ΚΥΠΕ
Νέους κανόνες για την επιλογή ενεργειακών έργων κατάλληλων για ευρωπαϊκή χρηματοδότηση και για περαιτέρω ευθυγράμμιση της τρέχουσας οδηγίας με την Πράσινη Συμφωνία ψήφισε την Τρίτη η Ολομέλεια του Ευρωκοινοβουλίου, τερματίζοντας και την ενεργειακή απομόνωση Κύπρου και Μάλτας και διατηρώντας τον χαρακτηρισμό του αγωγού φυσικού αερίου EastMed, ως Έργου Κοινού Ενδιαφέροντος.
Σύμφωνα με όσα προβλέπει η Πράσινη Συμφωνία, όσα έργα βασίζονται στο φυσικό αέριο δεν θα είναι πλέον επιλέξιμα για χρηματοδότηση μέσω ευρωπαϊκών κονδυλίων, όμως μια προσωρινή παρέκκλιση θα επιτραπεί στην Κύπρο και τη Μάλτα, ώστε να διατηρήσουν ένα χρηματοδοτούμενο έργο φυσικού αερίου η καθεμία, το οποίο θα μπορέσει στη συνέχεια να αποτελέσει τη βάση για μετάβαση στο υδρογόνο. Κατ’ επέκταση, ο αγωγός φυσικού αερίου EastMed, συνεχίζει να θεωρείται ως επιλέξιμο έργο για την Κύπρο, με την στήριξη της ΕΕ. Τα έργα αυτά θα χρηματοδοτούνται από την ΕΕ με σκοπό τη σύνδεσή των δύο κρατών μελών με το ευρωπαϊκό δίκτυο και θα λειτουργούν υπό αυστηρούς όρους.
Η νομοθεσία, η οποία συμφωνήθηκε με το Συμβούλιο τον Δεκέμβριο του 2021, καθορίζει τα κριτήρια και τη μεθοδολογία επιλογής ενεργειακών έργων κοινού ενδιαφέροντος (ΕΚΕ), όπως για παράδειγμα γραμμές μεταφοράς υψηλής τάσης, αγωγοί, εγκαταστάσεις αποθήκευσης ενέργειας και έξυπνα δίκτυα. Τα έργα αυτά θα επωφεληθούν από ταχείες διοικητικές διαδικασίες και θα είναι επιλέξιμα για χρηματοδότηση από την ΕΕ.
Προώθηση του υδρογόνου, σταδιακή κατάργηση του φυσικού αερίου
Κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων, οι ευρωβουλευτές υποστήριξαν την συμπερίληψη στο πρόγραμμα χρηματοδότησης έργων που σχετίζονται με την ανάπτυξη υποδομών υδρογόνου και τη δέσμευση και αποθήκευση διοξειδίου του άνθρακα. Τα επιλέξιμα έργα θα πρέπει επίσης να προωθούν την ολοκλήρωση της ευρωπαϊκής αγοράς και να ενισχύουν την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού.
Τα έργα που θα επιλεγούν πρέπει να συμβάλουν στην αποδέσμευση των κρατών μελών από τη χρήση στερεών ορυκτών καυσίμων, όπως είναι ο άνθρακας, ο λιγνίτης, η τύρφη και ο πετρελαιούχος σχιστόλιθος. Επίσης, οι ευρωβουλευτές εξασφάλισαν την χρηματοδότηση έργων αναπροσαρμογής υφιστάμενων υποδομών φυσικού αερίου για τη μεταφορά ή την αποθήκευση υδρογόνου κατά τη διάρκεια της μεταβατικής περιόδου. Τα έργα που ανήκουν σε αυτή την κατηγορία θα είναι επιλέξιμα για την λήψη ευρωπαϊκής χρηματοδότησης έως και τις 31 Δεκεμβρίου 2027.
«Ώρα για δράση για κρίσιμα συμφέροντα στην Αν. Μεσόγειο», λέει ο Κ. Μαυρίδης
Όπως δήλωσε μετά τη συνεδρίαση της Ολομέλειας ο Κύπριος Ευρωβουλευτής Κώστας Μαυρίδης η υπερψήφιση του Ευρωπαϊκού Κανονισμού για τις Διευρωπαϊκές ενεργειακές υποδομές, αποτελεί την θετική κατάληξη μιας έντονης και δύσκολης διαπραγμάτευσης με ειδικό ενδιαφέρον για την Αν. Μεσόγειο και την Κύπρο.
Όπως εξηγεί ο κ. Μαυρίδης, με τη σημερινή υπερψήφιση του Κανονισμού από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, διατηρείται το καθεστώς Έργου Κοινού Ενδιαφέροντος («Project of Common Interest/PCI») για τον αγωγό φυσικού αερίου East Med, ως επιλέξιμου έργου για την Κύπρο με την στήριξη της ΕΕ. «Φυσικά, η απόφαση για υλοποίηση του έργου παραμένει θέμα που θα εξαρτηθεί από τις τεχνικές μελέτες βιωσιμότητάς του», προσθέτει. Επισημαίνει, ακόμα, ότι στα κριτήρια για το έργο προστέθηκαν αφενός η πρόνοια δυνατότητας μεταφοράς υδρογόνου, δηλαδή πράσινης ενέργειας, μετά τη λήξη χρήσης του αγωγού για φυσικό αέριο, και αφετέρου συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα που να συνάδει με την μετάβαση στην πράσινη οικονομία στο 2050.
«Μετά και τη σημερινή απόφαση της ΕΕ και την ανάλογη πολιτική στήριξη ιδιαίτερα των εμπλεκομένων κρατών, ο αγωγός θα κριθεί βάσει της βιωσιμότητάς του», τονίζει ο κ. Μακρίδης και προσθέτει ότι «οι πρόσφατες γεωπολιτικές εξελίξεις αναδεικνύουν τον σημαντικό ρόλο που έχει να διαδραματίσει η Ανατολική Μεσόγειος για την ενεργειακή ασφάλεια της ΕΕ και προς τούτο, αναγκαία συνιστώσα στην ανάδειξή του ρόλου της Αν. Μεσογείου αποτελεί η έμπρακτη στήριξη της Κυβέρνησης».
