Την ώρα που οι τουριστικές αφίξεις δείχνουν να είναι σε τροχιά ανάκαμψης, και η αεροπορική κίνηση προσεγγίζει τα επίπεδα του 2019 (στο 80% σύμφωνα με στοιχεία τα οποία παρέθεσε ο υπουργός Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων Γιάννης Καρούσος στο συνέδριο Flight Safety Foundation), το καθημερινό πρόγραμμα προσωπικού στα ξενοδοχεία δεν βγαίνει. Καταγράφονται σοβαρά κενά σε καίρια πόστα για την εύρυθμη λειτουργία τόσο της τουριστικής βιομηχανίας εν γένει, όσο και των τουριστικών καταλυμάτων. Ζητούνται λοιπόν, καμαριέρες-καμαριέρηδες αλλά και προσωπικό κουζίνας, αφού εκεί εντοπίζεται το μεγαλύτερο πρόβλημα. Σε μικρότερο βαθμό είναι οι ελλείψεις σε προσωπικό υποδοχής και σερβιτόρους. Πρόκειται για ελλείψεις, οι οποίες εν μέρει θα καλυφθούν από προσωπικό τρίτων χωρών, που έλαβε άδεια εργασίας και αναμένεται σύντομα στην Κύπρο. Οι αριθμοί και πάλι όμως δεν βγαίνουν. Στο σύνολο οι δοθείσες άδειες ανέρχονται σε 900 (από Λίβανο, Ταϊλάνδη και Νεπάλ), ενώ οι ανάγκες προσωπικού κυμαίνονται στις 5.500, σύμφωνα με τον γενικό διευθυντή του ΠΑΣΥΞΕ Φιλόκυπρο Ρουσουνίδη. Δηλαδή το ποσοστό που αναμένεται να καλυφθεί κυμαίνεται μόλις στο 15% των υφιστάμενων αναγκών. Επιπλέον οι διαδικασίες που μεσολαβούν μέχρι την άφιξη, την εργοδότηση, την εκπαίδευση και την ενσωμάτωση του υποψηφίου είναι χρονοβόρες. Έτσι, με την καλοκαιρινή τουριστική σεζόν να έχει ήδη ξεκινήσει, θεωρείται δεδομένο ότι έχει ήδη χαθεί πολύτιμος χρόνος, ενώ ήδη είναι εμφανής ο αντίκτυπος του προβλήματος, στην ξενοδοχειακή βιομηχανία.
Κλειστές κλίνες
Την ίδια ώρα δεν φαίνεται να υπάρχει στο τραπέζι κάποια άλλη εναλλακτική. Ήδη είχε γίνει μια προσπάθεια για κάλυψη μέρους των αναγκών μέσω εργοδότησης προσφύγων από την Ουκρανία, η οποία δεν ευοδώθηκε. Άρα τα ξενοδοχεία θα δουλέψουν με το υφιστάμενο προσωπικό και θα προσφέρουν και το ανάλογο επίπεδο και εύρος υπηρεσιών. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι ίσως λόγω έλλειψης προσωπικού, μια μονάδα θα ανοίγει λιγότερες κλίνες για τους επισκέπτες, αριθμός εστιατορίων εντός των ξενοδοχείων δεν θα λειτουργήσει, ή θα λειτουργήσει λιγότερες ώρες, ενώ κάποιες άλλες υπηρεσίες ενδεχομένως να μην είναι πλέον διαθέσιμες. «Η έλλειψη προσωπικού απειλεί την ποιότητα των υπηρεσιών μας» αναφέρει ο κ. Ρουσουνίδης. Από πλευράς ΣΤΕΚ, η γενική διευθύντρια Χρυσαίμιλη Ψηλογένη έκανε λόγο για καθυστέρηση στη διαχείριση του ζητήματος. «Είχαμε ζητήσει από πέρυσι να δοθούν οι άδειες ώστε να δοθεί απαραίτητος χρόνος για να εξευρεθούν κατάλληλα και ικανά άτομα και να εκπαιδευτούν και να καλύψουν τις θέσεις εργασίας. Τώρα, ευρισκόμενοι μεσούσης της τουριστικής σεζόν, είναι δύσκολα τα πράγματα». Τόνισε επίσης ότι το πρόβλημα θα παραμείνει και τα επόμενα χρόνια και χρειάζεται συγκεκριμένος σχεδιασμός και δράσης για τη διαχείρισή του.
Λιγότερο προσωπικό σημαίνει λιγότερες υπηρεσίες. Μόλις 15% των αναγκών θα καλυφθεί από τις νέες προσθήκες σε προσωπικό
Ζητείται Man power planning
Προτείνει, ως εκ τούτου, συγκεκριμένες εισηγήσεις, ώστε τα τουριστικά επαγγέλματα να καταστούν ελκυστικά για τους νέους και τις νέες. Θεωρείται επάναγκες, όπως αναφέρει ο ΣΤΕΚ, η εκπόνηση μελέτης για τις ανάγκες της ξενοδοχειακής βιομηχανίας και του τουριστικού κλάδου και τις ελλείψεις που θα υπάρχουν τα επόμενα χρόνια – το λεγόμενο man power planning. «Έτσι θα ξέρουμε για ποιες θέσεις θα υπάρχει ανάγκη και πόσες θα είναι αυτές ώστε να προετοιμαστούμε κατάλληλα».
Σημείωσε παράλληλα ότι στη βάση αυτής της μελέτης θα πρέπει να αναπτυχθεί στρατηγική για κάλυψη των αναγκών και ενδυνάμωση των δεσμών μεταξύ της εκπαίδευσης και της αγοράς εργασίας. Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να επιτευχθεί και μέσα από το πρόγραμμα «Σπουδάζω και Εργάζομαι», το οποίο θα απευθύνεται σε Κύπριους και μη, και θα περιλαμβάνει τη δωρεάν φοίτηση του φοιτητή, με τα δίδακτρα να καλύπτονται από τον εκάστοτε ξενοδόχο που θα συμμετέχει στο πρόγραμμα, καθώς και τη δέσμευση του φοιτητή για εργασία για ορισμένο διάστημα μετά την αποπεράτωση του κύκλου σπουδών του. Σε αυτό το πλαίσιο πραγματοποιήθηκε το προηγούμενο διάστημα σύσκεψη υπό το Υπουργείο Παιδείας, μεταξύ των κυπριακών πανεπιστημίων και εκπροσώπων της τουριστικής βιομηχανίας, της ναυτιλίας και της τεχνολογίας. Αναμένονται πλέον οι εισηγήσεις των πλευρών για να οριστεί νέα συνάντηση, το προσεχές διάστημα.
Και ακυρώσεις πτήσεων
Οι ελλείψεις προσωπικού δεν είναι φυσικά «προνόμιο» της ξενοδοχειακής βιομηχανίας, ή της Κύπρου. Τις τελευταίες εβδομάδες σε ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο οι αεροπορικές εταιρείες προχωρούν σχεδόν καθημερινά σε ακυρώσεις πτήσεων, λόγω της έλλειψης προσωπικού καμπίνας, κάτι που προκαλεί χάος σε αεροδρόμια της Ευρώπης. Για παράδειγμα η Easy Jet έχει ανακοινώσει την προληπτική ακύρωση 40 πτήσεων ημερησίων για το υπόλοιπο του Ιούνη στη Βρετανία, καθώς και χίλιες πτήσεις στο Βερολίνο για όλη την καλοκαιρινή περίοδο. Σχετικές δηλώσεις για το θέμα έκανε στην εκπομπή του ΣπορFM «Διασπορά ειδήσεων» ο υφυπουργός Τουρισμού Σάββας Περδίος, ο οποίος παρουσιάστηκε μάλλον καθησυχαστικός για την περίπτωση της Κύπρου. Σε ό,τι αφορά την Κύπρο υπάρχει μια σταθερότητα σε σχέση με τα προγράμματα των αεροπορικών εταιρειών. Είναι ένα πρόβλημα που θα έχουμε για όλη τη χρονιά, το οποίο σαφώς θα φέρει κάποιες απώλειες». Σημείωσε πάντως ότι δεν υπάρχει μεγάλη ανησυχία για την κυπριακή αγορά. Φαίνεται ωστόσο ότι γίνεται προσπάθεια και από τις εταιρείες, ώστε οι θέσεις που ακυρώνονται να καλύπτονται με τη χρήση μεγαλύτερων αεροσκαφών, στις πτήσεις που παραμένουν στο πρόγραμμα.
