Τις τελευταίες ημέρες, 120.000 Αρμένιοι, άνδρες, γυναίκες και παιδιά παραμένουν εσκεμμένα παγιδευμένοι στην πατρίδα τους, το Αρτσάχ (Ναγκόρνο Καραμπάχ), από το Αζερμπαϊτζάν. Το Αζερμπαϊτζάν τους έχει αποκλείσει και τώρα έχουν αποκοπεί εντελώς από τον έξω κόσμο.
Πρόκειται για μια ανθρωπιστική καταστροφή που εκτυλίσσεται. Στις 12 Δεκεμβρίου του 2022, μια ομάδα ψευδο-περιβαλλοντιστών από το Αζερμπαϊτζάν, με δήθεν οικολογικές ανησυχίες, έχουν αποκλείσει τον διάδρομο του Λατσίν, τη μοναδική εναπομείνασα ανθρωπιστική γραμμή σωτηρίας που συνδέει το Αρτσάχ με τον έξω κόσμο. Ο αποκλεισμός του Αζερμπαϊτζάν αποτελεί κατάφωρη παραβίαση της Τριμερούς δήλωσης της 9ης Νοεμβρίου του 2020. Η δήλωση αυτή, όμως, με τη σειρά της υπογραμμίζει ξεκάθαρα τα εξής: (α) ο διάδρομος του Λατσίν παραμένει υπό τον έλεγχο των ειρηνευτικών δυνάμεων της Ρωσικής Ομοσπονδίας, β) η Δημοκρατία του Αζερμπαϊτζάν εγγυάται την ασφαλή μετακίνηση πολιτών, οχημάτων και φορτίων και προς τις δύο κατευθύνσεις κατά μήκος του διαδρόμου του Λάτσιν.
Το οδόφραγμα έχει αφήσει τους Αρμένιους στο Αρτσάχ απομονωμένους καθώς και με περιορισμένους βασικούς πόρους. Τρόφιμα, φάρμακα και καύσιμα λιγοστεύουν εν μέσω παγετώνων του χειμώνα. Επίσης, το Αζερμπαϊτζάν, για να επιδεινώσει τον ανθρώπινο πόνο, είχε διακόψει για αρκετές ημέρες την παροχή του φυσικού αερίου προς το Αρτσάχ. Η ροή του φυσικού αερίου έρχεται από την Αρμενία και διέρχεται από την ελεγχόμενη από τους Αζέρους περιοχή. Τα σχολεία και τα νηπιαγωγεία ήταν αναγκαίο να κλείσουν, λόγω της απουσίας θέρμανσης, ενώ τα νοσοκομεία έδωσαν μάχη για να φροντίσουν τους ασθενείς που πάγωσαν. Μερικοί από τους ασθενείς δεν μπορούν μέχρι στιγμής να μεταφερθούν στην Αρμενία για να σωθούν, να κάνουν τη θεραπεία τους για να ζήσουν.
Αυτός ο αποκλεισμός δεν είναι η πρώτη απόπειρα του Αζερμπαϊτζάν να προκαλέσει μαζικό ανθρώπινο πόνο στους Αρμένιους του Αρτσάχ. Εκτός των τριών πολέμων που εξαπέλυσε το Αζερμπαϊτζάν κατά του Αρτσάχ, τα τελευταία 30 χρόνια, το έχει υποβάλει τους Αρμένιους του Αρτσάχ και σε διάφορες δοκιμασίες. Τρεις γενιές Αρμενίων του Αρτσάχ υπέστησαν θάνατο και κακουχίες, πογκρόμ και σφαγές και συνεχίζουν να ζουν κάτω από τη διαρκή απειλή εξόντωσης από το Αζερμπαϊτζάν.
Έχουν αντέξει όμως. Παρά την υπογραφή της Τριμερούς δήλωσης του Νοεμβρίου του 2020 για παύση των εχθροπραξιών, το Αζερμπαϊτζάν επιδιώκει ανελέητα διάφορα μέσα για τη δημιουργία ακραίων και αφόρητων συνθηκών διαβίωσης για τον Αρμενικό πληθυσμό του Ναγκόρνο Καραμπάχ, συμπεριλαμβανομένων στρατιωτικών προκλήσεων, ψυχολογικού εκφοβισμού και τρόμου, ανοίγοντας πυρ κατά των πολιτικών κτιρίων, επανειλημμένα διακόπτοντας τη ροή του φυσικού αερίου κατά τη διάρκεια των χαμηλών θερμοκρασιών του χειμώνα. Το Αζερμπαϊτζάν συνεχίζει να χρησιμοποιεί όλα τα εργαλεία του οπλοστασίου του για να εξοντώσει ή/και να εκδιώξει Αρμένιους από την πατρίδα τους. Το Αζερμπαϊτζάν δεν δέχεται ότι υπάρχει μια τέτοια οντότητα όπως το «Ναγκόρνο Καραμπάχ» και αποκαλύπτει ξεκάθαρα τις γενοκτόνες του προθέσεις.
Ο αποκλεισμός εκ μέρους του Αζερμπαϊτζάν δεν είναι μια μεμονωμένη πράξη. Είναι μέρος μιας συστηματικής και συνεπούς πολιτικής με στόχο την εθνοκάθαρση του αυτόχθονα αρμενικού πληθυσμό στο Ναγκόρνο Καραμπάχ. Η αντιαρμενική υστερία και η ρητορική μίσους καθώς και η θεσμοθετημένη αρμενοφοβία καθιστούν τις προθέσεις του Αζερμπαϊτζάν σαφείς. Με την καταστροφή και τη βεβήλωση της αρμενικής θρησκευτικής και πολιτιστικής κληρονομιάς, των νεκροταφείων και σταυρόπετρων, με αιώνια ιστορία, καθώς και διαγράφοντας κάθε τι αρμενικό από τα εδάφη που βρίσκονται υπό την κατοχή του, το Αζερμπαϊτζάν αποκαλύπτει ξεκάθαρα όχι μόνο την πολιτική του για την εθνοκάθαρση, αλλά και την πρόθεσή του να διαπράξει άλλη μία γενοκτονία κατά του αρμενικού λαού.
Πράγματι, το Αζερμπαϊτζάν δεν έχει κρύψει ποτέ, ότι θέλει το Ναγκόρνο Καραμπάχ χωρίς Αρμένιους. Το Αζερμπαϊτζάν θέλει την περιοχή και η εξόντωση των Αρμενίων ένα το μέσο για την πραγμάτωση του σκοπού αυτού. Πρόκειται για μία υπαρξιακή στιγμή για τους Αρμένιους. Είναι θέμα ζωής και θανάτου, καθώς αγωνίζονται συνεχώς σε αφόρητες και απάνθρωπες συνθήκες για το ίδιο το δικαίωμα να ζουν στην αρχαία τους την πατρίδα.
Πρόκειται για μία γενοκτονία που εξελίσσεται σιγά-σιγά. Πληθυσμός άνω των 120.000 ανθρώπων μπορεί να εξαφανιστεί, να εκκαθαριστεί πλήρως, χωρίς κανείς να φέρει την ευθύνη. Έχουμε δει να συμβαίνει στο παρελθόν σε Αρμένιους, Έλληνες, Κούρδους και πολλούς άλλους.
Το Υπουργείο Εξωτερικών της Ελλάδας κάλεσε «τις αρχές του Αζερμπαϊτζάν να διασφαλίσουν την ελευθερία και την ασφάλεια των μετακινήσεων και των μεταφορών, και προς τις δύο κατευθύνσεις κατά μήκος του διαδρόμου του Λατσίν χωρίς καμία προϋπόθεση, σύμφωνα με την Τριμερή δήλωση της 9ης Νοεμβρίου του 2020. Ο τοπικός πληθυσμός πρέπει να γλυτώσει από τις κακουχίες και τις στενοχώριες». Παρόμοιες δηλώσεις και εκκλήσεις προς το Αζερμπαϊτζάν έκαναν η Ε.Ε. και οι ΗΠΑ, ο Καναδάς, η Γαλλία, η Κύπρος, η Ολλανδία, η Γερμανία, η Ελβετία, το Ηνωμένο Βασίλειο κ.λπ. Το Αζερμπαϊτζάν προσποιείται, ότι δεν ακούει αυτές τις εκκλήσεις και προωθεί δύο ψευδοεπιχειρήματα: 1. Το Αζερμπαϊτζάν δεν έχει αποκλείσει τον διάδρομο του Λατσίν και 2. Δεν είναι η κυβέρνηση, αλλά οι «οικολόγοι» που διαμαρτύρονται. Από τις διεθνείς αντιδράσεις είναι σαφές, ότι κανείς, συμπεριλαμβανομένου του Αζερμπαϊτζάν, δεν πιστεύει σε αυτά τα επιχειρήματα.
Ενώ ο κόσμος ετοιμάζεται να γιορτάσει τα Χριστούγεννα και την Πρωτοχρονιά, ο αρμενικός πληθυσμός στο Αρτσάχ παραμένει υπό την άμεση απειλή της εξόντωσης, απομονωμένος και αποκομμένος από τον υπόλοιπο κόσμο.
Απαιτείται επείγουσα και αποφασιστική δράση από τη διεθνή κοινότητα για να αποτραπεί ακόμη μία τραγωδία. Ο πολιτισμένος κόσμος και οι εξειδικευμένοι διεθνείς οργανισμοί πρέπει να παρέμβουν για να ανακόψουν οποιαδήποτε περαιτέρω κλιμάκωση της κατάστασης και να σώσουν τον λαό του Αρτσάχ από τη γενοκτονία που εξελίσσεται. Ο λαός του Αρτσάχ θα προσπαθήσει να αντιταχθεί σε μία νέα γενοκτονία, δίνοντας πιθανώς την τελευταία του μάχη για την επιβίωση.
Ο κ. Τιγκράν Μκρτσιάν είναι πρέσβης της Δημοκρατίας της Αρμενίας στην Ελληνική Δημοκρατία, την Κύπρο και την Αλβανία.
