Μετά τη σειρά αρνητικών δεικτών που είχε καταγράψει στη διάρκεια του περασμένου έτους, η Βρετανία διέφυγε οριακά την ύφεση καθώς το τελευταίο τρίμηνο του 2024 σημείωσε μικρή ανάπτυξη 0,1%. Το οφείλει, πάντως, αποκλειστικά στις δημόσιες δαπάνες καθώς ο ιδιωτικός τομέας της Βρετανίας σημείωσε συρρίκνωση για δεύτερο τρίμηνο. Οικονομικοί αναλυτές επισημαίνουν, έτσι, πως η είδηση θα εμπνεύσει αισιοδοξία στην υπουργό Οικονομικών Ρέιτσελ Ριβς και γενικότερα στην κυβέρνηση ακριβώς επειδή απομακρύνει τον κίνδυνο της ύφεσης. Βελτιώνει, άλλωστε, το κλίμα ενόψει των εξίσου σημαντικών στοιχείων που αναμένεται να ανακοινώσει τον επόμενο μήνα το Γραφείο Προϋπολογισμού. Ωστόσο, τα επιμέρους στοιχεία και οι λεπτομέρειες που έδωσε χθες η στατιστική υπηρεσία δημιουργούν προβληματισμό. Από τη στιγμή που επέστρεψε στην εξουσία τον περασμένο Ιούλιο, η κυβέρνηση των Εργατικών έχει ανακοινώσει σειρά μέτρων με σκοπό την τόνωση της ανάπτυξης και την προσέλκυση επενδύσεων από τον ιδιωτικό τομέα. Εχει καταστήσει σαφές ότι είναι διατεθειμένη να συναινέσει σε ορισμένα αμφιλεγόμενα σχέδια, όπως η κατασκευή ενός τρίτου διαδρόμου προσγείωσης και απογείωσης στο αεροδρόμιο του Χίθροου. Οπως τονίζουν όμως οικονομικοί αναλυτές, τα σχέδια αυτά θα αργήσουν να υλοποιηθούν και θα αργήσουν πολύ περισσότερο να έχουν αντίκτυπο στην οικονομία που εξακολουθεί να επιβαρύνεται από τα υψηλά επιτόκια και την πτώση της εμπιστοσύνης, και τώρα από την απειλή των δασμών και του εμπορικού πολέμου.
Οπως επισημαίνει ο Ματ Σουανέλ, οικονομικός σύμβουλος της ΕΥ ΙΤΕΜ, το βιοτικό επίπεδο των Βρετανών έχει υποστεί σημαντική υποχώρηση καθώς το κατά κεφαλήν ΑΕΠ συρρικνώθηκε για δεύτερο συναπτό τρίμηνο και «η εγχώρια ζήτηση ήταν πολύ μικρότερη» στα τέλη του περασμένου έτους. Οι επιχειρήσεις της Βρετανίας αλλά και οι καταναλωτές έχουν δεχθεί πλήγμα στη διάρκεια του περασμένου έτους μετά τη μεγάλη αύξηση των φόρων στους εργοδότες, στον προϋπολογισμό του Οκτωβρίου. Επρόκειτο για μέτρο που η κυβέρνηση των Εργατικών χαρακτήρισε αναγκαίο προκειμένου να εξασφαλιστούν οι πόροι για τη χρηματοδότηση των δημοσίων υπηρεσιών. Οπως τονίζουν αναλυτές, αυτή η αύξηση φόρων οδήγησε τόσο τη φορολογική επιβάρυνση όσο και το ίδιο το μέγεθος του Δημοσίου να πλησιάσουν τα υψηλότερα επίπεδα που έχουν καταγραφεί στη χώρα από τα χρόνια αμέσως μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Ειδικότερα, τα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα η στατιστική υπηρεσία φέρουν την ανάπτυξη του βρετανικού ΑΕΠ στο 0,9% για το σύνολο του 2024. Σε ό,τι αφορά τον Δεκέμβριο, η ανάπτυξη προήλθε από την κατανάλωση στα μπαρ και στις παμπ της Βρετανίας, που κατέγραψαν έναν «πολύ καλό μήνα», όπως και από τις χονδρικές πωλήσεις, τη διανομή ταινιών, τις βιομηχανίες μηχανολογικού εξοπλισμού και τις φαρμακοβιομηχανίες. Στον αντίποδα ήταν οι τομείς του προγραμματισμού υπολογιστών, των εκδόσεων και των πωλήσεων αυτοκινήτων που υποχώρησαν. Επίσης τα στοιχεία φέρουν την κατανάλωση του δημόσιου τομέα να αυξάνεται κατά 0,8% τους τελευταίους τρεις μήνες του 2024 εξαιτίας κυρίως των δαπανών για τους τομείς της υγείας, της άμυνας και της δημόσιας διοίκησης. Στο ίδιο χρονικό διάστημα, αντιθέτως, οι δαπάνες των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων μειώθηκαν κατά 3,2%. Σύμφωνα, δε, με τις εκτιμήσεις της Τράπεζας της Αγγλίας, οι ρυθμοί ανάπτυξης θα παραμείνουν χαμηλοί και στη διάρκεια του τρέχοντος έτους. Την περασμένη εβδομάδα αναθεώρησε προς τα κάτω την εκτίμησή της για την ανάπτυξη του 2025 στο 0,7%.
Bloomberg
