Πάνω από μισό δισ. ο ετήσιος τζίρος των κλειστών εμπορικών κέντρων παγκύπρια. Για το 1ο τρίμηνο του 2023, ο τζίρος είναι αυξημένος 25% σε σχέση με πέρσι ενώ καλύτερα κατά 30% και τα επίπεδα επισκεψιμότητας. Καλύτερες οι επιδόσεις και σε σχέση με το 2019, με αυξομειώσεις στο ποσοστό της αύξησης για το κάθε mall. Υπάρχουν περιπτώσεις, όπως για παράδειγμα το Nicosia Mall, που ο ετήσιος τζίρος του 2022 αυξήθηκε κατά 23% σε σχέση με το 2019. Ο τζίρος συνδέεται σαφώς με την αύξηση της επισκεψιμότητας, η οποία φαίνεται να κερδίζει σταθερά τη μεγαλύτερη πίτα του καταναλωτικού κοινού στην κυπριακή αγορά.
Επισκεψιμότητα εκατομμυρίων
Σύμφωνα με στοιχεία που συγκέντρωσε η «Κ», οι επισκεψιμότητες κατά το 2022 είναι αυξημένες σε σχέση με προηγούμενες χρονιές –λόγω και των περιοριστικών μέτρων της πανδημίας που είχαν σοβαρή επίπτωση στο λιανικό εμπόριο. Τα τελευταία στοιχεία δείχνουν την άνοδο σε σύγκριση με το 2021, με αυτά να δείχνουν ότι κάθε μήνα, η επισκεψιμότητα είναι πιο πάνω από τον αντίστοιχο μήνα του προηγούμενου έτους. Στα 4,7 εκατ. ανέρχεται η επισκεψιμότητα στο Nicosia Mall για το 2022. Πρόκειται για το εμπορικό κέντρο με τους μεγαλύτερους αριθμούς επισκεψιμότητας για το προηγούμενο έτος, που καταγράφει ψηλότερους δείκτες σχεδόν για κάθε μήνα. Ακολουθεί το Mall of Cyprus με 4,64 εκατ., το My Mall Limassol με 3,79 εκατ., το Kings Avenue Mall στην Πάφο με 3,53 εκατ. και το Metropolis Mall με 3,08 εκατ. (χωρίς να υπολογίζεται το 1ο τρίμηνο του έτους).
Πιο δυνατός μήνας
Το μεγαλύτερο ποσοστό αύξησης (με εξαίρεση τον Ιανουάριο, με την αύξηση να εκτοξεύεται, εφόσον τον αντίστοιχο μήνα του 2021 τα εμπορικά καταστήματα ήταν κλειστά) καταγράφηκε τον μήνα Μάιο (+76% στο Paphos Mall, 43% στο My Mall Limassol, 37% στο Mall of Cyprus και 31% στο Nicosia Mall). Η μεγαλύτερη επισκεψιμότητα σε απόλυτους αριθμούς, ωστόσο, σημειώθηκε τον Δεκέμβριο, ο οποίος έχει καθιερωθεί ως ο εμπορικότερος μήνας του έτους, και όχι άδικα. Παγκύπρια η επισκεψιμότητα στα κλειστά εμπορικά κέντρα ανήλθε σε περίπου 2,34 εκατ. επισκέπτες μόνο για τον συγκεκριμένο μήνα –πρόκειται για επαναλαμβανόμενες επισκέψεις, οι οποίες αυξάνονται λόγω των εορτών των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς. Από τα πέντε βασικά κλειστά εμπορικά κέντρα, η μεγαλύτερη επισκεψιμότητα σε αριθμούς καταγράφεται σε Nicosia Mall (560.791) και Mall of Cyprus (538.905). Την ψηλότερη, βεβαίως, επισκεψιμότητα σε σχέση με τους υπόλοιπους μήνες του έτους καταγράφουν τον Δεκέμβριο και το mall της Λεμεσού με 427.468 επισκέπτες και το Metropolis Mall στη Λάρνακα με 451.834 επισκέπτες. Στην περίπτωση του mall της Πάφου, τα ψηλότερα επίπεδα επισκεψιμότητας καταγράφηκαν τον Αύγουστο – 376.300 κάτι που συνδέεται βεβαίως με τις τουριστικές αφίξεις και διανυκτερεύσεις στην περιοχή.
Αγορές εκτός malls
Ικανοποιητικά κινείται, ωστόσο, εκτός των κλειστών εμπορικών κέντρων και το λιανικό. Από την πλευρά του ο γ.γ. ΠΑΣΥΛΕ Μάριος Αντωνίου, ανέφερε ότι το πρώτο τρίμηνο του έτους αλλά και ο Απρίλιος κινήθηκαν πάρα πολύ καλά για την αγορά, η οποία ενισχύθηκε στους δείκτες επισκεψιμότητας αλλά και αγορών και από τις πρώτες αφίξεις τουριστών για τις γιορτές του Πάσχα. Πάντως και τα επίσημα στοιχεία Φεβρουαρίου από την Στατιστική Υπηρεσία, δείχνουν ότι και η αξία και ο όγκος του κύκλου εργασιών του λιανικού εμπορίου έχουν αυξηθεί κατά 7,3% σε όγκο και 13,9% σε αξία. Ένα σημαντικότατο κομμάτι αυτού του κύκλου εργασιών συγκεντρώνουν τα malls, που φαίνεται ότι προσελκύουν μεγάλες μερίδες καταναλωτών, κυρίως των ηλικιών 14-35 ετών, που θεωρούνται big spenders. Κι αυτό λόγω του ότι δεν προσφέρουν μόνο επιλογές για αγορές, αλλά επιχειρούν να δώσουν στον καταναλωτή μια ολιστική εμπειρία ψυχαγωγίας. Στα θετικά των malls είναι και το γεγονός ότι προσφέρουν –επίσης– ένα ελεγχόμενο και ασφαλές περιβάλλον ανεξάρτητα καιρικών συνθηκών, με διευκολύνσεις σε χώρους στάθμευσης και διαφορετικές επιλογές σε ψυχαγωγία, εστίαση και αγορές –από ένδυση και υπόδηση, είδη τεχνολογίας μέχρι ψώνια του σουπερμάρκετ. Την ίδια ώρα, είναι πολύ σημαντική και η ενίσχυση των εμπορικών δρόμων των πόλεων, οι οποίοι μέχρι στιγμής φαίνεται να χάνουν μερίδια από τα κλειστά εμπορικά κέντρα. «Οι εμπορικοί δρόμοι είναι πολύ σημαντικό να έχουν ζωή, αλλά είναι επίσης σημαντικό να έχουν διευκολύνσεις και χώροι στάθμευσης, δημόσιες τουαλέτες, πλατείες και πεζόδρομοι. Πρέπει να συνδυαστεί η εμπορικότητα των shopping malls αλλά σε καμία περίπτωση να μην χαθεί και η επισκεψιμότητα και η ζωή στους εμπορικούς δρόμους. Θέλουμε και τα δύο» τονίζει ο κ. Αντωνίου. Τόνισε την ανάγκη συμβολής της τοπικής αυτοδιοίκησης, ώστε να βελτιωθεί η προσβασιμότητα των επισκεπτών, να υπάρχουν διευκολύνσεις αλλά και να πραγματοποιούνται εκδηλώσεις που μπορούν να προσελκύσουν το κοινό στις κύριες εμπορικές αρτηρίες. Τόνισε ότι το κλειδί για την αύξηση επισκεπτών στους εμπορικούς δρόμους είναι οι δημόσιες συγκοινωνίες.
Το case study της Μακαρίου
Ενδεικτικά είναι τα στοιχεία καταγραφής επισκεψιμότητας που αφορούν τη λεωφόρο Μακαρίου. Σύμφωνα με τα οποία, μέσα σε διάστημα ενός έτους, από τον Μάρτιο 2022 μέχρι τον Μάρτιο 2023, ο όγκος των επισκεπτών ανήλθε στους 1,3 εκατομμύρια. Οι καλύτερες επιδόσεις καταγράφηκαν τον φετινό Μάρτιο με επισκέπτες που ξεπέρασαν τις 212 χιλιάδες σε ένα μήνα, καταγράφοντας μια σημαντική αύξηση σε σύγκριση με τον Μάρτιο του 2022 της τάξης του 142% και 70% σε σύγκριση με τον Δεκέμβριο του 2022. (Οι μετρήσεις έγιναν από το σύστημα Counting Analytics που παρέχεται στα πλαίσια υλοποίησης του συγχρηματοδοτούμενου έργου Έξυπνης Πόλης του Δήμου Λευκωσίας). Παρά την αύξηση της επισκεψιμότητας, τα στοιχεία που έχει ενώπιον της η «Κ» καταδεικνύουν τον μακρύ δρόμο που έχει να διανύσει το κέντρο της πρωτεύουσας για να εισέλθει ουσιαστικά στο παιχνίδι του ανταγωνισμού κυρίως στο πεδίο των αγορών ένδυσης και υπόδησης. Για παράδειγμα, τον Μάρτιο του 2022, επισκέφθηκαν την λεωφόρο Μακαρίου, γύρω στο 1/4 του συνόλου των επισκεπτών των μεγάλων εμπορικών κέντρων της Λευκωσίας Nicosia Mall και Mall of Cyprus. Την καλοκαιρινή περίοδο Ιουνίου- Αυγούστου ο όγκος των επισκεπτών της Μακαρίου μειώθηκε και ανήλθε περίπου στο 20% των εμπορικών κέντρων. Αυτό βεβαίως συνδέεται με τις ψηλές θερμοκρασίες του καλοκαιριού που δεν ευνοούν τους ανοικτούς χώρους κυρίως κατά την διάρκεια της ημέρας, ενώ σχεδόν η ίδια αναλογία καταγράφεται και τον Δεκέμβριο. Το άνοιγμα χώρων εστίασης στην λεωφόρο λειτούργησε θετικά για την αύξηση των επισκεπτών, με αποτέλεσμα οι τελευταίες μετρήσεις Μαρτίου να δίνουν σημαντική αύξηση στους αριθμούς επισκεπτών (212,177).
Την καλοκαιρινή περίοδο Ιουνίου- Αυγούστου ο όγκος των επισκεπτών της Μακαρίου μειώθηκε και ανήλθε περίπου στο 20% των εμπορικών κέντρων.
Τρεις νέες επενδύσεις
Πέραν των νέων εισόδων στον τομέα της εστίασης, στην περιοχή του κέντρου της Λευκωσίας, έρχονται επενδύσεις εκατομμυρίων, οι οποίες δείχνουν ότι σε βάθος χρόνου, οι κεντρικοί εμπορικοί δρόμοι θα ενισχυθούν σημαντικά. Η «Κ» μίλησε με την εταιρεία Cyfield, η οποία ετοιμάζει τρία οικιστικά έργα πολλών εκατομμυρίων, εκ των οποίων τα δύο στην οδό Στασικράτους. Συνολικά η εταιρεία θα επενδύσει 134 εκατομμύρια και για τα τρία έργα. Ήδη έχει ανακοινωθεί η πρώτη επένδυση, ένα οικιστικό έργο ύψους €30 εκατ. στην Στασικράτους, το Stasikratous Residences- ένα κτήριο 26 ορόφων και 46 διαμερισμάτων (23 1ος υπνοδωματίου και τα υπόλοιπα 23, τριών υπνοδωματίων). Στο ισόγειο του κτηρίου θα λειτουργούν δύο εμπορικά καταστήματα, για τα οποία ήδη έχουν κλείσει συμφωνίες για luxury goods. Το έργο είναι στην διαδικασία τοποθέτησης των θεμελίων. Πρόκειται για έργο το οποίο θα απευθύνεται στην κυπριακή αγορά και με τιμές χαμηλότερες από το 360. Έρχεται επίσης ένα 2ο ψηλό κτήριο 20 ορόφων και πάλι στην Στασικράτους, μια επένδυση ύψους €24 εκατ. Η 3η ανάπτυξη χωροθετείται απέναντι από το παλιό ΓΣΠ, πρόκειται για κτήριο 25 ορόφων και είναι ύψους €80 εκατ. και αναμένουν τις άδειες από τον δήμο. Όπως ανέφερε ο CEO του ομίλου Γιώργος Χρυσοχός, υπάρχει βιωσιμότητα και ανοδική πορεία για το κέντρο της Λευκωσίας, η οποία ενισχύεται με το άνοιγμα καταστημάτων εστίασης σιγά σιγά και την αύξηση των επισκεπτών. Ως εκ τούτου η εταιρεία προχωρά σε νέες επενδύσεις ενώ αναμένονται κινήσεις και από άλλους παίκτες.
H εταιρεία Cyfield ετοιμάζει τρία οικιστικά έργα πολλών εκατομμυρίων, εκ των οποίων τα δύο στην οδό Στασικράτους.
