ΠΗΓΗ: AFP
Αν και ο τουρκικός πληθωρισμός επιβραδύνθηκε τον Σεπτέμβριο, εξακολουθεί να είναι εκτός ελέγχου, με την τουρκική Κυβέρνηση να αποφεύγει να λάβει δύσκολες αποφάσεις που θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην αντιμετώπισή του, δήλωσαν εμπειρογνώμονες στο AFP.
Η Τουρκία έχει βιώσει έναν ραγδαίο πληθωρισμό τα τελευταία δύο χρόνια, ο οποίος κορυφώθηκε στον ετήσιο ρυθμό του 85,5% τον Οκτώβριο του 2022 και 75,45% τον περασμένο Μάιο.
Η Κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι επιβραδύνθηκε στο 49,4% τον Σεπτέμβριο. Ωστόσο, τα στοιχεία αμφισβητούνται από την ομάδα ανεξάρτητων οικονομολόγων της ENAG, η οποία εκτιμά ότι ο ετήσιος πληθωρισμός ανήλθε στο 88,6% τον Σεπτέμβριο.
Ο Υπουργός Οικονομικών Μεχμέτ Σιμσέκ δήλωσε ότι η Άγκυρα ελπίζει να μειώσει τον πληθωρισμό στο 17,6% έως το τέλος του 2025 και σε «μονοψήφιο ποσοστό» το 2026.
Αλλά και ο Τούρκος Πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν χαιρέτισε πρόσφατα την επιτυχία της Τουρκίας να «ξεκινήσει τη διαδικασία μόνιμου αποπληθωρισμού».
«Οι δύσκολες στιγμές είναι πίσω μας», πρόσθεσε.
Ωστόσο, οικονομολόγοι που ρωτήθηκαν από το AFP δήλωσαν ότι η αύξηση των τιμών καταναλωτή στην Τουρκία έχει γίνει «χρόνια» και επιδεινώνεται από ορισμένες κυβερνητικές πολιτικές.
«Η τρέχουσα πτώση (του πληθωρισμού) οφείλεται απλώς σε μια επίδραση της βάσης» του πληθωρισμού, ανέφεραν και πρόσθεσε πως «οι αυξήσεις των τιμών κατά τη διάρκεια ενός μήνα εξακολουθούν να είναι υψηλές, στο 2,97% σε όλη την Τουρκία και στο 3,9% στην Κωνσταντινούπολη».
«Δεν μπορείτε να το αποκαλέσετε αυτό μια ιστορία επιτυχίας», είπε ο Mehmet Sisman, καθηγητής οικονομικών στο Πανεπιστήμιο Marmara της Κωνσταντινούπολης.
«Μαύρες τρύπες του προϋπολογισμού»
Απορρίπτοντας τη συμβατική οικονομική πρακτική της αύξησης των επιτοκίων για τον περιορισμό του πληθωρισμού, ο Ερντογάν υπερασπίζεται εδώ και καιρό την πολιτική μείωσης των επιτοκίων, επικαλούμενος τις ισλαμικές αρχές που απαγορεύουν την τοκογλυφία. Αυτό έχει οδηγήσει τη λίρα σε διολίσθηση, τροφοδοτώντας περαιτέρω τον πληθωρισμό.
Το επιτόκιο της Κεντρικής Τράπεζας παρέμεινε αμετάβλητο τον Σεπτέμβριο, για έκτο συνεχόμενο μήνα.
«Η καταπολέμηση του πληθωρισμού περιστρέφεται γύρω από τις προτεραιότητες του χρηματοπιστωτικού τομέα. Ως αποτέλεσμα, αυτή γίνεται έμμεσα και δημιουργεί αβεβαιότητα», εξήγησε ο Erinc Yeldan, καθηγητής οικονομικών στο Πανεπιστήμιο Kadir Has στην Κωνσταντινούπολη.
Ωστόσο, η αύξηση των επιτοκίων από μόνη της δεν είναι αρκετή για να σταθεροποιήσει τον πληθωρισμό χωρίς την αντιμετώπιση των τεράστιων δημοσιονομικών ελλειμμάτων, σύμφωνα με τον Yakup Kucukkale, καθηγητή οικονομικών στο Τεχνικό Πανεπιστήμιο Karadeniz.
Ανέφερε ότι το δημοσιονομικό έλλειμμα της Τουρκίας βρίσκεται στο επίπεδο ρεκόρ των 129,6 δισεκατομμυρίων τουρκικών λιρών (3,45 δισεκατομμυρίων ευρώ).
«Ο Σιμσέκ λέει ότι αυτό οφείλεται στις δαπάνες που συνδέονται με την ανοικοδόμηση στις περιοχές που επλήγησαν από τον σεισμό του Φεβρουαρίου του 2023», ανέφερε ο κ. Kucukkale.
«Αλλά η πραγματική μαύρη τρύπα οφείλεται στις δαπανηρές συμβάσεις σύμπραξης δημόσιου και ιδιωτικού τομέα», είπε, αναφερόμενος στις συμβάσεις υποδομών, οι οποίες, όπως λένε οι επικριτές, συχνά ανατίθενται σε εταιρείες που βρίσκονται κοντά στην Κυβέρνηση Ερντογάν.
Τα «μέτρα λιτότητας», όπως η ακύρωση των υπηρεσιών καθαριότητας στα δημόσια σχολεία, πλήττουν τους πιο μειονεκτούντες και ενισχύουν τις ανισότητες, δήλωσε ο κ. Yeldan, υποδεικνύοντας ότι θα ήταν προτιμότερο να θεσπιστεί ένας «φόρος επί του πλούτου, των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών και του εισοδήματος από ακίνητα».
Όμως το κυβερνών κόμμα AKP του Ερντογάν βασίζεται στην υποστήριξη «φιλοκυβερνητικών εταιρειών» που έχουν κερδίσει συμβόλαια υποδομών, ανέφερε.
Σύμφωνα με μελέτη του Πανεπιστημίου Koc, τα νοικοκυριά αναμένουν ότι ο ετήσιος πληθωρισμός θα φθάσει το 94% μέχρι το τέλος του έτους, πολύ πάνω από τις προβλέψεις της Κεντρικής Τράπεζας.
«Οι αυξήσεις των τιμών που βιώνουν οι μεσαίες και κατώτερες τάξεις είναι ακόμη πιο ανησυχητικές επειδή αφορούν βασικά προϊόντα και υπηρεσίες όπως τα τρόφιμα, η στέγαση και η εκπαίδευση, όπου ο πληθωρισμός παραμένει πολύ υψηλός», δήλωσε ο Sisman.
