Kathimerini.com.cy
Με τοποθέτηση η Επιτρόπος Διοικήσεως και Προστασίας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ως Εθνική Αρχή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (NHRI) αναφέρθηκε για γεγονότα σε Χλώρακα και Λεμεσό. Σύμφωνα με τα όσα αναφέρει, «τις τελευταίες μέρες στο έδαφος της Κυπριακής Δημοκρατίας διοργανώνονται και λαμβάνουν χώρα διαδηλώσεις ως άσκηση του δικαιώματος συνάθροισης και του άμεσα συνδεδεμένου με αυτού δικαιώματος της ελευθερίας της έκφρασης». Ξεκαθαρίζει ωστόσο ότι, «στα υπό κρίση γεγονότα των τελευταίων ημερών σε Χλώρακα και Λεμεσό το δικαίωμα του συνέρχεσθαι ειρηνικώς φόρεσε την «κουκούλα» της βίας ,παραβιάζοντας δικαιώματα τρίτων προσώπων σε σχέση με την σωματική τους ακεραιότητα αλλά και την πρόκληση υλικών ζημιών σε περιουσίες τους».
Αναλυτικά
Αναμφίβολα σε μια δημοκρατική κοινωνία οι διαδηλώσεις δεν πρέπει να θεωρούνται ως «αναγκαίο κακό» αλλά ως μια υγιής δημοκρατική άσκηση των δικαιωμάτων του ανθρώπου που διασφαλίζει τη χρηστή διακυβέρνηση και λογοδοσία ως μια ιδιότυπη μορφή ελέγχου, διατηρώντας τις ισορροπίες κατα την άσκηση της κυβερνητικής πολιτικής .
Η αμφισβήτηση της εξουσίας επι συγκεκριμένων ζητημάτων μέσω των ειρηνικών συναθροίσεων δίνει την δυνατότητα να ακουστούν διάφορες φωνές, οι οποίες δύνανται να προβληματίσουν και να επανεκκινήσουν με διαφορετικά μέτρα αντιμετώπισης μιας αμφισβητούμενης κατάστασης .
Είναι όμως το δικαίωμα αυτό απόλυτο, ή τίθεται υπό περιορισμούς και αν ναι κάτω απο ποιες προϋποθέσεις;
Νομικό πλαίσιο:
Σύμφωνα με το άρθρο 21 του Συντάγματος, «Έκαστος έχει το δικαίωμα του συνέρχεσθαι ειρηνικώς» , ενώ η παράγραφος (3) του εν λόγω άρθρου ορίζει πως : «το δικαίωμα της ειρηνικής συνάθροισης δεν μπορεί να περιοριστεί παρά μόνο όταν οι περιορισμοί αυτοί καθορίζονται από νόμο και είναι απολύτως αναγκαίοι για το συμφέρον της ασφάλειας της Δημοκρατίας, της συνταγματικής τάξης, της δημόσιας ασφάλειας, της δημόσιας τάξης, της δημόσιας υγείας, των δημοσίων ηθών ή της προστασίας των δικαιωμάτων και των ελευθεριών που κατοχυρώνονται στο Σύνταγμα.»
Κατα παρόμοιο τρόπο το άρθρο 11 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου προβλέπει πως :
«1. Κάθε πρόσωπο έχει δικαίωμα στην ελευθερία του συνέρχεσθαι ειρηνικώς […]
2. Η άσκηση των δικαιωμάτων αυτών δεν μπορεί να υπαχθεί σε άλλους περιορισμούς από εκείνους που προβλέπονται με νόμο και αποτελούν αναγκαία μέτρα, σε δημοκρατική κοινωνία, για την εθνική ασφάλεια, τη δημόσια ασφάλεια, την προάσπιση της τάξης και την πρόληψη του εγκλήματος, την προστασία της υγείας ή της ηθικής ή την προστασία των δικαιωμάτων και ελευθεριών τρίτων. [….].» ενώ η ελευθερία της ειρηνικής συνάθροισης κατοχυρώνεται επίσης και στο άρθρο 12 του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης
Από τις πιο, πάνω πρόνοιες γίνεται άμεσα αντιληπτό πως ναι , τίθενται περιορισμοί στην άσκηση του εν λόγω δικαιώματος που σχετίζονται μεταξύ άλλων για λόγους δημόσιας ασφάλειας, της δημόσιας τάξης αλλά και της προστασίας των δικαιωμάτων και των ελευθεριών που κατοχυρώνονται στο Σύνταγμα, σε όλα τα πρόσωπα που διαμένουν στο έδαφος της Κυπριακής Δημοκρατίας ανεξαιρέτως .
Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, Νομολογία και Ευθύνη του Κράτους:
Σύμφωνα με την νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Ανθρώπου το δικαίωμα της ειρηνικής συνάθροισης αποτελεί θεμελιώδες δικαίωμα σε μια δημοκρατική κοινωνία, καθώς εξασφαλίζει μια «ανοιχτή έκφραση διαμαρτυρίας» γι αυτό και δεν πρέπει να ερμηνεύεται περιοριστικά.
Έκρινε ως συστατικό στοιχείο για την προστασία του εν λόγω δικαιώματος την ειρηνική πορεία, με την αποφυγή και μη ανοχή οποιασδήποτε άσκησης ή υποκίνησης βίας από τους διοργανωτές αλλά κατά παρόμοιο τρόπο απαγορεύει ή και δεν καλύπτει την δυσανάλογη βία υπό τις περιστάσεις η οποία δυνατό να ασκηθεί από τις αρχές, με στόχο να φιμώσει τις φωνές των διαδηλωτών.
Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι σε περίπτωση αταξίας οι αρχές δεν πρέπει να παρέμβουν, αλλά σεβόμενοι τα ανθρώπινα δικαιώματα και χωρίς χρήση υπέρμετρης βίας, θα πρέπει να δράσουν όπου είναι αναγκαίο ,με τρόπο νόμιμο και ανάλογο με την έκρυθμη κατάσταση που έχουν ενώπιον τους η οποία χρήζει παρέμβασης , προς διαφύλαξη της τάξης και των δικαιωμάτων τρίτων προσώπων.
Συγκεκριμένα στην απόφαση Osmani and Others v. “πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας»,παρότι υπήρξε επέμβαση απο μέρους του κράτους στο εν λόγω δικαίωμα, το Δικαστήριο έκρινε δικαιολογημένες τις παρεμβάσεις απο μέρους των Αρχών στο δικαίωμα του συνέρχεσθαι για σκοπούς, πρόληψης της εγκληματικότητας αλλά και για την προστασία των δικαιωμάτων και των ελευθεριών των άλλων προσώπων.
Αυτό γιατί το κράτος δεν έχει μόνο υποχρέωση να απέχει απο πράξεις που δυνατό να πλήξουν το δικαίωμα του συνέρχεσθαι ειρηνικώς, αλλά έχει και την θετική υποχρέωση να λαμβάνει μέτρα τόσο προληπτικά όσο και κατασταλτικά ακόμη και της σύλληψης προσώπων αυτόφωρων αδικημάτων περιορίζοντας την ελευθερία τους, όταν καταπατούνται και παραβιάζονται δικαιώματα τρίτων προσώπων.
Ειδικότερα το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου αναφορικά με την ευθύνη του Κράτους, τόνισε τη σημασία της λήψης προληπτικών μέτρων ασφαλείας αλλά και το καθήκον επικοινωνίας με τους διοργανωτές μιας διαδήλωσης διαμαρτυρίας με στόχο να διασφαλιστεί η ειρηνική της πορεία.
Hate Crimes /Εγκλήματα μίσους :
Στα υπό κρίση γεγονότα των τελευταίων ημερών σε Χλώρακα και Λεμεσό το δικαίωμα του συνέρχεσθαι ειρηνικώς φόρεσε την «κουκούλα» της βίας ,παραβιάζοντας δικαιώματα τρίτων προσώπων σε σχέση με την σωματική τους ακεραιότητα αλλά και την πρόκληση υλικών ζημιών σε περιουσίες τους.
Αυτές οι πράξεις από μόνες τους έδιναν το «δικαίωμα» στις Αρχές να παρέμβουν σύμφωνα με τις πρόνοιες του Νόμου και την αρχή της αναλογικότητας με βάσει τα περιστατικά που ήταν ενώπιον τους ούτως ώστε είτε να αποτρέψουν την βία και τις συνέπειες που είχε αυτή στους αποδέκτες της ,είτε να την καταστείλουν με τα επιτρεπόμενα νόμιμα και ανάλογα μέτρα.
Η απουσία άμεσης παρέμβασης «βοήθησε» τους διαδηλωτές να παραβιάσουν δικαιώματα τρίτων διαπράττοντας αξιόποινες πράξεις και αυτό από μόνο του θα ήταν αρκετό για τη διεξαγωγή έρευνας ,συλλογής μαρτυρικού υλικού και σύλληψης των δραστών ,με στόχο την προσαγωγή τους ενώπιον του αρμόδιου δικαστηρίου.
Δυστυχώς όμως οι πράξεις των δραστών μαρτυρούν κάτι πολυ χειρότερο.
Μαρτυρούν όχι μόνο απλά αδικήματα κατα της σωματικής ακεραιότητας και της περιουσίας τρίτων προσώπων αλλά εγκλήματα μίσους.
Καθ’ότι όταν οι αξιόποινες πράξεις στρέφονται κατά συγκεκριμένης ομάδας προσώπων με συγκεκριμένα χαραχτηριστικά ,τότε το κίνητρο είναι ρατσιστικό, απόρροια της καλλιέργειας έχθρας ή μίσους.
Γι’ αυτό είναι απαραίτητο όπως έχουμε αναφέρει σε προηγούμενες παρεμβάσεις μας, η ανάγκη για περαιτέρω ευαισθητοποίησης των πολιτών αλλά και η εκπαίδευση των λειτουργών πρώτης γραμμής ώστε να αναγνωρίζουν και να αντιμετωπίζουν τέτοια αδικήματα, ως εγκλήματα μίσους τα οποία επισύρουν βαρύτερη ποινή, προς αποτροπή παρόμοιων πράξεων από αλλά πρόσωπα, και αποφυγή του μιμητισμού.
Αναμένεται λοιπόν από τον Αρχηγό της Αστυνομίας του οποίου αποστέλλω την παρούσα τοποθέτηση ως Αρμόδια Αρχή, όπως κατα την διερεύνηση των αδικημάτων που έλαβαν χώρα ,λάβει υπόψη το ρατσιστικό κίνητρο που είχε στόχο ομάδα ανθρώπων με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά και τα εξετάσει με βάσει τα συστατικά στοιχεία των εγκλημάτων μίσους.
Γιατί η γυναίκα απο το Βιετνάμ δεν ήταν ο εχθρός ,εχθρός είναι η αδράνεια, ο φόβος και η φτώχεια που την έσυρε στη χώρα μας και κατακλύζει τους λαούς προς όφελος των «μεγάλων»!
