ΚΥΠΕ
Διαφωνία σημειώθηκε μεταξύ των Βουλευτών στη σημερινή συνεδρίαση της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Θεσμών στο πλαίσιο συζήτησης της πρότασης νόμου του ΔΗΣΥ για δημοσιοποίηση δωρητών και ποσών που δωρίζονται στον Ανεξάρτητο Φορέα Κοινωνικής Στήριξης, το ανεξάρτητο ταμείο που λειτουργεί από το 2014 υπό την εκάστοτε σύζυγο του Προέδρου της Δημοκρατίας, για στήριξη φοιτητών από οικογένειες με χαμηλά εισοδήματα.
Βουλευτές του ΔΗΣΥ, του ΑΚΕΛ και η Ανεξάρτητη Βουλευτής, Αλεξάνδρα Ατταλίδου, εκφράστηκαν υπέρ της πρότασης, ενώ διαφωνίες διατύπωσαν Βουλευτές του ΔΗΚΟ, της ΔΗΠΑ και ο Ανεξάρτητος Βουλευτής, Ανδρέας Θεμιστοκλέους, στηρίζοντας τη θέση της Προέδρου του Φορέα, Φιλίππας Καρσερά – Χριστοδουλίδη, η οποία ανέφερε ότι μία τέτοια τροποποίηση μπορεί να συρρικνώσει το έργο του Φορέα.
Η κ. Καρσερά – Χριστοδουλίδη διαβεβαίωσε την Επιτροπή ότι τάσσεται υπέρ της διαφάνειας, της λογοδοσίας και του ελέγχου, σημείωσε όμως ότι δεν αναγνωρίζει τη σπουδή να γίνουν τροποποιήσεις σε κάτι που λειτουργεί πολύ καλά, όπως είπε, ενώ υπογράμμισε ότι θα πρέπει να προστατευθεί το ταμείο αυτό, ώστε να μη συρρικνωθεί η δυνατότητά του να στηρίζει φοιτητές με οικονομικές δυσκολίες.
Ακόμα, η κ. Καρσερά – Χριστοδουλίδη εξήγησε ότι τα εμβάσματα των χορηγών γίνονται στην Κεντρική Τράπεζα και ότι ταμίας είναι μόνο ο Γενικός Λογιστής, ενώ μόνο την εξέταση των αιτήσεων αναλαμβάνει ο Φορέας. Επεσήμανε, ακόμα, ότι δεν υπάρχει καθεστώς ανωνυμίας των δωρητών. Εξέφρασε επίσης ανησυχίες ότι, εάν ψηφιστεί η πρόταση για δημοσιοποίηση των στοιχείων αυτών, ενδεχομένως να αποθαρρυνθούν κάποιοι δωρητές και αυτό να περιορίσει τα ποσά που θα έχει στη διάθεσή του ο Φορέας για στήριξη των φοιτητών.
Από την πλευρά του ο Γενικός Λογιστής της Δημοκρατίας, Ανδρέας Αντωνιάδης, συνηγόρησε με τη θέση της επικεφαλής του Φορέα, λέγοντας ενώπιον της Επιτροπής ότι η δημοσιοποίηση καταλόγου δωρητών μπορεί να έχει αρνητικό συνεπακόλουθο στον σκοπό του ταμείου και θα το συρρικνώσει, σε βάρος του σκοπού ίδρυσης και λειτουργίας του. Όσοι θέλουν να δημοσιεύσουν την εισφορά τους στον Φορέα το κάνουν μέσω της ιστοσελίδας, στο πλαίσιο της κοινωνικής ευθύνης, πρόσθεσε.
Ο κ. Αντωνιάδης ανέφερε, ακόμα, ότι έλεγχο επί των οικονομικών καταστάσεων κάνει και η Ελεγκτική Υπηρεσία, αν και σημείωσε ότι εκκρεμεί ο έλεγχος για τα έτη 2020-2023 και για τον σκοπό αυτό η Ελεγκτική Υπηρεσία προχωρά με την ανάθεση του ελέγχου τους σε ιδιωτικό ελεγκτικό οίκο. Είπε, ακόμα, ότι ο κατάλογος με τις παροχές κατατίθεται και στη Βουλή και ότι αναμένεται τον Ιούλιο να κατατεθεί ο κατάλογος με τις παροχές για το πρώτο εξάμηνο του 2024.
Συμφωνία με τη θέση του Φορέα και του Γενικού Λογιστή εξέφρασε και η Νομική Υπηρεσία, όπως και το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων. Μάλιστα, η Νομική Υπηρεσία εξέφρασε και ανησυχία για παραβίαση προσωπικών δεδομένων στην περίπτωση δημοσιοποίησης στοιχείων δωρητών.
Λειτουργός του Γραφείου της Επιτρόπου Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων, ανέφερε ενώπιον της Επιτροπής ότι μπορεί να τηρείται μητρώο δωρητών, εφόσον καταγραφεί ο σκοπός τήρησής του, όμως σχετικά με τη δημοσιοποίηση και ανάρτηση των στοιχείων του μητρώου, σημείωσε ότι μπορεί να ελλοχεύει κινδύνους. Υπέρ της διαφάνειας τάχθηκε κατά την τοποθέτησή του και ο Επίτροπος Διαφάνειας, Νίκος Ζαμπακίδης, διατηρώντας όμως επιφυλάξεις για την δημοσιοποίηση των στοιχείων και ζητώντας να ακούσει τις θέσεις των υπόλοιπων εμπλεκόμενων πλευρών.
Κατά τη συζήτηση στην Επιτροπή τέθηκαν ερωτήματα και παρατηρήσεις από πλευράς των Βουλευτών προς τους προσκεκλημένους, με τους τόνους να ανεβαίνουν σε κάποιες περιπτώσεις, αφενός μεταξύ της Βουλευτού του ΑΚΕΛ, Ειρήνης Χαραλαμπίδου, και του Βουλευτή του ΔΗΚΟ, Πανίκου Λεωνίδου, όσο και μεταξύ του Βουλευτή του ΔΗΣΥ, Νίκου Γεωργίου, και του Γενικού Λογιστή.
Ο κ. Γεωργίου ανέφερε κατά την τοποθέτησή του ότι επιστολή που προώθησε η Επιτροπή στον Γενικό Λογιστή στις 17 Απριλίου, 2024, με σειρά ερωτημάτων σχετικά με τα ποσά και τους δωρητές του Φορέα, δεν απαντήθηκε. Από την πλευρά του ο κ. Αντωνιάδης ανέφερε ότι στα ερωτήματα αυτά είχε απαντήσει ήδη στις 15 Απριλίου, 2024, με επιστολή που ετοίμασε σε συνέχεια της προηγούμενης συνεδρίασης της Επιτροπής για το εν λόγω θέμα. Ο Πρόεδρος της Επιτροπής και Βουλευτής του ΔΗΣΥ, Δημήτρης Δημητρίου, παρενέβη, σημειώνοντας ότι από σεβασμό προς το Κοινοβούλιο, ο Γενικός Λογιστής θα έπρεπε να είχε απαντήσει στην επιστολή της 17ης Απριλίου.
Στο μεταξύ, κατά τη διάρκεια τοποθέτησης του κ. Λεωνίδου όταν υποστήριξε ότι δεν μπορεί κανείς να απαγορεύσει στο πλαίσιο του κοινοβουλευτικού ελέγχου να παραχωρείται ο κατάλογος των δωρητών στους Βουλευτές, η κ. Χαραλαμπίδου παρενέβη λέγοντας ότι τα μέλη της Επιτροπής Ελέγχου έλαβαν γνωμάτευση του Γενικού Εισαγγελέα, όταν ζήτησαν στοιχεία σχετικά με το πρόγραμμα διαβατηρίων της Δημοκρατίας, σύμφωνα με την οποία γνωμάτευση δεν είχαν την υποχρέωση να παραχωρήσουν στοιχεία στη Βουλή οι εμπλεκόμενοι στην υπόθεση.
Με την ολοκλήρωση της συζήτησης, τα μέλη της Επιτροπής συμφώνησαν κατά πλειοψηφία στην αλλαγή πρόνοιας στην πρόταση νόμου, η οποία αρχικά προέβλεπε πως θα πρέπει να δημοσιοποιούνται οι δωρητές ποσού άνω των €500, σε ποσού άνω των €5.000. Όπως αναφέρθηκε στην Επιτροπή, η πρόταση θα κατατεθεί το αμέσως επόμενο διάστημα προς ψήφιση από την Ολομέλεια της Βουλής.
Πάντως, σε δηλώσεις της μετά τη συνεδρίαση η κ. Καρσερά – Χριστοδουλίδη εξέφρασε την πεποίθηση ότι η Βουλή «τελικά θα συνειδητοποιήσει ότι σημασία έχει να βοηθούμε τους νέους μας και όχι να προτάσσουμε κάποια συμφέροντα, που έχουν σχέση είτε με κόμματα είτε με πολιτική».
Δεύτερο γύρο αιτήσεων στον Φορέα ανακοίνωσε η κ. Καρσερά – Χριστοδουλίδη
Με την ευκαιρία της συζήτησης του θέματος στη Βουλή, η επικεφαλής του Ανεξάρτητου Φορέα Κοινωνικής Στήριξης ανέφερε ότι κατά την τρέχουσα ακαδημαϊκή χρονιά, λόγω αυξημένων εσόδων, θα ανακοινωθεί και δεύτερη προκήρυξη, ώστε να δοθεί στήριξη και σε παιδιά που απορρίφθηκαν, επειδή βρίσκονταν οριακά εκτός των πολύ αυστηρών εισοδηματικών κριτήριων που θέτει ο Φορέας. Ο Γενικός Λογιστής ανέφερε κατά τη συνεδρίαση της Επιτροπής ότι την ακαδημαϊκή χρονιά 2023-2024 υποβλήθηκαν 1.300 αιτήσεις. Η κ. Καρσερά – Χριστοδουλίδη είπε ότι η δεύτερη προκήρυξη για φέτος θα ανακοινωθεί εντός των επόμενων ημερών.
Η ίδια ανέφερε ότι έχουν ήδη πληρωθεί ενοίκια ή δίδακτρα για περισσότερους από 300 φοιτητές, ενώ συνολικά αναμένεται να δοθεί στήριξη σε 800 φοιτητές φέτος. Σημείωσε, ακόμα, ότι περίπου 100 παιδιά συνήθως απορρίπτονται, λόγω περιορισμένων διαθέσιμων πόρων του ταμείου. Ακόμα, είπε ότι στόχος είναι να επεκταθεί η δυνατότητα του Φορέα να στηρίζει φοιτητές και τις οικογένειές τους, συμπεριλαμβάνοντας και οικογένειες από μεσαία στρώματα.
Η κ. Καρσερά – Χριστοδουλίδη διευκρίνισε, επίσης, ότι δεν τίθεται ζήτημα ανωνυμίας των δωρητών. «Είναι ένα ταμείο με πολλή διαφάνεια, με πολλαπλούς ελέγχους, δεν υπάρχει ανωνυμία και αυτό πρέπει να ξεκαθαρίσει, γιατί όλοι οι χορηγοί επώνυμα καταθέτουν τη χορηγία τους», είπε. Πρόσθεσε, επίσης, ότι επειδή οι χορηγοί «πίστεψαν στις διαδικασίες διαφάνειας και λογοδοσίας που ακολουθούνται στον Φορέα, αυξήθηκαν αρκετά τα έσοδά μας και για την τρέχουσα ακαδημαϊκή χρονιά».
«Ο φορέας είναι ένα πολύ δυναμικό κοινωνικό εργαλείο, βοηθάει παιδιά και έχει βοηθήσει χιλιάδες από το 2014 που ιδρύθηκε μέχρι σήμερα», συνέχισε. «Θέλουμε ό,τι είναι να γίνει - και αυτό είπαμε σήμερα στους Βουλευτές μας - να γίνει με γνώμονα το καλό των παιδιών, να μην ανακόψουμε αυτές τις χορηγίες βάζοντας διάφορες πρόνοιες που ενδεχομένως να εκθέτουν τους χορηγούς και θέλω να πω ότι πρέπει να έχουμε εμπιστοσύνη όπως έχουν τόσοι χορηγοί».
«Ζητώ να μείνουμε μακριά από κομματικά και πολιτικά παιχνίδια σε αυτό το γήπεδο ενός κοινωνικού εργαλείου που μόνο καλά έχει να επιδείξει στην κοινωνία μας και με τη δυναμική που έχει πάρει και με τη σκληρή δουλειά που γίνεται από όλους μας είμαι σίγουρη ότι θα στηρίξει πολλούς συνανθρώπους μας σε νέους που το έχουν ανάγκη», κατέληξε.
Σε ερώτηση δημοσιογράφου αν θα επηρεαστεί το έργο του Φορέα, εφόσον υιοθετηθεί από τη Βουλή η πρόταση νόμου που συζητήθηκε σήμερα, απάντησε ότι «αν γίνει αυτή η αλλαγή δεν θα είναι τροχοπέδη», επεσήμανε όμως ότι ο νόμος σήμερα «έχει τετραπλό έλεγχο και υπάρχει και λογοδοσία και διαφάνεια διότι ο Γενικός Ελεγκτής μπορεί να γνωρίζει ανά πάσα στιγμή τα ονόματα και τα ποσά όλων των χορηγών».
«Το να δημοσιοποιείς τα ονόματα και τα ποσά σε μια ιστοσελίδα όπως και ζητείται σήμερα με την τροπολογία είναι κάτι που δεν είθισται για καμία ΜΚΟ φιλανθρωπικού χαρακτήρα ούτε στα κράτη, διότι υπάρχουν τα ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα των χορηγών και την ίδια ωραία υπάρχει και το δικαίωμα στην ανωνυμία όταν κάνεις μια φιλανθρωπία», πρόσθεσε.
Σε ερώτηση αν στηρίζει το να δίνονται στοιχεία στη Βουλή, στο πλαίσιο του κοινοβουλευτικού ελέγχου, είπε ότι δεν είναι ρόλος της να τοποθετηθεί για τον κοινοβουλευτικό έλεγχο. Υπογράμμισε ότι τάσσεται υπέρ της διαφάνειας και της λογοδοσίας, όμως. «Αυτό που έχει πιο μεγάλη σημασία είναι να δούμε πώς προστατεύουμε ένα ταμείο που δουλεύει καλά, που ευνοεί τον κόσμο, τους νέους που δίνει υποτροφίες», πρόσθεσε, καταλήγοντας ότι είναι πάντα στη διάθεση της Βουλής για να ενισχυθεί η διαφάνεια.
Δηλώσεις Βουλευτών
Ο Βουλευτής του ΔΗΣΥ και ένας εκ των εισηγητών της πρότασης, Νίκος Γεωργίου, είπε ότι δεν αμφισβητείται ο έλεγχος, αλλά επιζητείται η διαφάνεια και η ενημέρωση.
«Δεν μπορεί η Βουλή των Αντιπροσώπων να ψήφισε και να εφαρμόζεται σήμερα ο νόμος των Περί Λήψης Δημοσίων δημοσίου συμφέροντος αποφάσεων, σύμφωνα με τον οποίο κάθε κρατικός αξιώματος, κάθε δημόσιος υπάλληλος, οποιαδήποτε επικοινωνία ή επαφή έχει σε ζητήματα προώθησης αιτημάτων οποιουδήποτε, θα πρέπει να υπογράφει σχετικό έντυπο και αυτό το έντυπο να δημοσιεύεται», είπε, προσθέτοντας ότι «όταν αυτός ο Φορέας δέχεται εισφορές μερικών δεκάδων ή εκατοντάδων ευρώ, οφείλουμε να εμπεδώσουμε και να διασφαλίσουμε τη διαφάνεια». «Η διαφάνεια δεν εμπόδισε και δεν έβλαψε πουθενά κανένα και καμία πολιτεία», κατέληξε.
Ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ, Χρίστος Χριστοφίδης, με παρέμβασή του στη συνεδρίαση είπε ότι δεν μπορεί ο Φορέας να υποκαθιστά την φοιτητική πολιτική του κράτους και ότι οι ιδιωτικές χορηγίες θα έπρεπε να διοχετεύονται σε υπάρχουσες δομές του κράτος. Είπε, ακόμα, ότι μπορεί οι εισφορές να είναι νομότυπες, αλλά να κρύβουν άλλα ελατήρια και προεκτάσεις.
Η Βουλευτής του ΑΚΕΛ, Ειρήνη Χαραλαμπίδου, σε δηλώσεις της μετά τη συνεδρίαση είπε ότι θα έπρεπε να υπάρχει μια δομημένη στήριξη από το κράτος για τους φοιτητές, επισημαίνοντας ότι σήμερα αυτή η στήριξη δίνεται από ένα φορέα που βρίσκεται πολύ κοντά σε κέντρα λήψης αποφάσεων και επιβάλλεται να υπάρχει πλήρης διαφάνεια.
Υπενθύμισε, ακόμα, ότι στην τελευταία συνεδρίαση της Επιτροπής για το ίδιο θέμα, ο Γενικός Ελεγκτής «είχε κάνει αναφορά σε εκατοντάδες χιλιάδες που δόθηκαν στο παρελθόν στο φορέα και στη συνέχεια υπήρξαν πολιτογραφήσεις των προσώπων που έκαναν τις εισφορές».
Όσον αφορά την πρόσβαση σε πληροφορίες μέσω του κοινοβουλευτικού ελέγχου, είπε ότι «τα τελευταία χρόνια έχει παρατηρηθεί μια τάση από πλευράς εκτελεστικής εξουσίας για μη κατάθεση των στοιχείων που ζητούνται από το κοινοβούλιο» και πρόσθεσε ότι γι’ αυτό τον λόγο μια διακομματική ομάδα οκτώ Βουλευτών κατέθεσε πρόταση νόμου για να γίνει υποχρεωτική η κατάθεση στοιχείων.
Ο Βουλευτής του ΔΗΚΟ, Ζαχαρίας Κουλίας, ανέφερε μετά τη συνεδρίαση ότι η πρόταση αντίκειται στην κείμενη νομοθεσία και στο ευρωπαϊκό κεκτημένο. Είπε, επίσης, ότι ένας άνθρωπος που συνεισφέρει δε θέλει να δημοσιοποιείται για να μη διαφημίζει ότι είναι ευαίσθητος. Επεσήμανε ότι η κ. Καρσερά - Χριστοδουλίδη κατάφερε να αυξήσει τη ροή χορηγιών στον Φορέα και ότι θα έπρεπε να χειροκροτείται η προσπάθεια αυτή, καταλήγοντας ότι η πρόταση νόμου δεν πρέπει να ψηφιστεί στην Ολομέλεια της Βουλής.
Ο Βουλευτής του ΔΗΚΟ, Παύλος Μυλωνάς, με παρέμβασή του στη συνεδρίαση είπε ότι πρέπει να στηριχθεί ο Φορέας «ως ένα κομμάτι δικό μας και όχι ως κάτι που είναι απέναντί μας» και εξέφρασε την άποψη ότι πρέπει ο Φορέας να δίνει πληροφορίες σε όποιον τις ζητήσει.
Ο Βουλευτής της ΔΗΠΑ, Μαρίνος Μουσιούττας είπε ότι «είναι καλή η διαφάνεια, όμως να μην παρακωλύει τον σκοπό και τους στόχους που έχει αυτό το ταμείο». Εξέφρασε την πεποίθηση ότι με τους ελέγχους που γίνονται, το ταμείο προσφέρει αυτό που είχε να προσφέρει και από τον καιρό της ίδρυσης του το 2013. Σημείωσε, ακόμα, ότι αν κριθεί απαραίτητο, μπορούν να ενταθούν και οι έλεγχοι.
Η Ανεξάρτητη Βουλευτής, Αλεξάνδρα Ατταλίδου, σε παρέμβασή της στην συνεδρίαση είπε ότι θα έπρεπε όλες οι δωρεές προς το δημόσιο να υπόκεινται στην ίδια νομοθεσία για τη διασφάλιση διαφάνειας, καθώς και ότι θα έπρεπε να υπάρχει μέσα από τις δομές του κράτους διαδικασία για παροχή βοήθειας σε φοιτητές που δυσπραγούν.
Ο Ανεξάρτητος Βουλευτής, Ανδρέας Θεμιστοκλέους, σε παρέμβασή του στη συνεδρίαση είπε ότι δεν χρειάζεται να ξέρει η κοινωνία ποιος είναι ο κάθε χορηγός και ότι αυτό θα έχει ως συνέπεια να αναγκαστεί ένας χορηγός να δώσει άλλα τόσα, για να κατευνάσει όσους τον προσεγγίσουν διαμαρτυρόμενοι.
