Του Λάρκου Λάρκου
Πρωτοσέλιδο στην έκδοση της ισραηλινής εφημερίδας Haaretz (26/6): «Ο Smotrich έχει σχέδιο για προσάρτηση της Δυτικής Όχθης και ο Νετανιάχου το υποστηρίζει. Την προσαρτούν τώρα, θεσμοθετώντας το apartheid και καταστρέφοντας τη λύση από δύο κράτη. Αν το πετύχουν, το Ισραήλ θα πάψει να είναι ένα δημοκρατικό κράτος» (Haaretz Editorial). Μετά τη Haaretz, ο Γκόνεν Μπεν Ιτζχάκ, πρώην πράκτορας της Σιν Μπετ, της ισραηλινής υπηρεσίας εσωτερικής ασφαλείας, μιλά στο γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων: «Ο Νετανιάχου αντιπροσωπεύει αληθινά τον πιο μεγάλο κίνδυνο για το Ισραήλ και, πιστέψτε με, ξέρω τι είναι ένας τρομοκράτης...
Πιστεύω πως ο Νετανιάχου παρασύρει το Ισραήλ προς την καταστροφή. Δεν σκέφτεται παρά μόνο τον εαυτό του, τα ποινικά προβλήματά του και το πώς θα επιβιώσει πολιτικά στο Ισραήλ. Σήμερα το Ισραήλ καταστρέφεται από το εσωτερικό. Αυτός (σ.σ. ο Νετανιάχου) τα καταστρέφει όλα» («Πολίτης», 25/6).
Ο αρχηγός του αμερικανικού Γενικού Επιτελείου Ενόπλων Δυνάμεων πτέραρχος Τσαρλς Μπράουν ανέφερε: «Μία ισραηλινή επίθεση στον Λίβανο δυνητικά μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο μιας ευρύτερης σύγκρουσης που θα φέρει το Ιράν και τους ευθυγραμμισμένους με το Ιράν μαχητές πιο κοντά σε μια τέτοια σύγκρουση, ιδιαίτερα αν απειληθεί η ύπαρξη της Χεζμπολάχ. Και λέω απλώς ότι θα έβλεπα το Ιράν να είναι πιο διατεθειμένο να παρέχει μεγαλύτερη υποστήριξη στη Χεζμπολάχ... η οποία είναι πιο ικανή από τη Χαμάς αναφορικά με τις συνολικές δυνατότητες, τον αριθμό πυραύλων, μεταξύ άλλων» (protothema.gr, τίτλος «Οι ΗΠΑ προειδοποιούν τον Νετανιάχου»).
Τα ζητήματα είναι πολύπλοκα και οπωσδήποτε επικίνδυνα. Αλλά στη Λευκωσία κάνουν πως δεν καταλαβαίνουν ότι το να κρατάς σπίρτα σε μια ζώνη με λογικούς και παράλογους παίκτες δεν είναι και η πιο σοφή επιλογή. Μια απλή έρευνα στο Google σε δημοσιεύματα του ε/κ Τύπου θα διαπιστώσει το μέγεθος και την έκταση της απρονοησίας. Έτσι, «γύρω στις 11:30 δύο ισραηλινά μαχητικά αεροσκάφη πέτασαν πάνω από την Πάφο και κυριολεκτικά έσκισαν τον ″ουρανό″ της πόλης» (17/11/20). Ή «εικονικές αερομαχίες έξι μαχητικών ισραηλινών αεροσκαφών πραγματοποιήθηκαν χθες πάνω από την Γιόλου και το Πολέμι και αποτέλεσαν θέαμα για τους κατοίκους της περιοχής με τους ελιγμούς τους» (22/3/17).
Μεθυσμένα τα παιδιά από τις «αγκάλες» Νετανιάχου νόμιζαν ότι έγιναν και εκείνοι «παίκτες», αυτός τα πυρηνικά, εμείς τις παρελάσεις... Τώρα που αντιλαμβάνονται ότι ο κίνδυνος δεν είναι στα Ιμαλάια, λένε διάφορα. Έτσι, ο ΥΠΕΞ Κωνσταντίνος Κόμπος ενώπιον του ΣΕΥ στις Βρυξέλλες δήλωσε ότι «η Κύπρος ουδέποτε αποτέλεσε μέρος της κρίσης, αλλά, όπως είναι διεθνώς αποδεκτό, αποτελεί μέρος της λύσης». Και ο κυβερνητικός εκπρόσωπος μιλάει για «εντελώς ανυπόστατους ισχυρισμούς, οι οποίοι αναφέρονται σε εμπλοκή της Κύπρου είτε σε επιχειρήσεις, είτε σε παροχή διευκολύνσεων στη σύγκρουση του Ισραήλ με τη Γάζα». Μα, δεν είναι αυτό το θέμα, αλλάζουν τον σκοπό για να μην απαντήσουν στο φλέγον: η πυριτιδαποθήκη είναι δίπλα μας. Ήσουν γενικά προσεκτικός; Έβαλες ποτέ τον χάρτη κάτω; Επέλεξες να κρατάς ισορροπίες, ώστε να μη θέσεις τη χώρα σου σε κίνδυνο –τώρα και πριν; Έχει μεγάλη σημασία το πώς αντιλαμβάνεσαι τα δικά σου συμφέροντα μέσα σε ένα πλέγμα από οξύτατες αντιπαραθέσεις. Εν τέλει, το να είσαι μέρος της λύσης απαιτεί άλλα, πέρα από την αμετροέπεια και τον αυτοθαυμασμό.
Μέσα στο πνεύμα του αυτοθαυμασμού, ο ΥΠΕΞ κ. Κόμπος ανέφερε στον «Πολίτη» (24/6) πως «έχουμε όμως πάντα απέναντί μας τη σκληρή πραγματικότητα ότι οι διεθνείς σχέσεις είναι συμφέροντα και ότι απέναντί μας είναι μια Τουρκία, η οποία έχει τεράστια σημασία (για τους ξένους) και ισχύ. Μπορούμε να δημιουργήσουμε το δικό μας αποτύπωμα, βάρος και χρησιμότητα. Ένα παράδειγμα είναι ο ανθρωπιστικός διάδρομος ″Αμάλθεια″, όπου έχουμε ρόλο στην περιοχή, αφού είναι και δική μας πρωτοβουλία». Ενώ ο ΥΠΕΞ κάνει στο σημείο αυτό σωστές διαπιστώσεις, καταλήγει σε ένα συμπέρασμα που δεν επηρεάζει την ουσία των πραγμάτων.
Οι καλύτερες δυνατές σχέσεις με τις ΗΠΑ είναι χρήσιμες, αλλά η γεωπολιτική μέσα στην οποία η Κύπρος κινείται έχει όρια. Αν η Κύπρος έχει «Αμάλθεια», η Τουρκία έχει Ιντσιρλίκ, επιρροή στον Καύκασο, στον Εύξεινο, στο ΝΑΤΟ ως δεύτερος μεγαλύτερος στρατός του, Κόσσοβο, Αφγανιστάν κ.λπ. Οι ΗΠΑ δεν αποκλείουν κανένα στους στρατηγικούς τους διαλόγους (με πλήθος από χώρες), το ζήτημα είναι η Κύπρος να έχει επίγνωση των ορίων της και να γνωρίζει τι ακριβώς ζητάει. Ο Στρατηγικός Διάλογος με τις ΗΠΑ θα κριθεί μόνο με στρατηγική επίλυσης στο Κυπριακό, και η στρατηγική επίλυσης θα κριθεί (κυρίως) σε διασύνδεση με την Ε.Ε.-Κυπριακό, ευρωτουρκικές σχέσεις. Ο ΥΠΕΞ σημειώνει επίσης πως «πλέον είναι ένα σημείο αναφοράς το οποίο αποτελεί στίγμα για την κατεύθυνση της εξωτερικής μας πολιτικής.
Έχουμε πετύχει μια τέτοια σχέση συνεργασίας με τις ΗΠΑ, ούτε είναι μια ευκαιριακή εξέλιξη. Συνεπώς, ο Στρατηγικός Διάλογος με τις ΗΠΑ αποτελεί σημείο αναφοράς για εμάς, όπως η ένταξή μας στην Ε.Ε.». Είναι εξαιρετικά ανησυχητικό το γεγονός ότι καμία δημόσια αντίδραση δεν προέκυψε επί του σημείου αυτού της συνέντευξης. Η ένταξή μας στην Ε.Ε. συνιστά συμμετοχή σε κοινότητα κρατών/πολιτών, με θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας, με συμβούλια, εκλογές όπως στις 9 Ιουνίου, με δεσμευτικούς κανονισμούς, με κοινό νόμισμα, με πρόστιμα κ.λπ.
Ο Στρατηγικός Διάλογος με τις ΗΠΑ είναι ένα διακηρυκτικό κείμενο. Ένας ΥΠΕΞ που βάζει στην ίδια ζυγαριά «την ένταξή μας στην Ε.Ε.» με τη συμφωνία για «Στρατηγικό Διάλογο με τις ΗΠΑ», απλώς είναι ακατάλληλος για τη δουλειά!
