ΚΥΠΕ
Εθνικό Σχέδιο Δράσης Έρευνας και Καινοτομίας για ταχεία ανάπτυξη καινοτόμων προσεγγίσεων για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων του COVID-19, κατάρτισε το Υφυπουργείο Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής.
Όπως δήλωσε σε συνέντευξή του στο ΚΥΠΕ ο Υφυπουργός Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής Κυριάκος Κόκκινος, στόχος είναι να κινητοποιηθούν όλα τα πεδία και οι κλάδοι από το φάσμα της Έρευνας και της Καινοτομίας, που θα μπορούσαν να οδηγήσουν στην ταχεία ανάπτυξη καινοτόμων προσεγγίσεων για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων του COVID-19, με ουσιαστικό αντίκτυπο στην κοινωνία και την οικονομία.
Το Σχέδιο διαμορφώθηκε από το Υφυπουργείο ύστερα από συνεννόηση με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, σε συνεργασία με το Εθνικό Συμβούλιο Έρευνας και Καινοτομίας (ΕΣΕΚ), το Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας (ΙδΕΚ) και τον Επικεφαλής Επιστήμονα, Δρ. Νικόλαο Μαστρογιαννόπουλο. Το συγκεκριμένο Σχέδιο Δράσης Έρευνας και Καινοτομίας καλεί σε συνένωση δυνάμεων το εγχώριο οικοσύστημα. Μέσα από αυτή την πρωτοβουλία καλούνται όλοι οι φορείς να συμβάλουν στην εθνική στρατηγική για να ανταποκριθούν στις αυξημένες προκλήσεις που έθεσε ενώπιον μας η πανδημία.
Οι τρεις πυλώνες του Εθνικού Σχεδίου Δράσης
Ο κ. Κόκκινος σημείωσε ότι το Εθνικό Σχέδιο Δράσης χωρίζεται σε τρία διαφορετικά επίπεδα. Ο πρώτος πυλώνας αφορά χρηματοδοτικές ευκαιρίες για ερευνητικούς οργανισμούς και καινοτόμες επιχειρήσεις και περιλαμβάνει έξι δράσεις. Οι δράσεις επικεντρώνονται, μεταξύ άλλων, στην προσαρμογή υφιστάμενων χρηματοδοτικών έργων του ΙδΕΚ προς αντιμετώπιση του COVID-19, στην προκήρυξη νέων προσκλήσεων, στη διαμόρφωση καινοτόμων λύσεων με την άμεση συμμετοχή των πολιτών - που θα είναι άλλωστε και οι τελικοί χρήστες - και την ενθάρρυνση της συμβολής του ιδιωτικού τομέα. Για παράδειγμα, ανέφερε ο κ. Κοκκινος, το Υφυπουργείο εγκαινίασε πρόσφατα την πλατφόρμα #DigitalSolidarityCY, καλώντας δημοσίως όλους τους φορείς που είναι σε θέση να παρέχουν ετοιμοπαράδοτες λύσεις και εφαρμογές προς διευκόλυνση της επικοινωνίας, της εξ’ αποστάσεως εργασίας και εκπαίδευσης, αλλά και της πληροφόρησης και ψυχαγωγίας των πολιτών, να συνδράμουν δείχνοντας έμπρακτα την αλληλεγγύη τους στην κοινωνία.
«Η ανταπόκριση ήταν εντυπωσιακή καθώς πέραν των 100 οργανισμών έσπευσαν να διαθέσουν τις υπηρεσίες τους, οι οποίες είναι σήμερα διαθέσιμες, μέσω της ψηφιακής πλατφόρμας www.digitalsolidarity.gov.cy», ανέφερε.
Ο δεύτερος πυλώνας του εγχώριου Σχεδίου Δράσης περιλαμβάνει τη διευκόλυνση του τοπικού οικοσυστήματος σε θέματα που αφορούν την πρόσβαση σε δεδομένα έρευνας σχετικά με τον COVID-19 αλλά και για πιο πρακτικά ζητήματα που αφορούν χρηματοδοτούμενα έργα όπως επέκταση καταληκτικών ημερομηνιών υποβολής προτάσεων.
Τέλος, ο τρίτος πυλώνας προνοεί την υποστήριξη μέσω ερευνητικών και καινοτομικών δραστηριοτήτων, παρέχοντας στους εμπλεκόμενους φορείς ψηφιακά εργαλεία και συστήματα.
«Ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο σε αυτή την προσπάθεια θα πρέπει να πούμε πως διαδραματίζουν τα Κέντρα Αριστείας, η συμβολή των οποίων αποδεικνύεται καθοριστική τόσο στη διαδικασία ιχνηλάτησης όσο και στην ευρύτερη συλλογή και ανάλυση δεδομένων σε σχέση με την εξάπλωση του ιού στην Κύπρο», ανέφερε ο κ. Κόκκινος.
Ερωτηθείς για τη διοχέτευση των ευρωπαϊκών κονδυλίων και κατά πόσο υπήρξε κάποια διαφοροποίηση, ο κ. Κόκκινος είπε ότι τόσο το Υφυπουργείο όσο και το ΙδΕΚ παρακολουθούν στενά τη διαδικασία διαμόρφωσης του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού για χρηματοδότηση δραστηριοτήτων και δράσεων Έρευνας και Καινοτομίας και δημιουργίας επιπρόσθετων χρηματοδοτικών εργαλείων και στοχευμένων πρωτοβουλιών και ταμείων για την αντιμετώπιση της πανδημίας.
« Η διάχυση της σχετικής ενημέρωσης παρέχεται από το ΙδΕΚ το οποίο συνεχίζει την παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών για κυπριακές προτάσεις έρευνας και καινοτομίας οι οποίες θα διαγωνιστούν στο πλαίσιο προσκλήσεων του προγράμματος χρηματοδότησης «Ορίζοντας 2020», περιλαμβανομένων και των ειδικών προσκλήσεων για αντιμετώπιση του COVID-19», είπε.
Σε καλό δρόμο οι έρευνες για τον COVID-19
Απαντώντας σε ερώτηση για την πρόοδο στις έρευνες για τον COVID-19 , ο κ. Κόκκινος είπε ότι όσον αφορά την επίτευξη προόδου, αυτό που είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε είναι ότι βρισκόμαστε σε καλό δρόμο, χωρίς, ωστόσο, να μπορεί να ανακοινωθεί επί του παρόντος οτιδήποτε επισήμως. Σε κάθε περίπτωση, τόσο οι μελέτες όσο και τα πειράματα κινούνται σε εντατικούς ρυθμούς.
Σημείωσε πως αυτή τη στιγμή η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στηρίζει 18 ερευνητικά έργα και 151 ερευνητικές ομάδες σε όλη την Ευρώπη για επιδημιολογικές μελέτες, κλινικές έρευνες, διαγνωστικά τεστ και θεραπείες με συνολικό προϋπολογισμό 48,2 εκ. ευρώ.
Εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, είπε, έχουν γίνει σημαντικά βήματα για την ενίσχυση των προσπαθειών αυτών, και προς αυτή την κατεύθυνση επικεντρώνεται μία από τις δράσεις του Ευρωπαϊκού Σχεδίου. Πιο συγκεκριμένα, αφορά στην επέκταση και στήριξη μεγάλου αριθμού κλινικών δοκιμών σε όλο το εύρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
«Να σημειωθεί εδώ η έμφαση που δίνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και στη διασφάλιση της μελλοντικής αυτονομίας της Ευρώπης στην παραγωγή εμβολίων, ώστε να παράγονται και να διανέμονται σύμφωνα με τις αξίες της ηθικής και της αλληλεγγύης. Περιλαμβάνει επίσης, πρόνοιες για συντονισμό μεταξύ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και των κρατών μελών καθώς και δημιουργία δικτύου ερευνητικών δομών σε όλη την Ευρώπη για τη διενέργεια πειραματικών δοκιμών», είπε.
Πρόσθεσε ότι μία εκ των δράσεων προβλέπει την άμεση/αποδοτική ανταλλαγή δεδομένων και αποτελεσμάτων που σχετίζονται με την αντιμετώπιση του COVID-19, μέσω του Ευρωπαϊκού Νέφους Ανοιχτής Επιστήμης (European Open Science Cloud). Το επιστημονικό προσωπικό με πρόσβαση σε αυτό το σύστημα, θα έχει τη δυνατότητα να αντλήσει πληροφόρηση από ένα ευρύ φάσμα δεδομένων όπως επιστημονικά μοντέλα, μεθοδολογίες και αποτελέσματα πειραμάτων.
Συντονισμός Ευρωπαίων Υπουργών για θέματα COVID-19
Παράλληλα ο κ. Κόκκινος ανέφερε ότι και οι αρμόδιοι Υπουργοί για την Έρευνα της ΕΕ, έθεσαν ως άμεση προτεραιότητα το θέμα της αντιμετώπισης του ιού COVID-19. Για τον καλύτερο συντονισμό και την προώθηση κοινών δράσεων σε ευρωπαϊκό επίπεδο, από τις 24 Μαρτίου, έχουν πραγματοποιηθεί τέσσερις επίσημες τηλεδιασκέψεις για μέτρα και δράσεις που αφορούν αποκλειστικά τους τομείς της έρευνας και της καινοτομίας, σε επίπεδο Υπουργών και Γενικών Διευθυντών. Παράλληλα, πραγματοποιούνται συχνές συναντήσεις σε τεχνοκρατικό επίπεδο που αφορούν τη ρύθμιση και το συντονισμό ειλημμένων αποφάσεων.
Ως αποτέλεσμα των πιο πάνω ενεργειών, ανέφερε ο κ. Κόκκινος και με στόχο τον αποτελεσματικό συντονισμό των πρωτοβουλιών έρευνας και καινοτομίας πανευρωπαϊκά, διαμορφώθηκε και υιοθετήθηκε έκτακτο Σχέδιο Δράσης, με την ονομασία ERAvsCORONA.
Το Σχέδιο, όπως είπε, αποτελείται από δέκα βασικές δράσεις, άμεσου κυρίως χαρακτήρα που αφορούν, μεταξύ άλλων, την προκήρυξη νέων χρηματοδοτικών διασυνοριακών προγραμμάτων, τη διενέργεια κλινικών μελετών και την υποστήριξη ερευνητικών και επιχειρηματικών φορέων για ανάπτυξη καινοτόμων λύσεων. Βάσει των εξελίξεων, το Σχέδιο θα επικαιροποιείται ανά τακτά χρονικά διαστήματα.
Ο κ. Κοκκινος σημείωσε πως από τις επιμέρους δράσεις ξεχωρίζει η δημιουργία εξειδικευμένης πλατφόρμας η οποία παρέχει, ανάμεσα σε άλλα, πληροφόρηση για χρηματοδοτικές ευκαιρίες στον τομέα της έρευνας και της καινοτομίας για την αντιμετώπιση του COVID-19 σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο και η οποία ενημερώνεται συνεχώς μέσω ανατροφοδότησης από τα κράτη μέλη.
«Είναι κοινώς αποδεκτό πλέον ότι η πανδημία απαιτεί μια αντίδραση σε διεθνές επίπεδο. Πρέπει επειγόντως να αναπτυχθούν ακόμα πιο καινοτόμες, υψηλής ακρίβειας, διαγνωστικές μέθοδοι, υποστηρικτικές φαρμακευτικές αγωγές και κλινικές μελέτες, με απώτερο σκοπό την εξεύρεση θεραπευτικού εμβολίου. Χωρίς αυτά, κάθε χώρα παραμένει ευάλωτη», πρόσθεσε.
Είπε παράλληλα ότι κράτη και οργανισμοί σε όλο τον κόσμο ενώνουν δυνάμεις για να διασφαλίσουν ότι όχι μόνο αναπτύσσουμε αυτά τα σωτήρια εργαλεία, αλλά ότι θα είναι παγκοσμίως διαθέσιμα και προσιτά. Κανένα άτομο, είπε, χώρα ή περιοχή δεν πρέπει να μείνει πίσω. Για τον λόγο αυτό, ανέφερε, η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι εταίροι της φιλοξενούν ένα διεθνές μαραθώνιο προσφορών (pledging event) που ξεκίνησε τη Δευτέρα, 4 Μαΐου 2020, και θα διαρκέσει μέχρι το τέλος του μήνα. Στόχος, όπως είπε, είναι να συγκεντρωθούν σημαντικές χρηματοδοτήσεις για να εξασφαλιστεί μέσω συνεργασίας, σε παγκόσμιο επίπεδο, η ανάπτυξη και η εφαρμογή διαγνωστικών τεστ, θεραπειών και εμβολίων κατά του COVID-19.
Επίσπευση της ψηφιοποίησης και ανάπτυξη τεχνολογιών
Ο κ. Κόκκινος ανέφερε επίσης ότι κάποιες από τις προτάσεις του Ευρωπαϊκού Σχεδίου Δράσης δίνουν την ευκαιρία στα κράτη μέλη να επισπεύσουν την ψηφιοποίηση και την ανάπτυξη των τεχνολογιών αιχμής.
Συγκεκριμένα, όπως είπε, αποφασίστηκε η προκήρυξη νέας πρόσκλησης υποβολής προτάσεων, μέσω του Προγράμματος «Ορίζοντας 2020», για χρηματοδότηση νέων τεχνολογιών που δίνουν άμεσα λύσεις σε θέματα που σχετίζονται με τη βελτίωση της ποιότητας ζωής και του βιοτικού επιπέδου της κοινωνίας ιδιαίτερα στον τομέα των Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνίας (ΤΠΕ) καθώς και των ιατρικών τεχνολογιών.
Επιπρόσθετα, όπως ανέφερε, στο πλαίσιο της δράσης που επικεντρώνεται στη στήριξη καινοτόμων επιχειρήσεων που στοχεύουν στην ανάπτυξη τεχνολογικά προηγμένων λύσεων παρέχεται πρόσβαση σε χρηματοδοτήσεις υψηλού ρίσκου, επιχορηγήσεις, ειδικές προσκλήσεις για μικρομεσαίες και νεοφυείς (startups) επιχειρήσεις όπως επίσης, και ευκαιρίες ανάπτυξης επαφών με πιθανούς επενδυτές. Βασική επιδίωξη είναι η παροχή των απαραίτητων μέσων στις εν λόγω επιχειρήσεις για την άμεση ανάπτυξη καινοτόμων λύσεων και προϊόντων για την αντιμετώπιση ζητημάτων που σχετίζονται με την πανδημία.
