ΚΥΠΕ
Η Κυβέρνηση επικεντρώνεται στο πώς να ολοκληρώσει το έργο του τερματικού εισαγωγής υγροποιημένου φυσικού αερίου στην Κύπρο, και αυτό θα γίνει είτε με συνέχιση της συνεργασίας με την ανάδοχο εταιρεία, είτε με διακοπή του συμβολαίου και συνέχιση με άλλο τρόπο. Αυτό δήλωσε ο Υπουργός Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας Γιώργος Παπαναστασίου μετά από συνεδρία της Επιτροπής Ελέγχου της Βουλής, η οποία εξέτασε την έκθεση του Γενικού Ελεγκτή για το συγκεκριμένο έργο.
Στη συνεδρία παρευρέθηκαν, μεταξύ άλλων, ο Γενικός Ελεγκτής Οδυσσέας Μιχαηλίδης, και οι πρώην Υπουργοί Ενέργειας Νατάσα Πηλείδου και Γιώργος Λακκοτρύπης. Να σημειωθεί πως η συνεδρία διεξήχθη κεκλεισμένων των θυρών.
Σε δηλώσεις του μετά την Επιτροπή, ο κ. Παπαναστασίου είπε πως ως Υπουργείο έχουν τοποθετηθεί και ως Κυβέρνηση «συγκεντρωνόμαστε στο πώς θα υλοποιήσουμε την εισαγωγή του Φυσικού Αερίου μέσα από αυτό το τερματικό, το οποίο σημαίνει να ολοκληρωθεί το συγκεκριμένο τερματικό, να έρθει η πλωτή μονάδα αεριοποίησης στην Κύπρο για να μπορέσουν τα δύο να λειτουργήσουν».
Ο κ. Παπαναστασίου είπε πως η πλωτή μονάδα στη Κίνα είναι ολοκληρωμένη κατά 95%, και αναμένει την πιστοποίηση το συγκεκριμένο πλοίο για δύο ρόλους, για αεριοποίηση Φυσικού Αερίου και για μεταφορά υγροποιημένου Φυσικού Αερίου.
Για το χερσαίο τερματικό, ανέφερε ο Υπουργός, το οποίο αποτελείται από δύο μέρη, η πλατφόρμα έχει ξεκινήσει και είναι ολοκληρωμένη κατά 1/3 και οι εγκαταστάσεις στο έδαφος οι οποίες είναι ολοκληρωμένες κατά 40%. Συνολικά, εξήγησε, το έργο, πλωτή μονάδα και χερσαίο τερματικό με προβλήτα, είναι ολοκληρωμένο κατά 70%, κάτι όμως που δεν είναι αρκετό για να λειτουργήσει και να εξυπηρετήσει το σκοπό του.
Ως Υπουργείο, σημείωσε, σκοπός είναι να ολοκληρωθεί το τερματικό ώστε να μπορέσουμε να προχωρήσουμε τάχιστα στην χρήση φυσικού αερίου στην ηλεκτροπαραγωγή, η οποία θα μειώσει τους ρύπους κατά 25-30% κάτι το οποίο θα σημαίνει μικρότερο κόστος για τους καταναλωτές ηλεκτρικής ενέργειας.
Ο κ. Παπαναστασίου είπε πως η ολοκλήρωση του τερματικού μπορεί να γίνει είτε με τον ίδιο εργολάβο, αφού γίνει η διαπραγμάτευση, είτε θα πρέπει να γίνει τερματισμός της σύμβασης και να ολοκληρωθεί το έργο με άλλες λύσεις. «Θα πρέπει τις επόμενες μέρες να έχουμε κάποιες εξελίξεις που αφορούν το θέμα», είπε.
Απαντώντας σε ερώτηση, επανέλαβε πως υπάρχει θέμα με την πιστοποίηση της Πλωτής Μονάδας και μέχρι να γίνει αυτή η πιστοποίηση δεν μπορεί η Κυπριακή Δημοκρατία να την παραλάβει. Εξήγησε, απαντώντας στο γιατί υπάρχει καθυστέρηση στην πιστοποίηση, πως όταν ολοκληρώνεται μια κατασκευή πάνω σε ένα πλοίο που είχε διαφορετικό ρόλο προηγουμένως, θα έπρεπε να οδηγηθεί σε δύο ελέγχους, κατά πόσο μπορεί να είναι πλεύσιμο και κατά πόσο μπορεί να αεριοποιεί υγροποιημένο φυσικό αέριο. Στην πλεύση του πλοίου είχαν εντοπιστεί κάποια προβλήματα, είπε, τα οποία μπήκαν σε ένα κατάλογο και θα πρέπει να διορθωθούν πριν ζητηθεί η πιστοποίηση. «Γίνονται ενέργειες ώστε αυτή η διαδικασία να επισπευσθεί», είπε.
Σε σχόλιο πως στο παρελθόν είχε δηλώσει ότι μια οδυνηρή απόφαση θα ήταν η διακοπή της συνεργασίας με την κατασκευάστρια εταιρεία, ο κ. Παπαναστασίου είπε πως το «οδυνηρή» ήταν μια λάθος έκφραση και πως θα έπρεπε να έχει χαρακτηριστεί ως «τολμηρή» και επανέλαβε πως η πρώτη επιλογή είναι να ολοκληρωθεί το έργο από την ανάδοχο εταιρεία και η δεύτερη, αν δεν είναι αυτό δυνατόν, να τερματιστεί η συνεργασία και να ολοκληρωθεί διαφορετικά.
Η πρώην Υπουργός Ενέργειας Νατάσα Πηλείδου στις δικές της δηλώσεις είπε πως κατά τη διάρκεια της θητείας της εργάστηκαν όλοι για τη διασφάλιση του δημοσίου συμφέροντος, η οποία έγινε υπό τις περιστάσεις. Πρόσθεσε πως αν τώρα προκύπτουν προβλήματα στο στάδιο που βρίσκεται τώρα το έργο, εναπόκειται στον Υπουργό και στη νέα κυβέρνηση να λάβουν τις αποφάσεις για να προχωρήσει
Ο Πρώην Υπουργός Ενέργειας Γιώργος Λακκοτρύπης δήλωσε μετά την επιτροπή είπε πως μέσα από τη συζήτηση σήμερα διαφάνηκε ξεκάθαρα ότι η κατακύρωση του διαγωνισμού έγινε νόμιμα και χωρίς να υπάρχει νομικό κώλυμα, και αυτό επιβεβαιώθηκε και από τη Νομική Υπηρεσία που ήταν παρούσα σήμερα αλλά και στη σύσκεψη του Προεδρικού στις 22 Νοεμβρίου 2019, στην οποία δυστυχώς δεν είχαν κρατηθεί πρακτικά.
Όπως είπε ο κ. Λακκοτρύπης στη συγκεκριμένη σύσκεψη είχαμε ενώπιον μας δύο εκ διαμέτρου αντίθετες απόψεις, η πρώτη ήταν του Γενικού Ελεγκτή και από την άλλη η άποψη της ΕΤΥΦΑ που έλεγε ότι ο διαγωνισμός ήταν νόμιμος και έπρεπε να κατακυρωθεί. Όπως είπε, η πλάστιγγα έγειρε προς την κατακύρωση όπως ήταν η άποψη της Νομικής Υπηρεσίας, σημειώνοντας πως στη συγκεκριμένη σύσκεψη παρών ήταν ο τέως Γενικός Εισαγγελέας Κώστας Κληρίδης.
Ο κ. Λακκοτρύπης υπενθύμισε πως η διαδικασία εκείνη ήταν η τέταρτη διαδικασία μετά από τρεις αποτυχημένες προσπάθειες και ενδεχόμενο ναυάγιο θα έθετε σε αμφιβολία τη βιωσιμότητα και τη χρηματοδότηση του έργου.
Ο πρώην Υπουργός ανέφερε επίσης πως η ουσία του προβλήματος είναι οι οικονομικές διαφορές και όχι το γεγονός ότι οι υποδομές δεν μπορούν να γίνουν, και τόνισε πως όσο στρατηγικό ήταν το έργο το 2019 ή πιο παλιά, άλλο τόσο στρατηγικό είναι και σήμερα καθώς δεν υπάρχει άλλος τρόπος να μειωθούν οι ρύποι.
Οι δηλώσεις των Βουλευτών
Η Βουλευτής του ΔΗΣΥ Σάββια Ορφανίδου σε δηλώσεις μετά την Επιτροπή, είπε πως κανένας άλλος θεσμός δεν συμμερίζεται την άποψη του Γενικού Ελεγκτή ότι ήταν παράνομη η κατακύρωση στο συγκεκριμένο εργολάβο για τη δημιουργία των υποδομών για έλευση φυσικού αερίου στο Βασιλικό. Όπως είπε, καμία άλλη αρχή δεν επιβεβαιώνει τις αναφορές ότι δεν είχε ο εργολάβος την τεχνική επάρκεια για να φέρει εις πέρας το συγκεκριμένο έργο και καμία υπηρεσία δεν ανέφερε ότι υπήρξε αντιθεσμική ή πολιτική παρέμβαση από τον οποιονδήποτε και ότι ακολουθήθηκαν όλες οι νόμιμες διαδικασίες που διέπει η νομοθεσία τις δημόσιες συμβάσεις.
Η Βουλευτής του ΔΗΣΥ πρόσθεσε πως κανένας άλλος δεν θεωρεί ως λανθασμένες και παράνομες τις επιπρόσθετες πληρωμές που εγκρίθηκαν νόμιμα μέσα από τη σωστή διαδικασία. «Όλοι, εκτός από τον Γενικό Ελεγκτή, επιβεβαιώνουν ότι το εν λόγω έργο και οι υποδομές του έχουν ως ένα μεγάλο βαθμό ολοκληρωθεί. Αυτό επιβεβαιώθηκε από τον ίδιο τον Υπουργό», είπε, και σημείωσε πως προκύπτει όντως μια σοβαρή οικονομική διαφορά.
Η κ. Ορφανίδου τόνισε πως όλοι θα έπρεπε να στηρίζουν και όχι να υπονομεύουν την προσπάθεια της Κυπριακής Δημοκρατίας και της Κυβέρνησης να επιλύσει αυτή τη διαφορά και να παραλάβει το έργο, το οποίο κρίνεται από όλους ως εξαιρετικά σημαντικό για χώρα, για το δημόσιο συμφέρον και για τον κάθε πολίτη ξεχωριστά.
Ερωτηθείσα πόση είναι η διαφορά που έχει προκύψει, η κ. Ορφανίδου είπε πως αυτό είναι ένα θέμα για το οποίο θα πρέπει να ερωτηθούν οι ειδικοί γιατί δεν πρέπει να γίνονται δημόσιες δηλώσεις για το θέμα της διαιτησίας καθώς είναι νομικό ζήτημα.
«Συμφωνούμε ότι θα πρέπει να στηρίξουμε τις προσπάθειες που κάνει η νυν Κυβέρνηση για να μπορέσει αυτό το έργο να υλοποιηθεί και να δοθεί στους πολίτες για να μπορέσουν να απολαμβάνουν τα οφέλη από αυτό», κατέληξε.
Η Βουλευτής του ΑΚΕΛ Ειρήνη Χαραλαμπίδου είπε πως όσα περισσότερα μαθαίνουν για το θέμα, τόσο περισσότερο αγανακτούν. Αναφέρθηκε αρχικά στο πλοίο που θα αποτελέσει την πλωτή μονάδα, λέγοντας πως ως Κυπριακή Δημοκρατία έχουμε ζητήσει να πληροί αυτό το πλοίο δύο προϋποθέσεις, να μπορεί να λειτουργήσει σαν πλωτή μονάδα και να μπορεί να μεταφέρει υγροποιημένο φυσικό αέριο. Πρόσθεσε πως αυτή τη στιγμή δεν δίνουν πιστοποίηση ούτε για να αποπλεύσει να έρθει στην Κύπρο από την Κίνα αλλά ούτε για να μεταφέρει υγροποιημένο φυσικό αέριο. «Οπότε ζούμε με την ελπίδα βασικά να δούμε τι θα προκύψει και πώς θα προκύψει», είπε.
Η κ. Χαραλαμπίδου διερωτήθηκε πως γίνεται οι προσφορές για το έργο να είναι με τρόπο δομημένο που να υποχρεώνουν τις διεθνείς εταιρείες να αναλαμβάνει η μια τις νομικές υποχρεώσεις για την άλλη σε περίπτωση που δεν ανταποκριθούν στο συμβόλαιο το οποίο υπογράφουν.
Η Βουλευτής του ΑΚΕΛ, στη συνέχεια, αναφερόμενη στη σύσκεψη του Νοεμβρίου 2019 για την κατακύρωση του διαγωνισμού για την κατασκευή του τερματικού, χαρακτήρισε τραγελαφικό να γίνονται σοβαρές συσκέψεις στο Προεδρικό στην παρουσία του Προέδρου της Δημοκρατίας και για έργα εκατοντάδων εκατομμυρίων, και να μην τηρούνται πρακτικά. «Αυτά δεν στέκουν στη λογική και σίγουρα δεν περιποιούν τιμή, ούτε σε αυτούς που συμμετείχαν», είπε.
Ο Κοινοβουλευτικός Εκπρόσωπος της ΔΗΠΑ Αλέκος Τρυφωνίδης είπε πως είναι τεράστιας σημασίας η δήλωση του Υπουργού ότι θα μεγιστοποιήσει τις προσπάθειες για έλευση του ΦΑ στην Κύπρο όσο πιο νωρίς γίνεται.
«Εμείς θα στηρίξουμε την προσπάθεια του Υπουργού Ενέργειας ούτως ώστε να έχουμε όσο πιο σύντομα γίνεται Φυσικό Αέριο στην Κύπρο για τους Κύπριους καταναλωτές για φθηνότερη ενέργεια, για τους πολίτες, για τις επιχειρήσεις προς όφελος της οικονομίας της Κύπρου», είπε.
