Μια προβλεπτική λαογραφική παράδοση που χρησιμοποιείται για τον υπολογισμό -κυρίως- των βροχοπτώσεων στη χώρα μας με βάση τις συνθήκες που επικρατούν σε συγκεκριμένες μέρες του Αυγούστου. Τα λεγόμενα «μηναλλάγια» μίλησαν και φέτος δίνοντας τη δική τους εκτίμηση αναφορικά με το τι να περιμένουμε τους επόμενους δώδεκα μήνες.
Πρόβλεψη που επαληθεύεται; Παράδοση εκατοντάδων χρόνων και πόσο ακριβής μπορεί να θεωρηθεί; Οι δύο όψεις του νομίσματος στο πιάτο σας.
Τι είναι τα μηναλλάγια
Μηναλλάγια ή Μερομήνια ονομάζονται οι δώδεκα πρώτες ημέρες του όγδοου φεγγαριού του έτους και κατά την περίοδο αυτή οι “παλιοί” παρατηρούσαν τα καιρικά φαινόμενα και έβγαζαν συμπεράσματα. Οι άνθρωποι έτσι μάντευαν την καιρική κατάσταση των επόμενων δώδεκα στην αρχή φεγγαριών και αργότερα μηνών. Την ονομασία τους την πήραν από τις λέξεις «ημέρα και μήνας» γιατί σε κάθε μέρα απ’ αυτές, αντιστοιχεί ένα πλήρης κύκλος του φεγγαριού ή ένας μήνας.
Όπως εξήγησε μιλώντας στην «Καθημερινή» ο ερασιτέχνης μετεωρολόγος κύριος Τάσος Ιεροδιακόνου, στη βάση της παρατήρησης χρησιμοποιούνται διάφορα στοιχεία των καιρικών συνθηκών όπως είναι οι νεφώσεις (ποσοτικά, πυκνότητα, που κινούνται και κατευθύνονται), η υγρασία αλλά και η φορά και η ένταση των ανέμων. Αυτό απορρέει και αποτυπώνεται εμπειρικά και όχι βάσει κάποιας επιστημονικής φόρμουλας. Η εναρκτήρια ημερομηνία είναι η 4η Αυγούστου, ημέρα που αντιστοιχεί και στον φετινό Σεπτέμβριο, η 5η Αυγούστου στον Οκτώβριο και ούτω καθ’εξής μέχρι και την 13η Αυγούστου που ολοκληρώνεται θεωρητικά το ημερολογιακό έτος. Αντίστοιχη προεργασία πραγματοποιείται και με γνώμονα το παλαιό ημερολόγιο με τις ημερομηνίες που μελετώνται να είναι από τις 17 μέχρι και τις 26-27 Αυγούστου. Μάλιστα στο ξεκίνημα της εξαγωγής των συμπερασμάτων μας επεξηγήθηκε ότι κάθε 50 λεπτά της ημέρας αντιστοιχούν σε μία μέρα του ερχόμενου χρόνου (μήνα).
Τι δείχνουν τα μηναλλάγια για το 2022-23;
Ο κύριος Ιεροδιακόνου σε σχέση με την πρόβλεψη του για τα φετινά μηναλλάγια αναφέρει τα ακόλουθα: «Χωρίς πολλές βροχές θα ξεκινήσει το φθινόπωρο στο νησί μας που θα είναι μουδιασμένο με τα φαινόμενα Σεπτέμβριο και Οκτώβριο να είναι τοπικά. Από Νοέμβριο θα αρχίσει σιγά σιγά να αλλάζει περισσότερο σε σχέση με τους προηγούμενους 2 μήνες που ενδεχομένως να δώσει λίγο περισσότερες βροχές αλλά δεν φαίνεται να έχουμε πολλές βροχές. Μπαίνοντας σταδιακά στους χειμερινούς μήνες τότε θα αρχίσουν να παρατηρούνται περισσότερες βροχές από ότι το φθινόπωρο με καλά διαστήματα βροχών Δεκέμβρη-Ιανουάριο και Φεβρουάριο. Επίσης αναμένονται χιόνια και κρύο. Η άνοιξη θα συνεχίσει να δίνει βροχές στο νησί μας χωρίς να αποκλείεται οριακά χιόνια να παρατηρηθούν και Μάρτιο ίσως και στο πρώτο μισό Απριλίου. Από τον Μάιο και προς Ιούνιο και Ιούλιο σιγά σιγά τα φαινόμενα θα εντοπίζονται κυρίως σε ορεινά-ημιορεινά και εσωτερικού περιοχές με εκδηλώσεις καταιγίδων και χαλαζοπτώσεων. Όλα αυτά να γνωρίζεται εμπεριέχουν πολύ μεγάλο ρίσκο και δεν είναι εύκολο να γίνει μια πρόβλεψη που αφορά όλη την χρονιά. Αυτό ελπίζω να είναι κατανοητό σε όλες και όλους.»
Σεπτέμβριος 2022
18-20/9
24-26/9
Σε γενικές γραμμές όμως λίγα και τοπικά τα φαινόμενα.
Οκτώβριος 2022
3-6/10
18-22/10
25-29/10
Κυρίως στο τελευταίο μισό του μήνα υπάρχει το ενδεχόμενο να δούμε λίγο καλύτερες βροχές.
Νοέμβριος 2022
3-7/11
17-21/11
26-30/11
Κυρίως στο τελευταίο μισό του μήνα υπάρχει το ενδεχόμενο να δούμε λίγο καλύτερες βροχές.
Δεκέμβριος 2022
4-9/12
16-19/12
23-28/12
30-31/12
Οι περισσότερες βροχές θα είναι από το 3 δεκαήμερο του μήνα σε σχέση και με τους προηγούμενους μήνες. Οριακά για χιόνια στο Τρόοδος 4-6/12 και 30-31/12.
Ιανουάριος 2023
1-4/1
7-8/1 (χιόνια και κρύο)
23-28/1
Ίσως στις αρχές να δούμε τις περισσότερες βροχές αυτού του μήνα που φαίνεται αυτός ο μήνας να δίνει στις αρχές και προς το τέλος.
Φεβρουάριος 2023
2-8/2
11/2
20-24/2
Καλές βροχές και αυτός ο μήνας με χιόνια και κρύο.
Μάρτιος 2023
1-5/3
8-10/3
23-25/3
28-30/3
Με καλές βροχές και το ενδεχόμενο οριακά στο Τρόοδος για χιόνια το διάστημα 4-5/3 και 23-25/3.
Απρίλιος 2023
2-4/4
7-11/4
25-28/4
Ίσως να μειωθούν κάπως οι βροχές. Μπορεί οριακά για κάποιο χιόνι στο Τρόοδος στο πρώτο μισό του μήνα.
Μάιος 2023
3-8/5
18-20/5
27-29/5
Όπως γνωρίζουμε τον Μάιο τα φαινόμενα αρχίζουν να περιορίζονται πιο μέσα από τα παράλια προς ορεινά και εσωτερικό. Αρχίζουν να ευνοούνται οι καταιγίδες με χαλαζοπτώσεις.
Ιούνιος 2023
3-7/6
Τοπικές καταιγίδες με χαλαζοπτώσεις.
Ιούλιος 2023
4-6/7
Τοπικές καταιγίδες με χαλαζοπτώσεις.
Πόση ακρίβεια μπορεί να έχουν οι προβλέψεις;
Οι μετεωρολόγοι παρ’όλα αυτά δεν ασπάζονται την τεχνική αυτή κάτι που παραδέχθηκε ο κύριος Ιεροδιακόνου και επιβεβαίωσε ο Φυσικός Μετεωρολόγος Φίλιππος Τύμβιος. «Ιστορικά, ήταν μια μέθοδος που χρησιμοποιούσαν για να προβλέψουν τον καιρό, αφού αυτό είχε βαρύνουσα σημασία» ανέφερε στην «Κ» ο Φίλιππος Τύμβιος που πρόσθεσε πως δεν υπάρχει οποιαδήποτε επιστημονική σύνδεση μεταξύ των νεφώσεων ή βροχοπτώσεων Αυγούστου με τον καιρό της υπόλοιπης χρονιάς. «Αν κάποιος δει ακόμη και τις επίσημες προγνώσεις θα διαπιστώσει ότι διαφέρουν ακόμη και μεταξύ τους» πρόσθεσε υπογραμμίζοντας πως η επιστημονική κοινότητα συμφωνεί πως δεν υπάρχει οποιασδήποτε μορφής επιστημονική επαλήθευση. Καταληκτικά όμως, έσπευσε να αναγνωρίσει την αξία της παράδοσης στα μηναλλάγια λέγοντας πως είναι περισσότερο λαογραφική παρά επιστημονική.
