KTrends Q2 23: Αυξηση δείκτη κατανάλωσης κατά 5 μονάδες

Τα νοικοκυριά δείχνουν να απορροφούν, αν και όχι ανώδυνα, τις συνεχιζόμενες πιέσεις και να δείχνουν σταθεροποίηση των συνθηκών τους. Ενώ τον Δεκέμβριο, το 40% των νοικοκυριών ανέφερε σημαντική επιδείνωση των συνθηκών του σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο, το ποσοστό σήμερα βρίσκεται σε λιγότερο από το μισό (18%). Την ίδια ώρα, το 40% των νοικοκυριών αναφέρουν σταθεροποίηση των συνθηκών τους, ποσοστό διπλάσιο από ό,τι ήταν στην αρχή του έτους.

Αξιοσημείωτη είναι η βελτίωση που σημειώνεται, έστω και μικρή («κάπως καλύτερα» και «σημαντικά καλύτερα») στις επαρχίες Λάρνακας και Αμμοχώστου, με την δεύτερη ενδεχομένως να αντικατοπτρίζει και τις προσδοκίες για σημαντική ανάκαμψη στον τουρισμό για την τουριστική σαιζόν η οποία αρχίζει αυτό το διάστημα.

Την ίδια εικόνα παρουσιάζει και η ευκολία διεκπεραίωσης βασικών καταναλωτικών αναγκών των νοικοκυριών. Σημαντικά μειωμένος είναι ο αριθμός ερωτηθέντων που καταγράφουν σημαντική επιδείνωση σε σχέση με τις αρχές του έτους (18% έναντι 40% τον Δεκέμβριο), ενώ αντίστοιχα σημαντική είναι αύξηση των ατόμων που σημειώνουν πως το τελευταίο τρίμηνο ικανοποιούν τις ανάγκες τους με την ίδια ευκολία (41% έναντι 26% τον Δεκέμβριο). Έτσι, καταγράφεται σταθεροποίηση στις πιέσεις που δέχονται τα νοικοκυριά, με τα πρώτα σημάδια ανάκαμψης.

Αξιοσημείωτο στοιχείο είναι πως στην επαρχία Λάρνακας, το 14% των ερωτηθέντων σημειώνουν βελτίωση, ποσοστό υπερδιπλάσιο όλων των άλλων επαρχιών.

Την ίδια στιγμή, η αισιοδοξία για την πορεία των οικονομικών συνθηκών στα νοικοκυριά δείχνει κάποια ανάκαμψη. Σημαντική διαφοροποίηση καταγράφεται μεταξύ των φύλων, με τους άνδρες να είναι σημαντικά πιο αισιόδοξοι από τις γυναίκες (15% έναντι 6%), ενώ σε γεωγραφική κατανομή σημειώνουμε και πάλι την Λάρνακα (15%) και την Πάφο (23%).

Παρόλο ότι το 30% των ερωτηθέντων στην Αμμόχωστο αναμένουν μικρή ή σημαντική επιδείνωση, σημειώνουμε πως το ποσοστό αυτό σημειώνει σημαντική μείωση από το 50% που ήταν στις αρχές του έτους, ενώ το 11% αναμένει βελτίωση κατά τη καλοκαιρινή περίοδο.

Αντίστοιχα αυξημένη είναι η αρνητική εκτίμηση για τους επόμενους 3 μήνες στη Λεμεσό (58%) αλλά και ανάμεσα στην ηλικιακή ομάδα 25-44.

Κατανάλωση

Όσον αφορά στην αγορά αυτοκινήτων το επόμενο τρίμηνο, η πρόθεση των ερωτηθέντων παραμένει σταθερή στο 8%, ενδεχομένως επηρεασμένη από το μειωμένο διαθέσιμο εισόδημα λόγω πληθωρισμού, αλλά και από την αυξημένη δυσκολία στην εξασφάλιση δανείων. Αξιοσημείωτη είναι η ανάκαμψη της πρόθεσης σε Αμμόχωστο και Πάφο, όπου καταγράφεται και γήρανση των οχημάτων από την Στατιστική υπηρεσία. Σημαντική αύξηση στην πρόθεση σημειώνεται και ανάμεσα στους μεσήλικες (45-64) όπου το 14% σχολιάζει πως προτίθεται να προχωρήσει σε αγορές, την ώρα που οι άλλες ηλικιακές ομάδες σημειώνουν οριακή κάμψη.

Μείωση, η οποία ενδεχομένως να είναι και παροδική, σημειώνεται στην πρόθεση αγοράς οικιακών συσκευών σε σχέση με τον Μάρτιο, (11% έναντι 14%), επίσης λόγω της συμπίεσης της εγχώριας ζήτησης στον τομέα των ακινήτων, περιλαμβανομένων και των ανακαινίσεων.

Υφίστανται, ωστόσο, δύο δεδομένα στην εν λόγω αγορά- πρώτο, η εξωτερική ζήτηση η οποία δεν καταγράφεται στην έρευνα και η οποία εκτιμάται πως είναι αυξημένη, αλλά και η μικρή ανάκαμψη στον τομέα των κατασκευών, η οποία ενδεχομένως να μεταφραστεί σε αυξημένη ζήτηση για οικιακές συσκευές στο επόμενο διάστημα.

Η πρόθεση αγοράς συσκευών τεχνολογίας καταγράφει επίσης σημαντική κάμψη, με τα ευρήματα Μάϊου να κινούνται στο 17%, 5 μονάδες χαμηλότερα από το προηγούμενο τρίμηνο. Η συγκεκριμένη κατηγορία καθοδηγείται κυρίως από τους νέους, 15% των οποίων αναφέρει πρόθεση αγοράς, αλλά και από τις δύο μεγαλύτερες πόλεις (Λευκωσία: 19%, Λεμεσός: 17%). Εκτιμούμε πως τα ευρήματα διέπει σημαντική εποχικότητα, με ανάκαμψη να αναμένεται στα τέλη Αυγούστου/ αρχές Σεπτεμβρίου, όταν νέα μοντέλα θα αρχίσουν να ανακοινώνονται και όταν θα επαναρχίσει επίσης η σχολική χρονιά σε όλα τα επίπεδα. 

Προτίμηση καταστημάτων

Δεν σημειώνεται σημαντική μετατόπιση της προτίμησης των καταναλωτών σε σχέση με τα καταστήματα επιλογής τους για καταναλωτικούς σκοπούς, παρόλο ότι έχει σημειωθεί μείωση της προτίμησης για διαδικτυακές αγορές σε σχέση με τον Μάρτιο.

Η εν λόγω προτίμηση, η παραμένει επηρεασμένη από τη συμπεριφορά κατά τη διάρκεια της Πανδημίας, παραμένει υψηλή, στο 38%, παρά την υποχώρηση από το 44% στην αρχή της Άνοιξης. Είναι ωστόσο σημαντικά αυξημένη από το τέλος του 2022, όταν βρισκόταν στο 29%. Ένα ενδιαφέρον ερώτημα για τους επόμενους μήνες είναι πόσο σταθερή θα παραμείνει η εν λόγω προτίμηση με την πλήρη έξοδο της κοινωνίας από τις συνήθειες που σχετίζονται με την Πανδημία. Σε κάθε περίπτωση, καταγράφεται η προτίμηση των νεών (47%) και των ατόμων υψηλού μορφωτικού επιπέδου (43%), ενώ γεωγραφικά η προτίμηση για διαδικτυακές αγορές εστιάζεται στη Λευκωσία (45%).

Όσον αφορά στα άλλα καταστήματα, σημειώνεται σταθεροποίηση στην προτίμηση για εμπορικά κέντρα, στο 39% ενώ σταθερή είναι επίσης η προτίμηση για πολυκαταστήματα, στο 47% (έναντι 49% τον Μάρτιο και 44% τον Δεκέμβριο).

Νέοι 25-44 συνεχίζουν να καταγράφουν σημαντική προτίμηση για εμπορικά κέντρα κατά 47%, ενώ τα πολυκαταστήματα είναι ιδιαίτερα δημοφιλή ανάμεσα σε συνταξιούχους (65+), με την προτίμηση να φτάνει το 77%. Σημειώνουμε επίσης την χαμηλή προτίμηση για πολυκαταστήματα στη Λάρνακα (35%), ενδεχομένως και λόγω της χαμηλότερης διαθεσιμότητας τους στην εν λόγω επαρχία.

Όσον αφορά στην αγορά τροφίμων, ως σταθερή μπορεί να χαρακτηριστεί η κυριαρχία των υπεραγορών, με προτίμηση άνω του 90% ανάμεσα στις 3 πρώτες επιλογές. Σημειώνεται ωστόσο υποχώρηση της προτίμησης για φούρνους, με καταναλωτές να συνεχίζουν να καταγράφουν μειωμένη προτίμηση (Δεκ: 27%, Μάρ:24%, Μάης: 19%). Παρόμοια εικόνα επικρατεί και σε σχέση με τις φρουταρίες για τις οποίες το 14% καταγράφει προτίμηση, σε σχέση με 20% τον Δεκέμβριο. Η σημαντικότερη υποχώρηση στην προτίμηση φρουταριών καταγράφεται στη Λευκωσία (11% έναντι 24% τον Μάρτιο).

Όσον αφορά στους φούρνους, η μείωση της προτίμησης εστιάζεται στις δύο μεγαλύτερες πόλεις, με καταγραφή προτίμησης στη Λευκωσία κατά 18% (27% τον Μάρτιο) και Λεμεσό κατά 17% (23% τον Μάρτιο), ενώ στροφή προς τους φούρνους καταγράφεται στη Λάρνακα όπου η προτίμηση ανέρχεται στο 23% έναντι 14% τον Μάρτιο.

Όσον αφορά στα περίπτερα, αυτά έχουν καταστεί σημαντικά δημοφιλέστερα ανάμεσα στους νέους (18-24) οι οποίοι καταγράφουν προτίμηση κατά 21%, σημειώνοντας εντυπωσιακή στροφή σε σχέση με το 8% που καταγράφηκε τον Μάρτιο. Σημαντική στροφή καταγράφεται επίσης στη Λάρνακα, όπου το 16% επιλέγει περίπτερα σε σχέση με 2% στην αρχή της Άνοιξης.  

Τρόφιμα και ένδυση

Όσον αφορά στις δαπάνες για τα τρόφιμα, δεν καταγράφεται σημαντική διαφοροποίηση στη συμπεριφορά των νοικοκυριών, με τις συνολικές τους δαπάνες να ακολουθούν την αύξηση τιμών, με τον Μάρτιο να καταγράφει αύξηση 6% έναντι του Δεκέμβρη (μέσος όρος δαπάνης 430 ευρώ), και τον Μάη αύξηση κατά 3% (μέσος όρος 343 ευρώ). Διαφαίνεται έτσι πως ο όγκος αγορών δεν διαφοροποιείται και η συνολική δαπάνη διέπεται από το ύψος των τιμών.

Οι αξίες αυτές συνάδουν με τα στοιχεία πληθωρισμού στα τρόφιμα. Η εκτίμηση για το επόμενο τρίμηνο καταγράφει σημαντική αύξηση στις δαπάνες. Ωστόσο, η υπερεκτίμηση δαπανών για τρόφιμα για το μέλλον έχει παρατηρηθεί και στις προηγούμενες έρευνες. Έτσι, η εκτίμηση των ερωτηθέντων για τις δαπάνες τους για τρόφιμα τους επόμενους τρεις μήνες, αντικατοπτρίζει την εκτίμηση για τα επίπεδα τιμών και όχι κάποια διαφοροποίηση στην καταναλωτική συμπεριφορά.

Η αγοραστική συμπεριφορά των νοικοκυριών επιβεβαιώνει πως η ζήτηση για τρόφιμα δεν αλλάζει και πως το συνολικό ποσό δαπανών για τρόφιμα ακολουθεί τις τιμές των τροφίμων.

Σημειώνεται πως περίπου το 50% των νοικοκυριών (55% τον Δεκέμβριο, 54% τον Μάρτη και 50% τον Μάη) δαπανούν μεταξύ 100 και 400 ευρώ, ενώ μεταξύ 25% και 29% δαπανούν περισσότερα από 500 ευρώ.

Όσον αφορά στην ένδυση και υπόδηση, διαφαίνεται μια μικρή αλλά στατιστικά σημαντική διάθεση για μερική αύξηση δαπανών. Τα νοικοκυριά που δαπανούν λιγότερα από 100 ευρώ τον μήνα για σκοπούς ένδυσης, καταγράφουν μείωση από 65% σε 57%. Ταυτόχρονα, τα νοικοκυριά που δαπανούν μεταξύ 100 και 200 ευρώ, αυξάνονται από 22% σε 27%, καταγράφοντας έτσι μερική μετατόπισή τους από χαμηλότερη σε υψηλότερη δαπάνη.

Οι μέσοι όροι δαπανών σημειώνουν αντίστοιχη αύξηση, από 127 ευρώ τον μήνα (Δεκέμβριος) σε 135 ευρώ τον μήνα (Μάης). Σημειώνεται πως η εκτίμηση δαπάνης είναι αυξημένη για το επόμενο τρίμηνο, με τον μέσο όρο εκτιμώμενης δαπάνης να ανέρχεται στα 181 ευρώ. Το 11% των νοικοκυριών αναφέρει πως θα δαπανήσει περισσότερα από 300 ευρώ τον μήνα το επόμενο τρίμηνο, ένα ποσοστό που συγκρίνεται ευνοϊκά με το 6% που καταγράφηκε τον Μάρτιο.

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ
ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΕΡΕΥΝΩΝ
IMR/UNIVERSITY OF NICOSIATM

ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΔΙΕΞΑΓΩΓΗΣ
WAVE 3: ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΜΑΪΟΣ 2023
WAVE 2: ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2022 - ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2023 WAVE 1: IOYNIOΣ 2022

ΜΕΓΕΘΟΣ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ
800 ATOMA (ΑΝΑ ΚΥΜΑ)

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ
ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΚΑΙ ΑΝΔΡΕΣ 18 ΕΤΩΝ ΚΑΙ ΑΝΩ

ΚΑΛΥΨΗ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ
ΠΑΓΚΥΠΡΙΑ, ΑΣΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΑΓΡΟΤΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ

ΕΠΙΛΟΓΗ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ
ΤΥΧΑΙΑ ΣΤΡΩΜΑΤΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΙΑ

ΣΥΛΛΟΓΗ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ
ΤΗΛΕΦΩΝΙΚΕΣ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΔΟΜΗΜΕΝΟΥ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ