Το ρωσικό πυρηνικό υποβρύχιο K-561 Kazan της κλάσης Yasen συνεχίζει το ταξίδι του στα νερά της Καραϊβικής, αφού αποχώρησε από το λιμάνι της Αβάνας. Αγνωστο παραμένει, ωστόσο, το πού ακριβώς κατευθύνεται.
Το σκάφος αποτελεί μέρος μιας ναυτικής ομάδας που αποτελείται από τη φρεγάτα «Γκορσκόφ», η οποία είναι εξοπλισμένη με τον υπερηχητικό αντιπλοϊκό πύραυλο Zircon, ένα ρυμουλκό και ένα βοηθητικό δεξαμενόπλοιο.
Ρυμουλκό κάνει ελιγμούς δίπλα από το ρωσικό πυρηνοκίνητο υποβρύχιο Καζάν καθώς ελλιμενίζεται στον κόλπο της Αβάνας στην Κούβα στις 12 Ιουνίου [REUTERS/Alexandre Meneghini]
Σύμφωνα με δυτικές στρατιωτικές πηγές, τα εν λόγω πλοία είναι πιθανό να κατευθύνονται στη Βενεζουέλα, δηλαδή άλλη μία φιλική προς τη Ρωσία χώρα της Λατινικής Αμερικής.
Από την αρχή του ταξιδιού της στον Ατλαντικό Ωκεανό, η εν λόγω ρωσική ναυτική ομάδα παρακολουθείται στενά από το Πολεμικό Ναυτικό δυτικών χωρών και κυρίως των ΗΠΑ.
Η παρουσία μάλιστα ρωσικών στρατιωτικών μονάδων επίθεσης σε διεθνή ύδατα ανοιχτά των ακτών της Φλόριντα έθεσε την Ουάσιγκτον και συμμάχους της, όπως ο Καναδάς, σε κατάσταση ετοιμότητας.
Για τον αμερικανικό και τον καναδικό στρατό, η συγκεκριμένη ναυτική μονάδα δημιουργεί ορισμένες στρατηγικές ανησυχίες σχετικά με την προβεβλημένη ισχύ και τις ικανότητες του ρωσικού στρατιωτικού στόλου.
Είναι πάντως γεγονός ότι το εν εξελίξει ταξίδι της ναυτικής αυτής μονάδας δεν θεωρείται αυτή τη στιγμή ως απειλή. Τόσο το υποβρύχιο Kazan όσο και η φρεγάτα «Γκορσκόφ» μεταφέρουν πυραύλους «χωρίς πυρηνικές κεφαλές», όπως δήλωσε ανοιχτά η Κούβα την περασμένη εβδομάδα.
Υπόθεση ρουτίνας ή… σημάδι ενός νέου κινδύνου;
Το ταξίδι των σκαφών αυτών στον Ατλαντικό βρέθηκε στο επίκεντρο των ρωσικών ΜΜΕ αλλά και των ανθυποβρυχιακών συστημάτων αναγνώρισης του αμερικανικού ναυτικού.
Δεν είναι όμως η πρώτη φορά μετά την πτώση της Σοβιετικής Ενωσης που ρωσικά πολεμικά σκάφη φτάνουν στην Κούβα. Από την πλευρά του, το Πεντάγωνο υποβάθμισε τη σοβαρότητα των εξελίξεων, καθώς και τη σύγκρισή τους με την Κρίση των Πυραύλων της Κούβας μεταξύ των ΗΠΑ και της Σοβιετικής Ενωσης το 1962.
«Πρόκειται για ναυτικές επισκέψεις ρουτίνας που έχουμε δει επί αρκετών κυβερνήσεων», ανέφερε εκπρόσωπος του Πενταγώνου.
Παρ’ όλα αυτά, το Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας των ΗΠΑ μοιάζει να έχει μια κάπως διαφορετική άποψη. Ειδικότερα, υποστηρίζει ότι η παρουσία ρωσικών πυρηνοκίνητων υποβρυχίων κοντά σε ύδατα των ΗΠΑ θα πρέπει να εξεταστεί με μεγαλύτερη προσοχή και σε συνάρτηση με τη ναυτική στρατηγική της Μόσχας.
Τα μέλη του πληρώματος του υποβρυχίου Καζάν και της φρεγάτας Γκορσκόφ ετοιμάζονται να αναχωρήσουν από τον κόλπο της Αβάνας [REUTERS/Alexandre Meneghini]
Ο σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας των ΗΠΑ, Τζέικ Σάλιβαν, επισήμανε ότι «τώρα, υπάρχει ένα διαφορετικό στοιχείο σε ό,τι αφορά την ανάπτυξη ρωσικών πολεμικών πλοίων στην Κούβα. Για πρώτη φορά, συμπεριέλαβαν και ένα πυρηνικό υποβρύχιο».
Οι υπηρεσίες ασφαλείας των ΗΠΑ δείχνουν να ανησυχούν περισσότερο για το υποβρύχιο παρά για τη φρεγάτα «Γκορσκόφ», παρότι το πολεμικό αυτό πλοίο είναι επίσης βαριά οπλισμένο. Ειδικότερα, η φρεγάτα «Γκορσκόφ» μετέφερε για πρώτη φορά τον υπερηχητικό αντιπλοϊκό πύραυλο Zircon.
Σε ό,τι αφορά τον πόλεμο στην Ουκρανία, στρατιωτικοί αναλυτές αναφέρουν ότι η αποτελεσματικότητα των ενεργειών του ρωσικού ναυτικού στη Μαύρη Θάλασσα μειώθηκε μετά την απώλεια ενός μεγάλου αριθμού ναυτικών μονάδων.
Τα πυρηνοκίνητα υποβρύχια της Ρωσίας, ωστόσο, παραμένουν ένα «αίνιγμα» για τους περισσότερους δυτικούς αναλυτές. Είναι μάλιστα πιθανό οι υποβρύχιες πολεμικές ικανότητες της Μόσχας να είναι τελικά το «ατού» ενός πολεμικού ναυτικού που μοιάζει εξαντλημένο.
Τι είναι τα υποβρύχια κλάσης Yasen-M;
Σύμφωνα με την αμερικανική πλευρά, τα σκάφη κλάσης Yasen είναι μεταξύ των πέντε κορυφαίων επιθετικών υποβρυχίων παγκοσμίως, μαζί με τα ρωσικά Sierra II Class (Kondor), τα βρετανικά Astute-class και τα αμερικανικά Virginia-class και Seawolf-class.
Τα υποβρύχια Yasen-M, μεταξύ των οποίων και το Kazan, αποτελούν την πιο πρόσφατη τροποποίηση (το 2021) των υποβρυχίων κλάσης Yasen του 2009.
Τα υποβρύχια αυτά αναπτύχθηκαν στο πλαίσιο ενός ναυτικού σχεδίου που διαμορφώθηκε κατά την περίοδο πριν από τη διάλυση της Σοβιετικής Ενωσης. Παρ’ όλα αυτά, αναλυτές του ΝΑΤΟ το θεωρούν ακόμη ως ένα πανίσχυρο υποβρύχιο σκάφος αποτροπής και άμυνας.
Εκθεση του Royal United Services Institute (RUSI) από το 2021 υπογραμμίζει ότι τα χαρακτηριστικά των υποβρυχίων σαν το Kazan αποτελούν μια μετεξέλιξη των «υποβρυχίων πυρηνικά κατευθυνόμενων πυραύλων (SSGN), κάτι που πιθανόν να αποτελεί ένδειξη μιας αλλαγής στον ρόλο που θα έχουν τα ρωσικά υποβρύχια σε μελλοντικές εκστρατείες».
Το Καζάν αναχωρεί από τον κόλπο της Αβάνας συνοδευόμενο από ρυμουλκά [REUTERS/ Alexandre Meneghini]
Ειδικότερα, φαίνεται να γίνεται μια προσπάθεια μετάβασης από τις επιθετικές αποστολές εναντίον πλοίων και νηοπομπών προς την ανάπτυξη της ικανότητας για πλήγματα στην ξηρά από τη θάλασσα με υπερηχητικούς πυραύλους κρουζ.
Το υποβρύχιο Kazan δεν είναι εύκολο να εντοπιστεί και θα μπορούσε να αποτελέσει σοβαρή απειλή στο πλαίσιο μίας σύγκρουσης, αναφέρει ο δρ Σίντχαρτ Καουσάλ από το RUSI.
«Το Yasen προκαλεί ανησυχία για δύο λόγους. Πρώτον, είναι πολύ πιο δύσκολο να εντοπιστεί συγκριτικά με παλαιότερα ρωσικά σκάφη, κάτι που το καθιστά συγκρίσιμο με δυτικά υποβρύχια. Τα προηγούμενα χρόνια το υποβρύχιο διέφευγε τον εντοπισμό για μεγάλα διαστήματα», εξηγεί ο δρ Καουσάλ.
«Είναι επίσης εξοπλισμένο με κυψέλες κατακόρυφης εκτόξευσης, κάτι που σημαίνει ότι, εάν δεν εντοπιστεί, θα μπορούσε να πραγματοποιήσει επίθεση μεγάλης εμβέλειας σε κρίσιμης σημασίας στρατιωτικές υποδομές με πυραύλους όπως ο 3M-14 Kalibr και ο 3M22 Zircon. Αυτές οι δυνατότητες του επιτρέπουν επίσης να ξεπεράσει την εμβέλεια των σκαφών επιφανείας που ίσως αναπτυχθούν για τον εντοπισμό του», προσθέτει ο ειδικός.
Η ισχύς του ΝΑΤΟ κατά των υποβρυχίων
Το ταξίδι που έκανε στα ζεστά νερά της Καραϊβικής ο Βόρειος Στόλος, στολίδι του ρωσικού Ναυτικού, αποτέλεσε μια διπλωματική επίδειξη της Μόσχας στον λεγόμενο «παγκόσμιο Νότο», ενώ ήταν και μια ευκαιρία για τις ΗΠΑ να παρακολουθήσουν στενότερα τα υποβρύχια Yasen-M.
«Το ΝΑΤΟ διαθέτει ένα αξιόπιστο ανθυποβρυχιακό σύστημα, και η δύναμη της Ρωσίας είναι πιο περιορισμένη συγκριτικά με τον Ψυχρό Πόλεμο. Τα επιθετικά υποβρύχια της Ρωσίας χρειάζονται και για άλλες αποστολές όπως η άμυνα του ρωσικού στόλου υποβρυχίων βαλλιστικών πυραύλων, κάτι που περιορίζει τον αριθμό αυτών των σκαφών που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για επιθετικές ενέργειες», εξηγεί ο δρ Καουσάλ.
Σημειώνεται, παράλληλα, ότι ο ρωσικός στόλος έχει υποστεί βαριές απώλειες στη Μαύρη Θάλασσα κατά τα δύο χρόνια του πολέμου στην Ουκρανία.
Αρκετοί είναι μάλιστα οι πολιτικοί αναλυτές που πιστεύουν ότι αυτό αποτελεί απόδειξη ότι η ρωσική θαλάσσια ισχύς έχει υπερεκτιμηθεί. Ωστόσο, ο δρ Καουσάλ υποστήριξε ότι η πραγματική απειλή ενός στόλου υποβρυχίων μπορεί να διαπιστωθεί μόνο στην πράξη.
«Η επίθεση Storm Shadow (αντιπλοϊκού πυραύλου) στη Σεβαστούπολη ήταν ντροπιαστική για το ρωσικό ναυτικό, [αλλά] το γεγονός ότι συνέβη σε λιμάνι σημαίνει ότι δεν έδειξε πολλά για τις [συνολικές] δυνατότητες των ρωσικών υποβρυχίων», κατέληξε.
Πηγή: Euronews
