Του Παναγιώτη Ρουγκάλα
Παρόλο που η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) αναμένεται να προχωρήσει στην έκτη μείωση των επιτοκίων από τον Ιούνιο του 2023, τα επιτόκια έχουν δώσει μεγάλη ώθηση στα κέρδη των τραπεζών, δημιουργώντας δύο διαδοχικές χρονιές ρεκόρ κερδοφορίας. Αν το 2023 θεωρείτο χρονιά «ρεκόρ» για τις κυπριακές τράπεζες σε επίπεδο κερδών, ξεπερνώντας ελαφρώς τα 1,1 δισεκατομμύρια ευρώ, για το 2024 τα κέρδη τους πήγαν ακόμα καλύτερα και προσεγγίζουν τα 1,2 δισεκατομμύρια ευρώ. Συγκεκριμένα, έχουν ήδη ξεπεράσει τα 1,16 δισεκατομμύρια ευρώ, ενώ για τις μικρότερες τράπεζες τα κέρδη που έχουν παρουσιαστεί για το 2024 αφορούν μόνο το πρώτο μισό του έτους. Τι και αν έχουν γίνει συνολικά από τον Ιούνιο, όταν ξεκίνησε ο κύκλος χαλάρωσης της νομισματικής πολιτικής, πέντε μειώσεις επιτοκίων (αναμένεται να ανακοινωθεί και να εφαρμοστεί η έκτη εντός ολίγων ημερών), οι τράπεζες θα καταγραφεί στα χρονικά πως είχαν την καλύτερή τους χρονιά. Παρεμπιπτόντως, με τη νέα μείωση της ΕΚΤ, το επιτόκιο καταθέσεων αναμένεται πλέον να διαμορφωθεί στο 2,5% και έτσι το 2025 το πιθανότερο είναι να μην καταγραφούν κέρδη εφάμιλλα του 2023, πόσο μάλλον του 2024 που ήταν κατά 100 εκατ. ευρώ καλύτερη χρονιά. Μην ξεχνάμε πως, το 2024 για τις τράπεζες ξεκίνησε με τους καλύτερους οιωνούς σε επίπεδο επιτοκίων, αφού μέχρι και τον Ιούνιο του 2024 που αποφασίστηκε η πρώτη μείωση, για 6 μήνες οι τράπεζες «έτρεχαν» με το βασικό επιτόκιο καταθέσεων στο 4% και το βασικό επιτόκιο αναχρηματοδότησης στο 4,5%. Από το 2025 οι τράπεζες «έτρεξαν» με το επιτόκιο διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων στο 3%, το επιτόκιο πράξεων κύριας αναχρηματοδότησης στο 3,15%. Από τον Ιανουάριο του 2025 έχει γίνει μείωση επιτοκίων 25 μονάδων βάσης και μία δεύτερη αναμένεται την πρώτη εβδομάδα του Μαρτίου του 2025.
Τα κέρδη της κάθε τράπεζας
Τα μεγαλύτερα κέρδη τα παρουσίασε η Τράπεζα Κύπρου. Συγκεκριμένα, 508 εκατομμύρια ευρώ κερδών παρουσίασε η Τράπεζα Κύπρου για το 2024, έναντι κερδών ύψους 487 εκατομμυρίων ευρώ που είχαν καταγραφεί για το 2023. Πόσο βοήθησαν όμως τα επιτόκια σε αυτό το αποτέλεσμα του μισού δισ. κερδών; Τα καθαρά έσοδα από τόκους για το 2024 της Τράπεζας Κύπρου ανήλθαν σε 822 εκατ., σε σύγκριση με 792 εκατ. για το 2023, αυξημένα κατά 4% σε ετήσια βάση. Η ίδια η Τράπεζα δεικνύει πως, η ετήσια αύξηση οφείλεται κυρίως στην αύξηση των επιτοκίων των ρευστών διαθέσιμων περιουσιακών στοιχείων και των δανείων, καθώς και στην υψηλότερη ρευστότητα, τα οποία αντισταθμίστηκαν μερικώς από τη χαμηλή αύξηση στο κόστος των καταθέσεων και στο κόστος χρηματοδότησης, καθώς και από το κόστος που προκύπτει από τις ενέργειες αντιστάθμισης (hedging).
Ισχυρά κέρδη όμως 382,6 εκατομμυρίων ευρώ παρουσίασε και η Ελληνική Τράπεζα για το 2024, σε σύγκριση με κέρδη 265,4 εκατομμυρίων ευρώ για το 2023. Τα καθαρά έσοδα από τόκους για το 2024 στην Ελληνική ανήλθαν σε 598,9 εκατ., αυξημένα κατά 12% σε σύγκριση με 536,3 εκατ. για το 2023. Σύμφωνα με την Ελληνική, η αύξηση σε ετήσια βάση οφειλόταν κυρίως στα ψηλότερα έσοδα από τόκους από το δανειακό χαρτοφυλάκιο, κυρίως λόγω της αύξησης του βασικού επιτοκίου δανεισμού της Τράπεζας κατά τα τρία πρώτα τρίμηνα του 2024, και τα ψηλότερα έσοδα από τόκους σε χρεόγραφα λόγω των ψηλότερων επιτοκίων, που αντισταθμίστηκε εν μέρει από τα ψηλότερα έξοδα στις καταθέσεις πελατών κυρίως λόγω των ψηλότερων επιτοκίων στις καταθέσεις.
Στο πλαίσιο παρουσίασης των οικονομικών αποτελεσμάτων της Eurobank S.A. στην Ελλάδα, τα στοιχεία δείχνουν πως τα προσαρμοσμένα καθαρά κέρδη από τις δραστηριότητες στο εξωτερικό και συγκεκριμένα από την Eurobank Κύπρου για το 2024 ήταν στα 210 εκατ. ευρώ, έναντι 199,4 εκατ. ευρώ για το 2024, άρα και ενισχύθηκαν κατά 5,1%.
Όσον αφορά στις υπόλοιπες τράπεζες, οικονομικά αποτελέσματα για το 2024 έχουν παρουσιάσει οι Astrobank, Alpha Bank Κύπρου και η Ancoria Bank, αλλά μόνο του πρώτου εξαμήνου. Τα κέρδη της Astrobank για το εξάμηνο του 2024 ανήλθαν σε 19,5 εκατ. έναντι κερδών 11,1 εκατ. στις 30 Ιουνίου 2023. Τα κέρδη της Alpha Bank Κύπρου για το εξάμηνο του 2024 ανήλθαν σε 29,9 εκατ. έναντι κερδών 38,2 εκατ. στα τέλη Ιουνίου 2023. Τα κέρδη της Ancoria για το εξάμηνο του 2024 ανήλθαν σε 4,2 εκατ. έναντι κερδών 8,3 εκατ. στα τέλη του 2023. Οικονομικά αποτελέσματα η Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος (Κύπρου) για το 2024 δεν έχει παρουσιάσει, ωστόσο για το 2023 ανήλθαν σε 5,6 εκατ. ευρώ.
Κατά προσέγγιση μεν, αλλά, οι παραπάνω τράπεζες θα έχουν τα διπλάσια νούμερα κερδών περίπου για το 2024, ενώ η ΕΤΕ Κύπρου πιθανώς να παρουσιάσει τα ίδια κέρδη με αυτά που παρουσίασε το 2023.
Λιγότερο δαπανηρά δάνεια
Όπως σημειώνει διαχρονικά και η ΕΚΤ, οι μειώσεις των επιτοκίων από το Διοικητικό Συμβούλιο σταδιακά καθιστούν τη λήψη νέων δανείων λιγότερο δαπανηρή για τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά. Ταυτόχρονα, οι συνθήκες χρηματοδότησης συνεχίζουν να είναι αυστηρές, μεταξύ άλλων επειδή η νομισματική πολιτική παραμένει σε περιοριστικά επίπεδα και οι προηγούμενες αυξήσεις των επιτοκίων συνεχίζουν να μεταδίδονται στο ανεξόφλητο υπόλοιπο των πιστώσεων, ενώ ορισμένα δάνεια που φθάνουν στη λήξη τους ανανεώνονται με υψηλότερα επιτόκια. Η οικονομία εξακολουθεί να βρίσκεται αντιμέτωπη με αντίξοους παράγοντες, αλλά η άνοδος των πραγματικών εισοδημάτων και η σταδιακή εξασθένιση των επιδράσεων της περιοριστικής νομισματικής πολιτικής αναμένεται να στηρίξουν την ανάκαμψη της ζήτησης με την πάροδο του χρόνου.
Το Διοικητικό Συμβούλιο είναι αποφασισμένο να διασφαλίσει ότι ο πληθωρισμός θα σταθεροποιηθεί με διατηρήσιμο τρόπο στον μεσοπρόθεσμο στόχο του 2%. Θα ακολουθήσει μια προσέγγιση που βασίζεται στα εκάστοτε διαθέσιμα στοιχεία και θα λαμβάνει αποφάσεις από συνεδρίαση σε συνεδρίαση για τον καθορισμό της κατάλληλης κατεύθυνσης της νομισματικής πολιτικής.
