ΚΥΠΕ
Η ανάγκη για μεγαλύτερη εκπροσώπηση σε θέσεις εξουσίας, η συμφιλίωση οικογενειακών και επαγγελματικών υποχρεώσεων, οι αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας, το χάσμα αμοιβών και θέματα παρενόχλησης φαινόμενα παρενόχλησης στον χώρο εργασίας, είναι μερικά τα κύρια προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες στην Κύπρο σήμερα, όπως ανέφεραν στο ΚΥΠΕ, η Επίτροπος Ισότητας των Φύλων και εκπρόσωποι των συνδικαλιστικών οργανώσεων ΣΕΚ και ΠΕΟ επί ευκαιρίας της 8ης του Μάρτη, Παγκόσμιας Μέρας της Γυναίκας.
Η Επίτροπος Ισότητας των Φύλων, Τζόζι Χριστοδούλου, ερωτηθείσα από το ΚΥΠΕ σχετικά με τα κύρια προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες στην Κύπρο σήμερα, σημειώνει ότι «η μεγαλύτερη ανάγκη βελτίωσης, είναι ο τομέας της «εξουσίας» και ο τομέας του «χρόνου».
Σύμφωνα με τα στοιχεία που αναφέρθηκαν από τη Δέσπω Ησαΐα, Γραμματέα του Τμήματος Εργαζομένων Γυναικών της ΣΕΚ, το χάσμα αμοιβών στην Κύπρο φτάνει στο 10,5% και στις συντάξεις το 37%.
Η Γραµµατέας του Γραφείου Γυναικών Εργατοϋπαλλήλων της ΠΕΟ, Μαρίνα Κούκου, αναφέρει ως τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι εργαζόμενες γυναίκες τις ποιοτικές θέσεις εργασίας, το θέμα φύλαξης και φροντίδας των παιδιών, στις αξιοπρεπείς αμοιβές εργασίας.
«Εξουσία» και «Χρόνος»
Σε δήλωσή της στο ΚΥΠΕ, σχετικά με τα κύρια προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες στην Κύπρο σήμερα, η κ. Χριστοδούλου σημείωσε ότι οι τομείς όπου, σύμφωνα και με τους δείκτες έμφυλης ισότητας των κρατών μελών της ΕΕ για το 2024, εντοπίζεται η μεγαλύτερη ανάγκη βελτίωσης, είναι ο τομέας της «εξουσίας» και ο τομέας του «χρόνου».
«Στον τομέα της εξουσίας, υστερούμε σημαντικά ειδικά στην εκπροσώπηση των γυναικών στο Κοινοβούλιο, στην Ευρωβουλή και στην τοπική αυτοδιοίκηση. Επίσης, η συμμετοχή γυναικών στα ΔΣ των μεγαλύτερων, εισηγμένων στο Χρηματιστήριο Αξιών Κύπρου εταιρειών καθώς και αθλητικών οργανισμών είναι σημαντικά χαμηλή», ανέφερε.
Ο τομέας «χρόνος», σημείωσε, σχετίζεται με τη δυνατότητα των γυναικών να συμφιλιώσουν τις οικογενειακές και τις επαγγελματικές τους υποχρεώσεις, «η οποία καθορίζεται, στην ουσία, από τον χρόνο που διαθέτουν για την προσωπική τους ανάπτυξη και επαγγελματική δραστηριοποίηση και ανέλιξη».
«Τα αίτια των αδυναμιών και στους δύο τομείς, οι οποίοι είναι αλληλένδετοι, εντοπίζονται στις εδραιωμένες κοινωνικές αντιλήψεις και στερεότυπα, σύμφωνα με τα οποία, διαχρονικά, η ενεργός συμμετοχή στα κοινά και η ηγετικότητα συνδέονται με τους άντρες, ενώ οι γυναίκες ακολουθούν και στηρίζουν. Συνεπώς, η μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετωπίζουμε είναι η κατάρριψη αυτών των αντιλήψεων έτσι ώστε να προωθήσουμε ουσιαστική ισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών», πρόσθεσε.
Η Επίτροπος ανέφερε ότι σε συνεργασία και συντονισμό με όλα τα υπουργεία και υφυπουργεία, με τον ιδιωτικό τομέα και την κοινωνία των πολιτών, «υλοποιούμε πολιτικές και δράσεις στο πλαίσιο της Εθνικής Στρατηγικής για την Ισότητα των φύλων αλλά και πέραν αυτής», οι οποίες στοχεύουν, μεταξύ άλλων στην προώθηση ισότιμης πρόσβασης σε ευκαιρίες και ισότιμης συμμετοχής των γυναικών σε όλους τους τομείς δραστηριότητας και σε όλα τα επίπεδα, συμπεριλαμβανομένης της ηγεσίας, στη δημιουργία έμφυλου περιβάλλοντος σε όλους τους χώρους (π.χ. επιχειρήσεις, αθλητισμό, στράτευμα), στην στοχευμένη ενημέρωση, ευαισθητοποίηση και εκπαίδευση για θέματα ισότητας των φύλων, στη συνεχή κωδικοποίηση αναγκών και καταγραφή νέων στοιχείων με στόχο την προσαρμογή των πολιτικών μας ή/και τη διαμόρφωση νέων και στην εμπέδωση κουλτούρας ισότητας μεταξύ ανδρών και γυναικών μέσω της αποδόμησης στερεοτύπων και της εξάλειψης διακρίσεων.
«Για να ενισχύσουμε τη δυνατότητα των γυναικών να συμβιβάσουν τις οικογενειακές τους υποχρεώσεις με τις επαγγελματικές τους ανάγκες έχει ήδη υλοποιηθεί σειρά δράσεων, ενώ δρομολογούνται πολλές πρόσθετες», αναφέρει η κ. Χριστοδούλου, σημειώνοντας ότι οι δράσεις αυτές «δεν είναι συμβολικές και θεωρητικές, αλλά πρακτικές και ουσιαστικές».
«Θέλω να τονίσω ότι η ισότιμη συμμετοχή των γυναικών σε όλους τους τομείς δραστηριότητας, καθώς και στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων δεν είναι μόνο θέμα ανθρωπίνων δικαιωμάτων αλλά ωφελεί και την κοινωνία ως σύνολο, καθώς την καθιστά πιο δίκαιη και πιο βιώσιμη», είπε τέλος.
«Το χάσμα αμοιβών έχει δυσμενείς μακροχρόνιες επιπτώσεις στις συντάξεις»
Η κ. Ησαΐα σε δήλωσή της στο ΚΥΠΕ, σχετικά με τα κύρια προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες στην Κύπρο, έθεσε τα ζητήματα αξιοπρεπών συνθηκών εργασίας και του χάσματος αμοιβών. Αναφέρθηκε και στα ευρήματα έρευνας που έγινε πρόσφατα για λογαριασμό της ΣΕΚ «και κατέδειξαν ότι 1 στους 2 εργαζόμενος έπεσε θύμα εργασιακού εκφοβισμού».
Όσον αφορά στο χάσμα αμοιβών, ανέφερε ότι στην Κύπρο φθάνει στο 10,5% και στις συντάξεις το 37%, σημειώνοντας ότι «είναι ένα πολυδιάστατο ζήτημα το οποίο έχει δυσμενείς μακροχρόνιες επιπτώσεις στις συντάξεις».
Σημείωσε ότι «σημαντική εξέλιξη η οποία θα δημιουργήσει τις προοπτικές για περιορισμό του χάσματος στις αμοιβές», αποτελεί η ευρωπαϊκή οδηγία για τη μισθολογική διαφάνεια η οποία θα πρέπει να ενσωματωθεί στη εθνική νομοθεσία, τον Ιούνιο του 2026. Σημαντική παράμετρός της, σύμφωνα με την κ. Ησαΐα, είναι πως η ακρίβεια των προσκομισθέντων στοιχείων θα πρέπει να βεβαιώνεται από τον εργοδότη, μετά από διαβούλευση με τους εκπροσώπους των εργαζομένων, ανέφερε η κ. Ησαΐα.
Ανέφερε ότι η ΣΕΚ συμμετέχει ως εταίρος σε ευρωπαϊκό πρόγραμμα με συντονιστή το Τμήμα Εργασιακών Σχέσεων που έχει ως στόχο τη δημιουργία μέσα από εκπαίδευση και καθοδήγηση κουλτούρας για ίσες αμοιβές αλλά και ότι συνέβαλε στη βελτίωση των νομοθεσιών για τη μητρότητα, τη γονική άδεια και την άδεια πατρότητας.
Σημείωσε ακόμη, ότι με βάση τις καταγγελίες που λαμβάνει η γραμμή στήριξης (77775575) που δημιούργησε η ΣΕΚ τον Μάϊο του 2023, καταδεικνύεται ότι η Πολιτεία «επιβάλλεται να εφαρμόσει το συντομότερο» Στρατηγικό σχέδιο επέκτασης και εδραίωσης των συλλογικών συμβάσεων για όλους τους εργαζόμενους. Σημείωσε ότι το 80% των καταγγελιών προέρχονταν από ανοργάνωτους χώρους εργασίας του ιδιωτικού τομέα, το 8% από οργανωμένους χώρους εργασίας από τον ιδιωτικό τομέα και το 12% από τον δημόσιο τομέα και ευρύτερο δημόσιο τομέα.
Αναφέρθηκε ακόμη στην απουσία ενημέρωσης στους χώρους εργασίας για τα δικαιώματα των εργαζομένων σε σχέση με τον τρόπο διαχείρισης μιας καταγγελίας, αλλά και στην ανασφάλεια από μέρους των θυμάτων σε ανοργάνωτους χώρους εργασίας να μιλήσουν για τον εργοδότη τους, και στην απουσία νομοθετικού πλαισίου που να καλύπτει τον εργασιακό εκφοβισμό.
Η κ. Ησαΐα είπε ότι αναλαμβάνουν εκστρατεία ενημέρωσης για τις σημαντικές πρόνοιες των νομοθεσιών έτσι ώστε οι εργαζόμενοι να γνωρίζουν τα δικαιώματά τους, ενώ καλεί τη Βουλή ενώπιον της οποίας συζητούνται τα νομοσχέδια για τη βία και την παρενόχληση να προχωρήσει το συντομότερο στη ψήφιση τους, ώστε οι πολίτες να αισθάνονται ασφαλείς να προχωρούν σε καταγγελία.
«Η Πολιτεία πρέπει να στηρίξει την γυναίκεια απασχόληση»
Η Γραµµατέας του Γραφείου Γυναικών Εργατοϋπαλλήλων της ΠΕΟ, Μαρίνα Κούκου, ανέφερε στο ΚΥΠΕ ότι τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι εργαζόμενες γυναίκες είναι οι ποιοτικές θέσεις εργασίας, το θέμα φύλαξης και φροντίδας των παιδιών που, «αντί να βελτιώνεται χειροτερεύει η κατάσταση» και οι συνθήκες στο εργασιακό περιβάλλον.
Σημείωσε ότι τα φαινόμενα παρενόχλησης και σεξουαλικής παρενόχλησης συνεχίζουν να υπάρχουν στους χώρους εργασίας. «Παρά το γεγονός ότι έχουμε ψηφίσει και βελτιώσει νομοθεσίες, εντούτοις εξακολουθούν να υπάρχουν τέτοια φαινόμενα και να αυξάνονται», είπε η κ. Κούκου, σημειώνοντας ότι λόγω της ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης στους χώρους εργασίας όλο και περισσότερες γυναίκες τολμούν να καταγγείλουν τέτοια περιστατικά.
Σχετικά με τον τομέα φύλαξης και φροντίδας των παιδιών η κ. Κούκου σημείωσε «μας ανησυχεί ιδιαίτερα γιατί είναι βασική προϋπόθεση για να μπορέσει μια εργαζόμενη να βγει στην αγορά εργασίας, να παραμείνει και να συμφιλιώσει αυτόν τον ρόλο και να μπορεί να αποκτήσει πέραν του ενός παιδιού».
«Είναι μεγάλο άγχος. Από τη στιγμή που μια γυναίκα μένει έγκυος ψάχνει να κλείσει μια θέση σε βρεφοκομικό σταθμό», είπε, προσθέτοντας ότι σύμφωνα με τα στοιχεία που τους παρουσίασαν τον Ιούλιο οι Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας, 3,776 παιδιά είναι σε λίστα αναμονής για μια θέση σε βρεφοκομικό -παιδοκομικό σταθμό, ενώ 27,5% των παιδιών είναι σε άτυπη φροντίδα (παππούδες, γιαγιάδες, γυναίκες που προσέχουν παιδιά στο σπίτι). Σύμφωνα με την κ. Κούκου, αφέθηκε η επαγγελματική φροντίδα βρεφών να είναι στα χέρια ιδιωτικών επιχειρήσεων. Σημείωσε ότι υπάρχουν τέσσερις δημόσιοι, γύρω στους 78 κοινοτικούς και γύρω στους 370 ιδιωτικούς σταθμούς, «που αντιλαμβάνεστε για να επιβιώσουν και να βγάλουν κέρδος» έχουν αυξημένες τις τιμές που πληρώνουν οι εργαζόμενοι γονείς. Η κ. Κούκου σημείωσε ότι υπάρχει ένα πρόγραμμα που επιδοτείται η φροντίδα παιδιών σε οικογένειες που είναι και λήπτες επιδόματος τέκνου, «αλλά και πάλι δεν είναι αρκετή γιατί μόνο το 50% των ιδιωτικών δομών έχουν ενταχθεί στο σχέδιο».
Η κ. Κούκου αναφέρθηκε και στις αξιοπρεπείς αμοιβές εργασίας, σημειώνοντας ότι ενώ γύρω το 47% του εργατικού δυναμικού είναι γυναίκες, «βλέπουμε ότι συγκεντρώνονται σε επαγγέλματα που δεν είναι και τόσο καλά αμειβόμενα και δεν είναι και ποιοτικές θέσεις εργασίας, δηλαδή να έχουν όλα τα ωφελήματα ή να έχουν συλλογικές συμβάσεις που να καλύπτουν όλα τα ωφελήματα».
«Η στήριξη της γυναίκειας απασχόλησης είναι ένα πολύ σημαντικό κομμάτι που πρέπει η Πολιτεία να έρθει να στηρίξει ιδιαίτερα σε μια περίοδο που λέμε ότι υπάρχει ανάπτυξη και έλλειψη εργατικού δυναμικού», είπε η κ. Κούκου. Θα πρέπει να επενδύσουμε στο γυναικείο εργατικό δυναμικό και το αδρανές γυναίκειο εργατικό δυναμικό «και να μην είναι εύκολη λύση η εργοδότηση από τρίτες χώρες χωρίς να προσπαθήσουμε να εξαντλήσουμε τους ανθρώπινους πόρους που έχουμε στον τόπο μας», σημείωσε.
Αναφέρθηκε και στο χάσμα της σύνταξης, λόγω χαμηλότερων μισθών που λαμβάνουν οι γυναίκες αλλά και επειδή εργάζονται λιγότερα χρόνια για να φροντίσουν τα παιδιά τους.
