ΚΥΠΕ
Με στόχο την αναζωογόνηση της εντός των τειχών Λευκωσίας και τη μεταμόρφωση του ιστορικού κέντρου σε σύγχρονο χώρο επιχειρηματικής και οικονομικής δραστηριότητας, με παραμονή των υφιστάμενων κατοίκων και προσέλκυση νέων, παρουσιάστηκαν την Τετάρτη τα Σχέδια του Υπουργείου Εσωτερικών για την περιοχή, σε διάσκεψη Τύπου που πραγματοποιήθηκε στο Δημαρχείο Λευκωσίας.
Τα τέσσερα σχέδια περιλαμβάνουν χορηγίες για ενίσχυση της επιχειρηματικής δραστηριότητας, χορηγίες για φοιτητικές εστίες, πολεοδομικά κίνητρα και ρυθμίσεις για τις διατηρητέες κατοικίες και χορηγίες για απόκτηση ιδιόκτητης κατοικίας.
Ο Υπουργός Εσωτερικών, Κωνσταντίνος Ιωάννου, στον χαιρετισμό του, ανέφερε ότι στόχος των δράσεων είναι η κοινωνικοοικονομική ενίσχυση και αναζωογόνηση της εντός των τειχών Λευκωσίας.
«Ο πολυπολιτισμικός χαρακτήρας της Λευκωσίας επιβάλλει τη δημιουργία μιας ζωντανής κοινότητας στην εντός των τειχών Λευκωσία, αναδεικνύοντας και ενδυναμώνοντας τον ιστορικό χαρακτήρα, αλλά και τη σύγχρονη ευρωπαϊκή της υπόσταση», ανέφερε ο Υπουργός, σημειώνοντας ότι στόχος είναι η σφαιρική προσέγγιση και η ουσιαστική παρέμβαση.
Παρουσιάζοντας επιγραμματικά τα σχέδια, ο Υπουργός ανέφερε ότι το πρώτο αφορά σχέδιο Χορηγιών για Ενίσχυση της Επιχειρηματικής Δραστηριότητας στην εντός των τειχών πόλη της Λευκωσίας, με ποσό ύψους €10 εκατομμυρίων από τον Κρατικό Προϋπολογισμό για την περίοδο από την 1η Ιανουαρίου 2022 μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2026 (€2 εκατομμύρια/χρόνο), σημειώνοντας ότι η δεύτερη προκήρυξη του Σχεδίου ανακοινώθηκε στις 31 Ιουλίου 2023.
Το δεύτερο σχέδιο αφορά χορηγίες για Φοιτητικές Εστίες / Φοιτητικά Δωμάτια, με συνολικό προϋπολογισμό ύψους €15 εκατομμυρίων, και χρηματοδότηση μέσω του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Ο Υπουργός σημείωσε ότι αναμένεται η έγκριση του αναθεωρημένου οδηγού του Σχεδίου από την Έφορο Ελέγχου Κρατικών Ενισχύσεων και ακολούθως θα οδηγηθεί στο Υπουργικό Συμβούλιο για έγκριση.
Το τρίτο σχέδιο δράσης αφορά στεγαστικό σχέδιο για την εντός των τειχών πόλη της Λευκωσίας, το οποίο τέθηκε σε εφαρμογή τον Μάρτιο 2023, με προϋπολογισμό €5 εκατομμύρια.
Επιπλέον, ο Υπουργός αναφέρθηκε σε πολεοδομικά κίνητρα και ρυθμίσεις για την εντός των τειχών Λευκωσία και ανέφερε ως σημαντική την ψηφιοποίηση της Αρχιτεκτονικής Κληρονομιάς στην εντός των τειχών Λευκωσία, έργο μέσω του οποίου αξιολογήθηκαν 525 οικοδομές, με σκοπό οι πιο αξιόλογες εξ αυτών να κηρυχθούν διατηρητέες, επιπλέον των υφιστάμενων 800.
«Φιλοδοξούμε να μεταμορφώσουμε το ιστορικό κέντρο σε έναν σύγχρονο χώρο επιχειρηματικής και οικονομικής δραστηριότητας, να διασφαλίσουμε την παραμονή των υφιστάμενων κατοίκων και να προσελκύσουμε νέους, επιτυγχάνοντας την αναβίωσή του», σημείωσε ο Υπουργός.
Τονίζοντας ότι επιδίωξη είναι η κοινωνική και οικονομική αναβάθμιση της περιοχής, ο Υπουργός σημείωσε ότι η φιλοδοξία είναι αυτό να γίνει αναδεικνύοντας τον ξεχωριστό ιστορικό και αρχιτεκτονικό χαρακτήρα της περιοχής, ως αναπόσπαστο μέρος της ιστορίας και του πολιτισμού της Κύπρου.
Ο κ. Ιωάννου ανέφερε ότι η προσπάθεια άρχισε από την προηγούμενη Κυβέρνηση και εμπλουτίζεται από την παρούσα και επικεντρώνεται σε άξονες, όπως είναι η αύξηση της επισκεψιμότητας στην εντός των τειχών Λευκωσία, η δημιουργία νέων θέσεων απασχόλησης και η βελτίωση του δομημένου περιβάλλοντος με τη συμβολή στην κυκλική οικονομία και την πράσινη ανάπτυξη.
Τέλος, σημείωσε ότι ενόψει της υλοποίησης της μεταρρύθμισης της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, η ολοκληρωμένη στρατηγική που εφαρμόζεται, θα καλυτερεύσει την ποιότητα ζωής των κατοίκων της περιοχής και θα ενδυναμώσει την ανταγωνιστικότητα της Λευκωσίας, προσφέροντας στους επισκέπτες, ντόπιους και ξένους, μια μοναδική εμπειρία επίσκεψης.
Από την πλευρά του, ο Δήμαρχος Λευκωσίας, Κωνσταντίνος Γιωρκάτζης τόνισε τη σημασία προσέλκυσης νέων ανθρώπων για «να έρθουν, να ζήσουν, να εργαστούν ή να δραστηριοποιηθούν επιχειρηματικά στο ιστορικό κέντρο της πρωτεύουσας».
Σημείωσε ότι όλα τα σχέδια κινήτρων έρχονται να εφαρμοστούν σε περιοχές που υλοποιήθηκαν ή υλοποιούνται αυτή την περίοδο πολλά έργα από τον Δήμο Λευκωσίας «γιατί γνωρίζουμε πλέον σήμερα ότι αυτός ο πολυεπίπεδος σχεδιασμός, δηλαδή δημιουργία υποδομών σε συνδυασμό με παροχή κινήτρων, έχει θετικό αντίκτυπο και λειτουργεί καταλυτικά στο να «γεμίσουν» τα κτήρια με ζωή».
Ενδεικτικά, ο Δήμαρχος αναφέρθηκε, μεταξύ άλλων, στη μεταφορά του Νέου Δημαρχείου στην καρδιά της πόλης, στην ολοκλήρωση της Πλατείας Ελευθερίας και την ενοποίηση της Τάφρου, στην αναβαθμισμένη και πεζοδρομοποιημένη Κωστάκη Παντελίδη και τον υπόγειο χώρο στάθμευσης της Λεωφόρου Ομήρου και στις πολλές αναπλάσεις οδών και εξωραϊσμούς προσόψεων οικοδομών ώστε να αναβαθμιστούν οι υποδομές και να αναδειχτεί ο ιδιαίτερος χαρακτήρας της περιοχής, σημειώνοντας ότι αυτή την περίοδο βρίσκεται σε εξέλιξη το έργο της οδού Τρικούπη.
Στόχος του Δήμου είναι η μόνιμη και ποιοτική αναζωογόνηση, τόσο του ιστορικού όσο και του ευρύτερου κέντρου της πρωτεύουσας, ανέφερε, υπογραμμίζοντας ότι ειδικότερα για την εντός των τειχών πόλη, «οφείλαμε να επέμβουμε ώστε η εικόνα της εγκατάλειψης και αποψίλωσης, αποτέλεσμα της εισβολής και της για δεκαετίες διαίρεσης της πόλης, να αποτελέσει παρελθόν και να κοιτάξουμε το μέλλον με μεγαλύτερη αισιοδοξία και αυτοπεποίθηση».
Σημείωσε ότι η στρατηγική των συντονισμένων δράσεων, όπου εφαρμόζεται, έχει αποτελέσματα και η αναζωογόνηση είναι εμφανής, φέροντας ως παράδειγμα την περιοχή του νέου Δημαρχείου και τις οδούς Πενταδακτύλου και Ερμού.
Η Ειρήνη Χατζησάββα, ανώτερη λειτουργός Πολεοδομίας παρουσίασε τα σχέδια σε συντομία. Σημείωσε ότι το σχέδιο αποτελεί μία ολιστική και πολυεπίπεδη προσέγγιση, με στόχο να ανταποκρίνεται στις ανάγκες των δρώντων στην εντός των τειχών Λευκωσία.
Αναφερόμενη στο σχέδιο χορηγιών για ενίσχυση της επιχειρηματικής δραστηριότητας, είπε ότι στόχος είναι η προσέλκυση νέων επιχειρήσεων και η δημιουργία νέων θέσεων απασχόλησης, που θα οδηγήσουν σε κοινωνική και οικονομική αναβάθμιση της περιοχής. Επιχορηγείται το 60% των επιλέξιμων δαπανών με ανώτατο όριο τις €80.000 ανά έργο. Δικαιούχοι είναι φυσικά και νομικά πρόσωπα που ασκούν ή θα ασκήσουν επιθυμητή οικονομική δραστηριότητα στις περιοχές όπου ισχύει το σχέδιο. Σημείωσε ότι δίνεται ιδιαίτερη βαρύτητα σε δραστηριότητες που αφορούν τη νεολαία, τους φοιτητές, τους νέους επαγγελματίες και κατοίκους και δεν υφίστανται ως πλειονότητα επιχειρηματικής δραστηριότητας στην καθορισθείσα περιοχή (όχι καφέ, εστιατόρια κ.λπ.).
Το δεύτερο σχέδιο που αφορά τις χορηγίες για φοιτητικές εστίες και εντάσσεται στο Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, στοχεύει στη δημιουργία 380 φοιτητικών δωματίων μέχρι το 2026 στην εντός των τειχών Λευκωσία. Το σχέδιο καλύπτει το 75% των επιλέξιμων δαπανών για μετατροπή υφιστάμενου κτηρίου σε εστία. Οι δικαιούχοι υποχρεούνται για διάρκεια 5 ετών εντός 8 ετών από την ολοκλήρωση του έργου και για τουλάχιστον έξι μήνες ανά έτος να παρέχουν τα φοιτητικά δωμάτια σε φοιτητές με ελεγχόμενο ενοίκιο.
Η ψηφιοποίηση της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς στοχεύει στη δημιουργία βάσης δεδομένων με τυπολογίες και αρχιτεκτονικές/κατασκευαστικές λεπτομέρειες και συμπεριλαμβάνει 525 οικοδομές για καταγραφή, αξιολόγηση και ψηφιοποίηση στο Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα «ΙΠΠΟΔΑΜΟΣ».
Αναφορικά με τις διατηρητέες κατοικίες, τα πολεοδομικά κίνητρα και ρυθμίσεις αφορούν την αύξηση του μέγιστου χαρισμένου συντελεστή από 50% σε 70%, αύξηση κατά 0,40:1 του ανώτατου επιτρεπόμενου συντελεστή δόμησης για όλες τις διατηρητέες οικοδομές και αναθεώρηση του ρυθμιστικού πλαισίου αδειοδότησης. Αυτά έρχονται επιπλέον των αναθεωρημένων κριτηρίων για επιχορήγηση δαπανών συντήρησης διατηρητέων οικοδομών που ισχύουν για όλη την επικράτεια, συνολικού προϋπολογισμού €4,5 εκ.
Η κ. Χατζησάββα σημείωσε επίσης ότι υπάρχει μεγάλο ποσοστό γερασμένου κτηριακού αποθέματος που δεν είναι χαρακτηρισμένα ως διατηρητέα. Για αυτά, προβλέπονται πολεοδομικά κίνητρα που περιλαμβάνουν τη μεταφορά συντελεστή δόμησης, διατήρηση του συντελεστή σε περίπτωση κατεδάφισης και ανακατασκευής και μηχανισμό αξιολόγησης τους από τετραμελή επιτροπή.
Τέλος, αναφορικά με το σχέδιο χορηγιών για απόκτηση ιδιόκτητης κατοικίας στην εντός των τειχών Λευκωσία, η κ. Χατζησάββα σημείωσε ότι δεν είναι αρκετή η ανάπτυξη επιχειρηματικής δραστηριότητας για την αναζωογόνηση της περιοχής. Χρειάζεται να προσελκυστούν κάτοικοι. Το ανώτατο όριο της οικονομικής ενίσχυσης που προβλέπεται από το σχέδιο κυμαίνεται σε €35.000-€70.000, ανάλογα με τη σύνθεση της οικογένειας. Δικαιούχοι είναι Κύπριοι πολίτες ή πολίτες κράτους μέλους της ΕΕ.
