Η σωστή εταιρική διακυβέρνηση παίζει πολύ μεγάλο ρόλο στην πορεία του χρηματοπιστωτικού τομέα. Ειδικά μετά την κατάρρευση της μεγαλύτερης Τράπεζας στην Κύπρο αλλά και την κρατικοποίηση πολλών τραπεζών στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αναδείχτηκαν τα κενά που υπήρχαν στις διοικήσεις των τραπεζών. Στο επίκεντρο της εταιρικής διακυβέρνησης λοιπόν, βρίσκεται η διοίκηση μιας τράπεζας και η εποπτεία των δραστηριοτήτων της. Αυτό γίνεται μέσω ενός διοικητικού συμβουλίου, το οποίο είναι υπεύθυνο για τη λήψη στρατηγικών αποφάσεων και την παρακολούθηση της εκτελεστικής διοίκησης. Στόχος της είναι να εξασφαλίσει τη διαφάνεια, την δίκαιη διοίκηση και την αποτελεσματική λειτουργία προς όφελος όλων των εμπλεκομένων, συμπεριλαμβανομένων των μετόχων, των εργαζομένων, των πελατών, της κοινωνίας και του περιβάλλοντος.
Στα πλαίσια της καλής εταιρικής διακυβέρνησης, οι τράπεζες καθιερώνουν δομές και διαδικασίες που εξασφαλίζουν την εποπτεία και τον έλεγχο των διοικητικών αποφάσεων και των δραστηριοτήτων τους. Αυτό συμπεριλαμβάνει τη δημιουργία εξειδικευμένων επιτροπών, όπως είναι η επιτροπή αμοιβών, η επιτροπή διαχείρισης ρίσκου και η επιτροπή ελέγχου, όπου παρακολουθούν τις δραστηριότητες της εκτελεστικής διοίκησης και παρέχουν συμβουλές για τη βέλτιστη λήψη αποφάσεων. Για τα παραπάνω υπάρχουν εκτελεστικά και μη εκτελεστικά μέλη στα διοικητικά συμβούλια όπου αρκετά εξ αυτών είναι ανεξάρτητα.Η ευθύνη των μελών ενός διοικητικού συμβουλίου τράπεζας είναι πολύ μεγάλη γιατί οι αποφάσεις του επηρεάζουν όλους όσους ανέφερα παραπάνω.
Γι’ αυτό λοιπόν, εκτός από τα τυπικά προσόντα τα οποία ελέγχονται από τις εποπτικές αρχές για την καταλληλόλητα συμμετοχής σε διοικητικό συμβούλιο, καλό θα ήταν τα μέλη αυτά να πιστοποιούνται και από διεθνή αναγνωρισμένα προγράμματα που απευθύνονται αποκλειστικά σε μέλη διοικητικών οργάνων τραπεζών. Ένα εξ αυτών ξεκινάει σε λίγους μήνες στη Λωζάνη στο IMD Business School και στο καινούριο Banking Governance Center που δημιουργείται ειδικά για να πιστοποιεί μέλη διοικητικών συμβουλίων τραπεζών. Χαρακτηριστικό του προγράμματος είναι ο εξομοιωτής διοικητικού συμβουλίου τράπεζας σε στιγμή κρίσης, όπου οι συμμετέχοντες θα καλούνται να λάβουν κρίσιμες αποφάσεις. Μέλη του συμβουλευτικού οργάνου του προγράμματος είναι προσωπικότητες όπως ο πρώην κεντρικός τραπεζίτης της Πορτογαλίας, ο πρώην υποδιοικητής της κεντρικής τράπεζας της Ελβετίας, ο επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Ένωσης Τραπεζών και άλλοι. Μέσω της εκπαίδευσης και πιστοποίησης διοικητικών οργάνων η εταιρική διακυβέρνηση μπορεί να γίνει καλύτερη.
Συνοψίζοντας, η καλή εταιρική διακυβέρνηση ενισχύει την εμπιστοσύνη των επενδυτών, βελτιώνει την απόδοση των τραπεζών και συμβάλλει στη δημιουργία αξίας για όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη. Είναι, συνεπώς, ένας σημαντικός παράγοντας για τη βιωσιμότητα και τη μακροπρόθεσμη επιτυχία μιας τράπεζας στον σύγχρονο επιχειρηματικό κόσμο.
Ο κ. Γιάννης Γεωργούλας είναι σύμβουλος Στρατηγικής και Επιχειρήσεων.
