ΚΥΠΕ
Να λάβει μέτρα για την προστασία και τη διαχείριση των περιοχών Natura 2000 εντός δύο μηνών καλεί η Κομισιόν την Κύπρο, με ανοιχτό το ενδεχόμενο να παραπέμψει το θέμα ενώπιον του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε περίπτωση μη συμμόρφωσης.
Ειδικότερα, στο πλαίσιο της νέας δέσμης αποφάσεων για τις διαδικασίες επί παραβάσει για τον Απρίλιο, η Κομισιόν αποστέλλει στην Κύπρο τρεις αιτιολογημένες γνώμες: για την προστασία και διαχείριση των περιοχών Natura 2000, για τη μεταφορά στο εθνικό δίκαιο των κανόνων σχετικά με τους στόχους για τα καθαρά οχήματα και για την μεταφορά στο εθνικό δίκαιο των κανόνων σχετικά με τα απόβλητα από πλοία.
Η αιτιολογημένη γνώμη αποτελεί το τελευταίο στάδιο της διαδικασίας επί παραβάσει πριν την προσφυγή της Κομισιόν στο Δικαστήριο της ΕΕ. Το πρώτο στάδιο είναι η προειδοποιητική επιστολή, μετά την οποία το επηρεαζόμενο κράτος μέλος έχει δύο μήνες να συμμορφωθεί προτού η Κομισιόν εξετάσει το ενδεχόμενο αποστολής αιτιολογημένης γνώμης.
Ενδεικτικά, στο πακέτο παραβάσεων Απριλίου η Κομισιόν αποστέλλει αιτιολογημένη γνώμη στη Μάλτα σε σχέση με τη συνεχιζόμενη πρακτική των χρυσών διαβατηρίων. Υπενθυμίζεται πως η Κύπρος είχε λάβει αιτιολογημένη γνώμη για την ίδια πρακτική τον Ιούνιο του 2021 και πως η εξέλιξη της διαδικασίας εκκρεμεί έκτοτε.
Προστασία και διαχείριση των περιοχών Natura 2000
Στην πρώτη αιτιολογημένη γνώμη για την Κύπρο, η Επιτροπή καλεί την Κύπρο να λάβει μέτρα για την προστασία και τη διαχείριση των περιοχών που έχουν αναγνωριστεί ως μέρη του δικτύου Natura 2000 και να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της στη βάση της οδηγίας για τους οικοτόπους (οδηγία 92/43/ΕΟΚ).
Η οδηγία προβλέπει όπως τα κράτη μέλη χαρακτηρίσουν περιοχές που τα ίδια έχουν προτείνει ως ειδικές ζώνες διατήρησης και να καθορίσουν στόχους και μέτρα για τη διατήρηση ή την αποκατάσταση των ειδών και των οικότοπων στις περιοχές αυτές.
Όπως σημειώνει η Κομισιόν, η Κύπρος έλαβε προειδοποιητική επιστολή για το θέμα το 2021, ωστόσο μέχρι σήμερα δεν έχουν ακόμη καθοριστεί στόχοι διατήρησης για τρεις από τις οικείες 37 ειδικές ζώνες διατήρησης, ενώ οι στόχοι που προβλέπονται για τις υπόλοιπες 34 ζώνες δεν πληρούν τις απαιτήσεις της οδηγίας για τους οικοτόπους, καθώς είτε είναι υπερβολικά ασαφείς είτε δεν προσδιορίζουν επαρκώς τα καλυπτόμενα είδη.
Ακόμα, η Κύπρος δεν έχει καθορίσει μέτρα διατήρησης για 33 ειδικές ζώνες διατήρησης, ενώ τα μέτρα που έχουν θεσπιστεί για τέσσερις ειδικές ζώνες διατήρησης κρίνονται υπερβολικά γενικόλογα για να εξασφαλίσουν επαρκή προστασία των ειδών και των οικοτόπων.
Η Κύπρος έχει προθεσμία δύο μηνών για να απαντήσει στην αιτιολογημένη γνώμη και να λάβει τα αναγκαία μέτρα, διαφορετικά η Κομισιόν μπορεί να αποφασίσει να παραπέμψει την υπόθεση στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Μεταφορά στο εθνικό δίκαιο κανόνων για καθαρά οχήματα
Η δεύτερη αιτιολογημένη γνώμη αφορά την υποχρέωση των κρατών μελών να μεταφέρουν στο εθνικό δίκαιο τους κανόνες σχετικά με τους στόχους για τα καθαρά οχήματα με βάση την οδηγία (ΕΕ) 2019/1161. Εκτός από την Κύπρο, αιτιολογημένη γνώμη για το θέμα στάλθηκε και στη Βουλγαρία, την Ουγγαρία, τη Σουηδία και τη Τσεχία.
Η οδηγία θέτει εθνικούς στόχους για τις δημόσιες προμήθειες καθαρών οχημάτων, καθορίζοντας τους στόχους ως το ελάχιστο ποσοστό καθαρών οχημάτων επί του συνολικού αριθμού οχημάτων που αποτελούν αντικείμενο δημόσιας προμήθειας σε κράτος μέλος κατά τις περιόδους αναφοράς 2021-2025 και 2026-2030.
Η οδηγία καθορίζει ξεχωριστούς στόχους για αυτοκίνητα και ημιφορτηγά, φορτηγά και λεωφορεία, με ειδικό επιμέρους στόχο για λεωφορεία μηδενικών εκπομπών. Όπως σημειώνεται, στην οδηγία παρέχεται πλήρης ευελιξία να αποφασίζουν για το πώς θα την εφαρμόσουν εντός της επικράτειάς τους.
Τα κράτη μέλη όφειλαν να μεταφέρουν την εν λόγω οδηγία στο εθνικό δίκαιο έως τις 2 Αυγούστου 2021. Τα πέντε κράτη μέλη έχουν προθεσμία δύο μηνών για να απαντήσουν στην αιτιολογημένη γνώμη, διαφορετικά, η Επιτροπή μπορεί να τα παραπέμψει στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Μεταφορά στο εθνικό δίκαιο κανόνων για απόβλητα από πλοία
Η τρίτη αιτιολογημένη γνώμη που στάλθηκε στην Κύπρο αφορά την υποχρέωση των κρατών μελών να μεταφέρουν στο εθνικό δίκαιο τους κανόνες σχετικά με τα απόβλητα στα πλοία, με βάση την οδηγία (ΕΕ) 2019/883. Εκτός από την Κύπρο, αιτιολογημένη γνώμη για το θέμα στάλθηκε και στην Αυστρία, τις Κάτω Χώρες, την Πολωνία και τη Σουηδία.
Η οδηγία σχετικά με τις λιμενικές εγκαταστάσεις παραλαβής έχει ως στόχο την πρόληψη της θαλάσσιας ρύπανσης από τα πλοία, διασφαλίζοντας ότι τα απόβλητα που παράγονται επί του πλοίου δεν απορρίπτονται στη θάλασσα, αλλά συλλέγονται σε λιμένες, οι οποίοι πρέπει να παρέχουν εγκαταστάσεις για τον χειρισμό διαφόρων ειδών αποβλήτων, ώστε να είναι δυνατή η ορθή επεξεργασία τους.
Οι διατάξεις καλύπτουν την επάρκεια των εγκαταστάσεων, τα είδη των προς συλλογή αποβλήτων, τα προγράμματα παραλαβής και διαχείρισης που πρέπει να διαθέτουν όλοι οι λιμένες, καθώς και την υποχρέωση επιθεώρησης του 15 % των πλοίων που καταπλέουν σε λιμένες κράτους μέλους.
Τα κράτη μέλη όφειλαν να μεταφέρουν την εν λόγω οδηγία στο εθνικό δίκαιο έως τις 28 Ιουνίου 2021. Τα πέντε κράτη μέλη έχουν πλέον προθεσμία δύο μηνών για να απαντήσουν στην αιτιολογημένη γνώμη, διαφορετικά, η Επιτροπή μπορεί να τα παραπέμψει στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
