Αυξάνεται η πίεση για την εκεχειρία στη Γάζα, με το Ισραήλ να εξαπολύσει σήμερα Τετάρτη αεροπορικό πλήγμα στη Λωρίδα, στοχεύοντας «δύο ανθρώπους που προσπαθούσαν να ανακτήσουν μη επανδρωμένο αεροσκάφος (drone)», όπως ανακοίνωσε.
Το πλήγμα ήρθε στον απόηχο της απειλής που εξαπέλυσε ο Ντόναλντ Τραμπ τη Δευτέρα, ο θύλακος να μετατραπεί σε «κόλαση» εάν δεν απελευθερωθούν όλοι οι όμηροι μέχρι το Σάββατο.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ με την απαίτησή του αυτή προχώρησε περισσότερο από τους όρους της συμφωνίας, η οποία προβλέπει στην πρώτη φάση της έξι εβδομάδων την απελευθέρωση συνολικά 33 ομήρων, με αντάλλαγμα 1.900 Παλαιστινίους.
Ανακοίνωσε, πιο συγκεκριμένα, ότι αν η παλαιστινιακή ισλαμιστική οργάνωση δεν απελευθερώσει όλους τους εναπομείναντες ομήρους μέχρι το μεσημέρι του Σαββάτου, η κατάπαυση του πυρός θα ακυρωθεί, σηματοδοτώντας επιστροφή στον πόλεμο στη Γάζα.
Ο Μπέντζαμιν Νετανιάχου υιοθέτησε εν μέρει, χθες, Τρίτη την τοποθέτηση του Τραμπ, τονίζοντας ότι το Ισραήλ θα επαναλάβει τις επιχειρήσεις στη Γάζα αν «οι όμηροί μας» δεν απελευθερωθούν μέχρι το Σάββατο.
Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός δεν διευκρίνισε αν αναφερόταν σε όλους τους ομήρους ή μόνο στους τρεις, που επρόκειτο να απελευθερωθούν τη συγκεκριμένη ημέρα, βάσει της υφιστάμενης συμφωνίας εκεχειρίας.
Από την πλευρά του, ο Τραμπ απείλησε ουσιαστικά να τινάξει στον αέρα μία εύθραυστη συμφωνία, για την επίτευξη της οποίας εργάστηκε η ομάδα του κατά τις διαπραγματεύσεις, αυξάνοντας την αβεβαιότητα για το μέλλον της εκεχειρίας και τις ευρύτερες εξελίξεις στη Μέση Ανατολή.
Η δήλωσή του θα μπορούσε να σηματοδοτεί την έναρξη νέων διαπραγματεύσεων με στόχο την ταχεία απελευθέρωση δεκάδων ομήρων και τον επίσημο τερματισμό του πολέμου στη Γάζα ή επιστροφή σε μάχες δίχως τέλος, μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς.
Σημειώνεται ότι η ισραηλινή κυβέρνηση έχει μέχρι τώρα αρνηθεί να επαναλάβει τις διαπραγματεύσεις για το δεύτερο στάδιο της κατάπαυσης του πυρός, που αναμένεται ότι θα οδηγήσει στην απελευθέρωση όλων των ομήρων και στο οριστικό τέλος του πολέμου.
Η τρίτη και τελευταία φάση είναι αφιερωμένη στην ανοικοδόμηση της Γάζας.
Τρία σενάρια περιγράφει, ως πιθανές εξελίξεις, ο αναλυτής Αμίρ Τιμπόν στην ισραηλινή Haaretz. Ιδού πώς μπορεί να εξελιχθούν τα πράγματα τις επόμενες ημέρες.
Νέα συμφωνία
Στο πρώτο σενάριο, όλοι οι όμηροι απελευθερώνονται μέσα σε λίγες ημέρες μέσω επίτευξης μίας νέας συμφωνίας για τον τερματισμό του πολέμου στη Γάζα.
Σε αυτό το σενάριο, η δήλωση του Τραμπ σηματοδοτεί σχέδιο του Αμερικανού προέδρου να τινάξει στον αέρα την τρέχουσα, πολυεπίπεδη συμφωνία με σκοπό να επιτύχει νέα, ταχύτερη και καλύτερη συμφωνία.
Κάτι δύσκολο, αλλά όχι αδύνατο να συμβεί. Η Χαμάς επιδιώκει τέλος του πολέμου περισσότερο από οτιδήποτε άλλο αυτή τη στιγμή. Το Ισραήλ θέλει να επιστρέψουν όλοι οι όμηροι στις οικογένειές τους και δεν θα συμφωνήσει ποτέ να τερματίσει τον πόλεμο μέχρι να επιστρέψει και ο τελευταίος αιχμάλωτος στο σπίτι του. Η Χαμάς δεν θα απελευθερώσει ποτέ όλους τους ομήρους χωρίς να λάβει εγγυήσεις για τον τερματισμό του πολέμου, επισημαίνει η Haaretz.
Αντί να σπαταλά χρόνο σε πολυεπίπεδες και απογοητευτικές διαπραγματεύσεις, ο Τραμπ θα μπορούσε να πιέσει για γρήγορη συμφωνία που θα έδινε και στις δύο πλευρές αυτό που θέλουν και θα έβαζε τέλος στον 16μηνο πόλεμο, κάτι στο οποίο ο προκάτοχός του Τζο Μπάιντεν απέτυχε.
Φυσικά, ένα τέτοιο αποτέλεσμα θα ερχόταν σε αντίθεση με την υπόσχεση του Νετανιάχου για «ολοκληρωτική νίκη» επί της Χαμάς. Ωστόσο, το Ισραήλ θα έχει τη δυνατότητα να απομακρύνει τη Χαμάς από την εξουσία στη Γάζα, ασκώντας οικονομική και διπλωματική πίεση, σε συνεργασία με τις Ηνωμένες Πολιτείες, την Ευρώπη και Αραβικές χώρες.
Στο τέλος, θα αναδυθεί νέα κυβέρνηση στη Γάζα χωρίς τη Χαμάς, ενώ η ανοικοδόμηση του θυλάκου θα εξαρτηθεί από τον βαθμό αποστρατιωτικοποίησής του, σύμφωνα με το πιο αισιόδοξο, αλλά όχι πιο πιθανό σενάριο της Haaretz.
Οι δύο διαμεσολαβητές, το Κατάρ και η Αίγυπτος, θα πρέπει εντός 48 ωρών να «πουλήσουν» μία τέτοια λύση στον Τραμπ, κάτι απίθανο, σύμφωνα με το ισραηλινό Μέσο.
Πόλεμος
Το δεύτερο, τρομακτικό και επικίνδυνο σενάριο κάνει τις οικογένειες των ομήρων στο Ισραήλ, όπως και τους κατοίκους της Γάζας, να χάνουν τον ύπνο τους.
Σε αυτό το σενάριο, δεν γίνεται καμία διπλωματική προσπάθεια στο παρασκήνιο για να εξασφαλιστεί μεγαλύτερη συμφωνία, η Χαμάς αψηφά τον Τραμπ και το Σάββατο δεν απελευθερώνει και τους 76 ομήρους. Ισως απελευθερώσει τρεις, ακολουθώντας το υπάρχον χρονοδιάγραμμα που υπογράφηκε τον περασμένο μήνα.
Ή ίσως δεν απελευθερώσει κανέναν όμηρο, αφού θα έχει καταλήξει στο συμπέρασμα ότι ο Νετανιάχου και ο Τραμπ είχαν συμφωνήσει από κοινού να τερματίσουν την κατάπαυση του πυρός ούτως ή άλλως, οπότε ποιο το νόημα;
Τότε ο πόλεμος αρχίζει ξανά και οι όμηροι στη Γάζα βρίσκονται αντιμέτωποι με την απειλή του θανάτου. Περισσότεροι από 30 όμηροι έχουν πεθάνει σε αιχμαλωσία από την έναρξη του πολέμου και ο αριθμός αυτός σίγουρα θα αυξηθεί αν ο πόλεμος αρχίσει και πάλι σύντομα.
Ενα τέτοιο σενάριο θα οδηγούσε επίσης σε περισσότερο θάνατο και καταστροφή στη Γάζα. Θα αύξανε ακόμη την πιθανότητα άμεσης σύγκρουσης μεταξύ Ισραήλ και Αιγύπτου, καθώς η ισραηλινή κυβέρνηση – σύμφωνα με το σχέδιο του Τραμπ για τη μεταφορά πληθυσμών – θα προσπαθούσε να ωθήσει τους Παλαιστίνιους νότια στη χερσόνησο του Σινά, ενάντια στη δηλωμένη θέση της Αιγύπτου.
Δεν θα πρέπει να αποκλειστεί η κατάρρευση της ειρηνευτικής συμφωνίας Ισραήλ-Αιγύπτου, η οποία αποτελεί θεμέλιο της σταθερότητας στη Μέση Ανατολή από τα τέλη της δεκαετίας του 1970, όπως επισημαίνει η Haaretz.
Αυτό είναι το εφιαλτικό σενάριο για το Ισραήλ, τις οικογένειες των ομήρων, καθώς και για τον λαό της Γάζας. Αλλά θα ήταν το καλύτερο σενάριο για τον Νετανιάχου και τη Χαμάς, σύμφωνα με το ισραηλινό Μέσο.
Ο πρωθυπουργός θα ενίσχυε την εξουσία του, καθώς οι ακροδεξιοί σύμμαχοί του θα χαίρονταν με τη συνέχιση του πολέμου και η Χαμάς θα κέρδιζε περισσότερη συμπάθεια σε όλο τον Αραβικό κόσμο και θα έπαιρνε επίσης τα εύσημα για την καταστροφή των σχέσεων του Ισραήλ με την Αίγυπτο.
Τήρηση των όρων της συμφωνίας
Υπάρχει και ένα τρίτο σενάριο, το οποίο θα συνεπαγόταν ελάχιστες αλλαγές επί του πεδίου, αλλά θα έπληττε την εικόνα και την αξιοπιστία του Τραμπ. Σε αυτό το σενάριο, η Χαμάς θα τηρούσε απλώς τους όρους της υφιστάμενης συμφωνίας και θα απελευθέρωνε τρεις ομήρους το Σάββατο, αλλά όχι τους άλλους 73.
Η τύχη του δεύτερου σταδίου της συμφωνίας απελευθέρωσης των ομήρων και κατάπαυσης του πυρός θα παρέμενε αμφίβολη, όπως και σήμερα.
Αυτό το σενάριο απέχει πολύ από την καταστροφή. Τρεις ακόμη όμηροι θα επέστρεφαν ζωντανοί στις οικογένειές τους έπειτα από σχεδόν 500 ημέρες στην κόλαση.
Αλλά θα μπορούσε επίσης να στείλει μήνυμα ότι η Χαμάς δεν παίρνει πολύ στα σοβαρά τον Τραμπ και ότι οι δηλώσεις του είναι αποκομμένες από τις πραγματικές διαπραγματεύσεις που διαχειρίζεται ο ειδικός απεσταλμένος του, Στιβ Γουίτκοφ, με τους μεσολαβητές του Κατάρ και της Αιγύπτου.
Στο πρώτο σενάριο πάντως, η δήλωση του Τραμπ, την οποία κάποιοι αναλυτές χαρακτήρισαν τη Δευτέρα ως ανεύθυνη και επικίνδυνη, θα μείνει στην ιστορία ως κομβική στιγμή που άνοιξε τον δρόμο για τον τερματισμό του πολέμου και την απελευθέρωση όλων των ομήρων.
Αλλά για να συμβεί αυτό, ο Αμερικανός πρόεδρος θα πρέπει να αναγκάσει τον Νετανιάχου να τερματίσει τον πόλεμο στη Γάζα, όπως αναφέρει η Haaretz.
«Οραμα» για ειρήνη και πολεμική ετοιμότητα
Εξίσου αβέβαιες είναι οι προοπτικές σε ό,τι αφορά την τρίτη φάση των διαπραγματεύσεων στο πλαίσιο της υπάρχουσας συμφωνίας, σχετικά με την ανοικοδόμηση της Γάζας.
Οι δηλώσεις του Τραμπ, την περασμένη εβδομάδα, για μετατροπή της μεταπολεμικής Λωρίδας της Γάζας σε «Ριβιέρα της Μέσης Ανατολής» με ταυτόχρονη απομάκρυνση των Παλαιστινίων από την περιοχή, προκάλεσαν αντιδράσεις στα Αραβικά κράτη που ετοιμάζονται να παρουσιάσουν το δικό τους «όραμα» για τον παλαιστινιακό θύλακο.
Ο πρωθυπουργός της Ιορδανίας Τζαφάρ Χασάν, επανέλαβε σήμερα, Τετάρτη, ότι οι Παλαιστίνιοι δεν θα εκτοπιστούν από τη Γάζα.
Ανέφερε ότι η χθεσινή συνάντηση του βασιλιά Αμπντάλα με τον Τραμπ εδραίωσε τη στάση της Ιορδανίας για την ανοικοδόμηση της Γάζας, χωρίς να φύγουν οι Παλαιστίνιοι από την περιοχή.
Η Ιορδανία συνεργάζεται με την Αίγυπτο και την Παλαιστίνη για τη δημιουργία ενός σχεδίου για την ανοικοδόμησή της, πρόσθεσε.
Νωρίτερα, η Αίγυπτος είχε ανακοινώσει ότι θα παρουσιάσει «ολοκληρωμένο όραμα» για τη Γάζα.
Επιπλέον, ο Αιγύπτιος πρόεδρος Αμπντελ Φάταχ αλ Σίσι επεσήμανε ότι δεν θα μεταβεί στις ΗΠΑ για συνομιλίες με τον Αμερικανό πρόεδρο, αν στην ατζέντα περιλαμβάνεται η πρότασή του για μετεγκατάσταση των Παλαιστινίων, δήλωσαν δύο αιγυπτιακές πηγές ασφαλείας.
Ο Τραμπ από την πλευρά του, έχει προειδοποιήσει ότι αν η Αίγυπτος και η Ιορδανία δεν δεχθούν να εγκαταστήσουν Παλαιστινίους στην επικράτειά τους, τότε οι ΗΠΑ θα σταματήσουν την οικονομική βοήθεια προς Κάιρο και Αμάν.
Την ίδια στιγμή, ο ισραηλινός στρατός ετοιμάζεται για πιθανή επανέναρξη των συγκρούσεων στη Γάζα, καλώντας εφέδρους, όπως μετέδωσε το πρακτορείο Reuters.
Ο Μπέντζαμιν Νετανιάχου δήλωσε χθες ότι έδωσε εντολή στον στρατό να συγκεντρώσει δυνάμεις εντός και γύρω από τη Λωρίδα, ενώ ο στρατός ανακοίνωσε λίγο αργότερα ότι αναπτύσσει επιπλέον στρατό στο νότιο τμήμα του Ισραήλ.
Με πληροφορίες από Reuters, Haaretz
