζονται από απόσταση σε περίπτωση που υγειονομικοί περιορισμοί απαγορεύουν τις προσωπικές συνεντεύξεις δια ζώσης, προσθέτοντας ότι μπορούν να υιοθετηθούν άλλα μέτρα προστασίας, όπως η αυτόματη παράταση της διάρκειας των δελτίων καταγραφής ή των αδειών διαμονής, προκειμένου να μπορούν οι πρόσφυγες και οι αιτούντες άσυλο να έχουν πρόσβαση στην υγεία και σε άλλες υπηρεσίες.
«Η Ύπατη Αρμοστεία της Κύπρου παραμένει έτοιμη να συζητήσει τρόπους αντιμετώπισης των εκκρεμών ζητημάτων και ανησυχιών για την περαιτέρω διασφάλιση της ίσης και επαρκούς προστασίας των αιτούντων άσυλο κατά τη διάρκεια αυτής της πανδημίας, σύμφωνα με τη διεθνή, ευρωπαϊκή και εθνική νομοθεσία», ανέφερε στο ΚΥΠΕ η κ. Σάχα.
