Αλεξάνδρα Βουδούρη
Την πεποίθηση ότι ο «εκβιασμός» του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν επιτάχυνε την «πράσινη μετάβαση» της Ευρωπαϊκής Ενωσης εξέφρασε η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Σε ομιλία της για την 50ή επέτειο του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας νωρίτερα στο Παρίσι τόνισε ότι «δύο χρόνια πριν, μια στις πέντε μονάδες κατανάλωσης ενέργειας στην Ε.Ε. προερχόταν από ρωσικά ορυκτά καύσιμα. Σήμερα η αναλογία είναι μια προς είκοσι».
Πριν από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, η Ε.Ε. ήταν σχεδόν πλήρως εξαρτημένη από ρωσικά ορυκτά καύσιμα, ιδιαίτερα από το φυσικό αέριο που λάμβανε σε χαμηλή τιμή μέσω ενός εκτεταμένου δικτύου αγωγών. Οι κυρώσεις που επιβλήθηκαν ανάγκασαν τα κράτη-μέλη να διακόψουν δραστικά τις προμήθειες ρωσικού φυσικού αερίου καθώς βασικός στόχος ήταν να ζημιωθεί το Κρεμλίνο από μια σημαντική πηγή εσόδων.
«Εχουμε πλέον περισσότερη συνολικά ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές στην Ε.Ε. από ό,τι από τη Ρωσία. Πέρυσι, το 2023 για πρώτη φορά κατορθώσαμε μεγαλύτερη παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από τον άνεμο και τον ήλιο από ό,τι από το φυσικό αέριο» επισήμανε η πρόεδρος της Κομισιόν για να προσθέσει: «Επομένως, η προσπάθεια του Πούτιν να εκβιάσει την Ενωσή μας απέτυχε πλήρως. Αντιθέτως, επί της ουσίας προώθησε την πράσινη μετάβαση».
Η πρόεδρος της Κομισιόν πάντως παραδέχθηκε ότι παρά τις προσπάθειες εν μέσω της ενεργειακής κρίσης το 2022 σε παγκόσμιο επίπεδο η πράσινη μετάβαση προχώρησε σε «πολύ αργούς ρυθμούς». Για τον λόγο αυτό παρότρυνε κυβερνήσεις να επιταχύνουν τις προσπάθειές τους, να κινητοποιήσουν τα κατάλληλα ποσά για επενδύσεις και να συνεργαστούν ώστε να διασφαλίσουν ορυκτά καύσιμα και παράλληλα, να προωθήσουν την καινοτομία. «Η παλαιά οικονομία των ορυκτών καυσίμων αφορούσε τις εξαρτήσεις. Η νέα οικονομία καθαρής ενέργειας αφορά τις αλληλοεξαρτήσεις» τόνισε η Φον ντερ Λάιεν.
Η πραγματικότητα ωστόσο δείχνει ότι ο δρόμος έως τότε είναι μακρύς, καθώς σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Κομισιόν, η εξάρτηση της Ε.Ε. από το ρωσικό φυσικό αέριο μειώθηκε από το 45% το 2021 στο 15% το 2023, κάτι που σημαίνει ότι η κατανάλωση περιορίστηκε αρκετά, αλλά δεν εξαλείφθηκε πλήρως.
Κάποια κράτη-μέλη συνεχίζουν άλλωστε να προμηθεύονται ρωσικό φυσικό αέριο είτε μέσω αγωγών στην Κεντρική Ευρώπη, είτε μέσω σταθμών υγροποιημένου φυσικού αερίου στη Γαλλία, το Βέλγιο και την Ισπανία. Το γεγονός έχει διχάσει την Ε.Ε. με κάποια κράτη-μέλη να ζητούν νομικά δεσμευτική απαγόρευση στην εισαγωγή πετρελαίου και άλλων ορυκτών καυσίμων από τη Ρωσία.
