Kathimerini.gr
Γιώργος Σκαφιδάς
Πίσω στις 9 Αυγούστου, το τουρκικό πλωτό γεωτρύπανο «Αμπντούλ Χαμίτ Χαν» απέπλευσε από το λιμάνι της Μερσίνας βάζοντας πλώρη όχι για κάποιον μακρινό και διαφιλονικούμενο προορισμό αλλά για το σημείο «Γιορουκλέρ 1» εντός της τουρκικής υφαλοκρηπίδας, μόλις 55 χιλιόμετρα μακριά από τις ακτές της νότιας Τουρκίας.
Από όλα τα σενάρια που είχε επεξεργαστεί η Αθήνα με το βλέμμα στραμμένο στο «Αμπντούλ Χαμίτ Χαν», αυτό ήταν κατά κοινή ομολογία το πλέον συγκρατημένο, γεγονός που είχε τότε προκαλέσει συγκρατημένη «ανακούφιση» εκτός των τουρκικών συνόρων αλλά και εσωτερικές έριδες πίσω στην ίδια την – ούτως ή άλλως «εύφλεκτη» – τουρκική πολιτική σκηνή.
Εθνικιστικοί κύκλοι είχαν σπεύσει τότε να κατηγορήσουν τον Ερντογάν πως «υποχώρησε στις πιέσεις της Δύσης» στέλνοντας το τέταρτο τουρκικό γεωτρύπανο, το νέο-οθωμανικώς επονομαζόμενο «Αμπντούλ Χαμίτ Χαν», «υπερβολικά κοντά» στις τουρκικές ακτές.
Εθνικιστικοί κύκλοι έχουν όμως, παράλληλα, κατηγορήσει τον Ερντογάν και για πολλά άλλα το τελευταίο διάστημα, με αιχμή κυρίως το προσφυγικό, αποκηρύσσοντας ως «αποτυχημένους» – ή ακόμη χειρότερα, ως «καταστροφικούς» – τους χειρισμούς του έναντι των Σύρων προσφύγων που ήρθαν «με τις ευλογίες του Ερντογάν» και που «πλέον πρέπει να επιστρέψουν στη χώρα τους».
Παράλληλα, οι δημοσκοπήσεις σηματοδοτούν δυσκολίες για τον Τούρκο πρόεδρο και το κυβερνών Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) στον δρόμο προς τις επόμενες διπλές (προεδρικές, βουλευτικές) τουρκικές εκλογές που είναι κανονικά προγραμματισμένες για την άνοιξη ή το καλοκαίρι του 2023 αλλά δεν αποκλείεται να διεξαχθούν και νωρίτερα.
Σύμφωνα με τον Οζέρ Σεντζάρ της τουρκικής MetroPOLL, το AKP έχει υποχωρήσει πια κοντά στο 33% (από 42,56% που είχε λάβει στις προηγούμενες βουλευτικές του 2018) και το Κόμμα Εθνικιστικής Δράσης (MHP) του Ντεβλέτ Μπαχτσελί κοντά στο 7% (από 11,1%), ενώ στον αντίποδα τα κόμματα της αντιπολίτευσης ανεβαίνουν: το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP) του Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου από το 22,6% στο 23,2%, το επονομαζόμενο Καλό Κόμμα (İYİ) της Μεράλ Ακσενέρ από το 9,96% στο 13,7%, και το φιλοκουρδικό HDP από το 11,7% στο 13,4%…
If there were an election on Sunday, which party would you vote for?
— Ozer Sencar (@ozersencar1) September 6, 2022
Upon the complaint that the table we shared before was confused and incomprehensible, we share its shorter and easier-to-understand form. pic.twitter.com/EtxUs0MiNP
Το ισλαμοεθνικιστικό μπλοκ των AKP – MHP μετρά διαρροές προς τα ακροδεξιά. Δεν είναι μόνο η (προερχόμενη από το ακροδεξιό MHP) Μεράλ Ακσενέρ που ανεβαίνει αλλάζοντας τις ισορροπίες, είναι παράλληλα και η νεοσυσταθείσα παράταξη Zafer του επίσης ακροδεξιού («αστέρα» των social media) Ουμίτ Οζντάγ που κινείται πια κοντά στο 2,5%, ενώ από τους κύκλους της τουρκικής ακροδεξιάς προέρχεται και ο φυγάς μαφιόζος Σεντάτ Πεκέρ που «ξαναχτύπησε» προ ημερών, με νέες καταγγελίες περί «προεδρικής διαφθοράς», βάζοντας στο στόχαστρο το περιβάλλον Ερντογάν.
Μέσα σε ένα τέτοιο πλαίσιο, και ενώ τα – πολύ πρακτικά και απτά, κυρίως οικονομικά – προβλήματα της καθημερινότητας συνεχίζουν να επιδεινώνονται για την πλειονότητα των ψηφοφόρων πίσω στην Τουρκία, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έρχεται να ανεβάσει κατακόρυφα τους εθνικιστικούς τόνους κατά της Ελλάδας προχωρώντας σε ευθείες απειλές κατά της χώρας μας με απροκάλυπτες αναφορές στη Μικρασιατική Καταστροφή αλλά και στην τουρκική εισβολή στην Κύπρο.
Από τις 11 Αυγούστου και έπειτα, ο Τούρκος πρόεδρος έχει επιτεθεί στην Ελλάδα τουλάχιστον επτά φορές (στις 11, 22, 29, 30 και 31 Αυγούστου, και στις 3 και 6 Σεπτεμβρίου), χωρίς να συνυπολογίσει κανείς και τις παράλληλες φραστικές επιθέσεις των κ.κ. Χουλουσί Ακάρ και Ντεβλέτ Μπαχτσελί που έχουν επίσης ανεβάσει τους τόνους το τελευταίο διάστημα. Και όλα αυτά, με φόντο τις τουρκικές υπερπτήσεις που πολλαπλασιάζονται και την εργαλειοποίηση του προσφυγικού/μεταστευτικού που επίσης παρουσιάζει σημάδια κλιμάκωσης από την πλευρά της Άγκυρας.
«H Ελλάδα δεν πρόκειται να ακολουθήσει την Τουρκία στον καθημερινό εξωφρενικό και πέρα από κάθε όριο κατήφορο δηλώσεων και απειλών», σημείωνε το ελληνικό ΥΠΕΞ με ανακοίνωσή του στις 3 Σεπτεμβρίου, ενώ ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας επανήλθε στο θέμα σήμερα υπογραμμίζοντας εμφατικά, με την Γαλλίδα ΥΠΕΞ Κατρίν Κολονά στο πλευρό του, πως η Ελλάδα «απορρίπτει τα νεο-οθωμανικά νταηλίκια».
Τα «νεο-οθωμανικά νταηλίκια» ωστόσο βαίνουν κλιμακούμενα καθώς προσεγγίζουμε χρονικά το εκλογικό 2023, με εφαλτήριο (και αυτό είναι μάλλον το πιο ανησυχητικό) όχι μόνο τις ιδιοτελείς προεκλογικές μεθοδεύσεις των Ερντογάν και Μπαχτσελί αλλά και τις «υπερκομματικές» αναθεωρητικές τουρκικές διεκδικήσεις που έχουν επίσης κλιμακωθεί κατά τρόπο προκλητικό, σε βαθμό εξόχως ανησυχητικό, τα περασμένα χρόνια, ειδικά από την αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος του 2016 και έπειτα (βλ. τουρκολιβυκό μνημόνιο, ρητορική δύο κρατών στο Κυπριακό και απόρριψη ΔΔΟ, υπερπτήσεις, επιχειρούμενη διασύνδεση της στρατιωτικοποίησης ελληνικών νησιών με την αμφισβήτηση της κυριαρχίας τους, εμμονή στις γκρίζες ζώνες, fake news, εργαλειοποίηση του προσφυγικού/μεταναστευτικού κ.ά.).
Ειρήσθω εν παρόδω, ο γνωστός Τούρκος δημοσιογράφος Μουράτ Γετκίν εκτιμά πως οι εκλογές στη γείτονα θα πρέπει να γίνουν μετά τις 6 Απριλίου του 2023, για να «διασωθεί» έτσι το MHP του Ντεβλέτ Μπαχτσελί, καθώς τότε θα έχει ενεργοποιηθεί και η αλλαγή του εκλογικού νόμου, μια αλλαγή βάσει της οποίας μειώνεται από το 10% στο 7% το όριο που απαιτείται προκειμένου ένα κόμμα να μπορεί να εισέλθει στην τουρκική Εθνοσυνέλευση.
Η υπερπροβολή «εξωτερικών εχθρών» χρησιμεύει «παραδοσιακά» ως μέσο συσπείρωσης εκλογικών ακροατηρίων, πολύ δε περισσότερο σε περιόδους διεθνών ανακατατάξεων και επιδεινούμενης ανασφάλειας. Από την άλλη πλευρά βέβαια, δεν μπορεί να παραβλέψει κανείς πώς αυτή τη εργαλειοποίηση δηλητηριάζει τις σχέσεις μεταξύ των κρατών γεννώντας καχυποψία και ναρκοθετώντας κατά αυτόν τον τρόπο όχι μόνο το προεκλογικό παρόν αλλά και το μετεκλογικό μέλλον.
