ΤΖΙΝΑΣ ΤΣΟΝ / REUTERS BREAKINGVIEWS
Ο πακτωλός χρυσού της Ρωσίας έχει όντως κάποια αξία για τη Μόσχα. Παρά το γεγονός ότι οι κυρώσεις της Δύσης έχουν οδηγήσει σε «πάγωμα» ενός μέρους των συναλλαγματικών διαθεσίμων της χώρας εξαιτίας της εισβολής της στην Ουκρανία, το καθεστώς του προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν διατηρεί χρυσό σχεδόν 140 δισ. δολ., ο οποίος είναι απρόσιτος με κριτήριο τις κυρώσεις, τουλάχιστον απευθείας. Το να μπορέσει να τον χρησιμοποιήσει προϋποθέτει περίπλοκες και ριψοκίνδυνες μεθόδους. Εντούτοις, και αυτή καθαυτήν η διαδικασία δεν μπορεί εύκολα να παρακολουθηθεί. Επί χρόνια ο Ρώσος πρόεδρος έκτιζε τα αμυντικά του συστήματα, ώστε να αντεπεξέλθει στους οικονομικούς περιορισμούς.
Η ποσότητα χρυσού της Ρωσίας τριπλασιάστηκε από την προσάρτηση της Κριμαίας το 2014, πυροδοτώντας την επιβολή κυρώσεων από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Υψηλόβαθμο στέλεχος του Λευκού Οίκου την περασμένη εβδομάδα είχε υπολογίσει πως το πολύτιμο μέταλλο αντιστοιχεί στο περίπου 20% των αθροιστικών διαθεσίμων της κεντρικής τράπεζας της Ρωσίας. Η χώρα, για να μπορέσει να κάνει χρήση του, ενδεχομένως να πρέπει να μετακινήσει το μέταλλο πέραν των ορίων της επικρατείας της. Κι αυτό, διότι την προηγούμενη εβδομάδα οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους έσπευσαν να κλείσουν αυτό το «παραθυράκι». Συγκεκριμένα, το υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ δήλωσε ότι οι οποιεσδήποτε συναλλαγές που αφορούν τον υπό την ιδιοκτησία της κεντρικής τράπεζας της Ρωσίας χρυσό υπόκεινται στις υφιστάμενες κυρώσεις. Οπερ σημαίνει ότι θα τιμωρηθεί οποιοσδήποτε βοηθήσει τη Ρωσία να μετατρέψει τον χρυσό σε δολάρια ΗΠΑ.
Ανεξαρτήτως των εν λόγω κινδύνων, ορισμένες υποστηρικτικές της Ρωσίας χώρες ή με τυχοδιωκτικό κριτήριο μπορεί και να προθυμοποιηθούν να τη συνδράμουν. Παραδείγματος χάριν, η Βενεζουέλα. Ο εκπρόσωπος της αντιπολίτευσης, Ζούλιο Μπόρχες, δήλωνε το 2021 ότι αεροπλάνα που είχαν μισθωθεί από τη Ρωσία, παρέλαβαν χρυσό από τη Βενεζουέλα για να σταλεί στο Μάλι, να υποστεί επεξεργασία και μετά θα μεταπωλείτο στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα αντί δολαρίων και ευρώ. Και η Ρωσία με τη σειρά της θα μπορούσε να στραφεί σε δόλιους τρόπους.
Το 2020 το Στέιτ Ντιπάρτμεντ ανέφερε ότι παρακολουθούσε επίσκεψη στη Βενεζουέλα, την οποία πραγματοποίησε με το ιδιωτικό του τζετ ο επικεφαλής της πολιτοφυλακής της Ανατολικής Λιβύης Χαλίφα Χαφτάρ, ο οποίος θεωρείτο ύποπτος για ανταλλαγή χρυσού με δολάρια. Τα συνήθως περίπλοκα σχήματα αυτού του είδους μπορεί να απαιτούν χρόνια για να ασκηθούν διώξεις εις βάρος τους. Ακόμα τα αμερικανικά δικαστήρια εξετάζουν ορισμένες πτυχές μιας υποτιθέμενης συνωμοσίας, αρχής γενομένης από το 2010, στην οποία έχουν ανάμειξη ορισμένες τουρκικές οντότητες, που βοήθησαν το Ιράν να παρακάμψει τις κυρώσεις – μεταξύ άλλων είχαν βοηθήσει να μετατραπεί χρυσός σε δολάρια. Στην περίπτωση της Ρωσίας, ο μη ρευστοποιημένος χρυσός της μπορεί να είναι ένα από τα ελάχιστα εναπομείναντα θετικά πράγματα από πλευράς οικονομίας για τον Πούτιν.
