Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
*Του Μιχάλη Βρυωνίδη
Το εκλογικό περιβάλλον, δέκα μέρες πριν τις εκλογές, παραμένει ρευστό και απρόβλεπτο. Οι πολίτες λόγω της πανδημίας έχουν βιώσει πρωτόγνωρες εμπειρίες άγχους, φόβου, κοινωνικής απομόνωσης, αβεβαιότητας καθώς επίσης και συρρίκνωση των εισοδημάτων τους. Ταυτόχρονα, τα σκάνδαλα και η διαφθορά πυροδότησαν την αγανάκτηση και απαξίωση των πολιτών με αποτέλεσμα την επιδείνωση του τοξικού κλίματος. Όλα αυτά τα αρνητικά βιώματα, συμπυκνωμένα σε ένα διάστημα λίγων μηνών, επέφεραν την κόπωση στους πολίτες και επηρέασαν σφοδρά την εκλογική τους συμπεριφορά. Βέβαια, εκτός από τις πρωτοφανείς συνθήκες, τα κόμματα και οι πολιτικοί προσπάθησαν όσο χειρότερα μπορούσαν να εξαφανίσουν κάθε ελπίδα και προοπτική για τους πολίτες. Συνεχίζουν τον ίδιο δρόμο που χάραξαν εδώ και χρόνια, τις αλληλοκατηγορίες, την ανούσια αντιπαράθεση και την αδυναμία τους να προτείνουν και να εφαρμόσουν λύσεις. Η κόπωση χρειάζεται άμεση θεραπεία και όχι αδράνεια και μετακύλιση ευθυνών.
Στην περίπτωση μη εμφάνισης των γραφικών στην συσκευή σας σημαίνει πως δεν έχετε επιτρέψει την λειτουργία τρίτων εφαρμογών και την συλλογή στοιχείων στην (κινητή) συσκευή σας.
Τα κρίσιμα ζητήματα
Πολλά τα κρίσιμα ζητήματα των εκλογών, με πρώτο και κύριο το εύρος της αποχής που θα κρίνει αποφασιστικά το τελικό αποτέλεσμα. Η αποχή αναμένεται να ξεπεράσει το 33% των προηγούμενων εκλογών και να κυμανθεί γύρω στο 37%. Με βάση το δημοσκοπικό εύρημα, η αποχή δεν είναι ένα παροδικό φαινόμενο αλλά αποτελεί μια συνειδητή άρνηση συμμετοχής στην εκλογική διαδικασία, μια πράξη αντίδρασης ενός σημαντικού αριθμού πολιτών απέναντι στον ξύλινο πολιτικό λόγο. Σήμερα η επαπειλούμενη αποχή επηρεάζει όλους ανεξαιρέτως και θα έχει καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση των τελικών αποτελεσμάτων.
Το δεύτερο κρίσιμο ζήτημα είναι η κατάταξη των δύο μεγάλων κομμάτων. Η διαφορά τους σήμερα είναι κάτω από τις δύο μονάδες και οποιαδήποτε πρόβλεψη για το τελικό αποτέλεσμα είναι επισφαλής. Σε σύγκριση με τον Απρίλιο, έχουν προσθέσει αμφότερα από μια μονάδα στο ενεργητικό τους, όμως δεν μπορούν να υπερηφανεύονται για τις συσπειρώσεις τους ούτε και για τις εκροές σε μικρότερα κόμματα. Ο ΔΗΣΥ έχει ένα μικρό προβάδισμα αλλά υπό προϋποθέσεις μπορεί να ανατραπεί στην κάλπη. Εάν συνεχίσουν οι εκροές του ΔΗΣΥ προς την ακροδεξιά παράταξη του ΕΛΑΜ και ταυτόχρονα αυξήσει την συσπείρωση το ΑΚΕΛ και τις εισροές κυρίως από πρώην ψηφοφόρους του που απείχαν στις εκλογές του 2016, τότε θα προκύψει αλλαγή στην πρώτη θέση. Σε κάθε περίπτωση, ανεξαρτήτως τού ποιος θα είναι πρώτος ή δεύτερος, αυτό που τεκμηριώνεται από τη δημοσκόπηση είναι η συρρίκνωση της αθροιστικής επιρροής των δύο πόλων στο όριο του 50%-52% σε σύγκριση με 56% το 2016.
Παρόμοια απρόβλεπτη είναι και η κατάταξη για την τέταρτη θέση, που διεκδικούν με ίσες πιθανότητες το ΕΛΑΜ, οι Οικολόγοι και η ΕΔΕΚ με το πρώτο να καταγράφει τις περισσότερες πιθανότητες κατάκτησης της τέταρτης θέσης. Συγκριτικά με τον Απρίλιο, το ΕΛΑΜ αύξησε την επιρροή του κατά μία μονάδα, η ΕΔΕΚ κατά μισή μονάδα, ενώ αντιθέτως οι Οικολόγοι έχουν υποστεί μείωση 0,4.
Ακόμα μια σημαντική πτυχή των εκλογών είναι η αθρόα μετακίνηση των ψηφοφόρων που ανέρχεται στο 30%. Το ένα τρίτο του εκλογικού σώματος εγκαταλείπει τα κομματικά στεγανά και αναζητεί νέους χώρους μεταστέγασης. Η μετανάστευση δεν αφορά μόνο τα μικρά κόμματα αλλά επηρεάζει ουσιαστικά και τα δύο μεγάλα κόμματα και περισσότερο τον ΔΗΣΥ, που χορηγεί, χωρίς εξαιρέσεις, όλα τα κόμματα που συμμετέχουν στις εκλογές.
Εκλογική επιρροή
Η εκλογική επιρροή του ΔΗΣΥ κυμαίνεται στο 18,7%, αυξημένη κατά 0,9 σε σύγκριση με τη δημοσκόπηση του Απριλίου. Η συσπείρωση αυξήθηκε κατά έντεκα μονάδες από 53,3% στο 64%, που για τα δεδομένα του κόμματος και της χρονικής περιόδου, μόλις δέκα μέρες πριν τις εκλογές, είναι απογοητευτική. Κυρίαρχο ρόλο για τη χαμηλή συσπείρωση διαδραματίζουν οι συνολικές μετακινήσεις προς άλλα κόμματα και δευτερευόντως οι αναποφάσιστοι και η αποχή. Συγκεκριμένα, 21% των ψηφοφόρων του ΔΗΣΥ μετακινούνται προς άλλους κομματικούς χώρους, 9% είναι αναποφάσιστοι και 6% επιλέγουν την αποχή. Η σημαντικότερη διαρροή ψήφων είναι προς το ΕΛΑΜ και ανέρχεται στο 5,3%. Το ατύχημα για τον ΔΗΣΥ είναι ότι οι εισροές από άλλους χώρους δεν αντισταθμίζουν τις εκροές, αφού στο σύνολο του εκλογικού σώματος δίνει 5,2% σε άλλα κόμματα και εισπράττει μόνο 2,9%.
Το ΑΚΕΛ αύξησε τη δύναμή του κατά μία μονάδα, από 16,1% τον Απρίλιο σε 17,1%. Ωστόσο, η διαφορά με τον ΔΗΣΥ κυμαίνεται στο ίδιο επίπεδο όπως και τον προηγούμενο μήνα. Η αύξηση του ΑΚΕΛ οφείλεται κυρίως στη βελτίωση της συσπείρωσης, που ανέβηκε στο 75% σε σύγκριση με 71% τον Απρίλιο, ενώ 10% μετακινούνται σε άλλα κόμματα και ισόποσο ποσοστό δηλώνουν αναποφάσιστοι και 4% αποχή. Το ΑΚΕΛ εισπράττει μεγαλύτερο όγκο εισροών της τάξης του 4,1% στο σύνολο του εκλογικού σώματος σε σύγκριση με τις εκροές που κυμαίνονται στο 1,5%. Με αυτά τα δεδομένα μπορεί τις τελευταίες δέκα μέρες να βελτιώσει σημαντικά την εκλογική του επιρροή.
Η εκλογική επιρροή του ΔΗΚΟ μειώθηκε κατά 0,4 από 9,8% σε 9,4%. Η συσπείρωση αυξήθηκε μόνο 2 μονάδες από 60% σε 62%, ενώ έχει σημαντικές απώλειες προς τη ΔΗΠΑ της τάξης του 16%. Σε σχέση με τις συνολικές μετακινήσεις το ΔΗΚΟ κερδίζει ποσοστό 2,1% και δίνει 1,4%.
Για την τέταρτη θέση, παρατηρείται ένας πρωτοφανής συνωστισμός κομμάτων, με περίπου ισοδύναμα ποσοστά, που καθιστούν απίθανη την όποια πρόβλεψη. Το ΕΛΑΜ είναι οριακά μπροστά με 4,9% και έπονται οι Οικολόγοι με 4,6% και η ΕΔΕΚ με 4,4%. Το ΕΛΑΜ αντλεί σημαντικές εισροές από τον ΔΗΣΥ και όσους δεν μετείχαν στις εκλογές του 2016. Η ΕΔΕΚ κερδίζει σημαντικό μερίδιο από τη Συμμαχία και οι Οικολόγοι επωφελούνται από εισροές που προέρχονται από τον ΔΗΣΥ, την ΕΔΕΚ και την αποχή.
Η ΔΗΠΑ αύξησε το μερίδιό της από 2,8% τον Απρίλιο σε 3,6%, εισπράττοντας σημαντικές μετακινήσεις από το ΔΗΚΟ, τον ΔΗΣΥ αλλά και από ψηφοφόρους που απείχαν στις εκλογές του 2016. Η Αλλαγή Γενιάς καταγράφει 2,6%, η Αλληλεγγύη 1,7% όσο και το κίνημα Αμμόχωστος για την Κύπρο.
Εκτίμηση ψήφου
Η εκτίμηση ψήφου γίνεται με βάση τα αποτελέσματα της διευκρινισμένης ψήφου, δηλαδή αφαιρώντας από την πρόθεση ψήφου όσους δήλωσαν ότι θα απέχουν από τις εκλογές και με κατανομή των αναποφάσιστων. Ασφαλώς, η εκτίμηση δεν αποτελεί πρόγνωση του τελικού αποτελέσματος, αλλά αφορά τις τάσεις του εκλογικού σώματος όπως καταγράφονται τη συγκεκριμένη περίοδο διεξαγωγής της δημοσκόπησης. Με βάση την εκτίμηση, το ποσοστό του ΔΗΣΥ κινείται στο διάστημα 23,8%-28,8% με μέση τιμή το 26,3% και του ΑΚΕΛ μεταξύ 22,4% και 27,4% και μέση τιμή 24,9%. Ο ΔΗΣΥ διατηρεί ένα οριακό προβάδισμα, ωστόσο υπάρχει επικάλυψη στο εύρος εκτίμησης για τα δύο κόμματα και όλα τα σενάρια είναι πιθανά.
Το ΔΗΚΟ θα κινηθεί μεταξύ 10,4%-14,4% με μέση τιμή το 12,4%. Για το ΕΛΑΜ, την ΕΔΕΚ και τους Οικολόγους, λόγω των οριακών διαφορών στην εκλογική επιρροή, το διάστημα εκτίμησης είναι περίπου το ίδιο, 6,7% μέση τιμή για το ΕΛΑΜ και εύρος 5,2%-8,2% και 6,2% για την ΕΔΕΚ και Οικολόγους και διάστημα 4,7%-7,7%. Οι μικρές διαφορές δεν επιτρέπουν ασφαλείς προβλέψεις, όμως φαίνεται το ΕΛΑΜ να έχει περισσότερες πιθανότητες για την τέταρτη θέση. Το εύρος εκτίμησης για τη ΔΗΠΑ είναι από 3,5%-6,3% και μέση τιμή το 4,9% ενώ για την Αλλαγή Γενιάς η εκτίμηση κυμαίνεται στο 2,1%-4,3%.
Ανάθεση: Καθημερινή Κυπριακή Πολιτική & Οικονομική Εφημερίδα ΛΤΔ
Γραφείο: Symmetron Market Research, μέλος ESOMAR
Ημερομηνία Διεξαγωγής: 14-20 Μαΐου 2021
Κάλυψη: Παγκύπρια αστικές και αγροτικές περιοχές, άνδρες και γυναίκες 18 ετών και άνω με δικαίωμα ψήφου στις εκλογές
Μέγεθος Δείγματος: 1000 άτομα
Μέθοδος Δειγματοληψίας: Τυχαία στρωματοποιημένη δειγματοληψία
Συλλογή Δεδομένων: Τηλεφωνικές συνεντεύξεις με τη χρήση δομημένου ερωτηματολογίου
Τυπικό Περιθώριο Απόκλισης: 95% βαθμός εμπιστοσύνης, περιθώριο απόκλισης +/- 3,1
*Ο Μιχάλης Βρυωνίδης είναι Διευθύνων Σύμβουλος της Symmetron Market Research
