Kathimerini.gr
Οι αναφορές του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στη φόρτωση καυσίμων στον πυρηνικό σταθμό του Ακούγιου, που θα έχει ως αποτέλεσμα να αποκτήσει η Τουρκία επίσημα «καθεστώς πυρηνικής εγκατάστασης», προκάλεσαν προβληματισμό στην Αθήνα. «Δεν υπάρχει, ωστόσο, κανένας λόγος ανησυχίας», διευκρινίζει στην «Κ» ο δρ Παντελής Οικονόμου, πρώην επιθεωρητής του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ) για τη Μη Διασπορά των Πυρηνικών Οπλων, «η κατασκευή του πυρηνικού σταθμού στο Ακούγιου προχωράει βάσει του προγραμματισμού που έχει γίνει εδώ και χρόνια».
Υπενθυμίζεται ότι η αρχική συμφωνία για την κατασκευή του υπεγράφη το 2010. Δεδομένου ότι την άνοιξη του 2023 θα έχει ολοκληρωθεί η κατασκευή του ενός από τους τέσσερις αντιδραστήρες, προβλεπόταν ο εφοδιασμός με καύσιμο.
«Θα ακολουθήσουν οι δοκιμές με το καύσιμο και τα όργανα μέσα στον αντιδραστήρα», περιγράφει ο δρ Οικονόμου τις προδιαγεγραμμένες διαδικασίες. Εχει υπάρξει μια πολύ μικρή καθυστέρηση, συνεπώς ο εφοδιασμός με το καύσιμο υπολογίζεται να γίνει το τρίτο τρίμηνο του 2023. Δεδομένου, όμως, ότι οι εκλογές στη γείτονα πλησιάζουν, ο Ερντογάν θέλησε να ενημερώσει τους ψηφοφόρους για το επόμενο βήμα.
Ανήκει στους Ρώσους
«Ο πυρηνικός σταθμός κατασκευάζεται από Ρώσους, θα ανήκει στους Ρώσους και θα διοικείται από εκείνους», σημειώνει ο δρ Οικονόμου. «Πρόκειται για μια μεγάλη επένδυση υπό τους όρους μιας σύμβασης Build-Own-Operate, της πρώτης του είδους της παγκοσμίως, μεταξύ των δύο χωρών», εξηγεί ο ίδιος.
Οι Ρώσοι θα έχουν την κυριότητα για 49 χρόνια. Η εξάρτηση που θα δημιουργηθεί συν τω χρόνω μεταξύ των δύο όμορων χωρών είναι δεδομένη. Ενδεικτικά, η συμφωνία περιλαμβάνει τον όρο ακόμα και οι Τούρκοι φοιτητές πυρηνικής μηχανικής να εκπαιδεύονται στη Ρωσία. Για το διάστημα των 49 ετών η Τουρκία θα αγοράζει ηλεκτρική ενέργεια σε προνομιακή τιμή, ενώ στη σύμβαση υπάρχουν ορισμένες ευνοϊκές προϋποθέσεις για την αγορά του πυρηνικού σταθμού από τη γείτονα χώρα μετά το πέρας των 49 ετών. Ωστόσο, ο κύκλος ζωής ενός τέτοιου εργοστασίου ορίζεται στα 60 χρόνια με δυνατότητα «παράτασης ζωής» άλλων 20 ετών.
«Πρόκειται για ένα πυρηνικό εργοστάσιο παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας», διευκρινίζει ο δρ Οικονόμου. Σε ένα τέτοιο εργοστάσιο δεν θα μπορούσαν ποτέ να παραχθούν πυρηνικά όπλα, «γιατί αυτό απαιτεί άλλη τεχνολογία, άλλου είδους αντιδραστήρες και αλυσίδα άλλων εγκαταστάσεων».
Σεισμικά τεστ
Ο μεγάλος σεισμός στα σύνορα Τουρκίας – Συρίας είχε προκαλέσει πλήθος συζητήσεων σχετικά με την ασφάλεια εγκατάστασης ενός πυρηνικού εργοστασίου στην ευρύτερη περιοχή – το Ακούγιου βρίσκεται 420 χλμ. από το επίκεντρο του φονικού σεισμού. Σύμφωνα με εκθέσεις Ευρωπαίων αξιωματούχων αλλά και εκπροσώπων της κατασκευάστριας εταιρείας, δεν έχουν υπάρξει ζημιές από τον σεισμό της 6ης Φεβρουαρίου.
Αλλωστε, η Τουρκία συμμετέχει στον ΙΑΕΑ, ο οποίος επικαιροποιεί συνεχώς τα αντισεισμικά στάνταρντ για την κατασκευή πυρηνικών σταθμών. Επιπλέον, λαμβάνει εθελοντικά μέρος στα Nuclear Stress Tests (δοκιμές αντοχής πυρηνικών σταθμών) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ενός προγράμματος τεχνικής αξιολόγησης από εμπειρογνώμονες, το οποίο σχεδιάστηκε και εφαρμόζεται μετά το πυρηνικό ατύχημα στη Φουκουσίμα.
