Kathimerini.gr
Της Ελένης Τζαννάτου
Τον μύθο της Λαίδης Γκοντάιβα, της ευγενούς δηλαδή που δέχτηκε την πρόκληση του συζύγου της να κυκλοφορήσει γυμνή στους δρόμους του Κόβεντρι τον 11ο αιώνα, με μόνη κάλυψη των επίμαχων σημείων τα μαλλιά της, προκειμένου αυτός να μειώσει τους φόρους των πολιτών όπως εκείνη αιτήθηκε, συνοδεύει και αυτός ενός «συμπληρωματικού» ήρωα, του Τομ. Όσο, λοιπόν, όλοι οι υπόλοιποι πολίτες της βρετανικής πόλης ήταν κλεισμένοι στα σπίτια τους, προκειμένου να μην την δουν, ένας μόνο τόλμησε να κοιτάξει κρυφά από το παράθυρό του την γυναίκα. Ήταν ο ράφτης Τομ ή αλλιώς, «peeping Tom», ο όρος στον οποίο «ακούνε» έκτοτε οι ηδονοβλεψίες.
Η Μπιγιονσέ εν έτει 2022 υιοθετεί τον μύθο, με το απαραίτητο φρεσκάρισμα (άλογο ψηφιακό, «ντύσιμο» λαμπερό, γιατί μιλάμε για την «extra» Μπιγιονσέ) για το εξώφυλλο του νέου της δίσκου, που ονομάζει «Renaissance», δηλαδή, αναγέννηση. Πράγματι, κι εμείς μόνο ως ηδονοβλεψίες μπορούμε να μπούμε στο χορευτικό, ιδρωμένο, ανομολόγητο ενίοτε κλίμα που φτιάχνει εδώ η καβαλάρισσά του.
Το εξώφυλλο του «Renaissance» και έβδομου προσωπικού δίσκου της Μπιγιονσέ.
Από την άλλη, βέβαια, η Μπιγιονσέ αυτή την φορά ίσως και να «ξεκαβάλησε» το άλογο. Η απροσπέλαστη σταρ που κάθε κυκλοφορία της τα τελευταία χρόνια ήταν ένα μυστήριο που έφτανε σε εμάς απροειδοποίητα και ήταν φτιαγμένη για να την συνοδεύσει χρυσή αναγνώριση από τον μουσικό Τύπο, εδώ τα κάνει όλα με τον γνωστό, πατροπαράδοτο τρόπο.
Ενάμιση μήνα πριν το «Renaissance» φτάσει στα αυτιά μας, γνωρίζαμε ήδη ότι θα κυκλοφορήσει στις 29 Ιουλίου. Ακούσαμε το πρώτο single «Break My Soul» -αν και δεν είδαμε βίντεο κλιπ να το συνοδεύει, πράγμα περίεργο για την βασίλισσα των visual albums- ξέραμε το εξώφυλλο, διαβάσαμε το συνοδευτικό μήνυμα της ίδιας της Μπιγιονσέ.
«Back to basics», δηλαδή. Κι όχι μόνο σε ό,τι αφορά το promo του άλμπουμ αλλά και τον ήχο και την πρόθεσή του. Ήταν ήδη σαφές από την house κατεύθυνση του single-προπομπού πως η Μπιγιονσέ, όπως αρκετοί κατά την διάρκεια, αλλά και μετά την «βαριά» φάση της πανδημίας, θέλει να «ξορκίσει» την κλεισούρα με χορό και σωματικότητα.
Όμως, όπως κάθε «έγχρωμος» δίσκος που σέβεται τον εαυτό του την εποχή του «Black Lives Matter», έτσι και το «Renaissance» δεν ξεχνάει ποτέ πως είναι ένας δίσκος για το μαύρο χρώμα το οποίο πρέπει να υπηρετήσει και να περάσει το μήνυμά του σε κάθε στιγμή του.
Η Μπιγιονσέ του «Renaissance» είναι η πιο χαλαρή Μπιγιονσέ που έχουμε ακούσει εδώ και χρόνια. Φωτ.: Daniela Vesco/Invision for Parkwood Entertainment/AP Images
Αποφεύγοντας τους πολλούς διδακτισμούς, επιλέγει να το κάνει διατρέχοντας την μαύρη κληρονομιά του χορευτικού ήχου. Δεν είναι μόνο η Robin S. και το «Show Me Love» που σαμπλάρεται στο «Break My Soul». Είναι οι Chic που αντηχούν στις κιθάρες του «Cuff It» και ο Prince που θα μειδιούσε με ικανοποίηση μετά το τρίτο λεπτό του «Pure/Honey». Η παράδοση της Motown που κάνει το πέρασμά της στα α λα Κάνιε Γουέστ samples του «Church Girl». Αλλά κι εκείνη της Chicago house που περνάει φιλτραρισμένη σε κάθε house και techno bpm του δίσκου. Το «Virgo’s Groove» που θα μπορούσε να λέγεται «Disco’s Groove» και ο αιώνιος ηδονισμός του «I Feel Love» στο «Summer Renaissance». Η ίδια η Γκρέις Τζόουνς στο «Move» και το «la, la, la» του «Fu-Gee-La» των Fugees στο «Energy» (στο οποίο θα ήταν και το «Milkshake» της Kelis αν τα πράγματα στα credits πήγαιναν καλύτερα και η τραγουδίστρια δεν αντιδρούσε για την χρήση του sample που τελικά αφαιρέθηκε).
Τα παραπάνω κάνουν το «Renaissance» έναν δίσκο φτιαγμένο για να χορεύεται απνευστί. Άλλωστε, τα κοφτά και ενιαία με το κάθε επόμενο track κλεισίματα των κομματιών μαρτυρούν πως φτιάχτηκαν για να μιξαριστούν στα decks των DJs που ευελπιστούν να φέρουν κάθε ιδρωμένο κορμί του dancefloor πιο κοντά με τα υπόλοιπα.
Πώς με όλα αυτά να μην είναι η Μπιγιονσέ του «Renaissance» η πιο χαλαρή Μπιγιονσέ που έχουμε ακούσει εδώ και πολλά χρόνια; Πίσω από κάθε γρέζι των ερωτικών ψιθύρων της, η «Queen Bay» μοιάζει πιο απαλλαγμένη από την ιδέα του εαυτού της που οπωσδήποτε, την απασχολεί γενικότερα πολύ.
Ή απλά, έτσι το κάνει να δείχνει. Μην νομίζετε πως ο δίσκος δεν είναι με τον τρόπο του, υπολογισμένος σε κάθε σημείο του (άλλωστε, μάθαμε ήδη πως πρόκειται για το πρώτο μέρος μιας τριλογίας). Είναι, όμως, η κεφάτη αισθητική του που κάνει τα μίτινγκ των δισκογραφικών που έγιναν για τον δίσκο να μοιάζουν λιγότερα από ό,τι πραγματικά ήταν.
Ο δίσκος δεν παύει να έχει μια διαβασμένη ατζέντα. Φωτ.: Timothy McGurr/Invision for Parkwood Entertainment/AP Images
Για να μην ξεχνιόμαστε, «I’m too classy for this world» λέει στο «Alien Superstar» η Μπιγιονσέ. Κι ας προσπάθησε εδώ να φτιάξει το δικό της «Future Nostalgia» -με την ειδοποιό διαφορά πως ενώ η Dua Lipa του τελευταίου είναι αυτή που θα έρθει να σε φλερτάρει απροκάλυπτα, η Μπιγιονσέ παραμένει η αινιγματική «θεά» που πρέπει να σαγηνεύσεις για να προσεγγίσεις (αν καταφέρεις να φτάσεις έστω κοντά).
Είναι οι θεματικές του δίσκου που μαρτυρούν περισσότερο την διαβασμένη ατζέντα πίσω από το «Renaissance». Φυσικά, ο διάχυτος πανηδονισμός μας χαρίζει «κολασμένους» στίχους-διαμαντάκια όπως ο «I got diamonds beneath my thighs where his ego will find bliss» («Alien Superstar») ή εκείνο το πανέξυπνο ενδυναμωτικό τσιτάτο «Paint the world pussy pink» («Cozy»).
Κι ύστερα, εδώ η ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα που τόσο έχει αγκαλιάσει την Μπιγιονσέ, αγκαλιάζεται σφιχτά με την σειρά της από αυτήν. H σημαία της κυματίζει περήφανα (στίχο-στίχο στο «Cozy»), τα ballrooms έχουν ανοίξει τον διάδρομό τους για ασταμάτητο voguing. Κι αν και αυτοβιογραφικό, εκείνο το «Comfortable in my skin / Cozy with who I am» λέει όλα όσα θέλει να ακούσει όποιος ψάχνει (και βρίσκει) την ταυτότητά του.
Η Μπιγιονσέ δεν ξεχνάει ποτέ ότι σκοπός αυτού του δίσκου είναι ο ηδονισμός. Φωτ.: Matt Sayles/Invision/AP, File
Μετά, όμως, ακούμε πως «America Has A Problem». Και μένουμε εκεί. Ιντιργκαδόρικα και με αχρείαστη αγωνία, η Μπιγιονσέ μοιάζει να προσπαθεί να στριμώξει όπως-όπως και ένα κοινωνικοπολιτικό στοιχείο, που εν τέλει, δεν χωράει και περιορίζεται σε φευγαλέες αναφορές στον «45o πρόεδρο» Ντόναλντ Τραμπ («Energy») και τίτλους σαν τον παραπάνω -σε ένα κομμάτι που κατά τ’ άλλα, βουτάει στην ιλουστρασιόν αυτοαναφορικότητα. Δεν χρειάζεται να ειπωθούν όλα παντού. Κι η «Λαίδη Γκοντάιβα» της ποπ θα έπρεπε να είναι καλά με αυτό.
Αλλά, μικρό το κακό, όταν με το «Renaissance» έχουμε στα χέρια μας τον πιο αναπολογητικά απολαυστικό δίσκο της Μπιγιονσέ της «ώριμης» περιόδου της. Κι αυτό γιατί, ευτυχώς, δεν παρασύρθηκε πλήρως ώστε να ξεχάσει ποιος ήταν εδώ ο κύριος σκοπός: ο ηδονισμός. Αλλά και τι διψάει να κάνει ένας κόσμος που πληρώνει ακόμα «τα σπασμένα»: να χορέψει, να ιδρώσει, να αγγίξει. Να νιώσει.
Τελικά, η Μπιγιονσέ αναγεννήθηκε; Σίγουρα, πάντως, μας έκανε να αισθανθούμε ζωντανοί.
Το «Renaissance» της Μπιγιονσέ κυκλοφορεί από την Columbia και την Parkwood, σε διανομή της Panik.
