Kathimerini.com.cy
Σε πλήρη εξέλιξη βρίσκονται συνομιλίες μεταξύ των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων της Ευρωπαϊκής Ενωσης για τη χρηματοδότηση της ευρωπαϊκής άμυνας, ενόψει και του έκτακτου ευρωπαϊκού συμβουλίου στις 6 Μαρτίου στις Βρυξέλλες, με βασικό αντικείμενο την ευρωπαϊκή ασφάλεια και την ειρήνευση στην Ουκρανία. Μετά τις βεβιασμένες προσπάθειες του Ντόναλντ Τραμπ να προχωρήσει σε ειρηνευτικές συνομιλίες με τη Μόσχα, τα αποτελέσματα των οποίων θα κρίνουν σε μεγάλο βαθμό την «αρχιτεκτονική ασφάλειας» για την Ευρώπη, το βασικό ερώτημα είναι εάν η Ε.Ε μπορεί πλέον να αναλάβει μόνη την υπεράσπιση της άμυνας και ασφάλειάς της. Σκοπός της έκτακτης συνάντησης –που κρίθηκε απαραίτητη μετά και τις πρόσφατες συνόδους που διοργάνωσε ο Γάλλος πρόεδρος στο Παρίσι–, όπως περιγράφεται στη σχετική επιστολή του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Αντόνιο Κόστα, είναι «να ληφθούν οι πρώτες βραχυπρόθεσμες αποφάσεις προκειμένου η Ευρώπη να γίνει πιο κυρίαρχη, πιο ικανή και καλύτερα εξοπλισμένη, ώστε να αντιμετωπίσει άμεσες και μελλοντικές προκλήσεις για την ασφάλειά της».
«Αυτή τη στιγμή ο Αντόνιο Κόστα είναι σε απευθείας επαφή με τους “27” για να δει τι μπορούν να προσφέρουν, τι τους ενδιαφέρει και ποιος θα είναι ο ρόλος της Ε.Ε. σχετικά με την άμυνα, καθώς παραμένει εθνική αρμοδιότητα», αναφέρει στην «Κ» Ευρωπαίος διπλωμάτης, ενώ έτερος συνάδελφός του επισημαίνει την ανάγκη «επιτάχυνσης» των σχετικών συζητήσεων, λόγω της τρέχουσας γεωπολιτικής συγκυρίας, που δεν επιτρέπει να «συνεχίσουμε απλώς να περιμένουμε τη Λευκή Βίβλο της Κομισιόν στα τέλη Μαρτίου. Από το έκτακτο συμβούλιο πρέπει να βγουν συγκεκριμένα συμπεράσματα».
Ο ίδιος εμφανίζεται, πάντως, σχετικά ικανοποιημένος, καθώς σύμφωνα με το προσχέδιο των συμπερασμάτων του ευρωπαϊκού συμβουλίου, που έχει στη διάθεσή της η «Κ», υπογραμμίζεται η ανάγκη «ουσιαστικής αύξησης των αμυντικών δαπανών». Το τελευταίο σημείο, βέβαια, δεν αφορά την Ελλάδα, την Πολωνία και τις βαλτικές χώρες, που φθάνουν ή ξεπερνούν το 3% του ΑΕΠ, παρατηρούν διπλωματικές πηγές.
Η Κομισιόν καλείται, παράλληλα, να επιτρέψει τη χρήση «ευελιξίας» για τις εγχώριες δαπάνες, στο πλαίσιο του νέου Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης. Στην παράγραφο αυτή ενδεχομένως γίνουν «διορθωτικές κινήσεις», ώστε η χρήση «ευελιξίας» να αφορά όλα τα κράτη-μέλη, σύμφωνα με πληροφορίες. Η Ελλάδα, άλλωστε, έχει εκφράσει διαφωνία έναντι σεναρίου να εξαιρούνται οι αμυντικές δαπάνες από τους κανόνες για το έλλειμμα έως το 2% του ΑΕΠ, καθώς μια τέτοια ρύθμιση δεν θα της προσέφερε καμία δημοσιονομική ευελιξία. Το μήνυμα φαίνεται ότι ελήφθη, καθώς ο αρμόδιος επίτροπος Βάλντις Ντομπρόβσκις αναφέρει ότι θα αξιοποιηθεί όλο το φάσμα «ευελιξίας» του νέου δημοσιονομικού πλαισίου ισότιμα για τα κράτη-μέλη.
Βάσει του προσχεδίου των συμπερασμάτων, οι «27» καλούν, πάντως, την Κομισιόν «να προτείνει πρόσθετες πηγές χρηματοδότησης για την άμυνα σε ευρωπαϊκό επίπεδο, περιλαμβανομένων των μέσων επιπρόσθετης ευελιξίας για χρήση διαρθρωτικών κονδυλίων και να παρουσιάσει άμεσα τις σχετικές προτάσεις». Αλλωστε, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν αναμένεται την ερχόμενη Πέμπτη να δώσει το πρώτο «στίγμα» των προθέσεών της. Ηδη κυκλοφορούν ιδέες, όπως χρήση αδιάθετων κονδυλίων από το Ταμείο Ανάκαμψης (RRF), κονδύλια από τα ταμεία συνοχής, ή ακόμη και δημιουργία τράπεζας στο πρότυπο της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD), αναφέρουν στην «Κ» Ευρωπαίοι αξιωματούχοι. Τελικές αποφάσεις, ωστόσο, δεν αναμένονται πριν από τον Ιούνιο και αφού θα έχει προηγηθεί συγκρότηση κυβέρνησης στη Γερμανία.
