A.P.
Σε πλήρη διερεύνηση των συνθηκών που οδήγησαν στον θάνατο ενός επιβάτη και στον σοβαρό τραυματισμό άλλων 30 ανθρώπων εξαιτίας αναταράξεων σε πτήση της Singapore Airlines από το Λονδίνο στη Σιγκαπούρη, δεσμεύθηκε χθες ο πρωθυπουργός του νησιωτικού κρατιδίου. Παρότι οι ειδικοί αναφέρουν ότι τέτοια περιστατικά είναι ιδιαίτερα σπάνια, κλιματολόγοι προειδοποιούν ότι η κλιματική αλλαγή προκαλεί ήδη περισσότερα ακραία κρούσματα αναταράξεων σε επιβατικές πτήσεις. Από το 2009, η αμερικανική Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Ασφάλειας Πτήσεων δεν έχει καταγράψει θάνατο από αναταράξεις σε μεγάλο επιβατικό αεροσκάφος, όπως αυτό που οδήγησε στον θάνατο του 73χρονου επιβάτη σε αεροσκάφος Boeing σε υψόμετρο 37.000 ποδιών πάνω από τον ποταμό Ιραουάντι της Μιανμάρ.
Ο θάνατος του 73χρονου Βρετανού, ο οποίος έπασχε από χρόνια νοσήματα, αποδίδεται σύμφωνα με την προκαταρκτική έρευνα σε ανακοπή καρδιάς. Επτά άλλοι επιβάτες νοσηλεύονταν χθες σε κρίσιμη κατάσταση σε νοσοκομείο της Σιγκαπούρης. Τα αίτια των αναταράξεων, που σημειώθηκαν περίπου δέκα ώρες μετά την απογείωση του αεροσκάφος από το Λονδίνο, δεν έχουν ακόμη διευκρινισθεί.
Παρότι οι θάνατοι από ακραίες αναταράξεις εν ώρα πτήσης είναι πολύ σπάνιοι, τα περιστατικά αυτά δεν είναι ασυνήθη, σύμφωνα με τον φυσικό Λάρι Κόρνμαν, του αμερικανικού Εθνικού Κέντρου Ατμοσφαιρικών Μελετών. «Συχνά, τέτοια τραγικά συμβάντα οφείλονται σε απλή ατυχία: λάθος σημείο, τη λάθος στιγμή», σχολιάζει ο Κόρνμαν, που μελετά τις μικρής κλίμακας μετατοπίσεις αέριων όγκων στην ατμόσφαιρα, ικανές να απειλήσουν τις πτήσεις αεροσκαφών.
Οι αναταράξεις έχουν προκαλέσει μόνο 185 σοβαρούς τραυματισμούς μεταξύ 2009 και 2023, σύμφωνα με στοιχεία της ομοσπονδιακής υπηρεσίας, παρά τα δισεκατομμύρια πτήσεις που πραγματοποιήθηκαν τη χρονική αυτή περίοδο. Η υπηρεσία απαιτεί οι εταιρείες να δηλώνουν τραυματισμούς και θανάτους, με τους κανόνες να θεωρούν σοβαρό τραυματισμό κάθε τραύμα που απαιτεί νοσηλεία τουλάχιστον δύο ημερών σε νοσοκομείο, αφορά όργανο του σώματος, οδηγεί σε κάταγμα, εγκαύματα δεύτερου ή τρίτου βαθμού, σοβαρή αιμορραγία ή βλάβες σε νεύρα, τένοντες ή μυς.
Οι τραυματίες την περίοδο αυτή ήταν 129 μέλη πληρωμάτων και 34 επιβάτες. Ο Κόρνμαν εξηγεί ότι ο θάνατος μπορεί να επέλθει συνεπεία καρδιακής προσβολής ή από τραύματα στο κεφάλι εάν ο επιβάτης προσκρούσει στην οροφή της καμπίνας του αεροσκάφους ή εάν δεχθεί χτύπημα από πτώση αποσκευής. «Κάθε τι που μπορεί να προκαλέσει τον θάνατο στο έδαφος, μπορεί σίγουρα να σας σκοτώσει στο εσωτερικό αλουμινένιου κυλίνδρου σε 35.000 πόδια», υπογραμμίζει ο Κόρνμαν, που υπογραμμίζει ωστόσο ότι οι επιβάτες θα πρέπει να νιώθουν ασφαλείς στις πτήσεις, εφόσον διατηρούν δεμένες τις ζώνες ασφαλείας τους.
«Αυτά τα μεγάλα επιβατικά αεροσκάφη έχουν κατασκευασθεί για να είναι πολύ ανθεκτικά. Δεν πρόκειται να πέσουν ή να διαλυθούν εξαιτίας των αναταράξεων», λέει ο Κόρνμαν.
Η Σάρα Νέλσον, πρόεδρος της Ενωσης Πληρωμάτων Καμπίνας των ΗΠΑ, λέει ότι τα πρώτα στοιχεία δείχνουν ότι η πτήση προς τη Σιγκαπούρη συνάντησε αναταράξεις «καθαρού ουρανού», το πιο επικίνδυνο είδος, ουσιαστικά αόρατες στους πιλότους και αδύνατο να εντοπισθούν με τα υπάρχοντα τεχνολογικά μέσα, ενώ αυξάνονται σε συχνότητα εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής.
«Τη μία στιγμή πετάς απόλυτα ήρεμα και ξαφνικά επιβάτες, πλήρωμα, καρότσια καμπίνας και ό,τι άλλο δεν είναι δεμένο, πετάει ανεξέλεγκτα μέσα στην καμπίνα», λέει η Νέλσον. Η πρόεδρος του σωματείου και ομάδα ερευνητών υποστηρίζουν ότι τέτοια περιστατικά αναταράξεων καθαρού ουρανού, δύσκολα προβλέψιμα καθώς δεν σχετίζονται με καταιγίδες, αυξάνονται σε συχνότητα εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής.
Οι επιστήμονες εκτιμούν πως η υπερθέρμανση του πλανήτη ενισχύει την αστάθεια στο τζετ στριμ, τον «ατέρμονα ιμάντα» ταχέως κινούμενων αέριων μαζών που περικυκλώνουν τον πλανήτη πάνω από το βόρειο ημισφαίριο.
Τι δείχνει η μελέτη
Μελέτη που δημοσιεύθηκε το 2023 στην επιστημονική επιθεώρηση Geophysical Research Letters διαπίστωσε ότι τα ακραία περιστατικά αναταράξεων καθαρού ουρανού αυξήθηκαν περισσότερο από 50% πάνω από τον Βόρειο Ατλαντικό Ωκεανό μεταξύ 1979 και 2020. Η αύξηση των αναταράξεων αυτών ενδέχεται να οφείλεται, σύμφωνα με την επιστημονική ομάδα, στην κλιματική αλλαγή και τις επιπτώσεις της στην ταχύτητα των ανέμων στα άνω στρώματα της γήινης ατμόσφαιρας.
Ο Μαρκ Πρόσερ, ερευνητής του Πανεπιστημίου Ρέντινγκ της Βρετανίας, που συμμετείχε στη μελέτη, εξηγεί ότι το τζετ στριμ, κινούμενο σαν ποταμός αέρα από τα δυτικά προς τα ανατολικά, τροφοδοτείται από τις θερμοκρασιακές διαφορές μεταξύ ψυχρότερων αερίων μαζών στις βόρειες περιοχές και θερμότερων στις νότιες. Η κλιματική αλλαγή, από τη μεριά της, οδηγεί σε μετατόπιση του τζετ στριμ, η οποία μπορεί να έχει τεράστιες και δεινές συνέπειες για τα αεροπορικά ταξίδια του μέλλοντος, σύμφωνα με τον Πρόσερ.
«Τα αεροσκάφη προτιμούν να πετούν μέσα στο τζετ στριμ, προκειμένου να εκμεταλλεύονται τους ανέμους ενισχύοντας την ταχύτητά τους, χωρίς να καταναλώνουν περισσότερα καύσιμα. Εκεί, όμως, που αρέσκονται να πετούν τα αεροπλάνα εντοπίζονται οι αναταράξεις στην ατμόσφαιρα», συνεχίζει ο ερευνητής.
Η αστάθεια αναμένεται να ενισχυθεί, καθώς ο κόσμος θερμαίνεται. Οι επιστήμονες στο Ρέντινγκ χρησιμοποίησαν κλιματικά μοντέλα για να υπολογίσουν τη μετατόπιση των αναταράξεων καθαρού ουρανού στο δεύτερο μισό του 21ου αιώνα, εφόσον η υπερθέρμανση του πλανήτη συνεχιστεί. Τον Δεκέμβριο του 2022 είκοσι επιβαίνοντες σε αεροσκάφος των αερογραμμών της Χαβάης τραυματίστηκαν από αναταράξεις σε πτήση από τη Χονολουλού στο Φοίνιξ της Αριζόνα. Τον Μάρτιο του 2023, γυναίκα επιβάτιδα ιδιωτικού τζετ σκοτώθηκε ύστερα από ακραίες αναταράξεις πάνω από τον Βόρειο Ατλαντικό, ενώ στα τέλη του περασμένου Αυγούστου 11 άνθρωποι χρειάσθηκε να νοσηλευθούν σε νοσοκομείο της Ατλάντα, όταν η πτήση της αεροπορικής εταιρείας Delta έπεσε σε ισχυρές αναταράξεις.
