KTrends Q1 24: Η εικόνα της οικονομίας

Η οικονομική συγκυρία δείχνει πως έχει «βρει τον πάτο» και η εικόνα της οικονομίας σταθεροποιείται μεν, αλλά σε πολύ χαμηλά επίπεδα. Οι πρώτες ενδείξεις ανάκαμψης εντοπίζονται στην τουριστική Αμμόχωστο, με την σταθεροποίηση να έχει επίσης επηρεάσει την επαρχία Λάρνακας, σε μικρότερο βαθμό. Με δεδομένα τα ακραία ευρήματα των προηγούμενων κυμάτων της έρευνας, όσον αφορά στην κατάσταση των νοικοκυριών, τις προσδοκίες και την αξιολόγηση της κυβέρνησης, η ομαλοποίηση και σταθεροποίηση των αποτελεσμάτων δεν αποτελεί έκπληξη.

Στα θετικά καταγράφονται μικρά αλλά σημαντικά σημάδια ανάκαμψης στην επαρχία Αμμοχώστου, όπου τόσο τα νοικοκυριά, όσο και οι επιχειρήσεις αναφέρουν μικρή μεν αλλά οριζόντια βελτίωση σε όλες τις κατηγορίες των ερωτήσεων. Επιπλέον, στα θετικά καταγράφεται η μείωση των πιέσεων από τον πληθωρισμό, ιδίως σε κατηγορίες όπως είναι οι συνταξιούχοι και τα άτομα με χαμηλό μορφωτικό επίπεδο μέχρι το δημοτικό και μέχρι την μέση εκπαίδευση.

Από την άλλη, οι νέοι, και ιδίως οι κατηγορίες 18-24, συνεχίζουν να είναι προστατευμένοι από την οικονομική συγκυρία, ενδεχομένως διότι οι ανάγκες τους χρηματοδοτούνται από γονείς ή άλλους ενήλικες. Η «προστασία» τους αυτή, αντικατοπτρίζεται, τόσο στην καταναλωτική τους συμπεριφορά, όσο και στις εκτιμήσεις τους για το επόμενο τρίμηνο.

Παρά τα κάποια επί μέρους θετικά στοιχεία, και παρά την μερική βελτίωση σε ορισμένα από τα ευρήματα, η εικόνα παραμένει αρκετά πιεσμένη για την οικονομία. Το 57% του δείγματος αναμένει επιδείνωση των συνθηκών το επόμενο τρίμηνο, με το 17% εξ αυτών να θεωρεί πως η οικονομία θα κινηθεί «σημαντικά χειρότερα» από ό,τι σήμερα. Η κυριότερη μετατόπιση καταγράφεται από την κατηγορία «κάπως χειρότερα» στο «τα ίδια».

Έτσι, η γενικότερη εικόνα των υψηλών πιέσεων δεν αντιστρέφεται, παρόλο ότι εντοπίζονται πλέον και σημάδια προσαρμογής των νοικοκυριών στα δεδομένα της οικονομίας. Η προσαρμογή αυτή αντικατοπτρίζεται στις αντοχές που επιδεικνύονται στην καταναλωτική συμπεριφορά, αλλά και στις αυξημένες αντοχές σε σχέση με την εξυπηρέτηση των δανειακών υποχρεώσεων.

Σε γενικές γραμμές, η υποχώρηση του πληθωρισμού και η συγκράτηση της ανάπτυξης σε θετικά επίπεδα δεν αλλάζει την γενικότερη εικόνα της οικονομίας, όπως την αντιλαμβάνονται οι πολίτες. Ενδεχομένως η μείωση του πληθωρισμού να μην γίνεται αισθητή καθώς οι αυξήσεις των τιμών κατά τον προηγούμενο ενάμιση χρόνο δεν αντιστρέφεται, με αποτέλεσμα να παραμένουν οι δυσκολίες, κυρίως στα νοικοκυριά. Οι διαχρονικά πιο αισιόδοξες επιχειρήσεις, πάντως, είναι ελαφρώς πιο απαισιόδοξες ως προς τα κέρδη που αναμένουν, χωρίς όμως αυτό να αντικατοπτρίζεται στις εκτιμήσεις για την απασχόληση ή τους μισθούς, όπου σημειώνεται μια μικρή βελτίωση στην προσδοκία για προσλήψεις.

Όσον αφορά στην καταναλωτική συμπεριφορά, η πρόθεση αγοράς παραμένει σταθερή, με μια μικρή αλλά αξιοσημείωτη αύξηση στην πρόθεση αγοράς αυτοκινήτου, η οποία ενδεχομένως να αντικατοπτρίζει τις πιέσεις των προηγούμενων περιόδων, οι οποίες συμπίεσαν σημαντικά τις αγορές οχημάτων στην αγορά.